Politics for Women Myanmar
  • Home
  • About Us
  • Women's Voice Women's Might Media
  • Advocacy
  • Women Empowerment Program
  • Contact
  • ရုပ်ပုံလွှာ
  • Home
  • About Us
  • Women's Voice Women's Might Media
  • Advocacy
  • Women Empowerment Program
  • Contact
  • ရုပ်ပုံလွှာ
Search by typing & pressing enter

YOUR CART

5/7/2025 0 Comments

May 07th, 2025

Picture

​နော်ဇမ်ဘာဖော
 Founder - Food Not Bombs Kawthoolei
စစ်ပွဲထဲကအသက်ရှင်လွှတ်မြောက်လာသောကလေးများမိခင်
 

အမျိုးသမီးအသံ အမျိုးသမီးအသံ စာစဉ်အမှတ် (၁) မှ ကောက်နုတ်ဖော်ပြသည်။


“ကိုယ်ကိုတိုင်ဟာ နိုင်ငံထဲမှာနေတဲ့ အမျိုးသမီးတစ်ယောက် ဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် ကိုယ်ဟာ နိုင်ငံရေးဖြစ်တယ်။ ကိုယ်ကိုတိုင်ဟာ နိုင်ငံ့အရေးဖြစ်တယ်။ ဒါကြောင့်မို့ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ နိုင်ငံရေးမှာပါဝင်ဖို့ လိုအပ်တယ်”


၁။ လက်ရှိနွေဦးတော်လှန်ရေးအပါအဝင် မြန်မာ့နိုင်ငံရေးဖြစ်စဉ်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဆရာမအမြင်ကို ပြောပြပေးပါရှင့်။

နွေဦးတော်လှန်ရေးက အာဏာရူးသွပ်သူတွေရဲ့ အာဏာပြိုင်ဆိုင်မှု၊ အာဏာအပြိုင်အဆိုင်တွေရဲ့ မတရားမှု တွေကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ ပြည်သူ့တော်လှန်ရေး ဖြစ်တယ်လို့ မြင်ပါတယ်။ ဒါဟာ ဒီနွေဦးတော်လှန်ရေးမှာ ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ နိုင်ငံရေးရဲ့ အခင်းအကျင်းတစ်ခုလို့ ကျွန်မအနေနဲ့ သုံးသပ်ပါတယ်။
 

၂။ နိုင်ငံတစ်ခုတည်ဆောက်ရာမှာ ဘယ်အရာတွေကို စံတန်ဖိုးတွေ၊ အခြေခံမူတွေအနေနဲ့ ထားရှိ တည်ဆောက်သင့်ပါသလဲ။

အာဏာရှင်ပျက်သုဉ်းရေး၊ ၂၀၀၈ ဖျက်သိမ်းရေး၊ ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီစနစ် ပေါ်ပေါက်လာရေး ဆိုတဲ့ နိုင်ငံရေးဦးတည်ချက်သုံးရပ် ရှိပါတယ်။ နွေဦးတော်လှန်ရေးရဲ့ နိုင်ငံ‌ရေးဦးတည်ချက် သုံးရပ်စလုံးအတွက် စံထားရမယ့်အချက်ကတော့ တရားမျှတရေး၊ တန်းတူညီမျှရေး၊ လွတ်လပ်စွာ ထုတ်ဖော်ပြောဆိုပိုင်ခွင့်နဲ့  ငြိမ်းချမ်းမှု ရရှိဖို့ လိုပါတယ်။

နိုင်ငံရေးဦးတည်ချက်သုံးရပ်ကို ဖော်ဆောင်တဲ့အချိန်မှာ ဒီစံတန်ဖိုးလေးချက်ကို အမြဲထည့်သွင်းစဥ်းစားပြီးတော့မှ ရေးဆွဲရမှာ ဖြစ်တယ်။ ဖော်ဆောင်ရမှာ ဖြစ်တယ်။ လက်တွေ့ကျကျ လုပ်ဆောင်ကြရမှာဖြစ်တယ်။ တခါတလေကျတော့ နိုင်ငံရေးမှာ ဘာဖြစ်တတ်လဲဆိုရင် စာရွက်ကြီးတွေထဲမှာ တော့ ကောင်းသောအရာတွေကို ရေးထားပါတယ်။

လူတွေအထင်ကြီးလောက်အောင် နိုင်ငံတကာအထင်ကြီး လောက်အောင် ပညာရှင်တွေရေးထားတဲ့ စာရွက်ကြီးတွေတော့ ရှိနေပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဒီအရာတွေက လက်တွေ့မှာ ဘာမှရှိမနေဘူး။ ဒီတကြိမ် နွေဦးတော်လှန်ရေးအလွန်မှာ ဒါ‌တွေမဖြစ်ဖို့ အရေးကြီးပါတယ်။

ခုနတုန်းကပြောတဲ့ အာဏာရှင်အမြစ်ဖြတ်သွားရမယ်၊ ၂၀၀၈ လုံးဝပြတ်သုဉ်းရမယ်။ ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီ စနစ်ဟာ တကယ်ပဲ အမှန်တကယ်နိုင်ငံသစ်ကြီးမှာ ပေါ်ပေါက်လာရမယ်။ ဒါတွေကို တကယ်လုပ်ဖို့ ဖြစ်ပါတယ်။ စာရွက်ထဲမှာပဲ ဦးတည်ချက်တွေထဲမှာပဲ ရှိနေတာ မျိုးမဟုတ်ပဲ တကယ်ရှိသွားဖို့ လိုပါတယ်။

ဒီစံတန်ဖိုးလေးချက်ဟာ Humanitarian Politics  လို့ခေါ်တဲ့ လူသားအခြေပြု နိုင်ငံရေးဆိုတဲ့အရာကို အခြေခံပြီးတော့မှ ပေါ်ပေါက်လာတဲ့  စံတန်ဖိုးလေးရပ်ဖြစ်ပါတယ်။ အခုချိန်မှာနိုင်ငံကြီးဟာ လူသားစံတန်ဖိုး တွေ ပျောက်ဆုံးပြီးတော့မှ နိုင်ငံရေးဟာ ပျက်စီးသွားတာဖြစ်တယ်။

နိုင်ငံရေးဟာ failed state ဖြစ်သွားတာ ဖြစ်တယ်။ နိုင်ငံရေးပျက်စီးနေသော နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ ဖြစ်သွားတာ ဖြစ်တယ်။ ဒီလိုနိုင်ငံရေးပျက်စီးနေသော နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံမှာ လူသားကိုအခြေပြုသော လူသားစံတန်ဖိုးတွေကိုတန်ဖိုးထားတဲ့ နိုင်ငံ‌ရေးကို ဖော်ဆောင် ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
 

၃။ နိုင်ငံရေးမှာ အမြင်စုံလင်ကွဲပြားမှုက ဘယ်လောက်အထိ အရေးကြီးပါသလဲ။ လက်ရှိတော်လှန်ရေးနဲ့ နိုင်ငံတော် တည်ဆောက်ရေးမှာ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ ဘယ်လိုကဏ္ဍတွေမှာ မဖြစ်မနေပါဝင်ဖို့ လိုပါသလဲ။

နိုင်ငံရေးအမြင်စုံလင်ကွဲပြားမှုက ဘာကြောင့်အရေးကြီးသလဲဆိုရင် ဒါဟာ တစ်ယောက်ကို တစ်ယောက် အသိအမှတ်ပြုနိုင်မှုအပေါ်မှာ မူတည်တယ်။ နိုင်ငံရေးအမြင်မတူညီကွဲပြားရခြင်းဟာ သူတို့ဖြတ်သန်းလာရတဲ့ သမိုင်းကြောင်းမတူညီတဲ့အတွက်ကြောင့် ဖြစ်တယ်။ ဖြတ်သန်းလာရတဲ့သမိုင်းကြောင်းတိုင်းဟာ လူမျိုးစုတိုင်း အတွက် မတူပါဘူး။ တစ်စုနဲ့တစ်စု တစ်နေရာနဲ့တစ်နေရာ လူမျိုးတစ်မျိုးနဲ့တစ်မျိုးရဲ့ ဖြတ်သန်းလာမှု သမိုင်း ကြောင်းပေါ် မူတည်ပြီးတော့မှ သူတို့ရဲ့နိုင်ငံရေးအယူအဆဟာ ကွဲပြားသွားတယ်။

နိုင်ငံရေးရပ်တည်ချက်၊  တော်လှန်ရေးရပ်တည်ချက်‌တွေဟာ ကွဲပြားသွားကြတာဖြစ်တယ်။ ငါနဲ့ မတူဘူး။ ငါ့လူမျိုးနဲ့ နိုင်ငံရေးခံယူချက် မတူဘူး။ ငါ့ဒေသနဲ့ နိုင်ငံရေးခံယူချက် မတူဘူးဆိုပြီး တစ်ယောက်ကိုတစ်ယောက် ရန်လိုမုန်းတီးဖို့ မဟုတ်ဘူး။ အဓိကက သူတို့ရဲ့မူလဖြစ်တည်ခြင်း၊ နိုင်ငံရေးအယူဝါဒကွဲပြားရခြင်းရဲ့ သမိုင်းကြောင်းနောက်ခံကို နားလည် လက်ခံနိုင်ဖို့လိုတယ်။ ဒါဟာ အရေးကြီးဆုံး ဖြစ်ပါတယ်။

နောက်တခုအနေနဲ့ကတော့ လက်ရှိတော်လှန်ရေးနဲ့ နိုင်ငံတော်တည်ဆောက်ရေးမှာ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ပါဝင်မှုဟာ အရေးကြီးတယ်။ အရေးအကြီးဆုံးဖြစ်တယ်။ ဘာကြောင့်အရေးကြီးဆုံးဖြစ်လဲဆိုရင် နိုင်ငံရေး ဆိုတာဟာ  မိသားစုကနေ စတင်တယ်။ မိသားစုအရေးကနေ စတင်တယ်။ ကိုယ့်တကိုယ်ရည်အရေးကနေ စတင်တယ်။ နိုင်ငံရေးဆိုတာ နိုင်ငံရေးလို့ပြောမယ်ဆို ကိုယ့်ရဲ့ တစ်ကိုယ်ရည်အရေးကနေစပြီးတော့ မိသားစု အရေး၊ ရပ်ရွာအရေး၊ လူမှုအရေး၊ တိုင်းပြည်ရေးကို တစ်ဆင့်ချင်းသွားတာဖြစ်တယ်။

ဒါကြောင့် ကိုယ်ကိုတိုင် ဟာ နိုင်ငံထဲမှာနေတဲ့ အမျိုးသမီးတစ်ယောက် ဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် ကိုယ်ဟာ နိုင်ငံရေးဖြစ်တယ်။ ကိုယ်ကိုတိုင်ဟာ နိုင်ငံ့အရေး ဖြစ်တယ်။ ဒါကြောင့်မို့ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ နိုင်ငံရေးမှာပါဝင်ဖို့ လိုအပ်တယ်။ အဲ့လိုမျိုး ပါဝင်သင့်တယ်လို့ အနေအထားရှိတဲ့အချိန်မှာ ဘာကအရေးကြီးဆုံးလဲဆို အမျိုးသမီးတစ်ယောက် ဟာ ကိုယ့်ကိုကိုယ် နိုင်ငံရေးမှာ အရေးကြီးဆုံးဖြစ်တယ်။ အ‌ရေးကြီးတယ်ဆိုတဲ့ ခံယူချက်ရှိဖို့ လိုတယ်။ အမျိုးသမီးတစ်ယောက်ဟာ အဲ့ဒီခံယူချက်မရှိဘူး။ အဲ့လို ခံယူချက်မရှိဘူးဆိုရင် ကိုယ့်ကိုကိုယ် တန်ဖိုးထားမှု ဟာ လျော့နည်းသွားမှာ ဖြစ်တယ်။ တန်ဖိုးထားမှုဟာ ရှိမှာ မဟုတ်ဘူး။

ဒါကြောင့် အမျိုးသမီးဟာ နိုင်ငံရေးမှာ ဘယ်လောက်အထိ အရေးကြီးသလဲဆိုရင် အမျိုးသမီးတစ်ယောက်ဟာ သူ့ကိုယ်သူဘယ်လောက်အထိ တန်ဖိုးထားပြီးတော့မှ အသက်ရှင်နေသလဲ။ ရှင်သန်နေသလဲ။ အမျိုးသမီး တစ်ယောက်ဟာ သူ့ကိုယ်သူ ဘယ်လောက်တန်ဖိုးရှိတယ်လို့ ခံယူထားလဲဆိုတဲ့အရာပေါ်မှာ မူတည်ပါတယ်။အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ ဘယ်လိုကဏ္ဍတွေမှာ ပါဝင်သင့်သလဲဆိုရင် ကိုယ်ကိုတိုင်က ဘယ်လိုကဏ္ဍတွေမှာ ပါဝင်ဖို့ပြင်ဆင်ထားသလဲအပေါ် မူတည်ပါတယ်။

အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ ကိုယ့်ကိုကိုယ် ဘယ်လောက်အထိ တန်ဖိုးထားသလဲဆိုတဲ့ အချက်ပေါ်မှာ မူတည်တဲ့အတွက်ကြောင့် ကိုယ့်ကိုကိုယ်တန်ဖိုးထားမှု၊ ဦးဆောင်သွား နိုင်ဖို့၊ တာဝန်ယူသွားနိုင်ဖို့၊ တာဝန်ခံသွားနိုင်တဲ့အမျိုးသမီး၊ တာဝန်ယူတာဝန်ခံနိုင်တဲ့အမျိုးသမီးအဖြစ် ကိုယ့်ကိုကိုယ် တန်ဖိုးထားပြီးတော့ ဘယ်လောက်အထိ တည်ဆောက်ထားသလဲဆိုတဲ့ အပေါ်မူတည်ပါတယ်။ ကိုယ်ကိုတိုင် ကိုယ့်ကိုကိုယ်တန်ဖိုးထားမှုနဲ့ နိုင်ငံရေးရဲ့ဘယ်ကဏ္ဍမှာမဆို ကိုယ့်ရဲ့တည်ဆောက်ထားမှု ကျွမ်းကျင်ရာကနေ တာဝန်ယူ၊  တာဝန်ခံပြီးတော့ ပါဝင်လုပ်ဆောင်သင့်တယ်လို့ ပြောချင်ပါတယ်။
 

၄။ လက်ရှိနွေဦးတော်လှန်ရေးကာလမှာ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ ပါဝင်ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့် ဘယ်လောက်အထိ ရရှိနေပြီလဲ။

အမျိုးသမီးတွေရဲ့နေရာရမှု၊ တာဝန်ယူဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်ရှိမှု နိုင်ငံရေးမှာဦးဆောင်နိုင်မှု ဆိုတာ ပွင့်လင်းမြင်သာမှု ရှိစွာနဲ့ ဖော်ပြလို့ရတဲ့ကာလ မဟုတ်တဲ့အတွက်ကြောင့် ဒါတော့ ကျွန်မလည်း မမြင်နိုင်ပါဘူး။ မတွေ့ရပါဘူး။ ဒါပေမယ့် မတွေ့ရတဲ့ကြားက သိသိသာသာသတိထားမိတဲ့ ခေါင်းဆောင် အမျိုးသမီး တစ်ယောက်ကိုတော့ ကျွန်မတွေ့တယ်။

သူကတော့ US ကနေ ဗိုလ်မှူးဟောင်းတစ်ယောက်ဖြစ်တဲ့ ဆရာမမီမီဝင်းဘတ် သူ့ကိုတော့ သတိထားမိတယ်။ သူကတော့သိသိသာသာ ထင်ထင်ရှားရှားရှိလာတဲ့ အမျိုးသမီးခေါင်းဆောင်လို့ ကျွန်မ မြင်တယ်။ တကယ်လုပ်ကိုင်စွမ်းအားရှိပြီးတော့မှ ပညာရှိတယ်။ လုပ်နိုင်ကိုင်နိုင်ရှိတယ်။ စစ်ဘက် ဆိုင်ရာ ဗိုလ်မှူး‌ဟောင်းတစ်ယောက်ဖြစ်ခဲ့တဲ့ အမျိုးသမီးတစ်ယောက်လည်းဖြစ်ခဲ့တယ်။ မီဒီယာတွေကနေတဆင့် စစ်နဲ့ပတ်သက်ပြီးတော့မှ စစ်ဘက်ဆိုင်ရာနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ ထွက်ပေါ်လာတဲ့ ဘာအရေးအခင်းကိုမဆို ဆွေးနွေးအကြံပေးနေတာကို တွေ့ရတယ်။

ဒီနေရာမှာဘာပြောချင်လဲဆိုတော့ ဒီအရာကိုကြည့်ခြင်းအားဖြင့် အမျိုးသမီးဆိုတာဟာ နိုင်ငံရေးမှ မဟုတ်ဘူး၊ စစ်ရေးမှာလည်း ဦးဆောင်နိုင်တယ်ဆိုတာကို ကျွန်မ ပြောချင်တယ်။ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံတည်ဆောက်တဲ့နေရာမှာ နိုင်ငံရေး၊ စစ်ရေးနဲ့ တည်ဆောက်ရေးကို ဖိုခနောင့် ညီညီသွားနိုင်မှ တည်ဆောက်နိုင်တာဖြစ်တယ်။ မျှမျှတတ ဖော်ဆောင်သွားနိုင်ဖို့လည်း လိုအပ်ပါတယ်။ ဆရာမမီမီဝင်းဘတ်ကတော့ ဂုဏ်လည်းယူတယ်။ အတုလည်းယူပါတယ်။
 

၅။ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ နိုင်ငံရေးမှာ ပါဝင်နိုင်မှုနဲ့ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်ကို ဘယ်အရာတွေက အဟန့်အတား ဖြစ်စေပါသလဲ။

အမျိုးသမီးတွေက နိုင်ငံရေးပိုင်းမှာ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်မရှိဘူးဆိုတာက အမျိုးသမီးတွေကရော နိုင်ငံရေးပိုင်းမှာ တကယ်ကျွမ်းကျင်သလား။ တကယ်လည်း အရည်အချင်းမရှိဘဲနဲ့ နိုင်ငံရေးမှာ ဦး‌ဆောင်ခွင့်မရဘူးဆိုတဲ့ အရာ ကိုပဲ သွားနေမယ်ဆို ဘယ်တော့မှရမှာမဟုတ်ဘူး။ ကိုယ်အရည်အချင်းမရှိပဲနဲ့ နေရာလိုချင်တာ ဒါတရားမျှတ တဲ့လုပ်ရပ်မဟုတ်ဘူးလို့ ကျွန်မအနေနဲ့ မြင်ပါတယ်။ နိုင်ငံရေးမှာ တကယ်ဦးဆောင်နိုင်တယ်။ တကယ်ပဲ အရည်အချင်းရှိတယ်။ တကယ်လမ်းပြနိုင်တယ်။ တကယ်လုပ်နိုင်တဲ့အရည်အချင်းရှိလို့ အမျိုးသမီး တစ်ယောက်ဟာ နေရာမရဘူးဆိုရင် ဒါဟာမဖြစ်သင့်တဲ့အရာ၊ တရားမမျှတတဲ့အရာ ဖြစ်ပါတယ်။  

အဲ့လိုနိုင်ငံရေးကို ကောင်းကောင်း ဦးဆောင်နိုင်တဲ့ အမျိုးသမီးတွေဖြစ်အောင် တည်ဆောက်ရမှာ ဖြစ်တယ်။ အဲ့လိုမတည်‌ဆောက်နိုင်သရွေ့ကတော့ အဲ့ဒါဟာ အမျိုးသမီးတွေရဲ့နိုင်ငံရေးမှာ ဦးဆောင်နိုင်ခွင့်မရတဲ့ အဟန့်အတားပဲ ဖြစ်တယ်။ နောက်တချက်ကတော့ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ နိုင်ငံရေးမှာပါဝင်ဖို့ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့် ရနိုင်ဖို့ဆိုရင် တလွဲမာနမရှိဖို့လိုတယ်။

အမျိုးသမီးအခွင့်အရေးဆိုတဲ့အရာကို ကိုင်ဆွဲပြီးတော့မှ တလွဲမာန တွေနဲ့သွားနေတဲ့ အမျိုးသမီးရေးရာတွေ ရှိနေသ၍လည်း အမျိုးသမီးတွေကနိုင်ငံရေးမှာ ဦးဆောင်ခွင့်ရမှာ မဟုတ်ဘူး။ အမျိုးသမီးအခွင့်အရေးနဲ့ feminist လို့ခေါ်တဲ့အမျိုးသမီးရေးရာဟာ မတူပါဘူး။ အဲ့ဒါကို သေချာသိဖို့လိုမှာ ဖြစ်တယ်။

ဒီနေ့ အမျိုးသမီးကဏ္ဍကို လုပ်ဆောင်နေတဲ့ အမျိုးသမီးတော်တော်များများဟာ အမျိုးသမီးအခွင့်အရေးနဲ့ အမျိုးသမီးရေးရာကို မကွဲပြားကြပါဘူး။ Women right နဲ့  feminist ဆိုတဲ့အရာကို ကွဲကွဲပြားပြားမရှိသေးသ၍ အမျိုးသမီးတွေဟာ နိုင်ငံရေးမှာနေရာရမှာ မဟုတ်ဘူး။ ဒါဟာ အဟန့်အတား ဖြစ်နေဦးမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

နောက်တစ်ခုအနေနဲ့ကတော့ တကယ်ပဲနိုင်ငံရေးမှာ ဦးဆောင်ဦးရွက်နိုင်တဲ့အမျိုးသမီးတွေကို  နေရာပေးဖို့ လူ့အသိုင်းအဝိုင်းက ပြည်သူတွေက ဆန္ဒရှိသလား။ လူ့အသိုင်းအဝိုင်း၊ ပြည်သူတွေက ဆန္ဒမရှိ ခြင်းကလည်း အဟန့်အတားဖြစ်ပါတယ်။ ဘာကြောင့် အမျိုးသမီးတွေကို နိုင်ငံရေးမှာ ပြည်သူလူထုနဲ့ လူ့အဖွဲ့အစည်းတွေက နေရာမပေးချင်တဲ့သမိုင်းကြောင်းဟာလည်း ရှိပါတယ်။ပြည်သူနဲ့ လူ့အဖွဲ့အစည်းက နေပြီးတော့မှ နိုင်ငံရေးမှာ ဦးဆောင်ခွင့်ပေးလိုက်တဲ့ အမျိုးသမီးက နိုင်ငံကြီးကို တကယ်ဦးဆောင်နိုင်ခဲ့ရဲ့လားဆိုတာ စဉ်းစားစရာ ဖြစ်စေတဲ့အချက်ဖြစ်တဲ့အတွက် ဒီအချက်ဟာလည်း အဟန့်အတားဖြစ်စေခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

နောက်ဆုံး အချက်ကတော့ လူမျိုးစုတိုင်းမှာရှိနေတဲ့ ရိုးရာယဥ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ လူမှုရေးခံယူချက် ဖြစ်ပါတယ်။အဲ့ဒီအရာ ကလည်း အမျိုးသမီးကိုနေရာမပေးခြင်း၊ ချိုးနှိမ်ထားခြင်းဆိုတဲ့ လူမျိုးစုတိုင်းမှာရှိနေတဲ့ လူမှုရေးအရ အစွဲကြောင့်လည်း ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီအရာတွေကလည်း အမျိုးသမီးတွေကို နိုင်ငံရေးမှာ နေရာမရဖို့ ရန်အတွက် အဟန့်အတား ဖြစ်စေတဲ့အရာ ဖြစ်စေပါတယ်။
 

၆။ နိုင်ငံတော်သစ် တည်ဆောက်ရေးမှာ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်ကို  လျှစ်လျူရှုမှုတွေ ပပျောက်ဖို့၊  ပြည့်ပြည့်ဝဝနဲ့ ပိုမိုပါဝင်နိုင်ဖို့အတွက် ဘာတွေကို လုပ်ဆောင်သင့်ပါသလဲ။

လက်ရုံးရည်နဲ့ နှလုံးရည်ပြည့်ဝသော၊ တာဝန်ယူမှု၊ တာဝန်ခံမှုရှိသော အမျိုးသမီးတွေ ဖြစ်ဖို့လိုအပ်တယ်။ အမျိုးသမီးတွေ လုပ်နိုင်စွမ်းအားကို တကယ်ပဲ ကိုယ်ကိုတိုင်လက်တွေ့ကျကျလုပ်နိုင်တဲ့ စွမ်းအားကို တည်ဆောက်ထားနိုင်တဲ့ အမျိုးသမီးတွေ ဖြစ်ဖို့လိုတယ်။ အဲ့ဒီအရာဟာ နိုင်ငံတော်သစ်ပြန်လည်တည်ဆောက် ရေးမှာ အခြေခံအကျဆုံးသော ကိစ္စဖြစ်တယ်။

ဘယ်လိုအရင်းအမြစ်တွေကို ဖြည့်ဆည်းပေးဖို့ လိုအပ်မလဲ ဆိုတဲ့နေရာမှာလည်း အမျိုးသမီးတွေ သူတို့နေထိုင်တဲ့နေရာ၊ သူတို့ကျင်လည်တဲ့နေရာ၊ သူတို့ရဲ့အခြေအနေ၊ သူတို့ရဲ့အနေအထားတွေမှာ ဘယ်အရာတွေကဖြည့်ဆည်းပေးဖို့ လိုအပ်သလဲဆိုတဲ့အပေါ်မှာ မူတည်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ကျွန်မအနေနဲ့က ဒါဖြည့်ဆည်းပေးရမယ်လို့ သွားလုပ်ပေးတော့ သူလိုနေတာ မဟုတ်နေဘူး ဆိုတာ မဖြစ်ဖို့လိုတယ်။ ဒီအလွဲတွေ မဖြစ်ဖို့လိုပါတယ်။

ဒါကြောင့် အမျိုးသမီးတွေ နိုင်ငံရေးမှာ ထဲထဲဝင်ဝင် ပါဝင်နိုင်ဖို့ နေ့စဉ်ရှင်သန်မှုနဲ့ လက်တွေ့ဘဝမှာ အခြေခံ ကျကျ ဘာတွေကို တကယ်လိုအပ်သလဲဆိုတဲ့အရာပေါ်မှာ မူတည်ပြီးတော့ အမျိုးသမီးတွေကို ဖြည့်ဆည်း ပေးသွားရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ စီမံပေးတဲ့နေရာမှာကတော့ အောက်ခြေအဆင့်ကနေ တစ်ဆင့်ခြင်းစီမံပေးရမှာ ဖြစ်တယ်။ အသေးစိတ် စီမံဆောင်ရွက်ပေးရမှာ ဖြစ်တယ်။

အခြေခံမခိုင်ပဲနဲ့ တိုင်းပြည်တစ်ခုကို ပြန်တည် ဆောက်လို့ မရတော့ဘူး။ နိုင်ငံရေးကျိုးကျသွားတဲ့အချိန်မှာ အစစအရာရာ အခြေခံကနေတည်ဆောက်ရမှာ ဖြစ်တယ်။ ဒါကြောင့် အခြေခံဖြစ်တဲ့ မိမိကိုယ်ကိုမိမိ ခိုင်မာအောင်တည်ဆောက်ရမယ်၊ မိမိ မိသားစု အသိုင်းအဝိုင်းကို ခိုင်မာအောင်တည်ဆောက်ရမယ်။ မိမိရပ်ရွာအသိုင်းအဝိုင်းကို ခိုင်မာအောင် တည်ဆောက် ရမယ်။ မိမိရဲ့မြို့နယ်ကို ခိုင်မာအောင် တည်ဆောက်ရမယ်။ မိမိရဲ့တိုင်းပြည်ကြီးကို ခိုင်မာအောင် တည် ဆောက်ရမယ်။

ကိုယ်ကိုတိုင်က လက်တွေ့ကျကျ လုပ်ဆောင်နိုင်မှု မရှိဘူး။ တာဝန်ယူမှု၊ တာဝန်ခံမှု မရှိတဲ့ လူတစ်ယောက်က တိုင်းပြည်ကြီးကို တည်ဆောက်ဖို့ဆိုတာ မဖြစ်နိုင်ဘူး။ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ လူ့အခွင့် အရေးကို အပြည့်အဝရရှိအောင် ဦးဆောင်နိုင်ဖို့ လုပ်ဆောင်နိုင်ဖို့ဆိုရင် တာဝန်ယူနိုင်မှု၊ တာဝန်ခံနိုင်မှု မရှိတဲ့ အမျိုးသမီးတွေကို တာဝန်မပေးမိဖို့ လိုတယ်။

မိမိကိုယ်ကိုတောင် လွတ်မြောက်အောင် မလုပ်နိုင်တဲ့အမျိုးသမီး တွေကို တာဝန်ပေးမိတယ်။ ခေါင်းဆောင်နေရာကို ထားမိတယ် ဆိုရင်တော့ တိုင်းပြည်ကြီးမှာ ဘာမှ တကယ် တည်‌ဆောက်နိုင်မှာ မဟုတ်ပါဘူး။ တာဝန်ယူတာဝန်ခံနိုင်တဲ့ အမျိုးသမီးတွေကို တိုင်းပြည်မှာဦး‌ဆောင်ခွင့် ရအောင် ဦးဆောင်လုပ်ဆောင်နိုင်တဲ့ နေရာကိုပေးပါ။
 

၇။ အမျိုးသမီးတွေ နိုင်ငံရေးမှာ တင်းပြည့်ကျပ်ပြည့် ပါဝင်လုပ်ဆောင်လို့ ရမယ်ဆိုရင် အနာဂတ် နိုင်ငံရေးမှာ ဘယ်လိုမျိုး အပြောင်းအလဲတွေကို မြင်တွေ့ကြရမလဲ။ ဘယ်လိုမျိုး အကျိုးများစေမလဲ။

အမျိုးသမီးတွေဟာ နိုင်ငံရေးမှာတင်းပြည့်ကြပ်ပြည့်ပါဝင်ဖို့ဆိုတာက အမျိုးသမီးတွေဟာ တင်းပြည့်ကြပ်ပြည့် ပါဝင်နိုင်အောင် ပြန်သုံးသပ်ရမှာ ဖြစ်တယ်။ ပြန်လည်စဥ်းစားရမှာ ဖြစ်တယ်။ တကယ်ပဲ လုပ်ဆောင်နိုင်တဲ့ စွမ်းအားတွေ၊ အရည်အချင်းတွေ၊ ဦးဆောင်နိုင်မှုတွေ တာဝန်ယူတာဝန်ခံနိုင်မှုတွေ မရှိတဲ့ အဲ့ဒီအရာတွေကို မလုပ်ဆောင်နိုင်တဲ့ နိုင်ငံရေးကို ဦးဆောင်မယ့် အမျိုးသမီးတွေ ဖြစ်နေမယ်ဆိုရင်တော့ ဘယ်လိုမှ တင်းပြည့် ကြပ်ပြည့်နေရာရလာမှာ မဟုတ်ပါဘူး။ နေရာပေးခဲ့ရင်လည်း တိုင်းပြည်ကြီးက ဘာမှထူးလာမှာမဟုတ်ပါဘူး။ မုန့်လုံးစက္ကူကပ် ဒုံရင်းဒုံရင်းပဲ ထပ်ဖြစ်နေဦးမှာဖြစ်ပါတယ်။
 

၈။ ဖြည့်စွက်ချက်။ 

ဒီနွေဦးတော်လှန်ရေးကာလမှာတော့ အမျိုးသမီးတွေကလည်း တော်တော်များများ ကြိုးစားနေကြမယ်လို့ ကျွန်မယုံကြည်တယ်။ အမျိုးသမီးတွေ တော်တော်များများကလည်း ကိုယ်ရှိတဲ့ ကဏ္ဍကို ကိုယ်လုပ်နိုင်တဲ့ နေရာ ကိုယ်ဦးဆောင်နိုင်တဲ့အပိုင်းတွေကနေ လုပ်ဆောင်နေမယ်လို့ ကျွန်မကယုံကြည်တယ်။ ကိုယ်ရှိနေတဲ့ ကဏ္ဍ၊ ကိုယ်လုပ်ဆောင်နေတဲ့အပိုင်းကို ခုနပြောသလို တာဝန်ယူတာဝန်ခံနိုင်ပြီးတော့ လက်တွေ့ကျကျ လုပ်ဆောင်နိုင်တဲ့ ဆက်လက်ပြီးတော့ ကြိုးစားဖို့အားပေးချင်တယ်။ စိတ်ဓာတ်မကျဖို့လည်း အားပေး ချင်တယ်။

​နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံကို ပြန်လည်တည်ဆောက်ရေးကို ဦးတည်တယ်ဆိုရင် ခုနပြောတဲ့ ဖိုခနောင့်သုံးခုပေါ့၊ နိုင်ငံရေး၊ စစ်ရေးနဲ့ တည်ဆောက်ရေးအပိုင်းမှာ ကိုယ်ဘယ်အပိုင်းမှာ ရှိနေသလဲဆိုတာကို ကိုယ့်ကိုကိုယ် ပြန်လည်သုံးသပ်ပါ။ ကိုယ့်ရဲ့ ရှိနေတဲ့အပိုင်းကို ကိုယ်အကောင်းဆုံးတာဝန်ယူ၊ တာဝန်ခံပြီးတော့ တည် ဆောက်သွားပါလို့ အကြံပြုချင်ပါတယ်။ အားပေးချင်ပါတယ်။


အခုချိန်မှာနိုင်ငံကြီးဟာ လူသားစံတန်ဖိုးတွေ ပျောက်ဆုံးပြီးတော့မှ နိုင်ငံရေးဟာ ပျက်စီးသွားတာဖြစ်တယ်။ နိုင်ငံရေးဟာ failed state ဖြစ်သွားတာ ဖြစ်တယ်။
 

"အမျိုးသမီးအသံ အမျိုးသမီးအားမာန်" စာစဉ် (၁) ကို အောက်ပါ Link မှာ Download ဆွဲပြီး ဖတ်ရှုနိုင်ပြီရှင် ။ 
https://www.mediafire.com/file/8cr940llcjvkbcj/ခေတ်သမိုင်းကို+ပုံဖော်နေသော+အမျိုးသမီးများ+final.pdf/file



#politicsforwomenmyanmar
#whatishappeninginmyamar
#Advocacy
#politics
#media

Picture
0 Comments

5/7/2025 0 Comments

May 07th, 2025

Picture

ရဲဘော်မိဆူးပွင့်
 ABSDF/ WLB-BWU
နိုင်ငံရေးဖြတ်သန်းမှု - ၁၉၈၈ - ၂၀၂၄


အမျိုးသမီးအသံ အမျိုးသမီးအသံ စာစဉ်အမှတ် (၁) မှ ကောက်နုတ်ဖော်ပြသည်။
 

“အမျိုးသမီးတွေကို ခွဲခြားဖိနှိပ်ထားတာ၊ အမျိုးသမီးတွေကို အောက်ခြေလူတန်းစားတွေ အဖြစ်ကနေ အဆင့်ဆင့်အုပ်ချုပ်မှုနေရာတွေကို တွဲမခေါ်တာ၊ နေရာမပေးတာ၊ အမျိုးသမီးတွေနေ့စဉ်အကြမ်းဖက်ခံနေရတာကို လျစ်လျူရှုထားတာ ရှိတဲ့နိုင်ငံမျိုးတွေကို မဖွံ့ဖြိုးမတိုးတက်သေးတဲ့နိုင်ငံ၊ လူနေမှုအဆင့်အတန်းနိမ့်ကျတဲ့နိုင်ငံအဖြစ် ရှုမြင်ကြပါတယ်”
 
 
၁။ လက်ရှိနွေဦးတော်လှန်ရေးအပါအဝင် မြန်မာ့နိုင်ငံရေးဖြစ်စဉ်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဆရာမအမြင်ကို ပြောပြ ပေးပါရှင့်။
မြန်မာနိုင်ငံဟာ နိုင်ငံရဲ့လက်တွေ့နိုင်ငံရေးလိုအပ်ချက်နဲ့ ကိုက်ညီမယ့်နိုင်ငံရေးစနစ်မျိုး မထူထောင်နိုင်ပဲ နှစ် ပေါင်းများစွာ စစ်တပ်ကြီးစိုးမှုအောက်ကနေ ရုန်းမထွက်နိုင်တဲ့နိုင်ငံလို့ ပြောရမှာပါ။ အဖိုးတန်သယံဇာတတွေ ကို ဖြုန်းတီး၊ တိုင်းပြည်နဲ့ပြည်သူလူထုအတွက် ကောင်းကျိုးအထွေထွေကို ဘာမှမဆောင်ကျဉ်းပေးနိုင်ပဲ ဆင်းရဲချမ်းသာကွာဟမှု အလွန်ကြီးမားပြီး တိုင်းရင်းသားအခွင့်အရေး၊ လူ့အခွင့်အရေးတွေ အလုံးစုံဆုံးရှုံးနေတဲ့ နိုင်ငံ ဖြစ်ပါတယ်။ တိုင်းပြည်ဟာ ပြည်တွင်းစစ်နွံထဲမှာ နစ်နေခဲ့တယ်။ နိုင်ငံရေးပြဿနာကို နိုင်ငံရေးနည်းအရ ဖြေရှင်းဖို့ စစ်အစိုးရအဆက်ဆက်က သေချာအားမထုတ်ခဲ့ဘူး။ ဖက်ဒရယ်စနစ်ကို ပုံဖျက်ငြင်းပယ်ခဲ့သလို အုပ်စုအကျိုးစီးပွားကို ဦးစားပေးရင်း ဒီမိုကရေစီစံနှုန်းတွေကိုလည်း တားမြစ်ပိတ်ပင်ခဲ့တယ်။ လက်နက်နဲ့ အာဏာကို ချုပ်ကိုင်ထားတယ်။
လက်ရှိ ၂၀၂၁ အာဏာသိမ်းမှုကြောင့် ဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ တော်လှန်ရေးကလည်း ဒီအခြေအနေတွေထဲက တစ်ခုပါပဲ။ ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအောက်ဖြစ်ပေမယ့်လည်း ၂၀၁၅ နဲ့ ၂၀၂၀ ကြား လွတ်လပ်မှုပါးပါးလေးပွင့်ခဲ့လို့ လူထုမျှော်လင့်ချက်တွေ ပြန်ရှင်သန်လာချိန်မှာ အတိတ်ကလို လက်နက်နဲ့ခြိမ်းခြောက်လို့မရတော့တဲ့ အနေ အထားတရပ်ကို စစ်တပ်က ရင်ဆိုင်နေရတယ်လို့ ပြောရပါမယ်။  ယခင် လူထုတော်လှန်ရေးအဆက်ဆက်က အတွေးအမြင်၊ အတွေ့အကြုံတွေနဲ့ ဒီနေ့လူငယ်တွေရဲ့ နိုင်ငံရေးအသိအမြင်၊ သဘောထား၊ သတင်းစကားတွေ အလွယ်တကူ လက်ဆင့်ကမ်းနိုင်တဲ့အချိန်လည်းဖြစ်တော့ စစ်အာဏာရှင်စနစ်ဆန့်ကျင်ရေးလှိုင်းလုံးဟာ ကြောက်မက်ဖွယ်ရာကောင်းလောက်အောင် ကြီးမားပြင်းထန်ခဲ့ပါတယ်။ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်လို လူထု ခေါင်းဆောင်မျိုးနဲ့ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်လို လူထုအကြီးအကျယ် ထောက်ခံမှုပြုခဲ့တဲ့ ဒီမိုကရေစီပါတီ မျိုး ပေါက်ဖွားပေါ်ပေါက်လာခဲ့ပေမယ့် တိုင်းပြည်ရဲ့စစ်မှန်တဲ့ အပြောင်းအလဲအတွက် မူဝါဒအခြေပြု ဦးဆောင် မှုအပိုင်းမှာ လိုအပ်ချက်တွေရှိနေတာလည်း တွေ့မြင်ရတယ်။ တသက်မှာ တကြိမ်သာကြုံရမယ့် အခုလို တော်လှန်ရေးမှာ တိုင်းရင်းသားအင်အားစုတွေနဲ့ ဒီမိုကရေစီအင်အားစုတွေ အတူတကွ အောင်ပွဲကို မရယူ နိုင်ရင်  ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီအတွက် အခွင့်အလမ်းကောင်းတွေ မဆုတ်ကိုင်နိုင် ရင်  လူထုဘဝတွေ တစတစ ပိုမိုကြပ်တည်းဆိုးရွားလာမယ့် အခြေအနေတွေလည်း တွေ့မြင်နေရတယ်။ လူငယ်တွေရဲ့ဦးဆောင်မှုကို အဖွဲ့အစည်းတိုင်း၊ နေရာဒေသတိုင်းမှာ မဟာဗျူဟာကျကျ မြှင့်တင်ခြင်းဟာ စိန်ခေါ်မှုနဲ့ အကြပ်အတည်း အားလုံးကို တဖြည်းဖြည်းကျော်လွှားနိုင်မယ့် နည်းလမ်းကောင်းတွေထဲက တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။
 
၂။ နိုင်ငံတစ်ခုတည်ဆောက်ရာမှာ ဘယ်အရာတွေကို စံတန်ဖိုးတွေ၊ အခြေခံမူတွေအနေနဲ့ ထားရှိ တည်ဆောက်သင့်ပါသလဲ။
ဒီနေရာမှာ ရိုးရိုးလေး စဉ်းစားကြည့်ရင် ဒီနိုင်ငံထဲမှာ နေထိုင်ကြတဲ့ ပြည်သူလူထုတွေရဲ့ နေ့စဉ်စားဝတ်နေရေး ပြေလည်မှု၊ ပညာရေး၊ ကျန်းမာရေး၊ လူမှုရေးဆိုင်ရာတွေ တပြေးညီဖွံဖြိုးတိုးတက်မှု၊ နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေး ဆိုင်ရာတွေမှာ မိမိကိုယ်မိမိ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်အောင်လုပ်ဆောင်နိုင်မှု၊ မတူကွဲပြားတဲ့ တိုင်းရင်းသား အစုအဖွဲ့တွေကြားထဲမှာ လူမျိုးရေး၊ ဘာသာရေး၊ တန်းတူရည်တူရှိမှု၊ (လွတ်လပ်စွာကိုးကွယ်ခွင့်နဲ့ မိမိတို့ရဲ့ ဘာသာစကား၊ စာပေယဉ်ကျေးမှု၊ ဓလေ့ထုံးတမ်း၊ သဘာဝအရင်းအမြစ် ပိုင်ဆိုင်မှုတွေကို အလေးထားပိုင်ခွင့်၊ စီမံခန့်ခွဲပိုင်ခွင့်၊ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်အောင် ဆောင်ရွက်ပိုင်ခွင့်)၊ ပြီးတော့ နိုင်ငံသားတဦးချင်းစီနဲ့ လူမျိုးအလိုက် တရားမျှတမှု၊ လုံခြုံမှုတွေအပြင် ကျားမခွဲခြားဆက်ဆံမှုတွေ၊ ကျားမရေးရာဆိုင်ရာ အခြေပြုခွဲခြားဆက်ဆံမှု၊ အကြမ်းဖက်မှုတွေ (GBV) နဲ့ မည်သည့် အကြမ်းဖက်မှုမဆို လျော့နည်းပပျောက်အောင် မူဝါဒအရ၊ ဥပဒေအရ လုပ်ဆောင်မှု ဒီလိုအချက်တွေကို အလေးထားပြီး စံတန်ဖိုးနဲ့ အခြေခံမူတွေချမှတ်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ကျွန်မတို့ မြန်မာနိုင်ငံမှာတော့ ဖက်ဒရယ်အုတ်မြစ်နဲ့ ဒီမိုကရေစီ အုတ်မြစ်ဆိုတဲ့ အခြေခံအုတ်မြစ်ကြီး ၂ ခုအပေါ် အခြေခံတဲ့ ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီစနစ် စံတန်ဖိုးနဲ့ အခြေခံမူတွေ သေသေချာချာချမှတ်ဖို့ လိုအပ်နေပါတယ်။
 
၃။ နိုင်ငံရေးမှာအမြင်စုံလင်ကွဲပြားမှုက ဘယ်လောက်ထိအရေးကြီးပါသလဲ။ လက်ရှိတော်လှန်ရေးနဲ့ နိုင်ငံတော် တည်ဆောက်ရေးမှာ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ ဘယ်လိုကဏ္ဍတွေမှာ မဖြစ်မနေပါဝင်ဖို့ လိုအပ်ပါသလဲ။
အမြင်စုံလင်ကွဲပြားမှုကို နားလည်လက်ခံပြီး အကျိုးဖြစ်စေမယ့် မူဝါဒနဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်တွေ ဖော်ထုတ်ကျင့်သုံးတဲ့ အစိုးရတရပ်ပေါ်ထွန်းရေးဟာ တိုင်းပြည်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး၊ ငြိမ်းချမ်းသာယာရေးတို့နဲ့ တိုက်ရိုက်ဆက်စပ်နေ ပါတယ်။ စစ်အာဏာရှင်စနစ်ကို ဆန့်ကျင်ရာမှာ တော်လှန်ရေးအစုအဖွဲ့တွေအနေနဲ့ ဒီမိုကရေစီဆိုတာကို ရှေ့တန်းတင်ပြီးပြောနေကြပေမယ့်လည်း လက်တွေ့မှာ ဒီမိုကရေစီဆိုတာ လူထုရွေးချယ်တင်မြှောက်တဲ့ အစိုးရတရပ်ပေါ် ထွန်းရေးဆိုတဲ့အဓိပ္ပါယ်ထက် အများကြီးနက်ရှိုင်းကြောင်း နားလည်နေဖို့လည်း လိုအပ်ပါ တယ်။ ကျွန်မတို့ ၁၉၈၈/ ၁၉၈၉ လောက်က နားလည်ခဲ့တဲ့ ဒီမိုကရေစီဆိုတာနဲ့ ဒီနေ့ကမ္ဘာကြီးက သွားနေတဲ့ ဒီမိုကရေစီရဲ့စံနှုန်းတွေက အများကြီးတိုးတက်ဖြစ်ထွန်းနေပါတယ်။ ကျွန်မတို့အနေနဲ့ လူဆိုးအမျိုးသားတွေ လက်ထဲက အာဏာကို လူကောင်းအမျိုးသားတွေလက်ထဲ လွှဲအပ်လိုက်တာနဲ့  တခါတည်းဒီမိုကရေစီဆိုတာ ဖြစ်သွားတော့မယ်လို့ ခပ်လွယ်လွယ် ယုံကြည်နေလို့လည်း မရတော့ပါဘူး။
ဒီမိုကရေစီစံနှုန်းတွေဟာ ကမ္ဘာကြီးငြိမ်းချမ်းသာယာမှုကို မဖြစ်မနေ ရှေးရှုလာရတဲ့အတွက် ခေတ်စနစ်နဲ့အညီ ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုတွေ ပြုလုပ်လာကြရပါတယ်။ ကျွန်မတို့ ထိုင်းမြန်မာနယ်စပ် မှာတော့ ၁၉၉၀ နောက်ပိုင်း နှစ်တွေကစလို့ ဒီမိုကရေစီရဲ့ စံတန်ဖိုးကို မြှင့်တင်ရာမှာ နိုင်ငံတကာမူဘောင်တွေနဲ့အညီ အခြေခံကျကျ လုပ်ဆောင်ဖို့ အသိပညာတွေ၊ အတွေးအမြင်တွေ ရရှိခဲ့ကြပါတယ်။ နိုင်ငံရေးဦးဆောင်မှုတွေမှာ နေရာမရခဲ့တဲ့ ဖယ်ကျဉ်ထားခြင်းခံရတဲ့ လူအုပ်စုတွေ၊ အစုအဖွဲ့တွေကို နိုင်ငံရေးဦးဆောင်မှုအခန်းကဏ္ဍမှာ ပါဝင်လာအောင် လုပ်ဆောင်ပေးတာ၊ လမ်းဖွင့်ပေးတာ၊ ဒါတွေဟာ ဒီမိုကရေစီရဲ့ အခြေခံအချက်တွေ ဖြစ်လာပါတယ်။ နိုင်ငံ တစ်နိုင်ငံရဲ့ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကိုကြည့်ရင်  ဥပဒေပြုရေး၊ အုပ်ချုပ်ရေး၊ တရားစီရင်ရေးအပိုင်းတွေမှာ ကျားမ ဘယ်လောက် အချိုးကျပါဝင်နေသလဲဆိုတာကိုလည်း အရင်ဆုံးကြည့်လာကြပါတယ်။ အစိုးရတရပ် ဦးဆောင်မှု စွမ်းရည်ရှိခြင်း၊ မရှိခြင်းတွေကို ဒီလိုကျားမကွာဟမှု ကြီးမားချက်တွေအပေါ်မှာလည်း တိုင်းတာ လာကြပါတယ်။ အမျိုးသမီးတွေ ထက်ထက်မြက်မြက်နဲ့ ဦးဆောင်မှုနေရာမှာ ရှိနေကြတာကိုတွေ့တဲ့အခါ ဒါဟာ နိုင်ငံတနိုင်ငံရဲ့ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုပြယုဂ်လို့ ရှုမြင်ကြပြီး အမျိုးသမီးတွေကို ခွဲခြားဖိနှိပ်ထားတာ၊ အမျိုးသမီးတွေကို အောက်ခြေလူတန်းစားတွေအဖြစ်ကနေ အဆင့်ဆင့်အုပ်ချုပ်မှုနေရာတွေကို တွဲမခေါ်တာ၊ နေရာမပေးတာ၊ အမျိုးသမီးတွေ နေ့စဉ်အကြမ်းဖက်ခံနေရတာကို လျစ်လျူရှုထားတာရှိတဲ့နိုင်ငံမျိုးတွေကို မဖွံ့ဖြိုးမတိုးတက်သေးတဲ့နိုင်ငံ၊ လူနေမှုအဆင့်အတန်းနိမ့်ကျတဲ့နိုင်ငံအဖြစ် ရှုမြင်ကြတာကိုကြည့်ရင် နိုင်ငံ တစ်နိုင်ငံရဲ့ တိုးတက်မှု၊ အောင်မြင်မှုကို တိုင်းတာရာမှာ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်ချပိုင်ခွင့် အခန်းကဏ္ဍ ကို ဖော်ဆောင်ပေးဖို့ လိုအပ်တယ်ဆိုတာ လွယ်လွယ်ကူကူ နားလည်နိုင်ပါတယ်။
 
၄။ လက်ရှိနွေဦးတော်လှန်ရေးကာလမှာ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာပါဝင်ဆုံးဖြတ်ခွင့် ဘယ်လောက် အထိရှိနေပြီလဲ။
နွေဦးတော်လှန်ရေးမှာ အမျိုးသမီးတွေ ဆုံးဖြတ်ခွင့်ရှိတဲ့နေရာကို အစုလိုက်အပြုံလိုက်ရောက်လာပြီလို့ သုံးသပ်ဖို့ သိပ်စောလွန်းပါတယ်။ လက်ရှိဦးဆောင်မှုအခန်းကဏ္ဍနဲ့ ဦးဆောင်မှုအဆင့်ဆင့်ကို သုတေသန လုပ်ပြီး ဆန်းစစ်မှု သေချာလုပ်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ဒီနေ့ကာလဟာ အရင်အနှစ် ၃၀ ကထက် အမျိုးသမီးပါဝင်မှု ကို တိုက်တွန်းလာတာ၊ စောင့်ကြည့်လာတာတွေရှိပေမယ့် နေရာအသီးသီးနဲ့ အဖွဲ့အစည်းအသီးသီးမှာ ပါဝင်နေတဲ့အမျိုးသမီးတွေကို မေးကြည့်ရင် အခက်အခဲပေါင်းစုံရှိနေတာ တွေ့ရပါတယ်။ အာဏာသိမ်းမှုကို ထုနဲ့ထည်နဲ့ ဆန့်ကျင်ဆန္ဒပြတဲ့နေရာတွေမှာ၊ တောထဲတောင်ထဲမှာ ကျရာတာဝန်ထမ်းဆောင်ပြီး တော်လှန် ရေးထဲ ဆက်ပါဝင်နေတာ၊ ဒီလိုနေရာတွေမှာ အမျိုးသမီးတွေရဲ့အခန်းကဏ္ဍကို ထင်ထင်ရှားရှား တွေ့ကြရ ပေမယ့် နေရာဒေသတခုချင်းစီ၊ အဖွဲ့အစည်းတခုချင်းစီကို သေချာခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာကြည့်မှ အမျိုးသမီးတွေ ဆုံးဖြတ်ချက်ချနိုင်တဲ့နေရာမှာ ဘယ်လောက် ရာခိုင်နှုန်းရှိနေပြီလဲဆိုတာ ဖော်ထုတ်နိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။ အဖွဲ့အစည်းတိုင်းမှာ အောက်ခြေခေါင်းဆောင်တွေကနေ ထိပ်ပိုင်းခေါင်းဆောင်တွေအထိ အဆင့်ဆင့်ဇယား ဆွဲပြီး လေ့လာရင် ပါဝင်မှုပုံသဏန်ကို ထင်ထင်ရှားရှားတွေ့ရမှာ ဖြစ်ပြီး အနှစ်သာရအရ ဆုံးဖြတ်ချက် ပေးနိုင်တဲ့နေရာ၊ နိုင်ငံရေးအရ ဩဇာရှိတဲ့နေရာတွေမှာ ဘယ်နှစ်ယောက် ရှိနေပြီလဲ၊ ဘယ်လောက်ရာခိုင်နှုန်း ရှိနေပြီလဲဆိုတာကို ဖော်ထုတ်ဖို့လိုပါတယ်။ အချို့နေရာတွေမှာ ရာထူးပေးထားတိုင်းလည်း ဆုံးဖြတ်ချက် ချပိုင်ခွင့် အကန့်အသတ်ရှိပါတယ်၊ (ဒီနေရာမှာ သူတာဝန်ယူထားတဲ့လုပ်ငန်းဆိုင်ရာ လုပ်ပိုင်ခွင့်နဲ့ တကယ့် နိုင်ငံရေးအရ သဘောထားပေးပိုင်ခွင့်တွေကို ဆိုလိုတာဖြစ်ပါတယ်)။ ဒီ Movement ကြီး ထဲမှာ ဘယ်အစု အဖွဲ့တွေက ဦးဆောင်မှုနေရာမှာရှိနေသလဲ၊ အဲဒီနေရာမှာ အမျိုးသမီးတွေ ဘယ်လောက်ပါဝါရှိနေပြီလဲ စသဖြင့် ဖော်ထုတ်ကြည့်ဖို့လိုအပ်ပါတယ်။
 
၅။ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာပါဝင်မှုနဲ့ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်ကို ဘယ်အရာတွေက အဟန့်အတား ဖြစ်နေစေသလဲ။
လက်နက်ကိုင်တိုက်ပွဲအားကောင်းတဲ့ကာလတွေမှာတော့ စစ်ရေးခေါင်းဆောင်တွေဆီမှာ စစ်ရေး၊ နိုင်ငံရေး အာဏာ ရှိပါတယ်။ လက်နက်ကိုင်တိုက်ပွဲတွေ အရှိန်လျော့ပြီး နိုင်ငံရေးအရ ဖြေရှင်းဖို့ဆိုတဲ့ အချိန်ကာလ တစ်ခုရောက်လာရင်လည်း စစ်ကိုဦးဆောင်ခဲ့တဲ့သူတွေရဲ့အခန်းကဏ္ဍကပဲ ရှေ့ကိုပြန်ရောက်လာတတ်တဲ့ သဘောသဘာဝရှိပါတယ်။ စစ်ရေးတိုက်ပွဲအရှိန်ကောင်းလေလေ အမျိုးသမီးတွေရဲ့နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ ပါဝင်မှု၊ ဆုံးဖြတ်ချက်ချနိုင်မှုတွေက အနောက်မှာကျန်နေတတ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့်မို့လို့ ကမ္ဘာ့ကုလသမဂ္ဂ၊ လုံခြုံရေး ကောင်စီဆုံးဖြတ်ချက် ၁၃၂၅ မှာ အမျိုးသမီးတွေ နိုင်ငံရေးဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်ရှိတဲ့နေရာကို ရောက်ရှိလာဖို့၊ အမျိုးသမီးတွေကို စစ်ပွဲကာလ တလျှောက်လုံးမှာ  အကူအညီပေးဖို့၊ အကာအကွယ်ပေးဖို့၊ ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်ခွင့်တွေ၊ ဆုံးဖြတ်ခွင့်တွေပေးဖို့၊ အရေးကြီးဆုံးဖြတ်ချက်အဖြစ် ချမှတ်ခဲ့ပါတယ်။ ဒီနေရာမှာ အစဉ်အလာနဲ့ ဓလေ့ထုံးတမ်းတွေကြောင့်ဖြစ်စေ၊ သမရိုးကျယုံကြည်မှုနဲ့ ပုံစံခွက်အမြင်တွေကြောင့်ဖြစ်စေ၊ မဟာဖိုဝါဒအတွေးအမြင်တွေကြောင့်ဖြစ်စေ၊ စစ်ရေးလှုပ်ရှားမှု အကြီးအကျယ် အားကောင်းနေလို့ဖြစ်စေ၊ အမျိုးသမီးတွေရဲ နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာပါဝင်မှုနဲ့ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်တွေကို အဟန့်အတားဖြစ်စေတာကို တွေ့ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
 
၆။ နိုင်ငံသစ်တည်ဆောက်ရာမှာ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်ကို လစ်လျူရှုမှုတွေပပျောက်ဖို့  ပြည့်ပြည့်ဝဝနဲ့ပိုမိုပါဝင်လာစေဖို့ ဘာတွေကိုလုပ်ဆောင်သင့်ပါသလဲ။
ဖွဲ့စည်းအုပ်ချုပ်ပုံအခြေခံဥပဒေအသစ်မှာ  အမျိုးသမီးများနိုင်ငံရေးပါဝင်မှုအတွက် လမ်းညွှန်မူတွေ ပါဝင်နေ အောင် ထည့်သွင်းရပါမယ်။ ပြည်ထောင်စုအဆင့်၊ ဖက်ဒရယ်ယူနစ်(ပြည်နယ်)အဆင့်တွေမှာ ဒီလမ်းညွှန်မူ တွေ မလွဲမသွေ ပါဝင်အောင် ပြင်ဆင်ထားရပါမယ်။ ပြည်သူလူထုအကြား ပညာပေးမှုတွေကို ကျယ်ကျယ် ပြန့်ပြန့် အခုချိန်ကတည်းကစပြီး လုပ်ဆောင်ထားကြရပါမယ်။ အရပ်ဖက်အဖွဲ့အစည်းတွေ၊ လူထုအခြေပြု အဖွဲ့အစည်းတွေကနေတဆင့် နိုင်ငံရေးပါတီ၊ နိုင်ငံရေးအဖွဲ့အစည်းတွေမှာ အမျိုးသမီးများဦးဆောင်မှုနဲ့ ပါတ်သက်တဲ့မူဝါဒတွေ မလွဲမသွေထားရှိလာအောင် စည်းရုံးလှုံ့ဆော်ရပါမယ်။ အနာဂတ်မှာ ပေါ်ပေါက်လာ မယ့် ကြားကာလအစိုးရဖြစ်စေ၊ အသွင်ကူးပြောင်းရေးကာလအစိုးရဖြစ်စေ၊ ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီအစိုးရ ဖြစ်စေ အမျိုးသမီးများဦးဆောင်မှုအပေါ် အာမခံမယ့် မူဝါဒနှင့် လုပ်ငန်းစဉ်မရှိသော၊  မည်သည့်အစိုးရမျိုးကိုမှ လက်သင့်မခံဆိုတဲ့ ကြွေးကျော်သံတွေ၊ သတိပေးမှုတွေ၊ ဖော်ထုတ်နေကြဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ အသေးစိတ် လုပ်ဆောင်ရမယ့် လုပ်ငန်းစဉ်တွေလည်း အများကြီးရှိပါတယ်။ ဒါတွေကို အခုချိန်ကတည်းက သေသေချာချာ ပြင်ဆင်ထားကြဖို့ အရေးတကြီးလိုအပ်ပါတယ်။
 
၇။ အမျိုးသမီးတွေနိုင်ငံရေးမှာ တင်းပြည့်ကျပ်ပြည့်နဲ့ပါဝင်ခွင့်ရမယ်ဆိုရင် အနာဂတ်မှာ ဘယ်လို အပြောင်းအလဲမျိုးတွေ မြင်တွေ့ရမလဲ။ ဘယ်လိုအကျိူများဖြစ်စေမလဲ။
ကမ္ဘာကြီးမှာ ကျားတွေ၊ မတွေ၊ ကျားမဆိုင်ရာ လိင်သဘောထားရပ်တည်မှု ကွဲပြားသူတွေ စသဖြင့် လူတွေလူတွေ စုပေါင်းနေထိုင်ကြတာဖြစ်ပါတယ်။ နိုင်ငံတိုင်းနိုင်ငံတိုင်းမှာလည်း ဒီလိုပါပဲ။ လူမျိုးတိုင်း၊ ဘာသာတိုင်းကို ကြည့်မယ်ဆိုရင်လည်း ကျားရယ် မရယ်၊ လိင်သဘောထားရပ်တည်မှုကွဲပြားသူတွေရယ် ရှိနေတာဟာ ဖြစ်တည်မှု ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီလိုပကတိဖြစ်တည်မှုတွေကို အခြေမခံတဲ့၊ ထည့်သွင်းစဉ်းစားခြင်း မပြုတဲ့ တည်ဆောက်မှုတွေဟာ ခိုင်မာမှုအတွက် အာမခံချက် အလွန်နည်းပါးပါတယ်။ လူတိုင်းလူတိုင်းကို မိမိ နိုင်ငံကောင်းကျိုး၊ ကမ္ဘာကြီးကောင်းကျိုးအတွက် အင်အားရှိသမျှ ပါဝင်ဆောင်ရွက်ခွင့်ရှိအောင် လမ်းဖွင့် ထားပေးရပါမယ်။ နိုင်ငံရေးနိုးကြားသောတိုင်းပြည်နှင့် နိုင်ငံရေးနိုးကြားသော ပြည်သူများအဖြစ်မှ ကျွန်မတို့ နိုင်ငံရဲ့ အနာဂတ် ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို တည်ဆောက်လို့ရမှာဖြစ်ပြီး တစု တဖွဲ့ရဲ့နိုင်ငံရေးပါဝင်မှုကို လမ်းပိတ်ထားခဲ့ရင် ဒီအစုအဖွဲ့ရဲ့ နိုင်ငံရေးနိုးကြားမှုကို ပိတ်ပင်ခြင်းပဲဖြစ်ပါမယ်။ နိုင်ငံရေးနိုးကြားမှု အားနည်းတဲ့လူအုပ်စုကြီး ကြီးကြီးမားမားရှိနေပြီဆိုရင် ဒီတိုင်းပြည်ဟာ အာဏာရှင်စနစ်ပုံစံ အမျိုးမျိုးကို ပြန်ပြီးဖိတ်ခေါ်နေတဲ့တိုင်းပြည် အဖြစ်သာ နိဂုံးချုပ်မှာသေချာပါတယ်။
ဒီ Movement ကြီးထဲမှာ ဘယ်အစုအဖွဲ့တွေက ဦးဆောင်မှုနေရာမှာ ရှိနေသလဲ၊ အဲဒီနေရာမှာ အမျိုးသမီးတွေ ဘယ်လောက်ပါဝါရှိနေပြီလဲ စသဖြင့် ဖော်ထုတ်ကြည့်ဖို့လိုအပ်ပါတယ်။
 

"အမျိုးသမီးအသံ အမျိုးသမီးအားမာန်" စာစဉ် (၁) ကို အောက်ပါ Link မှာ Download ဆွဲပြီး ဖတ်ရှုနိုင်ပြီရှင် ။ 
https://www.mediafire.com/file/8cr940llcjvkbcj/ခေတ်သမိုင်းကို+ပုံဖော်နေသော+အမျိုးသမီးများ+final.pdf/file



#politicsforwomenmyanmar
#whatishappeninginmyamar
#Advocacy
#politics
#media

0 Comments

5/7/2025 0 Comments

May 07th, 2025

Picture

​ အက်စတာဇေနော
Kachin Political Interim Coordination Team 
KPICT
 

အမျိုးသမီးအသံ အမျိုးသမီးအသံ စာစဉ်အမှတ် (၁) မှ ကောက်နုတ်ဖော်ပြသည်။


“လူဦးရေရှိသမျှ အကုန်လုံးကို အမျိုးသမီး၊ အမျိုးသားဖြစ်ပါစေ ပြည်သူဖြစ်နေရင် အသုံးချဖို့ သင့်တယ်။ ကျွန်မတို့ကို ခွဲခြားဆက်ဆံနေရင် ကိုယ်တိုင်ရဲ့နစ်နာမှုပဲ ဖြစ်မယ်။ နိုင်ငံသားတွေအားလုံးရဲ့ နစ်နာမှုပဲ ဖြစ်မယ်လို့ ပြောချင်ပါတယ်”
 

၁။ လက်ရှိနွေဦးတော်လှန်ရေးအပါအဝင် မြန်မာ့နိုင်ငံရေးဖြစ်စဉ်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဆရာမအမြင်ကို ပြောပြ ပေးပါရှင့်။

လက်ရှိနွေဦးတော်လှန်ရေးကကျွန်မတို့ အနီးခေတ်သမိုင်းမှာဆို အကြီးမားဆုံး ဒုတိယလှိုင်း ဖြစ်တယ်လို့ ပြောလို့ရပါတယ်။ ကြားထဲမှာတော့ တစ်နိုင်ငံလုံးအနှံ နိုင်ငံရေးလှိုင်းတွေရှိခဲ့ပေမယ့် အနီးခေတ်မှာဆို ၈၈ နဲ့ ၂၀၂၁ ရဲ့လှိုင်းကတော့ အမြင့်မားဆုံးလှိုင်းလို့ ပြောလို့ရပါတယ်။ လှည်းနေမြေအောင်းမြင်းဇောင်းမကျန် တော်လှန်ခဲ့ကြတဲ့ တော်လှန်ရေးဖြစ်တယ်။

နောက်ပြီးတော့ ကျွန်မတို့တောင်တန်းမြေပြန့်တွေပါ အတူတူ ဖြတ်သန်းရတဲ့ တော်လှန်ရေးကြီးတစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။ ၈၈ တုန်းက တကယ်ကိုတစ်နိုင်ငံလုံးအနှံ့ အုံကြွ တော်လှန်ခဲ့တယ်ဆိုပေမယ့် တောင်တန်းမြေပြန့်ရဲ့ တကယ့်အနိဌာရုံတွေကို လက်ရှိနွေဦးတော်လှန်ရေး လောက် ထင်ထင်ရှားရှား မမြင်တွေ့ခဲ့ရဘူး။

အချိန်တိုအတွင်းမှာ ပြန်ပြီး ငြိမ်သက်သွားတယ်ဆိုတဲ့အပိုင်း ကဏ္ဍတွေ ရှိတယ်။ ဒါကြောင့် နွေဦးတော်လှန်ရေးရဲ့ ထူးခြားမှုက လူငယ်တွေအများဆုံး ပါဝင်ဦးဆောင်ခဲ့ကြ တဲ့ တော်လှန်ရေး ဖြစ်ပါတယ်။ အဲ့ဟာကပဲ နွေဦးတော်လှန်ရေးက လက်ရှိအချိန်ထိကို တောင့်ခံနိုင်တဲ့ အနေအထားတစ်ခု ဖြစ်နေတယ်။

နောက်ထပ်အချက်က လူထုတစုံလုံးရဲ့ဒီမိုကရေစီဆိုတဲ့အရသာကို ကာလတိုလေး မြည်းစမ်းခွင့်ရလိုက်တာ ကလည်း နွေဦးတော်လှန်ရေးကြီး လက်ရှိအခြေအနေအထိ ရပ်တည်နိုင်တာရဲ့ အကြောင်းတရားတစ်ချက် ဖြစ်ပါတယ်။  ပိတ်မိနေတဲ့အနေအထားကနေ အလင်းရောင်ကို မြင်တွေ့ခဲ့ဖူးတဲ့လူတွေအနေနဲ့ ဒီအလင်းကို မက်မောတယ်။

ဘယ်လောက်ပဲ တိုတောင်းတယ်ဆိုစေဦးတော့ ဘယ်လောက်ပဲ တင်းပြည့်ကျပ်ပြည့် ဒီမိုကရေစီကိုမခံစားရဘူးဆိုစေဦးတော့ အရင်တုန်းကဘာမှန်းမသိခဲ့တာကနေ နည်းနည်းလေး သိလိုက်ရတဲ့ အခါမှာ ရှိဖူးတော့မှ မရှိခြင်းရဲ့သဘောတရားကို နားလည်တယ်။ အဲ့အတွက်ကြောင့် ဒါကတစ်စုံလုံးကို လက်ရှိအချိန်ထိ တောင့်ခံထားနိုင်တဲ့ အကြောင်းတရား ဖြစ်ပါတယ်။

နောက်ပြီး နိုင်ငံတကာရဲ့ ကမ္ဘာကရွာ ဖြစ်လာတဲ့အချက်ကလည်း နွေဦးတော်လှန်ရေးကို ပံ့ပိုးပေးနေတာ ဖြစ်တယ်။ ဆက်သွယ်ရေးအပိုင်းမှာ ကျွန်မတို့ပိုပြီးတော့ ချိတ်ဆက်မှုတွေ အားကောင်းလာတယ်။ အားကောင် လာတဲ့အတွက် ယုံကြည်မှုတွေကို အချိန်တိုအတွင်း အကောင်အထည်ဖော်ပြီး အမြန်ဆုံးလုပ်နိုင်တယ်။

ဒီ သုံးချက်ကတော့ နွေဦးတော်လှန်ရေးမှာ မြန်မာ့နိုင်ငံရေးဖြစ်စဉ်ကို လက်ရှိအချိန်ထိတော်လှန်ရေးအားကောင်း ဖို့ ပံ့ပိုးပေးနေတဲ့ အချက်တွေလို့ ကျွန်မမြင်ပါတယ်။ဒီအချက်တွေအပေါ်မှာ မူတည်ပြီးတော့ လက်ရှိ သုံးနှစ်တာကာလမှာ  အားလုံးက တရွေ့ရွေ့နဲ့တော့ တည်ဆောက်နေကြတယ်။

​အားကောင်းတဲ့အချက်တွေ ရှိသလို ကျွန်မတို့သွားသ‌လောက် မရွေ့တဲ့အခင်းအကျင်းတွေလည်း ရှိတယ်။ ဥပမာဆိုရင်  နိုင်ငံအရ နယ်နိမိတ်ချင်း ထိစပ်မယ်လို့ ရွေးချယ်ခွင့် မရတဲ့အချိန်မှာ ကျွန်မတို့က တရုတ်နဲ့ အိန္ဒိယကြားထဲက sandwish ဖြစ်နေတယ်။

ဒါကြောင့် အနောက်နိုင်ငံနဲ့ အားပြိုင်မှုရှိတဲ့ အာရှကနိုင်ငံကြီးတွေနဲ့ အိမ်နီးချင်းဖြစ်နေရခြင်း ကလည်း တော်လှန်ရေးမှာ ထင်သ‌လောက်‌ရှေ့ကိုတိုးလို့မရတဲ့ လုပ်သလောက် အကောင်အထည်မပေါ်လာတဲ့ ဖိအားမျိုးတွေကို ဖြစ်စေတယ်။ နောက်တချက်က ကာလအရှည်ကြာဆုံး စနစ်တကျ အခိုင်အမာတည်ဆောက် နှင့်ပြီးသား စစ်တပ်ရဲ့ institution တွေ ဖြစ်တယ်ဆိုတာကို အသိအမှတ်ပြုရမယ်။

ဒီလိုမျိုး စုဖွဲ့ထားတဲ့ အစုအဖွဲ့ဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် သူတို့ရဲ့ချစားမှုတွေ ဘယ်လောက်ပဲရှိနေသည်ဆိုစေဦးတော့ အချိန်တစ်ခုကြာ အချိန်ယူပြီးတော့မှ ဖြိုဖျက်ရတဲ့အပိုင်းတွေ ရှိတယ်။
နိုင်ငံရေးအစုအဖွဲ့တွေအကြား အချိန်ကာလအတော်ကြာ ပျက်စီးနေပြီဖြစ်တဲ့ ယုံကြည်မှုကို အချိန်တိုအတွင်း ပြန်တည်ဆောက်ရတဲ့အခါမှာ တချို့သောအစုအဖွဲ့တွေရဲ့ အဖွဲ့အစည်းအပေါ်မှာ မူတည်ပြီးစဉ်းစားနေတဲ့ အဖွဲ့အစည်းဗဟိုပြု စဉ်းစားနေတဲ့အရာတွေကလည်း ညီညွတ်မှုနဲ့ စည်းလုံးမှုကို တည်ဆောက်တဲ့အခါမှာ အများကြီးအဟန့်အတား ဖြစ်နေပါသေးတယ်။ ဒါတွေက နွေဦးတော်လှန်ရေးရဲ့ အားနည်းချက်၊ အားသာချက် တွေဖြစ်ပါတယ်။ ကျွန်မအနေနဲ့ကတော့ မြန့်မာ့နိုင်ငံရေးဖြစ်စဉ်မှာ နွေဦးတော်လှန်ရေးကနေတဆင့် ကျွန်မတို့ လိုချင်တဲ့ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီ နိုင်ငံတော်ရဖို့ဆိုတဲ့ လက်ရှိအချိန်အထိ  မျှော်လင့်ချက်ရှိတယ်။ ဘာလို့ဆို ကျွန်မတို့ရဲ့ပံ့ပိုးနေတဲ့အချက်တွေကလည်း အားကောင်းတဲ့အချက်တွေ ဖြစ်သလို ကျွန်မတို့ကို အနှောင့် အယှက်ဖြစ်စေတဲ့အရာတွေကလည်း တဖြေးဖြေးနဲ့ပြေလည်လာပြီဆိုတာကို မြင်တွေ့နိုင်ပါတယ်။
 
၂။ နိုင်ငံတစ်ခုတည်ဆောက်ရာမှာ ဘယ်အရာတွေကို စံတန်ဖိုးတွေ၊ အခြေခံမူတွေအနေနဲ့ ထားရှိ တည်ဆောက်သင့်ပါသလဲ။
နိုင်ငံတစ်ခုလို့ပြောတဲ့အခါမှာ အဓိကအရေးကြီးတာတွေက အချုပ်အခြာအာဏာ၊ နယ်မြေ၊ ပြည်သူ၊ အစိုးရ က အခြေခံဖြစ်ပါတယ်။ ကြုံလာတဲ့အတွေ့အကြုံတွေ၊ လက်ရှိရှိနေတဲ့ အနေအထားတွေ၊ ရှေ့နိုင်ငံရေးအတွက် သူတို့ရဲ့နေထိုင်ရပ်တည်ရေးအတွက် မျှော်လင့်ချက်တွေ၊ ဒီအပေါ်တွေမှာမူတည်ပြီးတော့မှ တည်ဆောက်ဖို့ လိုပါတယ်။ စံတန်ဖိုးတွေနဲ့ အခြေခံမူတွေကို ပြည်သူရဲ့လိုအပ်ချက်အပေါ်မှာ အဓိကမူတည်ရမယ်။ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့အနေအထားအနေနဲ့ကြည့်ရမယ်ဆိုရင် အဓိကအရေးကြီးနေတာက အဖိနှိပ်ခံတွေ တစ်ဦးနဲ့ တစ်ဦး ရပ်တည်ပေးကြတဲ့ ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီစနစ်မျိုးက လိုအပ်ပါတယ်။ ဒါအတွက် စံတန်ဖိုးလို့ ပြောမယ် ဆိုရင် လွတ်လပ်မှု၊ တရားမျှတမှု၊ တန်းတူညီမျှမှု၊ လုံခြုံမှု၊ ငြိမ်းချမ်းမှု ဒီအချက်ငါးချက်ကတော့ အဓိကကျတဲ့ အချက်ဖြစ်မယ်။ ပြည်သူတွေရဲ့အားလုံးရဲ့ထောက်ခံမှု၊ ပြည်သူတွေကို ကိုယ်စားပြုတဲ့ အစုအဖွဲ့တွေရဲ့ လိုအပ်ချက်၊ လိုလားချက်အပေါ်မှာ ပြန်ပြီး တည်‌ဆောက်ရမယ်လို့ ယုံကြည်ပါတယ်။
ံ
၃။ နိုင်ငံရေးမှာ အမြင်စုံလင်ကွဲပြားမှုက ဘယ်လောက်အထိ အရေးကြီးပါသလဲ။ လက်ရှိတော်လှန်ရေးနဲ့ နိုင်ငံတော် တည်ဆောက်ရေးမှာ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ ဘယ်လိုကဏ္ဍတွေမှာ မဖြစ်မနေပါဝင်ဖို့ လိုပါသလဲ။
ပဋိပက္ခတစ်ခုမှာ အမျိုးသမီးနဲ့ အမျိုးသားယှဉ်ရင် အမျိုးသားကတော့ ပိုပြီးတော့မှ အသက်ဆုံးရှုံးကြတဲ့  ပမာဏများတယ် ဆိုတာတွေ့ရပါတယ်။ ဒါကြောင့် အမျိုးသားတွေရဲ့လူဦးရေ ရာခိုင်နှုန်းက သိသိသာသာ လျော့ကျသွားနိုင်တယ်ဆိုတာကို ကျွန်မတို့ ဒီအချက်အလက်တွေကြည့်ပြီး မှန်းဆလို့ရနိုင်တယ်။ နဂိုကတည်း က အမျိုးသမီးရာခိုင်နှုန်းများနေတဲ့နေရာမှာ ဒီရာခိုင်နှုန်းကို ကျွန်မတို့ကအသုံးမပြုဘူးဆိုရင် နိုင်ငံအတွက် အင်မတန်ကို ဆုံးရှုံးမှုဖြစ်တယ်။ အမျိုးသမီးမို့လို့ နေရာပေးရမယ်ဆိုတာမျိုးထက် ကျွန်မဒီမှာ highlight လုပ်ချင်တာက လူဦးရေရှိသမျှ အကုန်လုံးကို အမျိုးသမီး၊ အမျိုးသားဖြစ်ပါစေ ပြည်သူဖြစ်နေရင် အသုံးချဖို့ သင့်တယ်။ ကျွန်မတို့ကို ခွဲခြားဆက်ဆံနေရင် ကိုယ်တိုင်ရဲ့နစ်နာမှုပဲ ဖြစ်မယ်။ နိုင်ငံသားတွေအားလုံးရဲ့ နစ်နာမှုပဲ ဖြစ်မယ်လို့ ပြောချင်ပါတယ်။ စုံလင်ကွဲပြားမှုက အရေးကြီးကြောင်း ပြသနေတဲ့ သုတေသနတွေ လည်း အများကြီးရှိခဲ့တယ်။
အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ ယေဘုယျအားဖြင့်ဆိုရင် ပိုပြီးတော့မှ အသေးစိတ်ကျတဲ့ ရှုမြင်မှုတွေ ရှိတယ်။ အမြင်တွေ ရှိတယ်။ အဓိကကတော့ ပိုအသေးစိတ်ကျတဲ့အမြင်နဲ့ ဆုံးဖြတ်မှုတွေပေါ့။ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံမှာဆိုရင် ဘယ်လောက်ပဲ နိုင်ငံနဲ့ချီပြီး ပြောသည်ဖြစ်ပါစေဦးတော့ ပြောင်းလဲမှုတွေက မိသားစုတွေကနေ လာပါတယ်။ အိမ်ထောင်စု၊ မိသားစုတစ်ခုမှာ အမျိုးသမီးတွေက အဓိကစီမံခန့်ခွဲတဲ့အပိုင်းကို တာဝန်ယူကြပါတယ်။ အဓိကအနေနဲ့လုပ်နေကြတဲ့အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ကဏ္ဍသာမပါဘူးဆိုရင် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံရဲ့ တည်ဆောက်ရေးမှာ အခြေခိုင်မှာ မဟုတ်ပါဘူး။ ဒီလိုမျိုးသုံးနှစ်တာကာလကို ကျော်ဖြတ်လာပြီဖြစ်တဲ့ အတွက်ကြောင့် အမျိုးသား တွေဟာ အမျိုးသမီးတွေနဲ့တန်းတူ ဘယ်လောက်အထိ ရင်ဘောင်တန်းပြီး အလုပ်လုပ်နိုင်လဲဆိုတာ လက်တွေ့ မှာ မြင်နေရပြီ ဖြစ်ပါတယ်။ အမျိုးသမီးဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် ကန့်သတ်ထားတာမျိုး မဟုတ်ပဲနဲ့ လုပ်နိုင်ရည် ရှိတဲ့အရည်အချင်းနဲ့ အစွမ်းအစပေါ်မှာ ယုံကြည်မှုပေးပြီးတော့ တကယ့်လက်တွေ့အသုံးပြုနိုင်ဖို့ အသုံးချနိုင်ဖို့ လိုပါတယ်။
 
၄။ လက်ရှိနွေဦးတော်လှန်ရေးကာလမှာ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ ပါဝင်ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့် ဘယ်လောက်အထိ ရရှိနေပြီလဲ။
တော်လှန်ရေး သုံးနှစ်တာကာလအတွင်းမှာ အမျိုးသမီးတွေလုပ်နိုင်စွမ်းရည်ကို တော်တော်များများ မြင်လာကြ တယ်၊ ယုံကြည်မှုရှိလာကြတယ် ဆိုတဲ့အတွက်ကြောင့် အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ခေါင်းဆောင်မှု၊ နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာမှာ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့် အရင်ကထက် ပိုတဲ့အနေအထားတစ်ခုကို တွေ့လာရပါတယ်။ သို့ပေမယ့်လို့လည်း ပမာဏ အနေနဲ့ဆို တော်တော်လေး နည်းနေသေးတယ်လို့ ပြောရမှာ ဖြစ်ပါမယ်။ ဒီနွေဦးတော်လှန်ရေးက စစ်အုပ်စု ပြုတ်ကျဖို့ပဲ မဟုတ်ဘူး။ အမျိုးသမီးတွေ လူလူချင်းတန်းတူညီမျှ မဆက်ဆံပဲနဲ့ ဖိုဝါဒစွဲအယူဝါဒတွေ ကလည်း ဖက်စစ်ဝါဒရဲ့အစိတ်အပိုင်း ဖြစ်တယ်ဆိုတာ  ကျွန်မတို့အနေနဲ့ သတိရဖို့ လိုပါတယ်။ လက်ရှိမှာ ကိုတာအနေနဲ့ ပါဝင်လာတဲ့ အမျိုးသမီးတွေတောင် အများအားဖြင့် တကယ့်ဆုံးဖြတ်ချက်ချရတဲ့စီနီယာတန်းမှာ မဟုတ် ကြသေးဘူး။
လက်ရှိအမျိုးသမီးတွေကလည်း ကြိုးစားနေကြတယ် ပါဝင်နေကြတဲ့နည်းတူ သူ့ရဲ့ အရည်အချင်းနဲ့ စွမ်းရည် အပေါ်မှာ မူတည်ပြီးတော့မှ ကန့်သတ်မှုမထားပဲနဲ့ နေရာပေးဖို့အတွက်ကတော့ ဆက်လုပ်ရမယ့်အပိုင်း ကဏ္ဍ ဖြစ်နေသေးတယ်။ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်ကို ဘယ်လိုကဏ္ဍတွေမှာ ထင်ထင်ရှားရှား တွေ့နေရပြီလဲ ဆိုရင်တော့ အလယ်အလတ်တန်း ဆုံးဖြတ်ချက်ချရတဲ့နေရာတွေမှာ၊ ပေါ်လစီအရ ဆုံးဖြတ်ချက်ချ ရတယ်ဆိုတဲ့နေရာမှာ ပါဝင်နေတာမျိုးရှိသလို အမျိုးသမီးအများစုပါဝင်နေရတဲ့အရာက ရုံးပိုင်းဆိုင်ရာတွေ ထောက်ပို့ကဏ္ဍတွေ၊ ဆေးနဲ့ပတ်သက်တဲ့ကဏ္ဍတွေ၊ ပညာရေးကဏ္ဍတွေမှာဆိုရင်တော့ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်နဲ့ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ပါဝင်မှုက အရင်ကထက် တော်တော်လေး သိသိသာသာ အများကြီး ထင်ရှားလာတယ်လို့ မြင်ရတယ်။ အထူးသဖြင့်တော့ ရုံးပိုင်းဆိုင်ရာတွေမှာဆိုရင် အမျိုးသမီးတွေရဲ့ပါဝင်မှုက အရင်ကထက်စာရင် အင်မတန်မှ အများကြီး တိုးတက်သွားတယ်။
 
၅။ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ နိုင်ငံရေးမှာ ပါဝင်နိုင်မှုနဲ့ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်ကို ဘယ်အရာတွေက အဟန့်အတား ဖြစ်စေပါသလဲ။
နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံရဲ့သမိုင်းကြောင်းနဲ့ လူတွေရဲ့ဖြတ်သန်းမှုအပေါ်လည်း အများကြီးဆိုင်တယ်။ ဒီအပေါ်တွေမှာ မူတည်ပြီးတော့မှ လူ့ရဲ့အသိုင်းအဝိုင်းက သူ့ရဲ့လက်ခံတဲ့ တန်ဖိုးထားမှု၊ စံတန်ဖိုးတွေကလည်း အဟန့်အတား ဖြစ်စေပါတယ်။ ဒီမိုကရေစီခေတ်ပြောင်းတစ်ခုမှာ ဒါတွေကို အချိန်အတိုင်းအတာတစ်ခု ချိုးဖျက်ဖို့အတွက် ကြိုးစားခဲ့ပေမယ့် အရှိန်ရခါနီးလေးမှာပဲ အာဏာသိမ်းတာနဲ့ ဖြစ်သွားတဲ့အခါမှာ တကယ့်ခေတ်ပြောင်း၊ စနစ်‌ပြောင်းပုံစံမျိုးက အကောင်အထည်မဖော်ခဲ့ရဘူး။ နွေဦးတော်လှန်ရေးမှာ မပြောင်းလဲနိုင်ခဲ့သေးသော ယဥ်ကျေးမူအမွေအနှစ်ဆိုးတွေကို ဖြတ်တောက်ဖို့လိုပါတယ်။ နွေဦးတော်လှန်ရေးနဲ့အတူ ဖြတ်တောက်မှပဲ ကျွန်မတို့ရဲ့အခွင့်အရေး တန်းတူညီမျှမှုတွေက အမျိုးသမီး၊ အမျိုးသားတင်မဟုတ်ဘူး။ လူမျိုးရေး၊ ဘာသာရေး အပေါ် အခြေခံတဲ့ အခြားသော မတူကွဲပြားမှုတွေအပေါ်မှာ အခြေခံတဲ့အရာတွေက ပြောင်းလဲလာမှာဖြစ်ပါ တယ်။ နိုင်ငံရေးမှာ ပါဝင်နိုင်တဲ့ဆုံးဖြတ်နိုင်ခွင့်ကို သမိုင်းနဲ့ချီတဲ့ လူ့အဖွဲ့အစည်းထဲမှာ တည်ဆောက်လာခဲ့တဲ့ စံတန်ဖိုးတွေက တစ်ဆင့်လည်း အကန့်အသတ် ဖြစ်စေပါတယ်။ ဒီစံတန်ဖိုးတွေအပေါ်မှာ မူတည်ပြီးတော့မှ ကျွန်မတို့ရဲ့တစ်ဘဝလုံးမှာ ဆုံးဖြတ်ချက်ချတာတွေ၊ ဘဝနေနည်းတွေကို သတ်မှတ်ခဲ့ကြပါတယ်။
အမျိုးသမီးနဲ့အမျိုးသားဖြစ်တည်မှုအပေါ်မှာ မူတည်ပြီးတော့မှ သူ့ရဲ့စွမ်းရည်ကို ပြောင်မြောက်အောင် သွေးနိုင် တဲ့ ကွာဟမှုတွေရှိတဲ့အခါမှာ ပါဝင်လာနိုင်မှုအတွက် ထိခိုက်လာတယ်။ အရည်အချင်းမရှိဘူး ဆိုတဲ့ခေါင်းစဉ် အောက်မှာ ပါဝင်မှုကို ကန့်သတ်လာတယ်။ ဒီလိုပါဝင်မှုမရှိလာတဲ့အတွက် ဆုံးဖြတ်မှုက ပိုပြီးတော့ ဝေးကွာ သွားတယ်။ ဒါ့ပြင် စနစ်အရဆိုလည်း ဘယ်ရာထူးမှာ အမျိုးသားမှ ဆိုတဲ့ကန့်သတ်ထားမှုတွေက စနစ်အရ ကန့်သတ်ထားတဲ့အကြောင်းအရာတွေ ဖြစ်တယ်။ နံပါတ်သုံးကကျတော့ လူတစ်ယောက်ချင်းစီတိုင်းရဲ့ ကျား၊မ ရေးရာပေါ်မှာမြင်တဲ့ ရှုမြင်မှု၊ သိနားလည်မှု နဲ့ ဆိုင်ပါတယ်။ လူကိုလူလို့ မမြင်တော့ပဲနဲ့ သူ့ရဲ့မတူကွဲပြားမှု တွေမှာ တံဆိပ်ကပ်ပြီး မြင်လာတဲ့ရှုထောင့်မျိုးတွေ ဒါတွေကပဲ ကျွန်မတို့အမျိုးသမီးတွေရဲ့ နိုင်ငံရေးမှာ ပါဝင်မှုနဲ့ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်ကို အများကြီး အဟန့်အတားဖြစ်စေတဲ့ အကြောင်းအရာမျိုးတွေ ဖြစ်ပါတယ်။
 
၆။ နိုင်ငံတော်သစ် တည်ဆောက်ရေးမှာ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်ကို  လျှစ်လျူရှုမှုတွေ ပပျောက်ဖို့၊  ပြည့်ပြည့်ဝဝနဲ့ ပိုမိုပါဝင်နိုင်ဖို့အတွက် ဘာတွေကို လုပ်ဆောင်သင့်ပါသလဲ။
အခုလက်ရှိလုပ်ရမှာက အမျိုးသမီးတွေရဲ့ လက်ရှိပါဝင်မှုကို အသိအမှတ်ပြုပြီးတော့ လက်ခံတတ်အောင် စိတ်နေသဘောထားတွေကို ပြောင်းလဲပစ်ဖို့အတွက် အင်မတန်အရေးကြီးပါတယ်။ အခုချိန်မှာကတော့ လူဦးရေအရ အမျိုးသမီးတွေက မပါလို့မရဘူး။ မလုပ်လို့မရဘူး လက်ခံထားတယ်ဆိုတဲ့လူတွေလည်း ရှိကောင်းရှိပေမဲ့ အချိန်တစ်ခုရောက်သွားတဲ့အခါမှာ အမျိုးသားကို ပိုပြီးဦးစားပေးတယ်ဆိုတဲ့ပုံစံမျိုးတော့ ကျွန်မတို့ ပြန်ပြီးပြောင်းလဲမသွားဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ လက်ရှိမှာ မြင်နေရသလိုမျိုး လုပ်နိုင်တဲ့အမျိုးသမီးတွေ၊ အရည်အချင်းရှိတဲ့ အမျိုးသမီးတွေ တကယ်ရဲရဲတောက် အစွမ်းရှိတဲ့ အမျိုးသမီးတွေရဲ့စွမ်းအင်ကို လက်ခံ ပြီးတော့ နောက်ပြောင်းလဲမဲ့အနာဂတ်မှာလည်း ဒီလူသားအရင်းမြစ်ကို ဆက်လက်အသုံးပြုသွားဖို့အတွက်ကို ကျွန်မတို့သတ္တိရှိဖို့ လိုတယ်။ အခွင့်အရေးပေးဖို့ လိုတယ်။ အားလုံးရဲ့ စိတ်ထဲမှာလည်း အမြဲယုံကြည်ထားဖို့ လိုတယ်။
အမျိုးသမီးတွေ၊ ဂျဲန်ဒါနဲ့ပတ်သက်ပြီး မတူကွဲပြားတဲ့အရာတွေမှာ ဘယ်လိုမျိုး နားလည်ပြီးတော့မှ ဘယ်လို တန်ဖိုးထားမှုတွေကို တည်ဆောက်သင့်သလဲဆိုတဲ့ဟာမျိုး ဒါတွေနဲ့ပတ်သက်တဲ့ အသိပညာတွေကို အခြေခံ ရှိထားတဲ့လူတွေအနေနဲ့ အချိန်တိုအတွင်း သဘောပေါက်သွားမယ့် သင်တန်းလိုမျိုးတွေ၊ ဟောပြောပွဲ လိုမျိုးတွေ informal၊ non-formal education တွေ ပြုလုပ်မှသာ လူ့အဖွဲ့အစည်းနဲ့ အသားကျနေတဲ့ အယူအဆအလွဲတွေကို အမြန်ဆုံး ပြန်ပြီးတော့မှ ပြုပြင်နိုင်မယ်။ ဒါ့ပြင် ပညာရေးသင်ရိုးမှာလည်း ထည့်သွင်း ပြီးတော့မှ ရေးဆွဲဖို့လိုတယ်။ မတူကွဲပြားတဲ့အရာအားလုံးကို ဘယ်လိုမျိုး ပေါင်းစည်းရမယ်ဆိုတဲ့ သဘော တရားရေးရာကို နားလည်မယ်ဆိုရင် ဂျဲန်ဒါဆိုတဲ့အတွေးအခေါ်က အဲ့လောက်ကြီး မခက်ခဲဘူး။ အမျိုးသမီးရေးရာနဲ့ ပတ်သက်ပြီး နောက်ထပ်တချက်က conflict တွေကို sensitivity ရှိဖို့ အလေးထားဖို့ လိုပါတယ်။ သာမာန်ပြည်သူလူထုတွေ သာမာန်ပြည်သူလူထုလို့ပြောတဲ့အခါမှာ နိုင်ငံရေးကို စိတ်ဝင်စားတဲ့ သူတွေပါမယ်။ စိတ်မဝင်စားတဲ့လူတွေ ရှိမယ်။ ဒါကြောင့် ပုံမှန်ပြည်သူအားလုံးကို ခြုံငုံပြီး အသိပညာပေးဖို့ လိုပါတယ်။  နိုင်ငံရေးအရ ဦးစီးတဲ့ NUG အနေနဲ့ အစိုးရတစ်ရပ်ရဲ့ဝန်ကြီးဌာနအသီးသီးမှာ အမျိုးသမီးတွေ ရဲ့ပါဝင်မှုကို လေးစားပြီး အမြဲထည့်သွင်းလုပ်ဆောင်မယ်ဆိုရင် လူ့အဖွဲ့အစည်းတစ်စုံလုံး အချိန်တိုအတွင်း အမြန်ဆုံးလျစ်လျူရှုမှု ပပျောက်ဖို့နဲ့ ပြည့်ပြည့်ဝဝပါဝင်နိုင်ဖို့အတွက် အထောက်အကူ ဖြစ်စေမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
၇။ အမျိုးသမီးတွေ နိုင်ငံရေးမှာ တင်းပြည့်ကျပ်ပြည့် ပါဝင်လုပ်ဆောင်လို့ ရမယ်ဆိုရင် အနာဂတ် နိုင်ငံရေးမှာ ဘယ်လိုမျိုး အပြောင်းအလဲတွေကို မြင်တွေ့ကြရမလဲ။ ဘယ်လိုမျိုး အကျိုးများစေမလဲ။
လူ့အဖွဲ့အစည်းမှာ အမျိုးသမီးလို့ လိင်အရသတ်မှတ်ခံရတဲ့သူတွေအနေနဲ့ ပါဝင်မှုကို ကန့်သတ်လိုက်မယ်ဆိုရင် အားလုံးအတွက် နစ်နာမှုပဲ။ အမျိုးသားတွေအနေနဲ့ သတိပြုရမှာက ကိုယ့်ရဲ့မဟာအမျိုးသားဝါဒကပဲ အမျိုးသားတွေကို ပင်ပန်းစေတဲ့အချက်တွေဖြစ်တယ်ဆိုတာကို မြင်ဖို့လိုပါတယ်။ အားလုံး နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံကို တည်ထောင်တဲ့နေရာမှာ အမျိုးသား၊ အမျိုးသမီး မခွဲခြားနေပဲနဲ့ ဒီနိုင်ငံရဲ့ ပြည်သူပြည်သားတွေအနေနဲ့ နိုင်တဲ့ဝန်ကိုထမ်းကြဖို့ တကယ့်အခွင့်အရေးကြိုးစားတဲ့သူ တကယ်စွမ်းရည်ရှိတဲ့သူတွေကို အားလုံးပါဝင်ကြဖို့ အတွက် အခွင့်အရေးပေးမယ်ဆို အားလုံးအတွက် အကျိုးရှိတဲ့အကြောင်းအရာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ အမျိုးသမီးတွေ လည်း ဒါကို မြင်ဖို့လိုပါတယ်။ လူ့အဖွဲ့အစည်းကသတ်မှတ်ထားတဲ့ စံတွေကြားထဲမှာ အမျိုးသမီးတွေကိုယ်တိုင် ကလည်း တခါတလေကျရင် အမျိုးသားဦးဆောင်မှ သဘောကျတယ်ဆိုတဲ့ အနေအထားမျိုး ရှိတာပေါ့နော်။ မသိစိတ်မှာ လွှမ်းမိုးနေတဲ့အရာတွေ ဖြစ်ကောင်းဖြစ်ပေမယ့် ဒီလိုအရာတွေကို အမျိုးသမီးတွေကိုယ်တိုင် မြင်ပြီးတော့ ပြည်သူအားလုံးရဲ့ ကလေးလူကြီး မခွဲခြားနေပဲနဲ့ နိုင်ရာဝန်ထမ်းပြီး၊ ဆောင်ရွက်ကြမယ်ဆိုရင် ပျက်စီးပြိုယွင်းနေတဲ့ ပင်ပန်းနေတဲ့နိုင်ငံတော်ကို ပြန်ပြီးတည်ဆောက်ရာမှာ အမြန်ဆုံးအကောင်အထည် ဖော်နိုင်လိမ့်မယ်။ ပိုပြီးတော့မှ ထင်ရှားတဲ့အပြောင်းအလဲတွေကို ကျွန်မတို့မြင်ရလိမ့်မယ်လို့ ယုံကြည်ပါတယ်။
 
၈။ ဖြည့်စွက်ချက်။ 

“မြန်မာနိုင်ငံရဲ့အနေအထားနဲ့ဆိုရင် အဓိကအရေးကြီးတာက အဖိနှိပ်ခံတွေ
တစ်ဦးနဲ့ တစ်ဦး ရပ်တည်ပေးကြတဲ့ ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီစနစ်မျိုးက လိုအပ်ပါတယ်။
 

အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ တဦးနဲ့တစ်ဦး ပံ့ပိုးကြဖို့အတွက် အများကြီးလိုအပ်နေသေးတယ်။ မြန်မာ့လူ့အဖွဲ့ အစည်းမှာ ကျား၊ မ တန်းတူမညီမျှမှုက လက်ရှိအချိန်ထိ တင်းပြည့်ကျပ်ပြည့်မရသေးတဲ့အချိန်ဖြစ်တဲ့အတွက် အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့လည်း တစ်ဦးနဲ့တစ်ဦး ဖေးမပြီးတော့ ပိုပြီးတော့မှ ပတ်ဝန်းကျင်ရဲ့ တန်ဖိုးထားမှု၊ စံတန်ဖိုးတွေကြောင့် ကျွန်မတို့ရဲ့အရည်အချင်းတွေ ကန့်သတ်ခံခဲ့ရတာတွေကို တွန်းလှန်ဖို့ လိုပါတယ်။ တစ်ယောက်နဲ့တစ်ယောက်  ပံ့ပိုးပေးရင်းနဲ့ အရည်အချင်းရှိတဲ့လူတွေ ပြောင်မြောက်လာအောင် အစွမ်းပြ နေပြီးသားလူတွေ ပိုပြီးတော့ လုပ်နိုင်ခွင့်၊ လုပ်ပိုင်ခွင့်အခွင့်အရေးတွေ တန်းတူညီမျှမှုရှိလာအောင် နိုင်ငံ တည်ဆောကတဲ့နေရာမှာ အတူတကွပါဝင်သွားကြရအောင် ကိုယ့်ကိုကိုယ်လည်း မကန့်သတ်ထားဖို့ လိုအပ်ပါတယ်လို့ ပြောချင်ပါတယ်။


"အမျိုးသမီးအသံ အမျိုးသမီးအားမာန်" စာစဉ် (၁) ကို အောက်ပါ Link မှာ Download ဆွဲပြီး ဖတ်ရှုနိုင်ပြီရှင် ။ 
https://www.mediafire.com/file/8cr940llcjvkbcj/ခေတ်သမိုင်းကို+ပုံဖော်နေသော+အမျိုးသမီးများ+final.pdf/file



#politicsforwomenmyanmar
#whatishappeninginmyamar
#Advocacy
#politics
#media

0 Comments

5/7/2025 0 Comments

May 07th, 2025

Picture

နာင်းအိသီရိ
အလုပ်အမှုဆောင်
ရန်ကုန်အနောက်ပိုင်းတက္ကသိုလ်ကျောင်းသားများသမဂ္ဂ (ဗကသများအဖွဲ့ချုပ်)
 

အမျိုးသမီးအသံ အမျိုးသမီးအသံ စာစဉ်အမှတ် (၁) မှ ကောက်နုတ်ဖော်ပြသည်။


“ကျွန်မတို့ရဲ့ အနာဂတ်၊ ကံကြမ္မာ၊ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်တွေဟာ အခြားသူတွေဆီက တောင်းခံရမှာ မဟုတ်ဘဲ ကျွန်မတို့ ကိုယ်တိုင်လုပ်ဆောင်ရမှာ ဖြစ်တယ်။ ကျွန်မတို့ လုပ်ဆောင်ရမှာတွေကို မလုပ်ရင် ကျွန်မတို့ကို အခြားက ဝင်ဆုံးဖြတ်လုပ်ဆောင်သွားပါလိမ့်မယ်”
 
​
၁။ လက်ရှိနွေဦးတော်လှန်ရေးအပါအဝင် မြန်မာ့နိုင်ငံရေးဖြစ်စဉ်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဆရာမအမြင်ကို ပြောပြ ပေးပါရှင့်။

ကိုလိုနီခေတ် လွတ်လပ်ရေးရပြီးတဲ့အချိန်ကတည်းက စပြီး အာဏာရှင်စနစ်က ပုံစံအမျိုးမျိုးနဲ့ တည်ရှိခဲ့တယ်။  ဗမာပြည်နိုင်ငံရေးမှာ စစ်တပ်ဟာ တိုင်းပြည်မှာ နှစ်ပေါင်းများစွာ ဗိုလ်ကျစိုးမိုးခဲ့ပြီး ဖက်ဆစ်လက္ခဏာတွေ ဖြစ်တဲ့ လူမျိုးစုဒေသတွေမှာ ထိုးစစ်ဆင်မှုတွေ၊ နယ်မြေရှင်းလင်းရေးဆိုပြီး မတရားဖမ်းဆီး သတ်ဖြတ်မှုတွေ၊ ရိုဟင်ဂျာတွေအပေါ် လူမျိုးတုံး သတ်ဖြတ်မှုတွေ စသဖြင့် လုပ်ခဲ့တယ်။ ဒီအာဏာရှင်ဖက်ဆစ်စစ်တပ်ကို ကျွန်မတို့ရဲ့ နောင်တော်မျိုးဆက်အသီးသီးက အစဉ်တစိုက် တော်လှန်ခဲ့ကြတယ်။

အခု လက်ရှိနွေဦးတော် လှန်ရေးဟာ တကျော့ပြန် အာဏာသိမ်းခြင်းကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာရပြီး ဒီတော်လှန်ရေးဟာ ကျွန်မတို့ရဲ့ နောင်တော်မျိုးဆက်တွေရဲ့  သမိုင်းပေးအမွေတခုဖြစ်တဲ့ တော်လှန်ရေးအဆက်ပဲ ဖြစ်တယ်။ ဒီနွေဦးတော်လှန် ရေးဟာ စစ်တပ်ရဲ့ နောက်ဆုံးနိဂုံးချုပ် တော်လှန်ရေးတရပ် ဖြစ်လိမ့်မယ်။ ပြည်သူလုထု တရပ်လုံးကလည်း ကျရာနေရာကနေ ကဏ္ဍအသီးသီးလိုက်ကို ကိုယ်နိုင်တဲ့ရှုထောင့်ကနေ ပါဝင်နေကြတာကို တွေ့ရတယ်။

လူထု တရပ်လုံး လှုပ်ရှားမှုကနေ ကျွန်မတို့ လက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေးလမ်းစဉ်အထိကို လျှောက်နိုင်ခဲ့ကြတယ်။ နောက် ရင်ကြားစေ့ရေး ပြတ်သုဉ်းသွားသည်အထိ သွားနိုင်ခဲ့ကြတယ်ပေါ့။

ဒီ ၂၀၂၁ အာဏာသိမ်းပြီးမှာ စစ်တပ်ရဲ့ အကြမ်းဖက်မှုတွေ၊ အိုးအိမ်နေအိမ်ဖျက်ဆီး မီးရှို့၊ ပြည်သူတွေကို ပေါ်ပေါ်ထင်ထင်  သတ်ဖြတ်မှု တွေကို နေရာမျိုးစုံ၊ အခြေအနေမျိုးစုံမှာ ခြွင်းချက်မရှိ ပြောင်ကျကျ ဖက်ဆစ်စရိုက်ကို တွေ့မြင်လာရတာ တွေဟာ တလျှောက်လုံး အမှောင်ချထားခံရတဲ့ ပြည်သူလူထုဟာ ဒီအချိန်မှာ စစ်တပ်ဟာ ဘာလဲဆိုတာကို ကွင်းကွင်းကွက်ကွက် မြင်လာရစေတာပဲ ဖြစ်တယ်။

ကျွန်မတို့ မွေးလာကတည်းက ကြီးပျင်းလာတဲ့ကာလ တလျှောက်လုံးက ဖိနှိပ်မှုတွေနဲ့ စနစ်တကျဘောင်ထဲမှာ ကြီးပျင်းလာခဲ့ရတယ်။ စစ်ဝါဒမှိုင်းတွေဟာလည်း ကျွန်မတို့ နေ့စဉ်လူနေမှုဘဝမှာလည်း သာမန်လို့ထင်ရအောင် စနစ်တကျနဲ့ စိမ့်ဝင်တည်ရှိနေတယ်။ စစ်အာဏာရှင်စနစ်အောက်မှာ ကျွန်မတို့ဟာ ကိုယ့်အသက်တောင် ကိုယ်မပိုင်ပါဘူး။ စစ်အာဏာရှင်စနစ်အောက် မှာ ဘာမှလည်း မျှော်လင့်နေလို့ မရဘူး။ ကျွန်မတို့ဟာ စစ်တပ်ပြုတ်ကျသွားလည်း စစ် (၃) စစ်ဖြစ်တဲ့ ဖိနှိပ်ရေး ယန္တရားကို မတိုက်ဖျက်နိုင်ဘူးဆိုရင် ဒီစနစ်ထဲ ထပ်ပြီး လည်နေမှာပဲ ဖြစ်တယ်။ 

ဒီစနစ် စက်ဝန်းရဲ့အ​တွေးအ​ခေါ်တစ်ခုခုကို လက်ခံမိတာနဲ့ ဒီဖိနှိပ်မှုစနစ်ကြီးကို အ​ထောက်အပံ့ပြုနေမှာပဲ ဖြစ်တယ်။  ကျွန်မတို့ဟာ စစ်ဝါဒကို​ တော်လှန်​ရေးမှာ မသိသာတဲ့ဖိနှိပ်မှုတစ်ခုလို့ ပြောလို့ မရပါဘူး။ ဒီလို စစ်အာဏာရှင်စနစ် စစ်ဝါဒရဲ့ အဓိကထောက်တိုင် လက္ခဏာတွေ ဖြစ်တဲ့ လိင်၊ လူတန်းစား၊ လူမျိုး၊ ဘာသာ စတဲ့ အခြေပြုဖိနှိပ်မှုတွေကိုပါ တပါတည်းအမြစ်ဖြတ် တော်လှန်ရမှာပဲ ဖြစ်တယ်။

ဒါမှမဟုတ်ရင် ကျွန်မတို့ လူ့အဖွဲ့အစည်းဟာ စစ်တပ်ပြုတ် ကျသွားလည်း၊ စစ်အာဏာရှင်စနစ် ချုပ်ငြိမ်းသွားလည်း ဖိနှိပ်မှုက ဆက်ရှိနေမှာပဲ ဖြစ်တယ်။ ကျွန်မတို့ရဲ့ နိုင်ငံရေးရည်မှန်းချက်က စစ်တပ် စစ်အာဏာရှင်စနစ်ဖြစ်တဲ့ ဘုံရန်သူကို တိုက်တာထက်  စနစ်ကြီးတခုလုံးကို တိုက်နေတာပဲ ဖြစ်တယ်။
 

၂။ နိုင်ငံတစ်ခုတည်ဆောက်ရာမှာ ဘယ်အရာတွေကို စံတန်ဖိုးတွေ၊ အခြေခံမူတွေအနေနဲ့ ထားရှိတည် ဆောက်သင့်ပါသလဲ။

အဓိကက နိုင်ငံတခု တည်ဆောက်ရာမှာ နံပါတ် ၁ ချက်က လူတဦးတယောက်ရဲ့ မွေးရာပါ ရကို ရရမယ့် အခြေခံလူ့အခွင့်အရေးစံနှုန်းရှိဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ လွတ်လပ်စွာထုတ်ဖော်ပြောဆိုခွင့်၊ လွတ်လပ်စွာ ရှင်သန်ခွင့်၊ တွေးခေါ်ခွင့်၊ လွတ်လပ်စွာ ကိုးကွယ်ယုံကြည်မှုတွေပေါ့။ ဒါပေမဲ့ တခုရှိတာက ကျွန်မတို့ လွတ်လပ်စွာ ပြောဆိုခွင့်ရှိပေမဲ့ ကျွန်မတို့က တဦး၊ တယောက် ပတ်ဝန်းကျင်ကို မထိခိုက်မိစေဖို့ လိုတယ်။

မတူကွဲပြားမှု၊ အတွေးအခေါ်မျိုးစုံကို နားလည်သည်းခံနိုင်ဖို့ လိုမယ်။ ဆွေးနွေးငြင်းခုံရတာလည်း ဒါက ကောင်းမွန်တဲ့ အချက် ပေါ့။ ကျွန်မတို့ နိုင်ငံမှာ လူမျိုးပေါင်းစုံရှိတော့ လူနည်းစုက လူများစုရဲ့ သဘောဆန္ဒကို လိုက်နာရမှာထက် လူနည်းစုတွေရဲ့ အခွင့်အရေးကို ရအောင်ကာကွယ်လေးစားဦးစားပေးရမှာပဲ ဖြစ်တယ်။

လူ့အဖွဲ့အစည်းထဲမှာ တဦးတယောက်ရဲ့ ရသင့်ရထိုက်တာတွေကို မကျန်ခဲ့စေဖို့ လိုတယ်။ ဒါက အရေးကြီးဆုံးပဲ။ နောက်တချက်က ကျွန်မတို့က ကျား၊ မ၊ အခြား လို့ ခွဲရမှာ မဟုတ်ဘဲ လူသားတိုင်းကို လူလို့ မြင်နိုင်ဖို့ကလည်း ပိုပြီး အရေးကြီးတယ်။ လူ လူချင်း ကျွန်ပြုတဲ့စနစ်တွေ၊ ဖိနှိပ်မှုယန္တရားတွေ၊ အတွေးအခေါ်ဟောင်း၊ အယူအဆ ဟောင်းတွေ ကင်းစင်တဲ့ လူ့အဖွဲ့အစည်း ဖြစ်ဖို့ လိုတယ်။
 

၃။ နိုင်ငံရေးမှာ အမြင်စုံလင်ကွဲပြားမှုက ဘယ်လောက်အထိ အရေးကြီးပါသလဲ။ လက်ရှိတော်လှန်ရေးနဲ့ နိုင်ငံတော် တည်ဆောက်ရေးမှာ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ ဘယ်လိုကဏ္ဍတွေမှာ မဖြစ်မနေပါဝင်ဖို့ လိုပါသလဲ။

လူတိုင်းမှာ မတူညီတဲ့ တွေးခေါ်မျှော်မြင်မှုတွေ ရှိတယ်။ အမြင်စုံလင်မှုတွေ ပါဝင်နိုင်ဖို့က အရမ်းအရေးကြီး တယ်။ ဒီထဲမှာမှ ကျွန်မတို့ အမျိုးသမီးတွေနဲ့ LGBTQ တွေရဲ့ စကားသံတွေဟာ  ဘယ်တုန်းကမှ မပါဝင်ခဲ့နိုင်ဘူး။ ကျွန်မတို့ ပြည်သူတွေ အားလုံးဟာ ဖိနှိပ်ခံရချင်း တူရင်တောင် အမျိုးသမီးတွေနဲ့ LGBTQ ‌တွေဟာ အဲ့ဒီတူညီတဲ့ ဖိနှိပ်ပေါ်မှာမှ ရိုးရာဓလေ့ယဉ်ကျေးမှုအဟောင်း၊ အစဉ်အလာဟောင်း၊  ဖိုဝါဒကြီးစိုးတဲ့ စနစ် ကျားစံပြုဝါဒ စတဲ့ ဖိနှိပ်မှုတွေပါ ထပ်မံ ဖိနှိပ်ခံနေရတာ ဖြစ်တယ်။

ဒါကြောင့် ကျွန်မတို့အပေါ်မှာ ဖိနှိပ်နေတဲ့ အရာတွေကို ကိုယ်တိုင်ချိုးဖျက်ပြီး ကျွန်မတို့ရဲ့ အတွေးအခေါ်၊ အမြင်တွေကို ပြသရလိမ့်မယ်။ နိုင်ငံရေးမှာ ကျွန်မတို့မပါဝင်အောင် တားဆီးနေတဲ့ ဒီအတွေးအခေါ်ဟောင်းတွေနဲ့ စနစ်ကြီးက စနစ်တကျ ဘောင်သွင်းခဲ့ တာကြောင့် ကိုယ်ကိုယ်တိုင် လက်ခံမိနေရင်တောင် အခုချိန်မှာ ထိုးထွက်ပြီး ကဏ္ဍအသီးသီးမှာ ပါဝင်လှုပ်ရှား ပြီး လွတ်လွတ်လပ်လပ် ပြောဆိုလုပ်ကိုင်ကြဖို့ လိုတယ်။

နိုင်ငံရေးမှာ အမျိုးသမီးတွေသာ ပါဝင်ရမှာ မဟုတ်ဘဲ LGBTQ တွေပါ ပါဝင်ရမယ်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ ကျွန်မတို့က လူ့အဖွဲ့အစည်း ထဲမှာ နေထိုင်နေတဲ့ လူသားတွေ ဖြစ်နေလို့ပဲ။ နိုင်ငံရေးမှာ ကျွန်မတို့ အမျိုးသမီးတွေ LGBTQ တွေကို ဖယ်ထားရင်၊ ပါမလာခဲ့ရင်၊ ပါဝင်ဖို့အတွက် အဟန့်အတားတွေ ဖြစ်နေရင်၊ မဖန်တီးနိုင်ရင် ကျွန်မတို့ရဲ့ အနာဂတ်ကို ဖယ်ရှားတာနဲ့ အတူတူပဲ ဖြစ်တယ်။

ဒီလူ့အဖွဲ့အစည်းဟာလည်း တရားမျှတမှု မရှိတဲ့ လူ့အဖွဲ့အစည်း ဖြစ်သလို၊ ဒီလူ့အဖွဲ့အစည်း တိုးတက်ဖို့လည်း  အခက်တွေ့စေလိမ့်မယ်။ ဒါ့ကြောင့် အမျိုးသမီးတွေ နိုင်ငံရေးမှာ ပါဝင်ဖို့ အရေးကြီးလား၊ အရေးမကြီးဘူးလား ဆိုတဲ့ ပြောနေ၊ ဆွေးနွေးနေတာကို ချိုးဖျက်လိုက်ပြီးသားဖြစ်တယ်။
 

၄။ လက်ရှိနွေဦးတော်လှန်ရေးကာလမှာ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ ပါဝင်ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့် ဘယ်လောက်အထိ ရရှိနေပြီလဲ။

ကျွန်မအနေနဲ့ ပြောရရင် ကျွန်မတို့တွေ အခုထိ ပါဝင်ဆုံးဖြတ်ခွင့်တွေက မရှိသေးဘူး။ နည်းနေသေးတယ်လို့ မြင်တယ်။ ဒါပေမဲ့ ဒီနွေဦးတော်လှန်ရေးရဲ့ ဗဟိုချက်မှာ ကျွန်မတို့ အဖိနှိပ်ခံအုပ်စုတွေဖြစ်တဲ့ အမျိုးသမီး LGBTQ နဲ့ ကျောမွဲ၊ ရိုဟင်ဂျာတွေဟာ ကျွန်မတို့ရဲ့ နိုင်ငံရေးတောင်းဆိုချက်တွေ၊ အမြင်တွေကို ရဲရဲထင်ထင် ပြောဆို ပါဝင်လာနိုင်တယ်။

ဒီနိုင်ငံရေးလုပ်ငန်းစဉ်တွေ၊ တော်လှန်ရေးလုပ်ငန်းစဉ်မှာလည်း ထဲထဲဝင်ဝင် လုပ်ဆောင်လာနိုင်တာ တွေ့ရတယ်။ စုဖွဲ့မှုလည်း အားကောင်းလာပြီး အရင်ကထက် ပိုပြီး စုစည်းမိလာတယ်။ ဒါက ကျွန်မတို့ရဲ့ အားသာမှုတခုပဲ ဖြစ်တယ်။ ကျွန်မတို့က ကျွန်မတို့ရဲ့ အဆုံးအဖြတ်တွေကို သူများဆီက တောင်းခံရတာမျိုးမဟုတ်ဘဲ ကျွန်မတို့ကိုယ်တိုင် ကိုယ့်ဆုံးဖြတ်ချက်နဲ့ ကိုယ့်အနာဂတ်ကို ထုဆစ်ရမှာ ဖြစ်တယ်။

နောက်တခုက တလျှောက်လုံးမှာ ကျွန်မတို့ အမျိုးသမီး ကိုယ်တိုင် ပြုလုပ်ခဲ့တဲ့ လက်ခံလိုက်မိတဲ့ အရာတခု ရှိတယ်။ အဲ့ဒါ ဘာလဲဆိုရင် ကျွန်မတို့ ဆုံးဖြတ်ခွင့်၊ လုပ်ပိုင်ခွင့်ကို ပေထရီအာခီ လူ့အဖွဲ့အစည်း ဆီကနေ တောင်းနေတာပဲ။ ဥပဒေအရ ပြဌာန်းပေးဖို့တွေ၊ ဘယ်လောက်ရာခိုင်နှုန်း ပါဖို့တွေက အဓိပ္ပာယ် ရှိမနေဘူး။

ကျွန်မတို့က ဘာကြောင့် တောင်းနေရမှာလဲ။ ကျွန်မတို့ကို ကျွန်မတို့ ကိုယ်တိုင် ဒုတိယတန်းစားလို့ သတ်မှတ်လိုက်တာပဲ ဖြစ်တယ်။ ရာခိုင်နှုန်းတောင်းနေလို့ ပါရင်လည်း ဒါက အိမ်ဖြည့်သာသာပဲ။ နောက်ထပ် ဥပမာအနေနဲ့ ပြောရရင် အမျိုးသမီးတွေကို လိင်အကြမ်းဖက်မှုရဲ့ သားကောင်အဖြစ် မသတ်မှတ်ဖို့အတွက် ဥပဒေပြဌာန်းဖို့ တောင်းဆိုနေတာဟာ ကျွန်မတို့ကို ကျွန်မတို့ ကိုယ်တိုင် အကာကွယ်ခံ၊ အစောင့်ရှောက်ခံ ဒါက လိုအပ်တယ်ဆိုတာမျိုး လက်ခံထားကြတဲ့ အမြင်ကနေ ဥပဒေတည်ဆောက်ထားတယ်လို့ပဲ ကျွန်မ မြင်တယ်။

ဥပဒေ၊ မူဝါဒတွေနဲ့ ပြဌာန်း ကာကွယ်ရမှာ မဟုတ်ဘူး။ ဥပဒေ၊ မူဝါဒဆိုတာ ယာယီကြားခံ အကာကွယ်ပဲ ဖြစ်တယ်။ လိင်အခြေပြုဖိနှိပ်မှုကို ဥပဒေနဲ့ ဖြေရှင်းလို့ မရဘူး။ ပြီးတော့ ဒီနွေဦးတော်လှန်‌ရေး မှာ ကျွန်မ နောက်တခု ဘာမြင်မိလဲဆိုရင် အမျိုးသမီး၊ လူငယ်နှင့် ကလေးသူငယ်ရေးရာဝန်ကြီးဌာနဆိုပြီး ဖွဲ့စည်းလိုက်တယ်။

ဒါက ကောင်းလားဆိုရင် တဖက်က ကြည့်ရင် ကျွန်မတို့ကို ကလေးသူငယ်ဆိုတဲ့ အားနည်း သူ အစောင့်ရှောက်ခံတွေနဲ့တွဲလျက် အားနည်းတဲ့ အစောင့်ရှောက်ခံတွေအဖြစ် တဆင့်လျှော့ချတာမျိုး တွေ့ရတယ်။  ဒါကြောင့်မို့လို့ ကျွန်မတို့ ဒီကာလမှာ ဘာကိုမှ ပါဝင်ဆုံးဖြတ်ခွင့်ကို မရသေးဘူး။ ကျွန်မတို့ ကိုယ်တိုင် မထိုးဖောက်နိုင်သေးဘူးလို့ မြင်တယ်။
 

၅။ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ နိုင်ငံရေးမှာ ပါဝင်နိုင်မှုနဲ့ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်ကို ဘယ်အရာတွေက အဟန့်အတား ဖြစ်စေပါသလဲ။

ခေတ်အဆက်ဆက်မှာ ကျွန်မတို့ အမျိုးသမီးတွေကို ဒုတိယတန်းစားလို့ မြင်ခဲ့ကြတာ ဖြစ်တယ်။ လူလို့ မမြင်နိုင်ခဲ့ဘဲ လူသားအဖြစ်ကနေ တဆင့်နိမ့်ပုံစံမျိုးနဲ့ ဘာမှ မစွမ်းနိုင်တဲ့ သူတွေလို့ သတ်မှတ်ခဲ့ကြတယ်။ ကျွန်မ ရှေ့မှာ ပြောခဲ့တဲ့အတိုင်း ကျွန်မတို့ အပေါ်မှာ တူညီတဲ့ ဖိနှိပ်မှုတွေ ရှိစေကာမူ အမျိုးသမီးတွေနဲ့ LGBTQ တွေဟာ ဖိနှိပ်မှုတွေကို တောင်လို အထပ်ထပ် ခံစားနေရတာပဲ ဖြစ်တယ်။

အဲ့ဒီတော့ အတွေးအခေါ်ဟောင်း၊ အယူအဆဟောင်းတွေကြားမှာ ကျွန်မတို့ဟာ ဘောင်ခတ်မိနေပြီး နိုင်ငံရေးထဲမှာ ပါဝင်ဖို့အတွက် အတားအဆီးတွေ ဖြစ်နေတာပဲ။ နောက်မမြင်နိုင်‌တဲ့ ရသယောင်ဖြစ်နေတဲ့အားလုံးပါဝင်နေပါတယ်၊ ကျွန်မ တို့ကို လမ်းဖွင့်ပေးပါတယ်၊ ခွဲမခြားပါဘူးဆိုပြီး အမျိုးသားထု၊ ပေထရီအာခီဖြစ်နေတဲ့ လူ့အဖွဲ့အစည်းဟာ ကျွန်မတို့ကို နားလည်သယောင်နဲ့ ဒီအပေါ်မှာ ပါဝါ ယူနေတာမျိုး ဖြစ်တယ်။ အမြတ်ထုတ်တယ်လို့ ပြောရမှာပဲ။

အဲ့ဒီတော့ ကျွန်မတို့ အသံတွေ၊ ကျွန်မတို့ ပြောနေတဲ့ တန်းတူညီ မျှမှု၊ ရပ်တည်ချက်တွေက ဘာလဲဆိုတာ နားလည်ဖို့ လိုတယ်။ ဒါကို ကျွန်မတို့အနေနဲ့ ကျယ်ကျယ် လောင်လောင်နဲ့ ပြောကို ပြောရမှာ ဖြစ်တယ်။ အခု လက်ရှိ ဖြစ်နေတဲ့ အနေအထားမှာလည်း  တချို့ အမျိုးသားတွေဟာ ကျွန်မတို့အပေါ် လက်ခံသယောင်၊ ပြောရရင် Feminist ဖြစ်ပါတယ်ပေါ့ ဆိုတာမျိုးနဲ့ ပါဝါ ပြန်တည်ဆောက်နေတာကို တွေ့နေရသလို၊ တဖက်မှာလည်း ဒီမတရားပါဘူးဆိုတဲ့ မတရားမှုတွေကို မကြိုက် လို့ တော်လှန်နေပါတယ် ဆိုတဲ့ တော်လှန်ရေးအဖွဲ့အစည်းတွေမှာတောင် အရိုးဆွေးနေတဲ့ လိင်အခြေပြု ဖိနှိပ်မှုကြီး ရှိနေတာကို ဒီကနေ့ ကာလမှာ မကြာခဏ တွေ့ရှိနေရတာပဲ ဖြစ်တယ်။

ဒါတွေဟာ ကျွန်မတို့ အဓိ ကတိုက်ဖျက်ရမယ့် အမြစ်ပဲ။ အဲ့ဒီတော့ စနစ်တကျကို တည်ဆောက်ထားတဲ့ စနစ်တွေ၊ အဲ့အတွေးအခေါ် ဟောင်း၊ ကမ္ဘာဟောင်းကို တိုက်ဖျက် စွန့်လွှတ်ပြီး ကျွန်မတို့ ကမ္ဘာသစ်ကို သွားဖို့ လိုတယ်။
 

၆။ နိုင်ငံတော်သစ် တည်ဆောက်ရေးမှာ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်ကို လျှစ်လျူရှုမှုတွေ ပပျောက်ဖို့၊ ပြည့်ပြည့်ဝဝနဲ့ ပိုမိုပါဝင်နိုင်ဖို့အတွက် ဘာတွေကို လုပ်ဆောင်သင့်ပါသလဲ။

ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်တွေ လျှစ်လျူရှုမှုတွေကို အရင်မပြောခင် ကျွန်မတို့ လူ့အဖွဲ့အစည်း အစကို ပြန်ကြည့်ရလိမ့် မယ်။ ဖိနှိပ်မှုတွေရဲ့ အခြေခံအကျဆုံး အုတ်မြစ်က လိင်အခြေပြုဖိနှိပ်မှုပဲ။ လိင်အခြေပြုဖိနှိပ်မှု အကြောင်းကို ကျွန်မတို့ ပြောရမယ်။ လိင်အခြေပြုဖိနှိပ်မှုဆိုတာ လိင်အပေါ်မူတည်ပြီး အခြားသော ခွဲခြားမှုတွေကို လုပ်နေတာ။ ဒါက ပြောရရင် မတရားမှုမှန်သမျှကို တိုက်ဖျက်နေတဲ့ နိုင်ငံရေးအတွေးအခေါ် ဖြစ်တယ်။ ဘယ်လို စနစ်တွေပြောင်းပြောင်း စနစ်တိုင်းမှာ ပေထရီအာခီက ရှိနေတာ။

လိင်အခြေပြုဖိနှိပ်မှုအကြောင်း မပြောသ၍ ကျွန်မတို့ ဘာမှ ဆက်လုပ်လို့ ရမှာ မဟုတ်ဘူး။ အခု မကြာခဏ ကြားနေရတဲ့ တခုခုလုပ်မယ်ဆို၊ ပြောမယ်ဆို အမျိုးသမီး ဘယ်လောက်ပါရမယ်။ မပါလို့ မရဘူးဆိုတာက ဘာစံနှုန်းနဲ့ တိုင်းတာလဲ။ အမလိင် ဖြစ်တည်မှု အပေါ် ရာခိုင်နှုန်းနဲ့ တိုင်းတာလား။ မိန်းမ ပါရင် ပြီးရော၊ ဒါက ပြည့်စုံပြီ၊ ညီမျှပြီဆိုတာမျိုးလား။ ဒါက ကျွန်မအနေနဲ့ အဓိပ္ပာယ်မရှိဘူးလို့ မြင်တယ်။

ဘာလို့လဲဆိုရင် (၁) အချက် - အမလိင် ပါတာနဲ့ မိန်းမလို့ သတ်မှတ်တာပဲ။ ဆိုတော့ အမလိင်ပါတိုင်း ကျွန်မတို့ မိန်းမလို့ သတ်မှတ်လို့ မရဘူး။ မွေးရာပါ သဘာဝအရ ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ အထီး၊ အမ ဒီလိင်နှစ်မျိုးတည်းအပေါ် သတ်မှတ်ပြီး ယောကျာ်းဖြစ်တယ်၊ မိန်းမဖြစ်တယ်လို့ လိင်ကို ကြည့်ပြီး တထစ်ချပြောလို့ မရဘူး။ ဒီအပေါ်မှာ လိင်စိတ်ခံယူမှုဆိုတာ ရှိတယ်။ အဲ့ဒါကို ထုတ်ပြောချင် တဲ့သူ ရှိကောင်း ရှိမယ်။ မရှိရင် မရှိဘူး။ ဒါက လွတ်လပ်ခွင့်ပဲ။

(၂) အချက် - ဟုတ်ပြီ။ မိန်းမပါတော့ရော ကျွန်မတို့က လိင်အခြေပြုဖိနှိပ်မှုကို နားလည် လက်ခံတဲ့ လူဖြစ်သွားပြီလား။  ဆိုလိုတာက Sexist, Racist ဖြစ်နေရင် ဘယ်လို လုပ်ကြမလဲ။ ဒါက ကောင်းမွန်တဲ့ လက္ခဏာ ဖြစ်မနေဘူး။ စောစောက ပြောသလို အိမ်ဖြည့်သာသာနဲ့ မိန်းမ ပါရင်ပြီး‌ရော ဆိုတာမျိုး ဖြစ်နေမှာ။ ဆိုတော့ ဖိနှိပ်မှု ဆိုတာ ဘယ်လိုမျိုးလဲ။

ငါတို့ အမျိုးသမီးတွေနဲ့ LGBTQ တွေဟာ ဘာကြောင့် လူ့အဖွဲ့အစည်းထဲ ဖယ်ကျဉ်ခံထားရတာလဲ ဆိုတာ ပြောကို ပြောရလိမ့်မယ်။ လူ့အဖွဲ့အစည်းထဲ စနစ်တကျ ရိုက်သွင်းထားတဲ့ ကျွန်မတို့ အဖိနှိပ်ခံအုပ်စုတွေအပေါ် အထပ်ထပ်ဖိနှိပ်နေတဲ့ အထက်အောက်စနစ် ဖိနှိပ်ရေးယန္တရားကို ပြောရမယ်။

ဖိနှိပ်တဲ့ အုပ်ချုပ်သူလူတန်းစား နေရာမှာ ဘယ်ဂျန်ဒါ၊ ဘယ်အစိုးရတစုစုက အစားထိုး ပြောင်းလဲ ပြောင်းလဲ ဖိနှိပ်မှုက ပျောက်သွားမှာ မဟုတ် ဘဲ လက်နက်၊ အင်အား၊ ပါဝါ၊ လူ့အဖွဲ့အစည်းအပေါ် အမြတ်ထုတ်တဲ့စနစ်၊ အရင်းရှင် ပေထရီအာခီက ဆက်ရှိ နေဦးမှာပဲ ဖြစ်တယ်။  ဒါ့ကြောင့် နိုင်ငံတော် တည်ဆောက်ရေးမှာ ဖိနှိပ်မှုကို ရင်ဆိုင် ကြုံတွေ့ရတဲ့ အဖိနှိပ်ခံ အုပ်စုတွေဖြစ်တဲ့ ကျွန်မတို့ရဲ့ အသံ၊ အကြံ ပါဝင် မနေဘူးဆိုရင် ဒီနိုင်ငံတော်သစ် ဒီလူ့အဖွဲ့အစည်းသစ်ဟာ တည်ဆောက်လို့ ရမှာမဟုတ်ဘူး။

ဒီပုပ်သိုးဆွေးမြေ့နေတဲ့ လူ့အဖွဲ့အစည်းဟာ လွတ်မြောက်လာမှာ မဟုတ်ဘူး။ အဲ့ဒီတော့ ကျွန်မတို့ အဆုံးအဖြတ်ကို ကျွန်မတို့ အပြည့်အဝ လုပ်နိုင်ဖို့အတွက် ကျွန်မတို့ ကိုယ်တိုင်က အရင်းအမြစ်ပဲ ဖြစ်တယ်။ ကျွန်မတို့ အားလုံး ပါဝင်နိုင်ဖို့ ကျွန်မတို့ စုစည်းဖို့ လိုတယ်။ ဖန်တီးကြဖို့ လိုတယ်။
 

၇။ အမျိုးသမီးတွေ နိုင်ငံရေးမှာ တင်းပြည့်ကျပ်ပြည့် ပါဝင်လုပ်ဆောင်လို့ ရမယ်ဆိုရင် အနာဂတ် နိုင်ငံရေးမှာ ဘယ်လိုမျိုး အပြောင်းအလဲတွေကို မြင်တွေ့ကြရမလဲ။ ဘယ်လိုမျိုး အကျိုးများစေမလဲ။

အနာဂတ်လူ့အဖွဲ့အစည်းမှာ ကျွန်မတို့ အမျိုးသမီးတွေ ပါဝင်လာနိုင်ပြီ၊ အဖိနှိပ်ခံတွေ၊ လူနည်းစုတွေ  ပါဝင်လုပ်ဆောင်နိုင်ပြီဆိုရင် ဒါသေချာတယ် ကျွန်မတို့ လူ့အဖွဲ့အစည်း ‌ရှေ့ကို ရောက်လာပြီ ဖြစ်တယ်။ လူ့အဖွဲ့အစည်းဟာလည်း အရောင်အသွေးစုံလင်ကွဲပြားတဲ့ လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းဖြစ်လာပြီး တရားမျှတတဲ့ တန်းတူညီတဲ့ ကမ္ဘာသစ် ဖြစ်လာမှာပဲ။

အဲ့ဒီတော့ အကျိုးဖြစ်တယ် မဖြစ်ဘူးလို့ စဉ်းစားတာထက် ဒါက လူ့အဖွဲ့အစည်းမှာ ဖြစ်သင့်ဖြစ်ထိုက်တယ်ဆိုတာကိုပဲ နားလည်ဖို့ လိုတယ်။ ဖြစ်ကို ဖြစ်ရမယ်။ ဖြစ်အောင် လည်း လုပ်ရမှာ ဖြစ်တယ်။ စောနက ပြောခဲ့သလို ကျွန်မတို့ အမျိုးသမီးထု၊ LGBTQ နဲ့ အဖိနှိပ်ခံတွေ မလွတ် မြောက်ဘူးဆိုရင် ကျွန်မတို့ လူ့အဖွဲ့အစည်းဟာလည်း လွတ်မြောက်လာမှာ မဟုတ်ဘူး။ ဒါကို ကျွန်မ ထပ်ကာ ထပ်ကာ ပြောရလိမ့်မယ်။ ဒါက အရေးကြီးဆုံး ဖြစ်တာကြောင့်ပဲ။
 

၈။ ဖြည့်စွက်ချက်။ 

ကျွန်မအနေနဲ့ကတော့ ဒီနွေဦးတော်လှန်ရေးမှာ စစ်သုံးစစ်အပြင် လိင်အခြေပြုဖိနှိပ်မှုကိုပါ တော်လှန်ရမှာ ဖြစ်တယ်။ ကျွန်မတို့ အမျိုးသမီးတွေ အဖိနှိပ်ခံတွေ မပါလာရင် ‌ဒီတော်လှန်ရေးက အလုံးစုံတော်လှန်တဲ့ တော်လှန်ရေးဖြစ်မှာ မဟုတ်ဘူး။ စစ်မှန်တဲ့ တော်လှန်ရေး ဖြစ်လာမှာ မဟုတ်ဘူး။ ဘယ်တော့မှလည်း လွတ်မြောက်မှာ မဟုတ်ဘူး။ ဒီဖိနှိပ်မှုယန္တရားထဲ လည်ပတ်နေဦးမှာပဲ ဖြစ်တယ်။

ကျွန်မတို့ တော်လှန်ရေးခရီး လမ်းက ဝေးနေမှာ အသေအချာပဲ။ ကျွန်မတို့တွေ လွတ်မြောက်ရေးမှာ လူတဦး၊ တယောက်လေးတောင် ကျန်ခဲ့လို့ မရပါဘူး။ အားလုံး လွတ်မြောက်ဖို့ လိုတယ်။ တဦး၊ တယောက် ကျန်ခဲ့ရင် ဒါက မလွတ်မြောက် သေးဘူး။ ဆက်ပြီး တော်လှန်ရမှာ ဖြစ်တယ်။ဒါ့အပြင် ကျွန်မတို့က နေ့စဉ် စနစ်ကိုလည်း ဝေဖန်ဆန်းစစ်ရမှာ ဖြစ်သလို၊ ကိုယ့်ကိုကိုယ်လည်း ဝေဖန်ဆန်းစစ်ရမှာ ဖြစ်တယ်။

ကျွန်မတို့ တွင်တွင်ပြောနေတဲ့ ဖမ်မနစ်ဇင် ဆိုတာ အမျိုးသမီးအခွင့်အရေးအတွက်လောက်ပဲ မဟုတ်ဘူး။  စနစ်ကို ဝေဖန်နေတာ၊ ဖိနှိပ်မှုကို ပြောနေတာ။ အလုံးစုံ လွတ်မြောက်ရေးကို ပြောနေတာ။ ကိုယ်တိုင် လှုပ်ရှားလုပ်ဆောင်ရမှာလည်း ဖြစ်တယ်။ ဒါတွေကို မပြော၊ မလုပ်ရင် ဖမ်မနစ် မဟုတ်ဘူး။ ဖမ်မနစ်တွေရဲ့ နောက်ဆုံးပန်းတိုင်ကလည်း ဖမ်မနစ်ဇင် မရှိတော့ဖို့၊ ချုပ်ငြိမ်းသွားဖို့ပဲ ဖြစ်တယ်။

အဲ့ဒီတော့ ကျွန်မတို့ရဲ့ အနာဂတ်၊ ကံကြမ္မာ၊ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်တွေဟာ အခြားသူတွေဆီက တောင်းခံရမှာ မဟုတ်ဘဲ ကျွန်မတို့ ကိုယ်တိုင်လုပ်ဆောင်ရမှာ ဖြစ်တယ်။ ကျွန်မတို့ လုပ်ဆောင်ရမှာတွေကို မလုပ်ရင် ကျွန်မတို့ကို အခြားက ဝင်ဆုံးဖြတ် လုပ်ဆောင်သွားလိမ့်ပါမယ်။

ဖမ်မနစ်တွေရဲ့ နောက်ဆုံးပန်းတိုင်ကလည်း ဖမ်မနစ်ဇင် မရှိတော့ဖို့၊ ချုပ်ငြိမ်းသွားဖို့ပဲ ဖြစ်တယ်။

"အမျိုးသမီးအသံ အမျိုးသမီးအားမာန်" စာစဉ် (၁) ကို အောက်ပါ Link မှာ Download ဆွဲပြီး ဖတ်ရှုနိုင်ပြီရှင် ။ 
https://www.mediafire.com/file/8cr940llcjvkbcj/ခေတ်သမိုင်းကို+ပုံဖော်နေသော+အမျိုးသမီးများ+final.pdf/fil


#politicsforwomenmyanmar
#whatishappeninginmyamar
#Advocacy
#politics
#media

 

Picture
0 Comments

5/7/2025 0 Comments

May 07th, 2025

Picture

ဒေါ်နိုးနိုးထက်စံ
လူ့ဘောင်သစ်ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ
 
​
 အမျိုးသမီးအသံ အမျိုးသမီးအသံ စာစဉ်အမှတ် (၁) မှ ကောက်နုတ်ဖော်ပြသည်။


“အမျိုးသမီးတွေ နိုင်ငံရေးမှာ ပါဝင်ဖို့ ငြင်းဆိုမှုဟာ ဘာကြောင့်လဲဆိုတဲ့ အဖြေကို ကျွန်မတို့ လူ့အသိုင်းအဝိုင်းက ရှာဖွေဖို့လိုတယ်။ ဒါ့အပြင်ကျွန်မတို့က အမျိုးသမီးတွေကို ဖြေးဖြေးချင်း နိုင်ငံရေးထဲပါလာအောင် စည်းရုံးဖို့တာဝန်ရှိတယ်။ အဲ့ဒီလိုစည်းရုံးရေး မလုပ်မချင်း အမျိုးသမီးတွေပါဝင်မှုက အကန့်အသတ်ကြီးနေမှာဖြစ်ပါတယ်”
 
၁။ လက်ရှိနွေဦးတော်လှန်ရေးအပါအဝင် မြန်မာ့နိုင်ငံရေးဖြစ်စဉ်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဆရာမအမြင်ကို ပြောပြ ပေးပါရှင့်။

မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်အုပ်စု အာဏာသိမ်းခြင်းဟာ ဒီမိုကရေစီကို နောက်ပြန်ဆုတ်စေတဲ့အကြောင်းအရင်း ဖြစ်တယ်။ ဒီမိုကရေစီဖြစ်ထွန်းဖို့အတွက် အလားအလာရှိတဲ့အခင်းအကျင်းတွေ ဖန်တီးနေချိန်မှာ ဒီလို စစ်အာဏာသိမ်းမှုဟာ မတရားမှုဖြစ်တယ်ဆိုတာ လူထုတော်တော်များများက ပါဝင်ပြီးတော့ ကန့်ကွတ်တဲ့ အနေနဲ့ လူထုလှုပ်ရှားမှု ဖြစ်ပေါ်လာပါတယ်။ ဒီမိုကရေစီနည်းလမ်းအရ ထုတ်ဖော်ချက်တွေကို ရပ်တန့်သွား အောင် လုပ်ခဲ့တာ စစ်အုပ်စုဖြစ်ပါတယ်။ ငြိမ်းချမ်းစွာ ဆန္ဒထုတ်ဖော်မှုကို စတင်ပစ်သတ်ခဲ့တာ၊ မတရား ဖမ်းဆီး ထောင်ချခဲ့တာ၊ အကြမ်းဖက်ရိုက်နှက်ခဲ့တာ စစ်အုပ်စုဖြစ်တယ်။

ဒါကြောင့် ဒီမိုက‌ရေစီအရေးအတွက် ပြန်လည် ခုခံတွန်းလှန်မှရမယ်ဆိုပြီး လူငယ်တွေ လက်နက်ကိုင် တော်လှန်ရေးဆင်နွှဲဖို့အတွက် တွန်းပို့ခံလိုက်ရတယ်။ ဒါကြောင့် အခုလူငယ်တွေမှာ နိုင်ငံရေးအရ စကားပြောရုံ သက်သက်နဲ့မရတော့ဘူး။  လက်နက်ကိုင်ပြီးတော့ ဖိအားပေးရမယ်ဆိုတဲ့အယူအဆ ပိုပြီးတော့ ပြင်းထန်လာ တယ်။ ဘာကြောင့်ပြင်းထန်လာလဲဆို စစ်အုပ်စုက တဖြေးဖြေးနဲ့ လူထုကို ရန်သူသဖွယ် စစ်မဲ့ဧရိယာတွေမှာ ဗုံးကြဲတာ၊ အိမ်တွေကိုမီးရှို့တာ၊ လူတွေကို အရှင်လတ်လတ်မီးရှို့သတ်ဖြတ်တာတွေကြောင့် လက်နက်ကိုင် တော်လှန်ရေးက  အရှေ့ကိုတိုးလာတယ်။

လက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေးကို  မူရင်းရှိထားတဲ့ EROs တွေနဲ့ စုစည်းပြီးတော့မှ ဝိုင်းဝန်းတွန်းလှန်၊ တော်လှန်ကြတာဖြစ်တယ်။ EROs တွေလည်း မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စုတည်ဆောက်ရေးအတွက် ကြိုးပမ်းနေကြတဲ့ လက်နက်ကိုင်အင်အားစုဖြစ်တယ်။ မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်အုပ်စုရှိနေသရွေ့ ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီမရှိသ၍ ဘာကိစ္စမှဖြေရှင်းလို့မရဘူးဆိုတာကို လူထုက သဘောပေါက်လာတယ်။ အဲ့လိုသဘောပေါက်တဲ့အတွက် ဒီနေ့ဒီအချိန်ထိလည်း တော်လှန်နေကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။
 

၂။ နိုင်ငံတစ်ခုတည်ဆောက်ရာမှာ ဘယ်အရာတွေကို စံတန်ဖိုးတွေ၊ အခြေခံမူတွေအနေနဲ့ ထားရှိ တည်ဆောက်သင့်ပါသလဲ။

နိုင်ငံတစ်ခုကိုတည်ဆောက်တော့မယ်ဆို ဘယ်လိုနိုင်ငံမျိုး တည်ဆောက်မလဲဆိုတာ အရေးကြီးပါတယ်။ ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီပြည်ထောင်စုလို့ပြောရင် ကိုယ်ပိုင်ပြဌာန်းခွင့်၊ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်တွေနဲ့ တည်ဆောက်မှာလား။ ဒါဆို ပြည်နယ်နဲ့ ပြည်ထောင်စုကြား အခွန်ကောက်ခံမှု ပုံစံနဲ့ ငွေကြေးခွဲဝေသုံးစွဲမှုကို ဘယ်လို အာမခံချက်ထားကြမလဲ၊ ဘယ်လိုစီမံကြမလဲဆိုတာ အရေးကြီးပါတယ်။အရေးအကြီးဆုံးကတော့ လူသား အချင်းချင်း လူသားကဲ့သို့ဆက်ဆံခြင်းဟာ အခြေခံမူ ဖြစ်ဖို့လိုပါတယ်။

ကျွန်မတို့တိုင်းပြည်ဟာ လူမှုရေး ဆိုင်ရာပြောင်းလဲမှု လုပ်ဖို့မဖြစ်မနေ လိုအပ်ပါတယ်။ ဒါမှသာ လူသားဖြစ်တည်မှုကို မိန်းကလေးဖြစ်လို့ ယောကျာ်းလေးဖြစ်လို့ ဆိုတာမဟုတ်ပဲနဲ့ လူသားဖြစ်တယ်ဆိုတဲ့ အခြေပြု ဆက်ဆံခြင်းက အလွန်အရေးကြီး တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဖက်ဒရယ်နိုင်ငံ ဖြစ်ရမယ်။ ဒီမိုကရေစီစနစ်ကျင့်သုံးတဲ့ အစိုးရ ဖြစ်ရမယ်။   ဒီလိုစနစ်မျိုး တွေနဲ့ တည်ဆောက်ဖို့ နွေဦးတော်လှန်ရေးက တောင်းဆိုနေတာလို့လဲနားလည်သဘောပေါက်ထားပါတယ်။ 
 

၃။ နိုင်ငံရေးမှာ အမြင်စုံလင်ကွဲပြားမှုက ဘယ်လောက်အထိ အရေးကြီးပါသလဲ။ လက်ရှိတော်လှန်ရေးနဲ့ နိုင်ငံတော် တည်ဆောက်ရေးမှာ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ ဘယ်လိုကဏ္ဍတွေမှာ မဖြစ်မနေပါဝင်ဖို့ လိုပါသလဲ။

စုံလင်ကွဲပြားမှုကြောင့် ရှုတောင့်စုံစုံလင်လင်နဲ့ လုပ်တက်ကိုင်တက်တဲ့အလေ့အကျင့်တွေ ပိုပြီးတော့ တိုးတက် ဖွံ့ဖြိုးလာတဲ့ဟာက အားကောင်းချက်ဖြစ်ပါတယ်။ စုံလင်ကွဲပြားမှုကို အသိအမှတ် မပြုရင်တော့ အားနည်းချက် ဖြစ်သွားနိုင်တယ်။ ဒါကြောင့် စုံလင်ကွဲပြားမှုကို တန်ဖိုးထားပြီးတော့ အားအင်းတစ်ရပ်အနေနဲ့ အရှေ့ကို တိုးဖို့လိုတယ်။ အထူးသဖြင့် စုံလင်ကွဲပြားမှုမှာ ပါဝင်တဲ့ အမျိုးသမီးတွေ ရဲ့အခန်းကဏ္ဍဟာ တိုင်းပြည်ရဲ့ အင်အားဖြစ်တယ်လို့ တိတိကျကျ ယုံကြည်ဖို့လိုတယ်။

ဒီကနေ့ နွေဦးတော်လှန်ရေးမှာ ကြည့်မယ်ဆို အမျိုးသမီးတွေအင်အားက အများကြီးမြင်ရတယ်။ အထူးသဖြင့် ထဘီအလံထူပြီး တော်လှန်ရေးလုပ်တဲ့ အမျိုးသမီးတွေရဲ့အင်အားကို ကြည့်မယ်ဆိုရင်တောင် ဒီအင်အားအားဖြင့် ဘယ်လောက်ပါဝင်မှု အားကောင်း ခဲ့သလလဲ၊ ထိရောက်ခဲ့သလဲဆိုတာကို သက်သေပြလို့ ရသွားတယ်။

ထိုနည်းလည်းကောင်း ဟိုးဝေးလှတဲ့ နောက်ခံကို ပြန်ကြည့်မယ်ဆိုရင်လည်း အမျိုးသမီးပညာတက်လူငယ်တွေ ကိုယ်တိုင်က ၁၃၀၀ ပြည့် အရေးတော်ပုံမှာ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ လှုပ်ရှားမှု အမျိုးသမီးတွေရဲ့ပါဝင်မှုက အားကောင်းကောင်းနဲ့ ပါဝင်ခဲ့တာ ဖြစ်တယ်။ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ စာပေအားဖြင့်သော်လည်းကောင်း၊ ယဥ်ကျေးမှုအားဖြင့်သော်လည်းကောင်း မီဒီယာအားဖြင့်သော်လည်းကောင်း ပါဝင်ပြီး အပြောင်းအလဲ လုပ်နိုင်တဲ့အခြေအနေ တည်ရှိခဲ့တယ်။ ဒီကနေ့ နွေဦးတော်လှန်ရေးမှာလည်း ထိုနည်းလည်းကောင်း မြင်ရပါတယ်။
 

၄။ လက်ရှိနွေဦးတော်လှန်ရေးကာလမှာ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ ပါဝင်ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့် ဘယ်လောက်အထိ ရရှိနေပြီလဲ။

နွေဦးတော်လှန်ရေးမှာတော့ အမျိုးသမီးတွေ တကယ်ပါဝင်မှုက အများကြီးဖြစ်လာသလို တဖက်မှာလည်း တော်လှန်ရေးဆိုတဲ့သဘောအရ တချို့ကိစ္စတွေကြတော့ လျှို့ဝှက်ထားရတဲ့ ကိစ္စတွေလည်း ရှိပါတယ်။ ဒါပေမယ့် မြင်သာထင်သာရှိတဲ့ဥပမာအနေနဲ့ NUG မှာ ကြည့်ရင် နိုင်ငံခြားရေးရာဝန်ကြီးက အမျိုးသမီး ဖြစ်တယ်။ ထိုနည်းလည်းကောင်း အမျိုးသမီးနဲ့ကလေးသူငယ်ဝန်ကြီးဌာနမှာဝန်ကြီးရော ဒုဝန်ကြီးရော အမျိုးသမီးတွေ ဖြစ်တယ်။

ဒီနေရာမှာ ထောက်ပြချင်တာလေးတစ်ခုကို ပြောပြချင်တာက အမျိုးသမီးဖြစ်တော့ အမျိုးသမီးတွေ၊ ကလေးတွေရဲ့တာဝန်ကို ယူရမယ်ဆိုတာ ဝန်ကြီးဌာနတွေမှာပါ အစွဲရှိနေသေးပုံရတယ်။ တကယ်ဆို အဲ့လို အမျိုးသမီးနဲ့လူငယ်ဝန်ကြီးဌာနတွေမှာ အမျိုးသားဒုဝန်ကြီးဖြစ်နေတာ ပိုပြီးကောင်းမယ်လို့ ယူဆပါတယ်။ ဒါဆိုရင် Gender ညီမျှမှုကို ပိုဖော်ဆောင်နိုင်တာပေါ့။

နောက်တစ်ခုက NUCC မှာ မူဝါဒရေးဆွဲရေးကိစ္စမှာ ပါဝင်နေတဲ့အမျိုးသမီးတွေကို ကြည့်မယ်ဆိုလည်း ပါဝင်နေတဲ့ နောက်ခံအသီးသီးက အတက်နိုင်ဆုံး အမျိုးသမီးကိုယ်စားလှယ်တွေကို နေရာပေးနေတာကို တွေ့ရပါတယ်။ တစ်ပြိုင်နက်ထဲမှာပဲ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ နိုင်ငံရေးပါဝင်မှုကိုကိစ္စကို လှုပ်ရှားနေတဲ့သူတွေထဲမှာ အမျိုးသမီးအဖွဲ့ချုပ်မြန်မာနိုင်ငံလည်း ရှိတယ်။ အဲ့ဒီအဖွဲ့ချုပ်ထဲမှာ အဖွဲ့ဝင်အဖွဲ့အစည်း စုစုပေါင်းပေါင်း ၁၂ ဖွဲ့ ရှိတယ်။ ဒီလိုစုစည်းနိုင်တဲ့အတွက် နိုင်ငံရေးနယ်ပယ်မှာ အမျိုးသမီးတွေကို ဖယ်ထားလို့ မရတော့ဘူး။

ကျွန်မတို့ လူ့ဘောင်သစ်ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီမှာဆိုရင် အနည်းဆုံးအမျိုးသမီးသုံးဆယ်ရာခိုင်နှုန်း ပါရမယ့် ပေါ်လစီရှိသလို တပြိုင်နက်ထဲမှာ အမျိုးသမီးတွေပါဝင်ဖို့အတွက် ကမ်းလှမ်းတာစည်းရုံးရေးလုပ်တာ ကြိုးစားပြီး လုပ်ကြတယ်။ ဒါပေမယ့်လည်း ဒီပေါ်လစီမပြည့်မြောက်သေးတာ တွေ့ရပါတယ်။

အမျိုးသမီးတွေရဲ့ အခန်းကဏ္ဍကို အရေးကြီးတယ်၊ ပေးရမယ်ဆိုတာ သိပေမယ့် အခုချိန်ထိ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ပါဝင်မှု အားနည်း နေသေးတယ်ဆိုတာကို တွေ့နေရတုန်းပဲ။ တော်လှန်ရေးတစ်ခုလုံးနဲ့ပြောကြမယ်ဆို ဆုံးဖြတ်ချက်ချတဲ့ နေရာတွေမှာ အမျိုးသမီးတွေပါနေသော်လည်း လက်တွေ့လုပ်ငန်းတွေမှာ ဖြစ်ဖြစ်မြောက်မြောက် ပါဝင်ခွင့် ရှိနေသလားဆိုတာတော့ အခုချိန်ထိမေးခွန်းရှိနေသေးတယ်လို့ ကျွန်မမြင်ရတယ်။
 

၅။ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ နိုင်ငံရေးမှာ ပါဝင်နိုင်မှုနဲ့ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်ကို ဘယ်အရာတွေက အဟန့်အတား ဖြစ်စေပါသလဲ။

ခပ်တိုတိုထောက်ပြရမယ်ဆိုရင် ပထမဆုံးတစ်ခုကတော့ လက်နက်ကိုင်အင်အားစုထဲမှာဆိုရင်အများအားဖြင့် အမျိုးသားတွေထက် အမျိုးသမီးတွေက ခွန်အားနည်းတယ်လို့  ယုံကြည်ကြတယ်။ အဲ့ယုံကြည်မှုက မဟုတ်ပါ ဘူးလို့ ငြင်းလို့မရဘူး။ ဒုတိယတစ်ခုကကျတော့ အမျိုးသမီးဆိုတော့ တချို့အမျိုးသားတွေပဲဖြစ်ဖြစ် အမျိုးသမီးအချင်းချင်းပဲဖြစ်ဖြစ် ညှာတာတယ်ဆိုတဲ့ခေါင်းစဥ်အောက်ကနေ တခုခုလုပ်လိုက်ရင် အမျိုးသားတွေ ဦးဆောင်ပြီးတော့ လုပ်ကြတယ်။

ဒါပေမဲ့ အမျိုးသမီးတွေက ကိုယ့်ရဲ့ပါဝင်မှုကို ကိုယ်ကိုတိုင်ဆုံးဖြတ်ဖို့လိုပါတယ်။ အမျိုးသမီးအများစုက တယောက်ယောက်ရဲ့ဆုံးဖြတ်ချက်ကို သူစေတနာနဲ့လုပ်တာပဲဆိုတဲ့ ဒီစဉ်းစား ချက်ရှိကြတယ်။ နိုင်ငံရေးမှာ ကိုယ်ကိုတိုင်လုပ်မှ ကိုယ်ကိုတိုင် ဆုံးဖြတ်လို့ရတာ သူများရဲ့စဉ်းစားချက်တွေနဲ့ ကိုယ်ကဆုံးဖြတ်ချက်ထဲ ပါလို့မရဘူး။ ရနေရင်လည်း ထိုင်နေတာပဲဖြစ်မှာ။ အဲ့ဟာကလည်း အဟန့်အတား တစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။

နောက်တခုက ကျွန်မတို့အမြဲတမ်းပြောနေတဲ့  Gender Box ထဲက မထွက်သေးတဲ့ အကြောင်းအရာတွေ ရှိနေသေးတယ်။ အမျိုးသမီးတွေကိုယ်တိုင်ကလည်း တခါတလေကျရင် ကိုယ့်ကိုကိုယ်ယုံကြည်မှု နည်းနေသေးတာတွေ့ရတယ်။ တကယ်တော့ အမျိုးသမီးတွေက တကယ်ဆုံးဖြတ်ချက် ချရတော့မယ်ဆိုရင် ဘယ်လောက်ပင်ပန်းပါစေ သူတို့မှာ ဆုံးဖြတ်နိုင်တဲ့စွမ်းရည်ရှိတယ်။

ဒါပေမယ့် အားနည်းချက်က ဘာလဲဆို ခေါင်းဆောင်အနေနဲ့ ဦး‌ဆောင်ရတာ့မယ်၊ စပြီး ဦးဆောင်မှုကိုယူရတော့မယ်ဆိုရင် အမျိုးသမီးတွေဟာ တခြားလူတွေကို ဦးစားပေးတက်တဲ့ အလေ့အကျင့်ရှိတယ်။ ဒါ့အပြင် ဥပဒေအရကလည်း အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ပါဝင်မှုကို အဟန့်အတားဖြစ်စေတဲ့ကိစ္စရပ်တွေ ရှိတယ်။

ဥပမာဆိုပါစို့ ပေါ်လစီအရ အမျိုးသမီးတွေအနည်းဆုံး ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းပါရမယ်ဆိုရင် လက်တွေ့ဖြစ်ပေါ်လာအောင် လုပ်ဆောင်နိုင်တဲ့ အခင်းအကျင်းလိုအပ်တယ်။ ပတ်ဝန်းကျင်အဝန်းအဝိုင်းအမြင်တွေကို ပြန်ပြီးပြင်ဆင်ရမဲ့အပိုင်းတွေရှိတယ်။  လုပ်ပုံကိုင်ပုံပြောင်းလဲရမှာ ရှိတယ်။ ကိုယ်နဲ့နီးစပ်တဲ့ အမျိုးသမီးတွေခေါ်လာတာ ဒါမှမဟုတ် နိုင်ငံရေးနယ်ပယ်မှာ တစ်စုံတစ်ရာနာမည် ရှိတဲ့သူတွေကို ခေါ်လာလို့ရတာမျိုးနဲ့ အလွယ်တကူ ပုံဖော်ရတာ မဟုတ်ဘူး။

နိုင်ငံရေးနယ်ပယ်ဆိုတာက နိုင်ငံရေးအရ တကယ်စိတ်ဝင်တစားနဲ့ လူထုအကျိုးပြုချင်တဲ့သူတွေ တိုင်းပြည်ကို ပြုပြင်မွမ်းမံချင်တဲ့ စိတ်ဓာတ်ရှိတဲ့ အမျိုးသမီးတွေကိုပဲ ခေါ်လာလို့ရမယ်။ အမျိုးသမီးတွေ နိုင်ငံရေးမှာ ပါဝင်ဖို့ ငြင်းဆိုမှုဟာ ဘာကြောင့်လဲဆိုတဲ့ အဖြေကို ကျွန်မတို့ လူ့အသိုင်းအဝိုင်းက ရှာဖွေဖို့လိုတယ်။

ဒါ့အပြင်ကျွန်မတို့က အမျိုးသမီးတွေကို ဖြေးဖြေးချင်း နိုင်ငံရေးထဲပါလာအောင် စည်းရုံးဖို့တာဝန်ရှိတယ်။ အဲ့ဒီလိုစည်းရုံးရေး မလုပ်မချင်း အမျိုးသမီးတွေပါဝင်မှုက အကန့်အသတ်ကြီးနေမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
 

၆။ နိုင်ငံတော်သစ် တည်ဆောက်ရေးမှာ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်ကို  လျှစ်လျူရှုမှုတွေ ပပျောက်ဖို့၊  ပြည့်ပြည့်ဝဝနဲ့ ပိုမိုပါဝင်နိုင်ဖို့အတွက် ဘာတွေကို လုပ်ဆောင်သင့်ပါသလဲ။

ပထမဆုံးတစ်ခုကတော့ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ ပါရမီဖြည့်ဘက်ဆိုတဲ့စိတ်ကို ဖျောက်လိုက်ဖို့ လိုတယ်လို့ ထင်ပါတယ်။ ပါရမီဖြည့်ဘက်ဆိုတာ အပြန်အလှန်လုပ်ရမယ့်ကိစ္စ ဖြစ်တယ်။ နိုင်ငံရေးလုပ်နေတဲ့ အမျိုးသားနဲ့ အမျိုးသမီးတောင်မှ အမျိုးသား တွေ အချိန်မရွေးအစည်းအဝေးတက်လို့ ရတယ်။ အချိန်မရွေး အလုပ်လုပ်လို့ ရတယ်။ အမျိုးသမီးတွေက အစည်းအဝေးတက်ဖို့တောင် တော်တော်အကန့်အသတ်ကြီးတယ်။ အိမ်မှုကိစ္စကို အမျိုးသမီးက ပိုပြီးတာဝန်ယူရတယ်ဆိုတဲ့ အခြေအနေက ဒီကနေ့ အမျိုးသမီးတွေရဲ့လက်တွေ့ဘဝဘဲ။

နောက်ကွယ်ကနေ အမျိုးသားတွေက တစ်ချိန်လုံး အမျိုးသမီးတွေကို အိမ်မှုကိစ္စလုပ်ဖို့အတွက် တွန်းအားပေး နေတတ်တယ်။ အမျိုးသမီးတစ်ယောက် နိုင်ငံရေးလုပ်နိုင်ဖို့၊ အလုပ်တစ်ခုခုကို လုပ်နိုင်ဖို့ အခက်အခဲတွေထဲမှာ အဲ့လို အဟန့်အတားတွေကြောင့်လဲ အများကြီးပါတယ်။ အဲ့ဒါကို အမျိုးသမီးတွေကိုယ်တိုင်က ကျော်ဖြတ်ရမယ်။ ထောက်ပြဖို့လိုတယ်။

ဘယ်အရာကိုစွန့်ပြီးတော့ ဘယ်ကိစ္စကိုလုပ်ရမလဲဆိုတာ အမျိုးသမီးတွေ ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ပိုလိုတယ်။ နောက်ကွယ်မှာမနေပဲ ကန့်လန့်ကာရှေ့ကို ထွက်လာဖို့လိုတယ်။ ဒုတိယတချက်ကတော့ ကိုယ့်ရဲ့ပတ်ဝန်းကျင်မှာ လုပ်ရမယ့်အလုပ်တွေကို သေချာလေ့လာဖို့လိုတယ်။ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ ဘာပဲ လုပ်ချင်လုပ်ချင် လေ့လာမှုအား ဖြတ်လိုက်လို့ မရဘူး။ ဆက်..ဆက်ပြီးတော့ လေ့လာရမယ်။

ကိုယ်ရောက် နေတဲ့နေရာက ပထမအဆင့်ဆို အဲ့ပထမအဆင့်ကနေ ဖြေးဖြေးချင်းပြန်ဆင်းဖို့အတွက် ကိုယ့်နေရာမှာ ဘယ်သူပြန်ရှိရမလဲ အမျိုးသမီးတစ်ယောက်ယောက်ကို ပြန်ထားနိုင်ဖို့အတွက် ဒါကိုလည်း လုပ်ဖို့ အ‌ရေးကြီးတယ်။ ထိုနည်း လည်းကောင်းပဲ အဖွဲ့အစည်းတိုင်းမှာရှိနေတဲ့ အမျိုးသားတွေကိုယ်တိုင်ကလည်း စည်းရုံးရေး လုပ်နေတဲ့ အမျိုးသားတွေကိုပဲ ပြန်ပြီးမြင်နေလို့မရဘူး။ အမျိုးသမီးတွေကိုလည်း စည်းရုံးဖို့လိုတယ်။

ကျွန်မတို့မှာ ဂျဲန်ဒါပြသနာတွေကဘာရှိသလဲဆိုရင် ကျွန်မတို့နိုင်ငံမှာပဲဖြစ်ဖြစ် အမျိုးသမီးတွေပဲဖြစ်ဖြစ်၊ အမျိုးသားတွေပဲ ဖြစ်ဖြစ် အမျိုးသမီးတစ်ယောက်က အမျိုးသားတွေကို စည်းရုံးရင်လည်း အမြင်တစ်မျိုး မြင်ကြတယ်။ အမျိုးသားတွေက အမျိုးသမီးတွေကို စည်းရုံးရင်လည်း အမြင်တမျိုးမြင်ကြတော့ အမျိုးသမီး အချင်းချင်း စည်းရုံး၊ အမျိုးသားအချင်းချင်း စည်းရုံးဆိုတာဖြစ်လာတယ်။

နိုင်ငံရေးနယ်ပယ်မှာ ပိုကျယ်ပြန့်တာ အမျိုးသား အများစုဖြစ်တယ်။ အမျိုးသားတစ်ယောက် နိုင်ငံရေးထဲကို ပါလာပြီဆိုရင် နေရာပေးဖို့ အဆင့်သင့် ဖြစ်ကြတယ်။ အမျိုးသမီးတစ်ယောက်က သိနေတတ်နေတယ် ဆိုရင်တောင် နေရာပေးဖို့ အဆင်သင့် မဖြစ်ကြဘူး။ အဲ့ဒါက နိုင်ငံရေးအသိုင်းအဝိုင်းရဲ့ အဓိကအကန့်အသတ် အကြီးဆုံးဖြစ်တယ်။

နွေဦးတော်လှန်ရေးမှာတော့ ဒီလိုအကန့်အသတ်တွေကျော်လွှားဖို့ လိုတယ်။ ဒါကလည်း နွေဦးတော်လှန်ရေးရဲ့ တကယ့်တောင်းဆိုချက်တွေ ဖြစ်ပါတယ်။ အမျိုးသမီးရေးရာဝန်ကြီးဌာနကလည်း အမျိုးသမီးတွေနောက်ခံမှာ အခက်အခဲဖြစ်နေရင် သူတို့အတွက် သုတေသနစာတမ်းတွေကို ဖတ်ပေးတာတွေ။ လေ့လာစရာတွေပြောပြတာမျိုး စသည်ဖြင့် နောက်ကွယ်ကအမျိုးသမီးတွေကို ကူညီဖို့လိုတယ်။

နောက်ပြီးတော့ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ဘဝ save ဖြစ်အောင် ဘယ်လိုလုပ်မလဲဆိုတဲ့ စဉ်းစားချက်နဲ့ လုပ်ဆောင်မှုတွေလို တယ်။ အမျိုးသမီးတွေ ဆုံးဖြတ်ချက် ချတဲ့နေရာရောက်လာနိုင်ဖို့ကိုလည်း ယာယီအထူးလုပ်ဆောင်ချက်တွေ လုပ်ပေးဖို့လိုတယ်။

နိုင်ငံရေးဆိုတာက အမျိုးသမီးပဲလုပ်လုပ် အမျိုးသားပဲလုပ်လုပ် နိုင်ငံရေးသိပ္ပံကို နားလည်ဖို့လိုတယ်။ ကိုယ်ဘယ်လမ်းကိုသွားမှာလဲ၊ ဘာလုပ်မှာလဲ၊ ဘယ်လိုနိုင်ငံရေး အတွေးအခေါ်အယူအဆရှိမျိုးကို ယုံကြည် တာလဲ၊ ဘယ်သူတွေနဲ့ လက်တွဲလုပ်မှာလဲ၊ ဘယ်လိုလုပ်မှာလဲ၊ တကယ်တကိုယ်တည်း တည်ဆောက်လို့ ရလား မရလားဘူးလား၊ အဲ့ဒီကိစ္စကတော့  အမျိုးသမီးတွေကိုမှ သင်ပေးရတာ လို့ကျွန်မမယူဆဘူး။ အမျိုးသားတွေလည်း သင်ပေးရမယ်။

ဘာကြောင့်လဲဆို နိုင်ငံရေးယုံကြည်ချက်မဲ့ပြီး နိုင်ငံရေးလုပ်နေတာက ခိုင်မာတဲ့ နိုင်ငံရေးသမား ဖြစ်လာမှာ မဟုတ်လို့ဘဲ။ နိုင်ငံရေးနယ်ပယ်မှာ နိုင်ငံရေးယုံကြည်ချက် ခိုင်မာတဲ့ သူကမှ ဆုံးဖြတ်ချက်ချတဲ့နေရာမှာ စည်းရုံးရေးနဲ့ မူဝါဒခိုင်မာရေးဟာ တဆက်တစပ်တည်း ရှိတယ်ဆိုတာ နားလည်မှာ ဖြစ်တယ်၊။

ဒါမှ နိုင်ငံရေးမျိုးဆက် မွေးထုတ်ခြင်းက မှန်ကန်မှာ ဖြစ်တယ်။ နောက်တနည်းနဲ့ ပြောရမယ်ဆိုရင်တော့ ဆုံးဖြတ်ချက်ချတဲ့ နေရာတိုင်းက သူတွေဟာ မှန်ကန် မျှတမှုရှိတယ်လို့ ပြောရမှာပါဘဲ။ အဲ့ဒါတွေကျော်လွှားနိုင်ရင် ကျွန်မတို့ဆီမှာ တန်းတူညီမျှမှုဆိုတာ ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။
 

၇။အမျိုးသမီးတွေ နိုင်ငံရေးမှာ တင်းပြည့်ကျပ်ပြည့် ပါဝင်လုပ်ဆောင်လို့ ရမယ်ဆိုရင် အနာဂတ် နိုင်ငံရေးမှာ ဘယ်လိုမျိုး အပြောင်းအလဲတွေကို မြင်တွေ့ကြရမလဲ။ ဘယ်လိုမျိုး အကျိုးများစေမလဲ။

အမျိုးသမီးတွေကတော့ ရှင်းရှင်းလေးပြောရရင် စစ်ပွဲကိုမလိုလားဘူး။ စစ်ပွဲကိုမလိုလားတဲ့အတွက် ငြိမ်းချမ်း ပြီး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်တဲ့ လူ့အသိုင်းအဝိုင်းကိုပဲ တည်ဆောက်ဖို့ကြိုးစားကြမဲ့ သဘောထား ပိုရှိပါတယ်။ လက်တလောမှာ ပါဝင်နေတဲ့ လက်နက်ကိုင်တိုက်ပွဲဆိုတာကလည်း လက်တလောအရ ခုခံတွန်းလှန် တော်လှန်ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။

အဲ့တော့ အမျိုးသမီးတွေက နိုင်ငံရေးမှာပါဝင်လာရင် သူတို့ရဲ့ စဉ်းစားချက် ကတော့ အတက်နိုင်ဆုံးနိုင်ငံကို ငြိမ်းချမ်းအောင်လုပ်မယ်။ တိုးတက်‌အောင်လုပ်မယ်။ အနာဂတ် လူငယ် မျိုးဆက်သစ် သားသမီးတွေကို မပင်ပန်း မဆင်းရဲအောင် လုပ်မယ်။ အခြေခံအားဖြင့် အမေတွေကိုပဲ စဉ်းစားလိုက်ရင် ထင်သာမြင်သာရှိပါတယ်။

မိခင်တိုင်းက ကိုယ့်သားသမီးလုံခြုံရေးကိုစိတ်ပူပြီးတော့ ကိုယ့် သားသမီးတွေရဲ့ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို အစဉ်စဉ်းစားနေတဲ့သူတွေ ဖြစ်တယ်။ နိုင်ငံရေးနယ်ပယ်မှာ အမျိုးသမီး တွေ ပါဝင်လာရင်လည်း အဲ့စဉ်းစားချက်က အခြေခံအားဖြင့် ပိုမိုခိုင်မာလာလိမ့်မယ်လို့ ကျွန်မယူဆပါတယ်။


၈။ ဖြည့်စွက်ချက်။ 

ပထမဆုံးတစ်ခုကတော့ ရှေ့ကိုထွက်ခဲ့ပါ။ နိုင်ငံရေးစိတ်ဝင်စားရင် နိုင်ငံရေးပါတီတွေထဲကို ဝင်ဖို့မကြောက် ပါနဲ့။ နိုင်ငံရေးပါတီဆိုတာက ကိုယ်သွားမယ့် နိုင်ငံရေးလောကအတွက် ခြေလှမ်းဆက်ပေးမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဘယ်ပါတီကို စိတ်ဝင်စားလဲ စဉ်းစားပါ။ ပါတီတွေ အများကြီးရှိတယ်။ ပါတီထဲလည်း ဝင်ပြီဆို လှုပ်ရှားမှုကို တကယ်လုပ်တဲ့အခါမှာ စဉ်ဆက်မပြတ်လေ့လာမှုတွေ အလုပ်လုပ်သွားတယ်ဆိုရင် အမျိုးသမီးတွေ ပါဝင်မှုက တကယ်ထိရောက်တဲ့ပါဝင်မှုပုံစံ ဖြစ်လိမ့်မယ်လို့ ကျွန်မယုံကြည်ပါတယ်။


"အမျိုးသမီးအသံ အမျိုးသမီးအားမာန်" စာစဉ် (၁) ကို အောက်ပါ Link မှာ Download ဆွဲပြီး ဖတ်ရှုနိုင်ပြီရှင် ။ 
https://www.mediafire.com/file/8cr940llcjvkbcj/ခေတ်သမိုင်းကို+ပုံဖော်နေသော+အမျိုးသမီးများ+final.pdf/file



#politicsforwomenmyanmar
#whatishappeninginmyamar
#Advocacy
#politics
#media

Picture
0 Comments

5/7/2025 0 Comments

May 07th, 2025

Picture

Liliane
တည်ထောင်သူ
Politics for Women Myanmar


အမျိုးသမီးအသံ အမျိုးသမီးအသံ စာစဉ်အမှတ် (၁) မှ ကောက်နုတ်ဖော်ပြသည်။


“လူတိုင်းကို ရွေးချယ်ခွင့်ပေးပါ။ ရွေးချယ်မှု အပေါ်မှာ တာဝန်ယူမှု၊ တာဝန်ခံမှုကို တပါတည်း ပေးအပ်ကြပါ။ တာဝန်ယူပြီး တာဝန်ကျေပွန်မှု၊ တာဝန်ခံနိုင်မှု ရှိမှသာ ဒီမိုကရေစီနဲ့ ဖက်ဒရယ်စနစ်ကို စပြီးအကောင်အထည်ဖော်နိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်”
 

၁။ လက်ရှိနွေဦးတော်လှန်ရေးအပါအဝင် မြန်မာ့နိုင်ငံရေးဖြစ်စဉ်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဆရာမအမြင်ကို ပြောပြပေးပါရှင့်။

ပင်လုံစာချုပ်ကိုအခြေပြုပြီး ပြည်ထောင်စုနိုင်ငံတော်တစ်ခု တည်ဆောက်ခဲ့ပေမဲ့ အမျိုးသားလူထု တန်းတူ ညီမျှရေး၊ လူတစ်ဦးချင်းရဲ့ တန်းတူရေးတွေကို မျက်ကွယ်ပြုပြီး တပြည်ထောင်စနစ်ကို အတင်းသွတ်သွင်းမှု ကြောင့် မဖြစ်ပွားအပ်တဲ့ ညီနောင်အချင်းချင်းကြား သွေးချောင်းစီးပြည်တွင်းစစ်ကြီး ဖြစ်ပေါ်လာခဲ့ရပါတယ်။

ထိုသွေးချောင်းစီးပြည်တွင်းစစ်ကြီးကို ငြိမ်းသတ်နိုင်ဖို့ လက်ရှိအချိန်အထိ နည်းမှန်းလမ်းမှန်ရောက်အောင် စိတ်ဆန္ဒအားဖြင့်သော်လည်းကောင်း၊ နိုင်ငံရေးအားဖြင့်သော်လည်းကောင်း အဖက်ဖက်က နိုင်ငံရေးကို ဦးဆောင်တာဝန်ယူနေကြတဲ့ ခေါင်းဆောင်တွေရဲ့ လုံလောက်အောင် မကြိုးစားနိုင်ခဲ့တဲ့အတွက် တိုင်းပြည်ကြီး ရွှေပုံပေါ်ထိုင်ပြီး ပြည်သူတွေ ဆင်းရဲတွင်း နက်နေကြရတာဖြစ်ပါတယ်။

လက်ရှိနွေဦးတော်လှန်ရေးဟာ ပြည်တွင်းစစ်ဒဏ်ခံနေရတဲ့ပြည်သူတွေနဲ့ ပြည်တွင်းစစ်ကြီးကို ပုံစံမျိုးစုံနဲ့ မျက်ကွက်ပြုထားသူတွေအကြား အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိ အချင်းချင်းကြား ပေါင်းစီးပြီး စစ်အာဏာရှင်ကို တွန်းလှန်တဲ့ စနစ်ပြောင်း တော်လှန်ရေးတစ်ရပ် ဖြစ်ပါတယ်။သို့ပေမဲ့ တချိန်တည်းမှာ နွေဦးတော်လှန်ရေးဟာ ပြည်တွင်းစစ်အားလုံးရဲ့ အဆုံးသတ်ဖြစ်ဖို့လိုသလို၊ ပြည်ထောင်စုတည်ထောင်နိုင်ရေးအတွက် ခရီးစဖြစ်ဖို့ လိုပါတယ်။

ဒါ့ကြောင့် လူတမျိုးကောင်းစားရေး၊ လူတစ်စုကောင်းစားရေး၊ လူတစ်ယောက်ကောင်းစားရေး ဖြစ်မဲ့လမ်းကို ရှောင်ဖို့ လိုပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ပြည်တွင်းစစ် မငြိမ်းနိုင်သ၍ ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီစနစ်အုတ်မြစ်ချနိုင်ဖို့၊ ငြိမ်းချမ်း သာယာဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်တဲ့တိုင်းပြည်တစ်ခု တည်ဆောက်နိုင်ဖို့ဆိုတာ မဖြစ်နိုင်ပါဘူး။ ပြည်တွင်းစစ် ချုပ်ငြိမ်းဖို့ အတွက် ပြည်တွင်းစစ်ဖြစ်စေတဲ့ အကြောင်းအရင်းကို သေချာဖြေရှင်းဖို့ နိုင်ငံရေးခေါင်းဆောင်တွေ အားလုံးမှာ စိတ်ဆန္ဒရှိဖို့ လိုပါတယ်။ ချည်းကပ်တဲ့လမ်းကြောင်းနဲ့ အားစိုက်ထုတ်မှုလည်း အပြည့်အဝရှိဖို့ လိုပါတယ်။
 

၂။ နိုင်ငံတစ်ခုတည်ဆောက်ရာမှာ ဘယ်အရာတွေကို စံတန်ဖိုးတွေ၊ အခြေခံမူတွေအနေနဲ့ ထားရှိ တည်ဆောက်သင့်ပါသလဲ။

တော်လှန်ရေးတစ်ရပ်အောင်မြင်ခြင်းဟာ ရန်သူပျက်စီးခြင်းထက် မိမိလိုလားတဲ့နိုင်ငံတော်စနစ်သစ်ကို အောင် မြင်အောင် အုတ်မြစ်ချတည်ဆောက်နိုင်ခြင်းကြောင့် ဖြစ်ပါတယ်။ ရန်သူကိုဝိုင်းပြီး ဖြိုချနိုင်ပြီးတော့ လိုလားတဲ့ နိုင်ငံတော်ကို မတည်ဆောက်နိုင်ဘူးဆိုရင်လည်း တော်လှန်ရေး ကျဆုံးခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။ အဲလိုမျိုး အာဏာရှင် စနစ်ကို ဖြိုချပြီး စနစ်သစ်ကို မတည်ဆောက်နိုင်တဲ့၊ တနည်း တော်လှန်ရေး လမ်းခုလတ်မှာ ကျဆုံးကျန်ခဲ့တဲ့ နိုင်ငံတော်အများကြီး ရှိပါတယ်။

ဥပမာအားဖြင့် - ရုရှားတော်လှန်ရေး၊ ပြင်သစ်တော်လှန်ရေး၊ အာရပ်တော်လှန်ရေး၊ စသည်။ ဒါကြောင့် တော်လှန်ရေးတစ်ရပ်အောင်မြင်ဖို့အတွက် အသစ်တည်ဆောက်မဲ့ နိုင်ငံရေး စနစ်နဲ့ နိုင်ငံရေးအတွေးအခေါ်တွေကိုအတွက် ကိုက်ညီမဲ့ နိုင်ငံရေးယဉ်ကျေးမှု၊ လူမှုရေးယဉ်ကျေးမှုကို လက်ရှိအချိန်ကတည်းက ပြုပြင်ဖို့လိုပါတယ်။

ကျွန်မတို့ သွားချင်တဲ့ ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီစနစ်အတွက် လူ အချင်းချင်းတန်းတူညီမှုနဲ့ လူမျိုးအချင်းချင်းကြား၊ နယ်မြေအချင်းချင်းကြား ခွဲခြားမှုမရှိအောင် တစ်ဦးတစ် ယောက်၊ တစ်စုတစ်ဖွဲ့နဲ့ လူ့အဖွဲ့စည်းတစ်ခုလုံးကြားမှာ ရှိနေတဲ့ အာဏာရှင်ယဉ်ကျေးမှုတွေကို ပယ်သတ်ပြီး ဒီမိုကရေစီယဉ်ကျေးမှုကို တည်ဆောက်ဖို့ လိုပါတယ်။အာဏာရှင်ယဉ်ကျေးမှု ရှိတဲ့နေရာမှာ ဒီမိုကရေစီစနစ် ကိုတည်ဆောက်မယ်ဆိုရင် သိပ်မကြာခင်မှာ ဒီမိုကရေစီစနစ်ဟာ အာဏာရှင်စနစ်ကို တဖြည်းဖြည်းနဲ့ အရောင်ပြောင်းသွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

လက်ရှိနွေဦးတော်လှန်ရေးမှာလည်း အာဏာရှင်ယဉ်ကျေးမှု စိတ်အခံနဲ့ ဒီမိုကရေစီကို သွားတဲ့အခါမှာ ပုံစံမျိုးစုံနဲ့ အာဏာရှင်တွေ ထွက်ပေါ်လာနေတာ၊ ထွက်ပေါ်လာမဲ့အလားအလာ တွေကို မြင်တွေ့ရပါတယ်။ ဒါကြောင့် လက်ရှိအချိန်မှာ ဒီမိုကရေစီယဉ်ကျေးမှုကို စတင်ကျင့်သုံးဖို့ မဖြစ်မနေ လိုအပ်ပါတယ်။
 

၃။ နိုင်ငံရေးမှာ အမြင်စုံလင်ကွဲပြားမှုက ဘယ်လောက်အထိ အရေးကြီးပါသလဲ။ လက်ရှိတော်လှန်ရေးနဲ့ နိုင်ငံတော် တည်ဆောက်ရေးမှာ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ ဘယ်လိုကဏ္ဍတွေမှာ မဖြစ်မနေပါဝင်ဖို့ လိုပါသလဲ။

စုံလင်ကွဲပြားမှုဟာ လူသားဖြစ်တည်မှုရဲ့ အခြေခံအကျဆုံးလက္ခဏာတစ်ရပ်ဖြစ်ပါတယ်။ လွတ်လပ်စွာ ရွေးချယ်ပိုင်ခွင့်ကို ဖယ်ထုတ်ခံလိုက်ရတဲ့ လူတစ်ယောက်၊ လူ့အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုဟာ သေးလျှီပိန်ရှုံ့သွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ကျွန်မတို့လူ့အဖွဲ့အစည်းဟာ လွတ်လပ်စွာ‌ ရွေးချယ်ပိုင်ခွင့်ကို ပိတ်ပင်ထားတဲ့ လူ့အဖွဲ့အစည်း ဖြစ်တာကြောင့် လူသားအရင်းအမြစ်တော်တော်များများ အကြောင်းမဲ့ ဆုံးရှုံးခဲ့ကြရတာဖြစ်ပါတယ်။

ထင်သာ မြင်သာရှိတဲ့ဥပမာအနေနဲ့ ကျောင်းဆရာမဖြစ်ချင်တဲ့သူတစ်ယောက်ကို ဆေးကျောင်း တက်ခိုင်းလိုက်တာကြောင့် အလွန်တော်တဲ့ကျောင်းဆရာမတစ်ယောက်ကို ဆုံးရှုံးလိုက်ရသလို၊ အလွန်တော်တဲ့ဆရာဝန် တစ်ဦးကိုလည်း ဆုံးရှုံးလိုက်ရပါတယ်။တချိန်တည်းမှာ ကာယကံရှင် ထိုလူကလည်း သူ့ရဲ့ လူသားဆန်မှု၊ လူသားတန်ဖိုးကို သူကိုယ်တိုင် မမြင်နိုင်တော့ဘဲ ဆုံးရှုံးရပါတယ်။

အဆိုးဘက်အနေနဲ့ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် ဖျက် စီးလိုက်ကြတဲ့သူတွေ မနည်းပါဘူး။ မြန်မာ့ပညာရေးမှာ တက္ကသိုလ်တက်ပြီး ထိုဘာသာရပ်နဲ့ အသက်မွေး ဝမ်းကျောင်းမပြုသူတွေ အလွန်များပါတယ်။ ဒါဟာ လွတ်လပ်စွာရွေးချယ်ခွင့်ကို ကန့်သတ်မှု၊ စုံလင်ကွဲပြားမှု ကို အလေးမထားခြင်းရဲ့ ပြယုဂ်ဖြစ်ပါတယ်။

ထို့နည်းတူ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ လူသားတယောက်မှာရှိတဲ့ လွတ်လပ်စွာရွေးချယ်ခွင့်၊ လွတ်လပ်စွာ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်အတွက် ဘာကြောင့် ကန့်သတ်ထားဖို့ လိုအပ်ပါသလဲ။ အမျိုးသမီးတွေဟာ စနစ်တစ်ခုရဲ့ အခြေခံအကျဆုံး လူသားတွေ ဖြစ်သလို၊ လူ့အရင်းအမြစ်ရဲ့ တိုးတက်မှု၊ ဆုတ်ယုတ်မှုကို အဆုံးအဖြတ်‌ပေးမဲ့ လူတွေ ဖြစ်ပါတယ်။ အမျိုးသမီးတစ်ယောက်ရဲ့ လိုအပ်ချက်နဲ့၊ လိုချင်တဲ့စိတ်ဆန္ဒ၊ အပြောင်းအလဲကို အမျိုးသားတစ်ယောက် မသိနိုင်ပါဘူး။

အမျိုးသမီးတစ်ယောက်ရဲ့အကြောင်းကို မသိတဲ့ အမျိုးသားတွေက နိုင်ငံရေးမှာ အမျိုးသမီးပါဝင်မှုကို အလေးမထားဘဲ လျစ်လျူရှုကာ ဥပဒေပြုရေး၊ အုပ်ချုပ်ရေး၊ တရားစီရင်ရေး တွေမှာ အုပ်စိုးထားတာဟာ အမျိုးသမီးတွေအပေါ် အမျိုးသားတွေက အခွင့်အရေးချိုးဖောက်တာ ဖြစ်ပါတယ်။ အမျိုးသမီးတွေကို ဖျက်စီးနေတာဖြစ်ပါတယ်။ အခွင့်အရေးချိုးဖောက်နေတဲ့သူတွေ အုပ်ချုပ်မဲ့တိုင်းပြည်ဟာ ဘယ်တော့မှာ မအေးချမ်းနိုင်ပါဘူး။
 

၄။ လက်ရှိနွေဦးတော်လှန်ရေးကာလမှာ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ ပါဝင်ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့် ဘယ်လောက်အထိ ရရှိနေပြီလဲ။

လက်ရှိတော်လှန်ရေးရဲ့ နိုင်ငံရေးအချိုးအကွေ့တွေမှာ အမျိုးသမီးတွေ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်က နာမည်ခံသက်သက်သာ ဖြစ်ပါတယ်။ လက်ရှိအချိန်အထိ နိုင်ငံရေးအပြောင်းအလဲအတွက် စတီယာတိုင်ကိုင်ထားသူတွေဟာ အမျိုးသားတွေကို ဖြစ်နေပါတယ်။ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ တောင်းဆိုသံတွေဟာ လက်ရှိအချိန်အထိ နိုင်ငံရေး အဝန်းအဝိုင်းထဲ ရောက်ဖို့ ဝေးနေဆဲဖြစ်ပါတယ်။

အမျိုးသမီးခေါင်းဆောင်တစ်ယောက်ရဲ့တာဝန်က နိုင်ငံ့ အရေးကို တိုးတက်အောင်လုပ်ဆောင်ဖို့အပြင် အမျိုုးသမီးအားလုံးရဲ့ လိုလားချက်ကိုလည်း ထုတ်ဖော်ပြောနိုင်ဖို့ လိုပါတယ်။ ကိုယ်ရှိနေတဲ့နေရာမှာ အမျိုးသမီးတွေအလုံအလောက်မရှိနေသေးဘူးဆိုရင် အမျိုးသားတွေ အဝန်းအဝိုင်းဘဲ ဆက်ဖြစ်နေသေးတယ်ဆိုရင် အမျိုးသမီးခေါင်းဆောင်တွေအနေနဲ့ ဒီကိစ္စမှာ မိမိတို့ အားစိုက် လုပ်ဖို့ လိုအပ်နေသေးတယ်ဆိုတာကို ဆိုလိုတာဘဲ ဖြစ်ပါတယ်။

အမျိုးသားအဝန်းအဝိုင်းမှာ အမျိုးသမီးအချို့ ခေါင်းဆောင်ဖြစ်ခွင့်ရှိနေတယ်ဆိုရင် အဲအမျိုသမီးက ဘယ်လောက်ဘဲတော်တော်၊ အမျိုးသမီးတွေအတွက် အပြောင်းအလဲကို လုပ်ဆောင်နိုင်မှာမဟုတ်ပါဘူး။ အမျိုးသမီးခေါင်းဆောင်ဦးရေ တိုးလာရုံနဲ့ မကျေနပ်ဘဲ နိုင်ငံရေးထဲမှာ အပြောင်းအလဲလုပ်နိုင်မဲ့ အမျိုးသမီးထု အလုံအလောက် ပါဝင်နေဖို့ အရေးတကြီး လုပ်ဆောင်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
 

၅။ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ နိုင်ငံရေးမှာ ပါဝင်နိုင်မှုနဲ့ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်ကို ဘယ်အရာတွေက အဟန့်အတား ဖြစ်စေပါသလဲ။

အမျိုးသမီးတွေဟာ လူသားဖြစ်စကတည်းက အမျိုးသမီးတွေကို ဖိနှိပ်နှိပ်ကွပ်ချုပ်ချယ်ခဲ့တဲ့ သမိုင်းကြောင်း တွေကို မေ့လိုက်ကြပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံအနေနဲ့ဆိုရင် အမျိုးသမီးတွေကို ဖိနှိပ်မှု လျော့ပေါ့ခဲ့တာ နှစ်ပေါင်း (၅၀) တောင် မပြည့်သေးဘူးလို့ ဆိုလို့ရပါတယ်။ အဲဒီ နှစ်ပေါင်း (၅၀) မှာလည်း အမျိုးသမီးတွေအပေါ် ဖိနှိပ်ခံရမှုအတွက် အမျိုးသားအပါအဝင် လူ့အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုလုံးက အသွင်ကူးပြောင်းရေးဆိုင်ရာ တရားမျှတမှု လုပ်ပေးခဲ့ခြင်းလည်းမရှိသလို၊ လက်ဆွဲခေါ်ခဲ့ခြင်းလည်း မရှိပါဘူး။

ဖိနှိပ်သူက ဖိနှိပ်ခံခဲ့ရတဲ့အမျိုးသမီးတွေ အပေါ် အလုပ်မနိုင်ကောင်းလား၊ မသိရကောင်းလား၊ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ်ယုံကြည်မှုမရှိရကောင်းလားဆိုပြီး အပြစ်တင်သံနဲ့ နိုင်လိုမင်းထက် ပြုမှုတွေကိုသာ မြင်နေရတုန်း ဖြစ်ပါတယ်။

ခေတ်အဆက်ဆက်မှာ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်ကို မသိကျိုးကျွံပြုပြီး လက်ရှိအချိန်အထိ နေရာမဖယ်ပေးသေးဘဲနဲ့ ဆက်ထိုင်နေတာ၊ ဆက်ထိုင်နေတာကို မထောက်ပြကြတာဟာ လူ့အဖွဲ့အစည်းရဲ့ ရှက်ဖွယ်ဖြစ်ပါတယ်။ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်ကို အမျိုးသမီးရော၊ အမျိုးသားရော မလေးစားခြင်းဟာ လူ့အသိုင်းအဝိုင်းရဲ့ တဖက်သတ်အတ္တကြီးမှုနဲ့ အာဏာရှင်ဆန်မှုဖြစ်ပါတယ်။
 

၆။ နိုင်ငံတော်သစ် တည်ဆောက်ရေးမှာ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်ကို  လျှစ်လျူရှုမှုတွေ ပပျောက်ဖို့၊  ပြည့်ပြည့်ဝဝနဲ့ ပိုမိုပါဝင်နိုင်ဖို့အတွက် ဘာတွေကို လုပ်ဆောင်သင့်ပါသလဲ။

ပထမဆုံးအနေနဲ့ ကိုယ့်အဝိုင်းအဝန်းမှာ အမျိုးသမီးတွေ ကဏ္ဍအသီးသီးမှာ အပြည့်အဝပါနေလားဆိုတာ အမျိုးသားရော၊ အမျိုးသမီးရောက အလေးထားပြီး ကြည့်ဖို့လိုပါတယ်။ မရှိနေဘူးဆိုရင် ဘာကြောင့် မရှိနေသေးတာလဲဆိုတာကို ကြည့်ပြီး နေရာဖယ်ပေးဖို့၊ ထိုနေရာကို ယူလာနိုင်ဖို့ အစီအမံတွေလုပ်ဆောင်ပေးဖို့ လိုပါတယ်။

လူ့အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုတည်းက တူတူ ထွက်လာတဲ့အထဲမှာ ဘာကြောင့် အမျိုးသမီးတွေက နောက်ကျကျန်ခဲ့ရတာလဲ။ တကယ်ဘဲအမျိုးသမီးတွေ မလုပ်တတ်မကိုင်တတ်ဖြစ်နေတာလား။ အမျိုးသားနဲ့ လူ့အဖွဲ့အစည်းတွေက တဖက်သတ်အနေနဲ့ အဲလိုထင်မြင်နေတာလား ဆိုတာကို ပြန်သုံးသပ်ဖို့လိုပါတယ်။

ဒါကြောင့် အမျိုးသမီးတွေကို အထင်မြင်သေးတဲ့၊ ကရုမစိုက်တတ်တဲ့စိတ်ကို ပြုပြင်ဖို့လိုပါတယ်။ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ရွေးချယ်ခွင့််ကို ဘယ်လိုအကြောင်းပြချက်နဲ့ဘဲဖြစ်ဖြစ် ဘောင်မခတ်ဖို့ လိုပါတယ်။ တော်လှန်ရေးမှာ ပါဝင်လာတဲ့ အမျိုးသမီးတိုင်းက သေရဲတယ်ဆိုတာ သေချာပြီးသားဖြစ်ပါတယ်။

ဒါကြောင့် ထိခိုက်နစ်နာမှာစိုးလို့ဆိုတာနဲ့ လုပ်ကိုင်နေတဲ့အလုပ်ကို တာဝန်မပေးတာဟာ အမျိုးသမီးစွမ်းရည်ကို အထင်သေးလိုက်တာနဲ့ တူတူဘဲ ဖြစ်ပါတယ်။ အမျိုးသမီးတွေလည်း လုပ်ကိုင်နိုင်စွမ်းတွေကို အကုန်ထုတ်ပြ ပြီး စွန့်စားမှု၊ နာကျင်မှု၊ ချိုမြိန်မှုတွေကို ရင်ဆိုင်ခံစားနိုင်တယ်ဆိုတာကို လက်ခံပေးဖို့ လိုပါတယ်။
 

၇။ လူ့အခွင့်အရေးရှုထောင့်အရ တော်လှန်ရေးကာလအတွင်းမှာ အမျိုးသမီးတွေ ဘယ်လို ပုံစံနဲ့ ချိုးဖောက်ခံ နေရတာတွေ ရှိပါသလဲ။

လက်ရှိတော်လှန်ရေးမှာ အမျိုးသမီးတွေကို စစ်ကောင်စီရဲ့ မုဒိမ်းကျင့်တာတွေ၊ လိင်အကြမ်းဖက်မှုတွေကို ကျုးလွန်တာတွေ အလွန်များပြားပါတယ်။ တချိန်တည်းမှာ တော်လှန်ရေးဘက်တော်သားအချင်းချင်းက လည်း မုဒိမ်းမှု၊ လိင်အကြမ်းဖက်မှုတွေကို ကျူးလွန်နေတာကိုတွေ တွေ့ရပါတယ်။ ဒါက ဘာကိုဆိုလိုတာ လဲဆိုတော့ အမျိုးသားတွေက အမျိုးသမီးတွေကို နှိပ်စက်လို့ရတဲ့သူလို့ မြင်လို့ဖြစ်ပါတယ်။

အိမ်တွင်းအကြမ်း ဖက်မှုကိုလည်း သာမာန်ဖြစ်စဉ်တစ်ခုလို ရှုမြင်နေတာက အမျိုးသမီးကို လူသားလို့ မမြင်နေလို့ ဖြစ်ပါတယ်။ လူအချင်းချင်းကြားမှာ တစ်ဦးကတစ်ဦးအပေါ် နှိပ်စက်လို့ရတယ်၊ ဖိနှိပ်လို့ ရတယ်၊ အနိုင်ယူလို့ရတယ် ဆိုတာဟာ အာဏာရှင်စနစ်ရဲ့ ဇစ်မြစ်ဖြစ်ပါတယ်။ အာဏာရှင်စနစ်ကို တွန်းလှန်ဖို့အတွက်ဆိုရင် ကိုယ့်အဝန်းအဝိုင်းမှာ အာဏာရှင်စရိုက်တွေကို အကြောင်းပြချက်ကင်းစွာ လက်မခံဖို့ လိုပါတယ်။

ဒီလို ကျူးလွန်မှုတွေအတွက် အကြောင်းပြပေးဖို့ ရှိနေသေးတယ်ဆိုရင် ဒီလူ့အဖွဲ့အစည်းဟာ တရားမဲ့တဲ့ လူအဖွဲ့အစည်းဘဲ ဖြစ်ပါလိမ့်မယ်။ အမျိုးသမီးတစ်ယောက် အိမ်တွင်းအကြမ်းဖက်ခံရတာ၊ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကျူးလွန်ခံရတာ၊ တော်လှန်ရေးမှာ ခွဲခြားဆက်ဆံခံရတာတွေဟာ ထိုအမျိုးသမီး၊ အမျိုးသားတွေမှာဘဲ တာဝန်ရှိတာမဟုတ်ဘူး။ ကျူးလွန်တဲ့ အမျိုးသားအတွက် အကြောင်းပြချက်ပေးခွင့်ရအောင်ဆက်ရှိနေတဲ့ လူ့အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုလုံးရဲ့ကျူးလွန်မှု ဖြစ်ပါတယ်။

ဒါကြောင့် အမျိုးသမီးတစ်ယောက်ကို စစ်ကောင်စီ စစ်သားက လိင်အကြမ်းဖက်ခြင်းဟာ စစ်တပ်တစ်ခုလုံးက ကျူးလွန်ခြင်းဖြစ်သလို၊ တော်လှန်ရေးဘက်တော် သားအချင်းချင်း လိင်အကြမ်းဖက်ခြင်းဟာ တော်လှန်ရေးတစ်ရပ်လုံးရဲ့ အမျိုးသမီးထုအပေါ် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှုကြီး ဖြစ်တယ်ဆိုတာကို မြင်ဖို့ လိုပါတယ်။


၈။ အမျိုးသမီးတွေ နိုင်ငံရေးမှာ တင်းပြည့်ကျပ်ပြည့် ပါဝင်လုပ်ဆောင်လို့ ရမယ်ဆိုရင် အနာဂတ် နိုင်ငံရေးမှာ ဘယ်လိုမျိုး အပြောင်းအလဲတွေကို မြင်တွေ့ကြရမလဲ။ ဘယ်လိုမျိုး အကျိုးများစေမလဲ။

အမျိုးသမီးတွေမှာ ကိုယ်လုပ်ရမဲ့အလုပ်ကို တင်းပြည့်ကျပ်ပြည့် ရွေးချယ်ပိုင်ခွင့်ရှိမယ်ဆိုရင် လူသားတိုင်း တာဝန်ယူမှု၊ တာဝန်ခံမှုစိတ်က ပိုအားကောင်းလာမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ကိုယ့်အလုပ်ကိုယ်တာဝန်ခံနိုင်တဲ့ လူ့အဖွဲ့ အစည်းဟာ တရှိန်ထိုးတိုးတက်လာမှာဖြစ်ပါတယ်။ လက်ရှိတော်လှန်ရေးမှာ ပါဝင်နေတဲ့သူ တစ်ယောက်ချင်း ဟာ တော်လှန်ရေးအောင်မြင်ဖို့၊ စစ်အာဏာရှင်အပါအဝင်၊ အာဏာရှင်စနစ်တွေ ပြန်ထွက်ပေါ်မလာလို့ တာဝန်ခံဖို့ လိုပါတယ်။

တာဝန်မခံနိုင်ဘဲ၊ အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုမှာ ပါဝင်လှုပ်ရှားမှု၊ နေရာယူမှုဟာ လူ့အဖွဲ့ အစည်း ပရမ်းပတာဖြစ်ဖို့အတွက် လမ်းစဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် လူတိုင်းကို ရွေးချယ်ခွင့်ပေးပါ။ ရွေးချယ်မှု အပေါ်မှာ တာဝန်ယူမှု၊ တာဝန်ခံမှုကို တပါတည်း ပေးအပ်ကြပါ။ တာဝန်ယူပြီး တာဝန်ကျေပွန်မှု၊ တာဝန်ခံမှု ရှိမှသာ ဒီမိုကရေစီနဲ့ ဖက်ဒရယ်စနစ်ကို စပြီးအကောင်အထည်ဖော်နိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။


၉။ ဖြည့်စွက်ချက်။ 

အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ ကိုယ့်ရဲ့ လူသားဖြစ်မှုကို ဘယ်တော့မှာ ဈေးမလျော့လိုက်ဖို့ လိုပါတယ်။ အမျိုးသမီး တွေ ဖိနှိပ်ခံလိုက်လို့ရှိရင် ဖိနှိပ်မှုကြီးတစ်ရပ်ကို မွေးထုတ်ပေးလိုက်သလို၊ ဖိနှိပ်သူတွေကို မွေးထုတ်ပေးလိုက် တာဖြစ်ပါတယ်။ တော်လှန်ရေးဆိုတာ ဖိနှိပ်ခံရသူတွေက ဆက်ပြီး ဖိနှိပ်မခံရရေးအတွက် ဖိနှိပ်လိုသူတွေကို တွန်းလှန်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒါကြောင့် တော်လှန်ရေးအောင်မြင်ဖို့အတွက်ဆို နေ့စဉ်ဒူဝမှာ လူအချင်းချင်း ဖိနှိပ်ချုပ်ချယ်လို့ မရဘူးဆိုတာကို မြင်အောင်လုပ်ဖို့လိုပါတယ်။ အမျိုးသမီးဆိုတာ အမြဲတမ်းတစ်ယောက် တည်းမဟုတ်ပါဘူး။အမျိုးသမီးဆိုတာ အမျိုးသမီးထုကြီးရဲ့ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် တစ်ယောက်တည်း မလုပ်ချင်ရင်၊ တစ်ယောက်တည်းမလုပ်နိုင်ရင် အမျိုးသမီးအဖွဲ့တွေနဲ့အတူ တွန်းလှန်ပါ။

အမျိုးသမီးအဖွဲ့အစည်းတွေကလည်း အမျိုးသမီးအရေးကို အမျိုးသမီးတွေနဲ့အတူတကွ တပေါင်းတည်းလုပ် နိုင်ဖို့ ပိုပြီးချိတ်ဆက်ပေါင်းစည်းနိုင်ဖို့ တိုက်တွန်းလိုပါတယ်။ အမျိုးသမီးအရေးဆိုတာ လူသားအားလုံးအရေး ဖြစ်တာကြောင့်၊ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ ကဏ္ဍအားလုံးမှာ ပြည့်ပြည့်ဝဝတာဝန်ရှိပါတယ်။ အမျိုးသမီးတွေ အပြည့်အဝ မပါဝင်နိုင်ခြင်းဟာ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ညံ့ဖျင်းမှုနဲ့ အမျိုးသားတွေရဲ့ လောဘကြီးမှု၊ လူသားမဆန်မှု ကြောင့် ဖြစ်ပါတယ်။ 

​
"အမျိုးသမီးအသံ အမျိုးသမီးအားမာန်" စာစဉ် (၁) ကို အောက်ပါ Link မှာ Download ဆွဲပြီး ဖတ်ရှုနိုင်ပြီရှင် ။ 

https://www.mediafire.com/file/8cr940llcjvkbcj/ခေတ်သမိုင်းကို+ပုံဖော်နေသော+အမျိုးသမီးများ+final.pdf/file



#politicsforwomenmyanmar
#whatishappeninginmyamar
#Advocacy
#politics
#media

0 Comments

5/7/2025 0 Comments

May 07th, 2025

Picture

နော်စူစန်နာလှလှစိုး
ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး
အမျိုးသမီးလူငယ်နဲ့ကလေးသူငယ်ရေးရာဝန်ကြီးဌာန
အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ
 

အမျိုးသမီးအသံ အမျိုးသမီးအသံ စာစဉ်အမှတ် (၁) မှ ကောက်နုတ်ဖော်ပြသည်။


“အမျိုးသမီးလူငယ်နဲ့ကလေးသူငယ်ဝန်ကြီးဌာနဆိုတာ လွတ်လပ်ရေးရပြီးကတည်းက တခါမှမရှိခဲ့ဖူးသေးတဲ့ ဝန်ကြီးဌာနဖြစ်ပါတယ်။ အခုရှိလာပြီဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် ဒါက အမျိုးသမီးအင်အားကို တစ်နည်းတစ်ဖုံအားဖြင့် ဂုဏ်ပြုလိုက်တယ်လို့ ယုံကြည်ပါတယ်”
 

၁။ လက်ရှိနွေဦးတော်လှန်ရေးအပါအဝင် မြန်မာ့နိုင်ငံရေးဖြစ်စဉ်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဆရာမအမြင်ကို ပြောပြ ပေးပါရှင့်။

ဒီနွေဦးတော်လှန်ရေးက‌‌‌ပြောရမယ်ဆိုရင် မြန်မာ့သမိုင်းသာမက၊ ကမ္ဘာသမိုင်းမှာတောင်မှ မှတ်တမ်းတင်ရမှာ ဖြစ်တယ်။ ဘာလဲဆိုတော့ စတင်ကတည်းက ယနေ့ထက်တိုင် အကြမ်းမဖက်ဆန္ဒပြမှုတွေကလည်း နေ့တိုင်း လမ်းပေါ်မှာရှိနေတယ်။ လူငယ်တွေဆို တရက်မှမနားပဲနဲ့ မိမိရဲ့ကျရာတာဝန်တွေကို အားကြိုးမာန်တက် လုပ်ဆောင်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

လက်နက်ကိုင်ဆွဲတဲ့သူကလည်း လက်နက်ကိုင်စွဲ၊ ထောက်ပို့ကလည်း ထောက်ပို့ ပြည်တွင်း၊ ပြည်ပမှာရှိတဲ့ ကျွန်မတို့နိုင်ငံသားတွေကလည်း အရမ်းကိုအားထည့်ပြီး လုပ်ဆောင်နေ တာကို ကြည့်ခြင်းအားဖြင့် ဒါတကယ့်ကိုသမိုင်းမှာ သမိုင်းတွင်မယ့် နွေဦးတော်လှန်ရေး ဖြစ်ပါတယ်။ အရင်တုန်းကဆို ကျွန်မတို့ဆိုလည်း ၈၈ မှာ ဖြတ်ကျော်ခဲ့တာပဲလေ။

လပိုင်းနဲ့ ပြီးသွားပြီးတော့ စစ်အာဏာရှင် တွေက အာဏာကိုရသွားတယ်။ သို့ပေမဲ့ လက်ရှိကာလမှာတော့ စစ်ကောင်စီက အာဏာတွေလည်း ရယူဖို့ ကြိုးစားနေပေမယ့်လည်း ပြည်သူတွေက ရရာအင်အားနဲ့ ဆန့်ကျင်တော်လှန်နေတာကို တွေ့မြင်နေရပါတယ်။


၂။ နိုင်ငံတစ်ခုတည်ဆောက်ရာမှာ ဘယ်အရာတွေကို စံတန်ဖိုးတွေ၊ အခြေခံမူတွေအနေနဲ့ ထားရှိ တည်ဆောက်သင့်ပါသလဲ။

တော်လှန်‌ရေးအင်အားစုတွေ အားလုံးအကျေအလည် ရေးဆွဲပြီးတော့ ရေးဆွဲထားတဲ့ ကြားကာလ သဘောတူညီချက်လို့ ပြောလို့ရတဲ့ ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီပဋိညာဉ်မှာပါသလို လွတ်လပ်ရေး၊ တန်းတူမျှတရေး၊ တာဝန်ယူမှု၊ တာဝန်ခံမှုတွေကို အခြေခံမူတွေအနေနဲ့ တည်ဆောက်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
 

၃။ နိုင်ငံရေးမှာ အမြင်စုံလင်ကွဲပြားမှုက ဘယ်လောက်အထိ အရေးကြီးပါသလဲ။ လက်ရှိတော်လှန်ရေးနဲ့ နိုင်ငံတော် တည်ဆောက်ရေးမှာ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ ဘယ်လိုကဏ္ဍတွေမှာ မဖြစ်မနေပါဝင်ဖို့ လိုပါသလဲ။

တော်လှန်ရေးတစ်လျှောက်မှာ အမျိုးသမီးတွေက ခါတိုင်းနဲ့မတူ ရွပ်ရွပ်ချွန်ချွန် ရှေ့တန်းမှာ ပါဝင်နိုင်ခဲ့တယ်။ ခေတ်ပြောင်းတော်လှန်ရေးလည်း ဖြစ်တယ်။ ကျွန်မတို့က ဒီတစ်ခေါက်က အာဏာရှင်ကို တော်လှန်ရုံ သာမက ခေတ်သစ်စနစ်သစ်ကိုပါ တစ်ပါတည်း တည်ဆောက်နေတဲ့ တော်လှန်ရေးဖြစ်တယ်။

အဲ့မှာ အမျိုးသမီးတွေ ကလည်း တော်လှန်ရေးအစမှာကတည်းက သံပုံးတွေတီးကြတယ်။ ထမီအလံလွှင့်ကြတယ်။ နောက်ပြီးတော့ အမျိုးသမီးရဲ့အထိမ်းအမှတ်ဖြစ်တဲ့ ပန်းပန်တာတို့၊ နှုတ်ခမ်းနီဆိုးတာတို့ စသည်ဖြင့်ပေါ့ အဲ့ဒါတွေကိုလည်း Gen z တွေက ကျား၊ မ မခွဲခြားပဲနဲ့ ပါဝင်ခဲ့ကြတယ်။ ဒါတွေက ဂျဲန်ဒါခွဲခြားမှုကို ရိုက်ချိုးဖျက်စီးလိုက်တာပဲလို့ မြင်တယ်။

အဲ့ဒါကြောင့် အင်မတန်မှ ကြီးမြတ်တဲ့ တော်လှန်ရေးတစ်ရပ်ဖြစ်တယ်လို့ မြင်တယ်။  အခုလည်းပဲပြောရမယ်ဆိုရင် သမိုင်းတလျှောက်မှာ မရှိခဲ့ဖူးတဲ့ ကျွန်မတို့ရဲ့ဝန်ကြီးဌာနဖြစ်တဲ့ အမျိုးသမီး လူငယ်နဲ့ကလေးသူငယ်ဝန်ကြီးဌာနဆိုတာ လွတ်လပ်ရေးရပြီးကတည်းက မြန်မာနိုင်ငံမှာ တခါမှမရှိခဲ့ဖူး သေးတဲ့ ဝန်ကြီးဌာနလည်း ရှိလာပြီဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် အမျိုးသမီးအင်အားကို တစ်နည်းတစ်ဖုံအားဖြင့် သတ်မှတ်ပြီးတော့ ဂုဏ်ပြုလိုက်တယ်လို့ ယုံကြည်ပါတယ်။    ဒါတွေက ထူးခြားတဲ့ဖြစ်စဉ်တွေ ဖြစ်ပါတယ်။
 

၄။ လက်ရှိနွေဦးတော်လှန်ရေးကာလမှာ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ ပါဝင်ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့် ဘယ်လောက်အထိ ရရှိနေပြီလဲ။

ပွင့်ပွင့်လင်းလင်းပြောရမယ်ဆို အရင်ကထက်စာရင် တိုးတက်ပေမယ့် သိပ်တော့အားရမှု မရှိဘူးပေါ့။ FDC ထဲမှာလည်းပဲ အမျိုးသမီးပါဝင်မှုကို ၃၀ ရာခိုင်နှုန်း သေချာစေရမယ် ဆိုတာပါတယ်။ Framework တွေ ကဏ္ဍအသီးသီးမှာလည်း JCC ထဲမှာ Gender policy ရေးဆွဲရေးမှာ ကျွန်မတို့ NUG ကလည်းပဲ အဖွဲ့ဝင် တစ်ဦးအဖြစ် ပါဝင်တယ်။

သို့သော်လည်း တကယ့်တကယ်ကြည့်တဲ့အခါမှာ cabinet ထဲမှာလည်း သမ္မတကြီး အပါအဝင် (၁၉) ဦးရှိတဲ့အထဲမှာ အမျိုးသမီးဝန်ကြီးက ကလည်း (၃) ဦး ပဲ ရှိတယ်။ ပြောရမယ်ဆိုရင် သတ်မှတ် ထားတဲ့ဟာ မပြည့်မှီသေးဘူးပေါ့။ ဒါကတော့ NUCC ကလည်း advocacy လုပ်တယ်။ ကျွန်မတို့ဝန်ကြီးဌာန ကလည်း တိုက်တွန်းအားပေးတယ်။

သို့သော်လည်း ပြည့်မှီခြင်းမရှိတာက နည်းနည်းလေး လိုအပ်ချက် ရှိတယ်လို့တော့ မြင်တယ်။ နောက်ပြီးတော့ တခြားကဏ္ဍတွေမှာလည်း အဲ့လိုပါပဲ။ စစ်ရေးတွေမှာဆိုရင်လည်း အမျိုးသမီးတွေ တိုက်ရေးခိုက်ရေးမှာ မပါရဘူး။ ရှေ့တန်းသွားရင် ရဲမေတွေနဲ့ စစ်မေတွေနဲ့ တွေ့ရင် သူတို့အဲ့လို အားမလိုအားမရတွေ ရှိပါတယ်။တချို့ဆိုရင် စနိုက်ဘာမှာ ပထမတွေ ရတယ်။ အာဏာရှင်ကို တိုက်ဖျက်တဲ့ အချိန်မှာ သူတို့ကိုယ်တိုင်ရှေ့တန်းမှာ ပါချင်တယ်။ ဒါပေမယ့် နောက်တန်းမှာပဲ ထမင်းချက်၊ ဟင်းချက် ထောက်ပို့ လုပ်ပေါ့။

အဲ့လိုမျိုးလေးတွေလည်း ရံဖန်ရံခါကြားရတယ်။ အဲ့ဒါကြောင့်မို့လို့ ကျွန်မတို့ရဲ့စိတ်ထဲမှာ တာဝန်ရှိတဲ့လူတွေရဲ့စိတ်ထဲမှာ women can do it ပေါ့။ အမျိုးသမီးကလည်း We can do it  ပေါ့ လုပ်နိုင်တယ်။ တာဝန်ပေးအပ်လို့ရတယ်ဆိုတဲ့ယုံကြည်မှုရဖို့ နည်းနည်းလေး လိုအပ်နေပါသေးတယ်လို့ မြင်ပါတယ်။
 

၅။ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ နိုင်ငံရေးမှာ ပါဝင်နိုင်မှုနဲ့ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်ကို ဘယ်အရာတွေက အဟန့်အတား ဖြစ်စေပါသလဲ။

ယဥ်ကျေးမှု၊ထုံးတမ်းစဉ်လာကြောင့်ပါ။ အမျိုးသမီးတွေက အိမ်မှာပဲနေရမယ်။ အိမ်ထောင်ပြုစုရမယ်။ ကလေး တွေကြည့်ရမယ် စသဖြင့်အဲ့လို ယဉ်ကျေးမှုတွေကြောင့် ဖြစ်ပါတယ်။ နောက်ပြီး ဖိုဝါဒကြီးစိုးမှုက သိသိ သာသာနဲ့ မသိမသာ ကြီးစိုးမှုတွေ ရှိတယ်။ တချို့တွေ အရမ်းကို open ဖြစ်ပါတယ်ဆိုတဲ့လူတွေတောင် ဒါတွေ က မလိုအပ်ပါဘူး ဆိုလည်း ရှိတယ်။

နောက်ပြီး ကျွန်မတို့တလောတုန်းက  baseline survey လေး တစ်ခု လုပ်တယ်။ NUG ဝန်ထမ်းတွေကို baseline survey လုပ်တဲ့အခါမှာ Gender equality လိုအပ်မှုရှိမရှိဆိုတော့ အဲ့ထဲမှာများသောအားဖြင့် equality လိုအပ်တယ်‌။ လုပ်စရာမလိုဘူး။ Gender ညီမျှမှုဆိုတာ မလိုဘူး။ အရေးကြီးတဲ့ဟာ မဟုတ်ဘူး။ အဲလိုဖြေကြတယ်။ ဖြေတဲ့လူကိုကြည့်လိုက်တော့လည်း အမျိုးသမီးတွေ ဖြစ်နေတယ်။ အမျိုးသမီးတွေကိုယ်တိုင်ကလည်း Awareness တွေ လိုအပ်နေတာကို တွေ့ရပါတယ်။
 

၆။ နိုင်ငံတော်သစ် တည်ဆောက်ရေးမှာ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်ကို  လျှစ်လျူရှုမှုတွေ ပပျောက်ဖို့၊  ပြည့်ပြည့်ဝဝနဲ့ ပိုမိုပါဝင်နိုင်ဖို့အတွက် ဘာတွေကို လုပ်ဆောင်သင့်ပါသလဲ။

ကျွန်မတို့နိုင်ငံတော်သစ်ကို တည်ဆောက်တဲ့အခါမှာ ကိုယ့်ရဲ့အခြေခံအုပ်မြစ်ဖြစ်တဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေမှာ အမျိုးသမီးပါဝင်မှုကို သေချာနေစေရမယ်။ နောက်အရေးကြီးတာက အမျိုးသမီးတွေ ပါဝင်လုပ်ဆောင်ရေး အတွက် အစီအမံယန္တရားတွေ လိုပါတယ်။ ပါဝင်တော့ပါဝင်တယ်။ လုပ်ဆောင်ဖို့အတွက် ယန္တရားတွေ မရှိဘူး ဆိုရင်လည်း မဖြစ်ပြန်ဘူး။ အဲ့တော့ ယန္တရားတွေ တည်ဆောက်ရမယ်။ နောက်တခုက ဘက်ဂျက်ပေါ့နော်။ အမျိုးသမီးတွေပါဝင်ပါဆိုပြီးတော့ ဂျဲန်ဒါအတွက်ဘက်ဂျက်တွေမပါရင်လည်း ဒါအလုပ်မဖြစ်ဘူး။

ဥပမာအား ဖြင့် ကျွန်မတို့ဖြတ်ကျော်ခဲ့တဲ့ ၂၀၁၅၊ ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲမှာ နိုင်ငံတကာက အလှူရှင်တွေ တက်ကျွမ်းတဲ့သူ တွေက     ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်မှာ အမျိုးသမီး (၃၀) ရာခိုင်နှုန်းပါကိုပါ ရမယ်။  မပါရင် သူတို့ဘက်ဂျက် မပေးဘူး ဖြစ်တော့ ကြိုက်သည်ဖြစ်စေ၊ မကြိုက်သည်ဖြစ်စေ ဗဟိုကော်မတီမှာလည်း အမျိုးသမီးတွေ ထည့်ရတယ်။

နိုင်ငံတော်သစ်တည်ဆောက်တဲ့အခါမှာလည်း    အမျိုးသမီးတွေ တန်းတူညီမျှဖို့ ဂျန်ဒါ ဘက်ဂျက် တင်ရှိရမယ်။  ဥပမာအမျိုးသမီးတစ်ဦး နိုင်ငံရေးလုပ်တဲ့အမျိုးသမီးတွေဆိုရင် အမျိုးသမီးဆိုတာ သားသမီးရှိမယ်။ ကျွန်မ ဆိုရင် လွှတ်တော်ထဲမှာ တောက်လျှောက် ငါးနှစ်တာတာဝန်ထမ်းဆောင်တဲ့အခါမှာ လွှတ်တော်အမတ်ထဲမှာ လည်း ကလေးမွေးတဲ့လွှတ်တော်အမတ်တွေ ကလေးငယ်ငယ်လေးရှိတဲ့ လွှတ်‌တော်အမတ်တွေ ရှိတယ်။

အဲ့တော့ ကျွန်မကလွှတ်တော်ထဲမှာ အခန်းတွေ အများကြီးပဲ ကလေးအမေတွေအတွက် နို့တိုက်တဲ့ အခန်းလေးတစ်ခန်း ထားပေးသင့်တယ်။   အဲ့ထဲမှာ ကလေးလေးနဲ့ သူ့ထိန်းတဲ့လူတစ်ယောက်ပေါ့။ အမေက လွှတ်တော် section အားတဲ့အချိန်မှာ     သွားပြေး တွေ့ပြီးတော့ နို့တိုက်လို့ရတယ်ပေါ့။ အဲ့ဒါကို ကြိုးစားခဲ့သေး တယ်။ ဒါပေမယ့် မအောင်မြင်ခဲ့ဘူး။ ဆိုတော့ နိုင်ငံသစ်တည်ဆောက်ရင် ဒါတွေက အတားအဆီး မဖြစ်သင့် တော့ဘူးလို့ ထင်တယ်။ အရင်ကအဟောင်း၊ အတွေးအခေါ်ဟောင်းတွေ မဖြစ်နိုင်ဘူးဆိုတာတွေ လုပ်ခဲ့တယ် ဆိုရင် ဒီလိုမျိုးအခြေခံလိုအပ်ချက်လေးတွေလည်း ဖြည့်ဆည်းပေးရပါမယ်။

အမျိုးသမီးတွေက လူ့အခွင့်ရေး  သာမက အမျိုးသမီးအခွင့်အရေးတွေပါ ချိုးဖောက်ခံနေရတယ်၊ အခုလိုအခြေအနေမျိုးမှာ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှုတွေလည်း အများကြီးကြုံတွေ့ခံစားရတယ်။ ကျွန်မတို့ဝန်ကြီးဌာနအနေနဲ့ မှတ်တမ်းတင်ထား တာဆို (၂၂၈) မှု ရှိတယ်။   အမျိုးသမီးဖြစ်ခြင်းနဲ့ လိင်ကွဲပြားမှု ပေါ်မှာလည်း အကြမ်းဖက်မှုခံရတယ်။ လူ့အခွင့် အရေးချိုးဖောက်မှုခံရတယ်။ ဒါ့အပြင်သတ်ဖြတ်ခြင်း၊ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာအကြမ်းဖက်မှု လုပ်ပြီးတော့ သတ်ဖြတ် ပစ်လိုက်တာ အလောင်းဖျောက်ပစ်တာ အဲ့ဒါမျိုးတွေက အများကြီးရှိတယ်။

ဒါတွေကို သေချာမှတ်တမ်းတင်ပြီး အသွင်ကူးပြောင်းမှုတရားမျှတရေးမှာ      အမျိုးသမီးတွေအတွက် တရားမျှတမှုရအောင် ဆက်လက်ကြိုးစား ဆောင်ရွက်သွားရမှာ ဖြစ်တယ်။ ကျွန်မတို့ အသွင်ကူးပြောင်းမှုပြီးတဲ့အခါမှာ တက်လာတဲ့ အစိုးရသစ်ကလည်း ဒါတွေကို လေးလေးနက်နက် ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းဆောင်ရွက်သင့်တယ်လို့ ကျွန်မကတော့ အကြံပေးလိုပါတယ်။
 

၇။ အမျိုးသမီးတွေ နိုင်ငံရေးမှာ တင်းပြည့်ကျပ်ပြည့် ပါဝင်လုပ်ဆောင်လို့ ရမယ်ဆိုရင် အနာဂတ် နိုင်ငံရေးမှာ ဘယ်လိုမျိုး အပြောင်းအလဲတွေကို မြင်တွေ့ကြရမလဲ။ ဘယ်လိုမျိုး အကျိုးများစေမလဲ။

သုတေသနအချက်အလက်တွေနဲ့ ပြောရမယ်ဆိုရင်ကမ္ဘာပေါ်မှာ ဖွံ့ဖြိုးပြီးနိုင်ငံတွေက များသောအားဖြင့် ဥရောပနိုင်ငံတွေ ဖြစ်တယ်။ အဲ့မှာကြည့်လိုက်တဲ့အခါ အမျိုးသမီးပါဝင်မှုက ငါးဆယ်ရာခိုင်နှုန်းကျော် နေတာ တွေ့တယ်။ တချို့ဆို ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းကို ကျော်ကိုကျော်တယ်။ နောက်ပြီးတော့ အသက်အရွယ်အားဖြင့်လည်း variety ဖြစ်တယ်။ လူကြီးတွေချည်းပဲ မဟုတ်ဘူး။ အမတ်တွေထဲမှာ ၁၈ နှစ်၁၉ နှစ် အရွယ် အသက် ၂၀အရွယ် လွှတ်တော်အမတ်တွေလည်း ပါတယ်။ အမျိုးသမီးတွေသည် တာဝန်ယူတက်တယ်။ တက်ကြွတယ်။ ကြိုးစားတယ်။ တာဝန်သိတယ်။

သူ့ရဲ့ symbolic ထူးခြားတဲ့အရည်အချင်းတွေ ရှိတဲ့အတွက်ကြောင့် အမျိုးသမီးတွေပါဝင်မှုက တကယ့်ကိုနိုင်ငံတည်ဆောက်ရေးမှာ အရေးကြီးတယ်။ သုတေသနအရ အမျိုးသမီး ပါဝင်မှု၊ သေချာစေမယ့် ယန္တရားတွေကရှိရင် တိုင်းပြည်ကပိုပြီးတော့ ပဋိပက္ခတွေလည်း နည်းသွားတယ်။ အမျိုးသမီးပါဝင်မှု များလာတာနဲ့အမျှ လာဘ်ပေးလာဘ်ယူမှုတွေကလည်း နည်းသွားပြီးတော့ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက် တဲ့နိုင်ငံကို ရောက်ရှိနိုင်တယ်ဆိုတာကို တွေ့ရပါတယ်။

ဝန်ကြီးဌာနအနေနဲ့ မှတ်တမ်းအရ အမျိုးသမီးလိင်အကြမ်းဖက်ခံရမှု  (၂၂၈) မှု ရှိပါတယ်။


၈။ ဖြည့်စွက်ချက်။ 

ကျွန်မတို့အမျိုးသမီးတွေက ခေတ်အဆက်ဆက်မှာ ကြိုးစားရတယ်။ အမျိုးသားတွေထက် နှစ်ဆ၊ သုံးဆ ကြိုးစားရတယ်။ ကိုယ်မဲပေးဖို့တောင် အသက်တွေအသေခံပြီး တိုက်ခဲ့ရတယ်။ ဒါအရင်တုန်းက သမိုင်းတွေကို ကြည့်ခဲ့ရင် ကျွန်မတို့မြန်မာအမျိုးသမီးတွေကလည်း ခေသူမဟုတ်ဘူး။ စစ်အာဏာရှင်ခေတ်မှာ တစ်ဆင့် တစ်ဆင့် အမျိုးသမီးအပါအဝင်အားလုံးက လျော့ပါ့လာပြီးတော့ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ နိုင်ငံရေးပါဝင်မှု ကလည်း တဖြေးဖြေးမှေးမှိန်လာတာ တွေ့ရတယ်။     

အဲ့ဒါကြောင့် ခေတ်သစ် စနစ်သစ်မှာ အမျိုးသမီးတွေ အခွင့်အရေး ကို တိုက်ယူပါ။  အခွင့်အရေးကတော့ ကိုယ့်အတွက် အလိုလိုပွင့်လာမှာ မဟုတ်ဘူး။ တိုက်ယူရမယ်။ ရရှိတဲ့အခွင့်အရေးကိုလည်း လက်မလွှတ်ပါနဲ့။ နောက်ထပ်တစ်ဆက်ထဲပေါ့နော်။ အမျိုးသားတွေကို အားပေး ချင်တာက ကိုယ့်ရဲ့အမျိုးသမီးတွေ၊  ကိုယ့်ရဲ့မိန်းမ နိုင်ငံရေးမှာ ပါဝင်မှုကိုအားပေးပါ။ တန်ဖိုးထားပါ။ လေးစားပါ။ မိသားစုတွေရဲ့ပါဝင်မှု မိသားစုတွေရဲ့နားလည်မှုထောက်ပံ့မှု အားပေးမှုတွေကလည်း အမျိုးသမီး တွေ ခေါင်းဆောင်မှုအတွက် အရမ်းကိုအရေးပါတယ်ဆိုတာကိုလည်း ပြောလိုပါတယ်။

သုတေသနအရ အမျိုးသမီးပါဝင်မှု သေချာစေမယ့် ယန္တရားတွေရှိရင် တိုင်းပြည်က ပဋိပက္ခတွေ ပိုပြီးနည်းသွားတယ်။ အမျိုးသမီး ပါဝင်မှု များလာတာနဲ့အမျှ လာဘ်ပေးလာဘ်ယူမှုတွေကလည်း နည်းသွား ပြီးတော့ ဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်တဲ့နိုင်ငံကို ရောက်ရှိနိုင်တယ်ဆိုတာကို တွေ့ရပါတယ်။
 
​
"အမျိုးသမီးအသံ အမျိုးသမီးအားမာန်" စာစဉ် (၁) ကို အောက်ပါ Link မှာ Download ဆွဲပြီး ဖတ်ရှုနိုင်ပြီရှင် ။ 
https://www.mediafire.com/file/8cr940llcjvkbcj/ခေတ်သမိုင်းကို+ပုံဖော်နေသော+အမျိုးသမီးများ+final.pdf/file



#politicsforwomenmyanmar
#whatishappeninginmyamar
#Advocacy
#politics
#media

0 Comments

5/7/2025 0 Comments

သွေးစည်းညီညွတ်သောသမဂ္ဂများအဖွဲ့ချုပ်-မြန်မာ(STUM)

Picture

‌ဒေါ်မျိုးမျိုးအေး
သမဂ္ဂခေါင်းဆောင်


အမျိုးသမီးအသံ အမျိုးသမီးအသံ စာစဉ်အမှတ် (၁) မှ ကောက်နုတ်ဖော်ပြသည်။


“အမျိုးသမီးတွေ ဘယ်မှာမဆို ပါဝင်ခွင့်ရှိပေမယ့် တကယ်တမ်း ခေါင်းဆောင်မှုပိုင်း၊ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့််နေရာတွေကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားတဲ့အခါကျရင် အမျိုးသားတွေက အုပ်စုဖွဲ့ပြီးတော့ တိုက်ခိုက်တယ်။ ဒီလိုနေရာမျိုးကို အမျိုးသားတွေပဲ ရဖို့အတွက်ကို ဖန်တီးတယ်။ ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ပြောရရင် ဒါက ဒီမိုကရေစီယဉ်ကျေးမှုမဟုတ်ဘူး။ ဒါက အာဏာရှင်ရဲ့ အငွေ့သက်သက်ပဲ”


၁။ လက်ရှိနွေဦးတော်လှန်ရေးအပါအဝင် မြန်မာ့နိုင်ငံရေးဖြစ်စဉ်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဆရာမအမြင်ကို ပြောပြပေးပါရှင့်။

အမျိုးသမီးတွေရဲ့ခေါင်းဆောင်မှု၊ အမျိုးသမီးတွေရဲ့စွမ်းဆောင်ရည်၊ အမျိုးသမီးတွေရဲ့လုပ်ပိုင်ခွင့်တွေကို ကန့်သတ်ခံထားရတာတွေကြောင့် ဟိုးလွန်ခဲ့တဲ့ ၂၀၁၅ လောက်ထဲက ကျွန်မက STUM ကို အထည်ချုပ် သမဂ္ဂတွေ၊ ရေလုပ်သားသမဂ္ဂတွေ၊ တောင်သူလယ်သမားသမဂ္ဂတွေ၊ စက်မှုကဏ္ဍမှာရှိတဲ့တခြားသော ကျွန်မတို့နဲ့ ရင်ဘက်ချင်းတူပြီး ရပ်တည်ချက်ချင်း၊ ယုံကြည်ချက်ချင်းတူတယ်ဆိုတဲ့ လူတွေနဲ့ ခွဲထွက်ပြီးတော့ ဖွဲ့စည်းခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ကျွန်မတို့ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ယဉ်ကျေးမှုအရ အမျိုးသမီးရဲ့ခေါင်းဆောင်မှုကို လက်ခံဖို့ အတွက် ခက်ခဲပါတယ်။ စာရွက်ပေါ်မှာတော့ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ပါဝင်မှုကို အပြည့်အဝပေးထားတယ်။ ဘယ်နေရာမှာမဆိုကြည့်လိုက်ရင် အမျိုးသမီးတွေရဲ့အခွင့်အရေးကို ပိတ်ပင်တာ ဘာမှမရှိဘူး။ အမျိုးသမီးမို့လို့ ဒါတွေမလုပ်ရဘူးလို့ အမျိုးသမီးမို့လို့ ဒီနေရာကို ရွေးချယ်ခံခွင့်မရှိဘူးလို့ မရှိဘူး။ Union မှာလည်း ဒီလိုမျိုးပဲ အရမ်းကို လွတ်လပ်ပြီးတော့ ဘယ်မှာမဆို လုပ်ခွင့်ရှိတယ်။

အမျိုးသမီးတွေ ဘယ်မှာမဆို ပါဝင်ခွင့်ရှိပေမယ့် တကယ်တမ်း ခေါင်းဆောင်မှုပိုင်း၊ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်နေရာတွေ ကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားတဲ့အခါကျရင် အမျိုးသားတွေက အုပ်စုဖွဲ့ ပြီးတော့ တိုက်ခိုက်တယ်။ ဒီလိုနေရာမျိုးကို အမျိုးသားတွေပဲ ရဖို့အတွက်ကို ဖန်တီးတယ်။ ပွင့်ပွင့်လင်းလင်းပြောရင် ဒါက ဒီမိုကရေစီယဉ်ကျေးမှု မဟုတ်ဘူး။ ဒါက အာဏာရှင်ရဲ့အငွေ့အသက်ပဲ။ အမျိုးသားကြီးစိုးရေးဝါဒ လွှမ်းမိုးတယ်။    

ကျွန်မတို့ အာဏာရှင်ကို တော်လှန်တယ်ဆိုတာ အခုမှတော်လှန်တာ မဟုတ်ဘူး။  မိသားစုမှာ၊ အိမ်မှာ၊ ကိုယ့်ရဲ့ Union မှာ ဒါတွေကို ဒီအလေ့အကျင့်တွေကို ပြုစုပျိုးထောင်ပေးတယ်။ မွေးဖွားပေးတယ်။ အမျိုးသမီးတွေ ရှေ့တန်း ရောက်ဖို့ အမျိုးသမီးတွေ ဆုံးဖြတ်ခွင့်ရတဲ့နေရာရောက်ဖို့ ပေါ်လစီချမှတ်တယ်။ ရွေးကောက်တင်မြောက်တဲ့ နေရာတိုင်းမှာ အမျိုးသမီးတွေ ဆုံးဖြတ်ချက်ချတဲ့နေရာကို ပါလာဖို့အတွက် လုပ်ဆောင်ပါတယ်။

သို့ပေမဲ့ လက်ရှိအချိန်အထိ ကျွန်မတို့ ချန်ထားခံရမှုတွေအတွက် ကျွန်မတို့ ဖြတ်ကျော်နေတုန်းပဲ။ ဒါတွေကို ကျွန်မ တို့က ရုန်းကန်ကျော်လွှားရင်းနဲ့ ဒီစနစ်တွေကို အမြစ်ပြတ်အောင် တိုက်ထုတ်မယ်။ ကျွန်မတို့ရဲ့ခေါင်းထဲမှာ အတွေးထဲမှာ ဒါတွေမရှိဖို့ ကျွန်မတို့မျိုးဆက်ကိုလည်း ဒါတွေမမွေးဖို့ ကျွန်မတို့လက်ထက်မှာလည်း ဒါတွေလက်မခံဖို့ တိုက်ခိုင်တွန်းလှန်နေဆဲကာလ ဖြစ်ပါတယ်။
 

၂။ နိုင်ငံတစ်ခုတည်ဆောက်ရာမှာ ဘယ်အရာတွေကို စံတန်ဖိုးတွေ၊ အခြေခံမူတွေအနေနဲ့ ထားရှိတည်ဆောက်သင့်ပါသလဲ။

နိုင်ငံသူနိုင်ငံသားတွေထားတဲ့ စံတန်ဖိုးတွေ မတူကြဘူး။ တခါတလေကျရင် ကျွန်မတို့ထားတဲ့ စံတန်ဖိုးတွေက သပ်သပ်၊ နိုင်ငံသူနိုင်ငံသားတွေက သပ်သပ်ဖြစ်နေတတ်ပါတယ်။   ပြည်နယ်၊ ပြည်မ တိုင်းရင်းသားတွေ ထားတဲ့စံတန်ဖိုးတွေ မတူကြတဲ့အခါမှာ ဘယ်လိုတူအောင်သွားပြီးညှိကြမလဲ။ အဲ့တော့ ပြည်မမှာနေတဲ့သူတွေ က ပြည်နယ်မှာနေတဲ့သူတွေကို အရမ်းကိုအကဲဆတ်တယ်။ Sensitive ဖြစ်တယ်။ အထိမခံဘူးလို့ ထင်ကောင်း ထင်လိမ့်မယ်။

အဲ့ဒါက တဖက်မှာက အရမ်းကို တန်ဖိုးထားတဲ့အရာ ဖြစ်နေတယ်။ စကားပုံတောင် ရှိတယ်။    ဆင်ကတော့ သေးပေါက်လိုက်တာပဲ ပုရွက်ဆိတ်မှာတော့ သောကပင်လယ်တွေ ဝေပြီးတော့ ဖြစ်သွားတယ်။ အဲ့လိုမျိုးပေါ့။ တခုနဲ့တခုစံတန်ဖိုးတွေကို ဘယ်လိုညှိကြမလဲ။ နိုင်ငံတော်သစ်လို့ ပြောတဲ့အခါ ပြည်မမှာ နေတဲ့လူတွေရဲ့ နိုင်ငံတော်သစ်နဲ့ ပြည်နယ်မှာနေတဲ့လူတွေရဲ့ နိုင်ငံတော်သစ်က တူနိုင်ပါ့မလား။      

အဲ့လိုပဲ တိုင်းရင်းသားတွေ အချင်းချင်းကြားမှာရော   အတူတူ ဖြစ်ပါ့မလား။ ပြီးတော့ အမျိုးသား၊ အမျိုးသမီး ဂျဲန်ဒါ မတူတဲ့ကြားမှာ မျှော်မှန်းတဲ့နိုင်ငံတော်သစ်ကရော တူပါ့မလား။ ကျွန်မတို့တွေ အဲ့ဒါတွေ ထပ်တူရဖို့ ဘယ် လောက်အထိ အချိန်စောင့်ဖို့ လိုမလဲ။

တစ်ယောက်အသံကို တစ်ယောက် ဘယ်လောက် နားထောင်ကြမလဲ။ အခုချိန်မှာ တစ်ယောက်အသံ၊ တစ်ယောက် နားမထောင်ဘူး။ တယောက်ကိုတစ်ယောက် ဖယ်ထုတ်တဲ့လမ်းကို ရွေးကြတယ်။ ငါနဲ့မတူ ငါ့ရန်သူပဲ လာပြီးမဆွေးနွေးနဲ့၊ စကားမပြောနဲ့ပေါ့။ အဲ့လိုတွေနဲ့ ဘယ်လောက်ကြာကြာ ဖြုတ်ထုတ်သတ် သွားကြမလဲ။ အတူတူနေနိုင်ဖို့အတွက်ကို ဘယ်လိုစဉ်းစားကြမလဲ။ စံတန်ဖိုးတွေ ရင်ဘတ်ချင်းတူတယ်တို့ ပြောရင်တော့အချိန်တွေ‌ တော်တော်ယူရဦးမယ်။ 

ကျွန်မတို့လိုချင်တဲ့ အနာဂတ်အိပ်မက်၊ ပြည်နယ်တွေက မက်ထားတဲ့ အနာဂတ်အိပ်မက် တူချင်မှ တူပါလိမ့်မယ်။ ကျွန်မတို့ ရန်ကုန်မှာနေပြီးတော့ ရွှန်းရွှန်းဝေအောင် ပြောနေတဲ့အချိန်မှာ ပြည်နယ်တွေမှာ ကျောင်းလုံးဝမတက်ရတဲ့ ထမင်းပုံမှန်စားမနေရတဲ့စစ်ဘေးရှောင် နေရတဲ့ တိုင်းရင်းသားကလေးတွေပေါ့။ သူတို့တွေရဲ့ အနာဂတ်အိပ်မက်နဲ့ ကျွန်မတို့အိပ်မက်နဲ့အရမ်းကို ကွာသွားပြီ။ ဒါတွေကိုတန်းတူညှိဖို့က ခက်ပါလိမ့်မယ်။

၃။ နိုင်ငံရေးမှာ အမြင်စုံလင်ကွဲပြားမှုက ဘယ်လောက်အထိ အရေးကြီးပါသလဲ။ လက်ရှိတော်လှန်ရေးနဲ့ နိုင်ငံတော် တည်ဆောက်ရေးမှာ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ ဘယ်လိုကဏ္ဍတွေမှာ မဖြစ်မနေပါဝင်ဖို့ လိုပါသလဲ။

အမျိုးသမီးကိုဖယ်ထားမယ်။ အမျိုးသားချည်းပဲ ဆုံးဖြတ်ချက်ချပြီးတော့ နိုင်ငံကို တည်ဆောက်သွားမယ် ဆိုပါစို့။ ဒါဆိုရင်ကျွန်မတို့က အသံမစုံတော့ဘူး။ အမျိုးသမီးအသံ မကြားရတော့ဘူး။ အမျိုးသမီးအသံ မကြားရတဲ့အတွက်ကြောင့် အမျိုးသမီးနဲ့ပတ်သက်တဲ့ကဏ္ဍတွေမှာ ကျန်နေခဲ့မယ်။ အဲ့အခါကျရင် နိုင်ငံရေး မျှခြေ မညီတော့ဘူး။ အမျိုးသမီးတွေလည်း လုပ်နိုင်စွမ်းရှိတယ်။ သူတို့လုပ်နိုင်စွမ်းတွေက တခါတလေ အမျိုးသားထက် သာကောင်းသာနေမယ်။ အဲ့တော့ လူမှန်နေရာမှန်ရှိဖို့ လိုပါတယ်။

နောက်တခုက အမျိုးသမီး ဆိုတာ ကျွန်မထင်တာက အမျိုးသားတွေထက် ခံနိုင်ရည်ပိုအားရှိပါတယ်။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ က‌လေး မီးဖွားတယ်ဆိုတဲ့ကိစ္စဆိုတာ ကလေးလေးတစ်ယောက်ကို ဗိုက်ထဲမှာ ဆယ်လလုံးလုံး လွယ်ထားရတယ်။ ကလေးအမေတွေဟာ အင်မတန်မှကို ဂုဏ်ပြုထိုက်တယ်။ ကလေးမွေးရင်း သေနိုင်တယ်ဆိုတာ သိလည်း မွေးတာပဲ။ အမျိုးသမီးတစ်ယောက်ရဲ့ ခံနိုင်ရည်က အမျိုးသားတစ်ယောက်ရဲ့ ခံနိုင်ရည်ထက် သာပါတယ်။

နောက်တခုက အရာရာကိုကြည့်တဲ့အခါမှာ မေတ္တာတရားတို့ နှလုံးရည်တွေကို တိုင်းတာဖို့လိုတယ်။ ဒါဟာ အမျိုးသားတစ်ယောက်နဲ့ အမျိုးသမီးတစ်ယောက်က ဘယ်လိုမှ စံသွားညှိလို့မရဘူး။

ကိုယ့်ရဲ့လှပမှုတွေ၊ နုပျိုမှုတွေ၊ ကိုယ်လုပ်ချင်ပါတယ်ဆိုတဲ့ အရာအားလုံးကို သားသမီးအတွက် အနစ်နာခံခဲ့ရတယ်။ သားသမီး ကိုပဲ အချိန်အကြာကြီးပေးခဲ့ရတော့  ကျွန်မတို့ဆိုရင် အသက် (၄၅) - (၅၀) လောက်ကို ရောက်တော့မှ ကိုယ်ဖြစ်ချင်တဲ့ဟာကို ဆက်လုပ်နိုင်တယ်။ အမျိုးသမီးတွေဟာ အချိန်တွေပေးနေတဲ့ကြားက သူတို့ဘဝ တိုးတက်ရေးကို သူတို့ထူထောင်ပြီးတော့ လုပ်ကြရတာ။

လုပ်ငန်းခွင့်ထဲမှာလည်း ဘယ်နေရာမှာပဲကြည့်ကြည့် အမျိုးသမီးတွေက သုံးပုံနှစ်ပုံ လောက်ကို လွှမ်းမိုးထားတယ်။ ဒါပေမယ့် ထိပ်ပိုင်းနေရာလောက်ကိုပဲ အမျိုးသားက ယူထားပြီးတော့ အရာရာကိုဆုံးဖြတ်သွားမယ်ဆိုရင်တော့ ဘယ်အရာကမှ ပုံမှန်အတိုင်း ဖွံ့ဖြိုးလာမယ်လို့ မထင်ဘူး။

အမျိုးသမီးနဲ့ပတ်သက်တဲ့ကိစ္စကို စဉ်းစားရင် ဘယ်အမျိုးသားက ဒီအမျိုးသမီးတွေလောက် သိနိုင်ပါ့မလဲ။ နိုင်ငံရဲ့လူဦးရေတစ်ဝက်ကျော်ကို အမျိုးသမီးက နေပြီးတော့ လွှမ်းမိုးထားတယ်။ လုပ်ငန်းခွင့်ထဲမှာလည်း ဘယ်နေရာမှာပဲကြည့်ကြည့် အမျိုးသမီးတွေက သုံးပုံ နှစ်ပုံလောက်ကို လွှမ်းမိုးထားတယ်။ ဒါပေမယ့် ထိပ်ပိုင်းနေရာလောက်ကိုပဲ အမျိုးသားက ယူထားပြီးတော့ အရာရာကိုဆုံးဖြတ်သွားမယ်ဆိုရင်တော့ ဘယ်အရာကမှ ပုံမှန်အတိုင်း ဖွံ့ဖြိုးလာမယ်လို့ မထင်ဘူး။

ဒါကြောင့်လည်း ကျွန်မတို့က အမျိုးသမီး ခေါင်းဆောင်မှုတို့၊ အမျိုးသမီးတွေပါဝင်ခွင့်တို့ကို ထပ်တလဲလဲပြောတယ်။ တစိုက်မတ်မတ် ပြောတယ်။ ကိုယ်တိုင်လည်း ကျင့်တယ်။ ကိုယ့်အဖွဲ့ဝင်တွေကိုလည်း ဒါမျိုးတွေဖြစ်အောင် အမြဲတမ်း လုပ်ပေးနေတယ်။ နမူနာကောင်းအနေနဲ့ Union မှာဆိုရင်လည်း ဒီမိုကရေစီ ယဉ်ကျေးမှုတွေကို ကျင့်သုံးပါတယ်။


၄။ လက်ရှိနွေဦးတော်လှန်ရေးကာလမှာ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ ပါဝင်ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့် ဘယ်လောက်အထိ ရရှိနေပြီလဲ။

ကျွန်မအနေနဲ့ကတော့ အမျိုးသမီးတွေက ဆုံးဖြတ်ချက်ချတဲ့နေရာမှာ အရမ်းကြီး မရောက်လာသေးဘူးလို့ မြင်တယ်။ အမျိုးသမီးတွေကို ဝန်ကြီးရာထူးတွေပေးတာတွေ ရှိပေမယ့် အမျိုးသားတွေက အဲ့ဒီနေရာတွေကို လုပြီးတော့ ယူထားတုန်းပဲ။ အမျိုးသမီးတွေက ဒီထက်လုပ်နိုင်စွမ်းတွေ ရှိတယ်။ လုပ်နိုင်နေတာ ကိုလည်း အားလုံးမြင်နေရတယ်။ ဒါပေမယ့် တကယ်ဆုံးဖြတ်ချက်ချတဲ့နေရာမျိုးမှာ အမျိုးသမီးတွေ သိပ်မရှိနေဘူး။ အမျိုးသားတွေ လွှမ်းမိုးနေတုန်းပဲ။

လက်ရှိမှာတော့ အရပ်ဖက်အဖွဲ့အစည်း တော်တော်များများမှာ   အမျိုးသမီး တွေ အသံပိုပြီးကျယ်ကျယ်ထုတ်လာနိုင်တယ်။ ဒီလိုနေရာတွေမှာ အမျိုးသမီးတွေဟာ ကိုယ်ဘာလုပ်ရမလဲ ဆိုတာကို အချိန်နဲ့တပြေးညီဆုံးဖြတ်ပြီးတော့ လုပ်နေလာနိုင်တယ်။ အစိုးရပိုင်းမှာတော့ သိပ်ပြီး အားရ ကျေနပ်လောက်တဲ့ အမျိုးသမီးတွေရဲ့အသံ၊ အမျိုးသမီးတွေရဲ့စွမ်းဆောင်ရည်ကို မြှင့်တင်ပေးနေတာ မတွေ့ရသေးပါဘူး။
 

၅။ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ နိုင်ငံရေးမှာ ပါဝင်နိုင်မှုနဲ့ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်ကို ဘယ်အရာတွေက အဟန့်အတား ဖြစ်စေပါသလဲ။

နံပါတ်တစ်က အမျိုးသမီးတွေကိုယ်တိုင်က အမျိုးသမီးမပါဝင်နေတာကို လက်ခံနေတာကြောင့်ပါ။ နံပါတ်နှစ် ကတော့ အမျိုးသမီးတွေ မပါဝင်နိုင်အောင် စည်းမျဥ်းစည်းကမ်းတွေကလည်း ဟန့်တားထားတာကြောင့်ပါ။ ဥပမာအနေနဲ့  ဝန်ကြီးရာထူးရွေးတဲ့အခါမျိုးမှာ ဒီလိုရာထူးမျိုးနဲ့ ကိုက်တဲ့အမျိုးသမီးတွေ ရှိတယ်။

ဒါပေမယ့် အမျိုးသမီးတွေကို ဒုဝန်ကြီးလိုနေရာမျိုးမှာထားပြီး အမျိုးသားတွေက ဝန်ကြီးတက်ယူတာမျိုး မြင်နေရပါ တယ်။ အမျိုးသမီးတွေ ဝန်ကြီးမဖြစ်ထိုက်ဘူးလားဆိုတဲ့ မေးခွန်းမျိုးကို အမျိုးသမီးတွေကိုယ်တိုင် မေးခွန်း ထုတ်စေချင်တယ်။ ဒီအချိန်မှာ သွေးစည်းညီညွတ်မှုပျက်ပြားတယ်ဆိုတဲ့ ခေါင်းစဉ်အောက်မှာ မဝေဖန်ဘဲ နေလိုက်မယ်ဆို ဘယ်အချိန်မှာ ကျွန်မတို့ပြောကြမလဲ။

ကျွန်မတို့တုန်းကကျတော့ မသိခဲ့ဘူး။ သိတယ်ဆိုတဲ့အချိန်ကစပြီးတော့ တွန်းလှန်ဖို့လိုပါတယ်။ နောက်တခု က ရာထူးချင်းတူကြတယ်ဆိုကြပါစို့။ ဘာကြောင့် ဒီအမျိုးသမီးဝန်ကြီးတွေကို ဝန်ကြီးယောကျာ်းတွေက ဆရာ လာလုပ်တာလဲ။ ကိုယ်နဲ့မဆိုင်တဲ့နေရာတွေမှာ ဆရာဝင်လုပ်တာတို့ ဝင်ပြောတာတို့ကို မြင်နေရတဲ့အခါ မခံစားနိုင်ဘူး။ အမျိုးသမီးတွေက ဒီထက်ပိုပြီး လုပ်နိုင်ရက်နဲ့ ဘာဖြစ်လို့ ဒီလူတွေက အဲ့လိုမျိုးလာပြီးတော့ အမိန့်ပေနေရတာလဲပေါ့။ အမျိုးသမီးတွေ ကိုယ်တိုင်က ဒါကိုလက်မခံဖို့ လိုပါတယ်။

ကျွန်မတို့အခုပြန်လည် တည်ဆောက်တယ်လို့ သတ်မှတ်ကြတယ်ဆိုရင် အခုထဲကစပြီးတော့ ဒါတွေကိုအသစ်အနေနဲ့ မွေးဖွားပြီး တော့ သွားစေချင်ပါတယ်။ အားလုံးနိုင်ငံတော်သစ်အတွက် ပြောနေကြတာ ဆွေးနွေးကြတာ ဖြစ်တဲ့အတွက် ကြောင့် အမြင်မတော်တာတွေ မလုပ်သင့်တာတွေကို ကျွန်မတို့က အားမနာတမ်း ပြောဖို့လိုပါတယ်။ ကျွန်မတို့ တွေလည်း ပြောဖို့လိုသလို ကာယကံရှင် အမျိုးသမီးတွေ ကိုယ်တိုင်ကလည်း အားနာနာနဲ့ နောက်မဆုတ်ပေးဖို့ လိုပါတယ်။


၆။ နိုင်ငံတော်သစ် တည်ဆောက်ရေးမှာ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်ကို  လျှစ်လျူရှုမှုတွေ ပပျောက် ဖို့၊  ပြည့်ပြည့်ဝဝနဲ့ ပိုမိုပါဝင်နိုင်ဖို့အတွက် ဘာတွေကို လုပ်ဆောင်သင့်ပါသလဲ။

အမျိုးသမီးခေါင်းဆောင်တွေကို အများကြီးမွေးထုတ်ပေးဖို့လိုသလို နေရာပေးဖို့လည်း လိုပါတယ်။   အဲ့နေရာနဲ့ မထိုက်တန်တဲ့သူတွေ ယူထားတယ်ဆို နေရာဖယ်ပေးရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါမှသာလျှင် အားလုံး စွမ်းဆောင်ရည် ပြည့်ပြည့်နဲ့ အလုပ်လုပ်နိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ အခု လူငယ်တွေအများကြီး အလုပ်လုပ်လာကြတယ်။ သူတို့ကို နေရာပေးဖို့ လိုပါတယ်။ ငါတို့နောက်မျိုးဆက်ကို ဘယ်လောက်မွေးမြူထားတယ်၊ နောက်မျိုးဆက်ကို ဘယ် လောက်ပြင်ဆင်ထားတယ်လို့ ပြောကြတယ်ဆိုရင် အခုထဲက နောက်မျိုးဆက်အတွက် ရာထူးတွေ ထားပြီး တော့၊ နေရာပေးသင့်ပြီ။ အဲ့လိုနေရာမျိုးမှာ အမျိုးသမီးတွေ ဘယ်လောက်ပါလာလဲ။

အမျိုးသမီးတွေက နိုင်ငံရေးနဲ့ မဆိုင်ဘူးဆိုပြီးတော့ ဘေးဖယ်နေမယ်ဆိုရင် နိုင်ငံရေးထဲမှာ အမျိုးသမီးပါဝင်မှုက အလုပ်နိုင်ငံရေးမဟုတ်ပဲနဲ့ အပြနိုင်ငံရေးပဲ ဖြစ်လာမှာပါ။

နောက်တချက်က  နောက်မျိုးဆက်အတွက် ခေါင်းဆောင် (၁၀၀) မွေးထားတယ်ဆိုရင် အမျိုးသမီး (၅၀) ပါပြီလား။ SDG အရဆို ၂၀၃၀ ကြရင် အမျိုးသမီးနဲ့အမျိုးသားက ၅၀/၅၀ ဖြစ်ရမယ်လို့ပြောထားတဲ့အတွက် ready ဖြစ်ပြီလား။ နေရင်းထိုင်ရင်း ဒီလိုစွမ်းရည်တွေက ပြည့်လာမှာ မဟုတ်ဘူး။

တကယ့်မူဝါဒတွေချမှတ်ပြီး ဖြည့်ကျင့်ပေးထားမှ တကယ်တမ်း အဆင်သင့်ဆိုတဲ့အချိန်ကျရင် သူတို့ကအဲ့နေရာကို တိုးဝင်သွားနိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ လာကြ ဒီနေရာအတွက် ဖွင့်လိုက်ပြီလို့ပြောရင် ၂၀၃၀ ကျရင် အမျိုးသားနဲ့အမျိုးသမီးတန်းတူပဲ ဘယ်နေရာမှာမဆို အမျိုးသမီး ၅၀၊ အမျိုးသား ၅၀ ပြောပေမယ့် အမျိုးသမီးတွေအားလုံးက မီးဖိုချောင်ထဲက မထွက်ကြရဘူး။

ပညာသင်မှု အခွင့်အရေးတွေက အမျိုးသားတွေကပဲ သာနေတယ်။ နေရာဌာနတွေ အကုန် လုံး အခွင့်အရေးတွေအားလုံးကို အမျိုးသားတွေကပဲ လက်ဝါးကြီးအုပ်ပြီး ယူထားတယ်ဆို အဲ့အချိန်ကျရင် ဘယ်မှာစွမ်းရည်ရှိတဲ့အမျိုးသမီးတွေ ရှိလာနိုင်မလဲ။ ဒါကြောင့် မူဝါဒတွေ သေသေချာချာရေးပြီး အမျိုးသမီး တွေကို ဆွဲတင်မှ ၂၀၃၀ ခုနှစ်ကျရင် အဆင့်တူ၊ တန်းတူဖြစ်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။
 

၇။ အမျိုးသမီးတွေ နိုင်ငံရေးမှာ တင်းပြည့်ကျပ်ပြည့် ပါဝင်လုပ်ဆောင်လို့ ရမယ်ဆိုရင် အနာဂတ် နိုင်ငံရေးမှာ ဘယ်လိုမျိုး အပြောင်းအလဲတွေကို မြင်တွေ့ကြရမလဲ။ ဘယ်လိုမျိုး အကျိုးများစေမလဲ။

အမျိုးသမီးတွေ တော်တော်များများက နိုင်ငံရေးထဲမှာ ဝင်ပါလာဖို့လိုပါတယ်။ အမျိုးသမီးတွေက နိုင်ငံရေးနဲ့ မဆိုင်ဘူးဆိုပြီးတော့ ဘေးဖယ်နေမယ်ဆိုရင် နိုင်ငံရေးထဲမှာ အမျိုးသမီးပါဝင်မှုက အလုပ်နိုင်ငံရေးမဟုတ်ပဲနဲ့ အပြနိုင်ငံရေးပဲ ဖြစ်လာမှာပါ။ ငါတို့ပါတီထဲမှာ အမျိုးသမီးဘယ်နှယောက်ရှိနေတယ်။ ငါတို့ထဲမှာ လွှတ်တော် အမတ်က ဘယ်နှယောက်ရှိနေတယ်။ ငါတို့ထဲမှာ ဝန်ကြီးဘယ်နှယောက်ရှိနေတယ်။ ဒီလိုမျိုး အပြအမည်ခံ သက်သက် မဖြစ်ဖို့လိုပါတယ်။

နိုင်ငံရေးထဲမှာတော့ အမျိုးသမီးတွေ အများကြီးရှိနေကြတယ်။ နိုင်ငံရေး လှုပ်ရှားမှုမှာ အမျိုးသမီးတွေအများကြီးရှိနေကြတယ်။ ဒါပေမယ့် ဆုံးဖြတ်ချက်ချတဲ့နေရာမှာ မရှိနေဘူး ဆိုရင်လည်း မဟုတ်သေးပါဘူး။ တကယ့်နာမည်ကြီးအဖွဲ့အစည်းတွေမှာဆိုရင်လည်း တက်တက်ကြွကြွ လှုပ်ရှားဆောင်ရွက်နေတဲ့ အမျိုးသမီးတွေက အများကြီးရှိပေမဲ့ တကယ်တမ်း ဆွေးနွေးကြမယ်ဟေ့၊ သွားကြမယ်ဟေ့ဆို အဲ့အမျိုးသမီးတွေက ကျန်နေခဲ့တယ်။ ဒါမျိုးတွေတော့ အနာဂတ်မြန်မာနိုင်ငံတော်မှာ မဖြစ်စေချင်တော့ဘူး။

အမျိုးသမီးတွေကလည်း သွားကြပြီဆိုရင် ပါဝါလေးခြုံ၊ ဆံထုံးလေးထုံး ဓာတ်ပုံပဲ အရိုက်ခံပြီးတော့ ပြန်လာလို့မရဘူး။ နိုင်ငံရဲ့အပြောင်းအလဲ၊ နိုင်ငံသူနိုင်ငံသားတွေရဲ့ အပြောင်းအလဲ တကယ် ပြောဖို့လိုတယ်။ ပြောမှလည်း ပြင်ကြမှာ၊ မပြောရင် ပြင်မှာမဟုတ်ဘူး။ လုပ်မှာလည်း ရမှာပေါ့။ အဲ့တော့ ဓာတ်ပုံအရိုက်ခံပြီးပြန်မလာနဲ့ showcase  ထဲမှာထည့်ထားတဲ့ အလှပြအရုပ်အဖြစ်မနေနဲ့။ တကယ့်မြေပြင်မှာ လုပ်နေကြတဲ့ အမျိုးသမီးတွေအဖြစ် မြင်ချင်ပါတယ်။ တွေ့ချင်ပါတယ်။


"အမျိုးသမီးအသံ အမျိုးသမီးအားမာန်" စာစဉ် (၁) ကို အောက်ပါ Link မှာ Download ဆွဲပြီး ဖတ်ရှုနိုင်ပြီရှင် ။ 
https://www.mediafire.com/file/8cr940llcjvkbcj/ခေတ်သမိုင်းကို+ပုံဖော်နေသော+အမျိုးသမီးများ+final.pdf/file
​

#politicsforwomenmyanmar
#whatishappeninginmyamar
#Advocacy
#politics
#media

Picture
0 Comments

5/7/2025 0 Comments

နှင်းဆီရောင်အမျိုးသမီးများသမဂ္ဂ

Picture

ရဲဘော် Kharu
အဖွဲ့ဝင်

​
အမျိုးသမီးအသံ အမျိုးသမီးအသံ စာစဉ်အမှတ် (၁) မှ ကောက်နုတ်ဖော်ပြသည်။
 

“ တိုင်းပြည်ရဲ့စနစ်ကို ပြောင်းလဲဖို့အတွက် အခြေခံပြည်သူလူထုကလည်း အရေးကြီးပါတယ်။ လူထုရဲ့နိုင်ငံအာဏာကို အခြေတည်ပြီး တည်ဆောက်မှသာ ကိုယ်လိုချင်တဲ့ နိုင်ငံရေးပန်းတိုင်တစ်ခု ရောက်လိမ့်မယ်လို့ မြင်ပါတယ်”


၁။ လက်ရှိနွေဦးတော်လှန်ရေးအပါအဝင် မြန်မာ့နိုင်ငံရေးဖြစ်စဉ်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဆရာမအမြင်ကို ပြောပြပေးပါ ရှင့်။

ကျွန်မတို့မြန်မာပြည်ရဲ့သမိုင်းဖြစ်စဉ်ကိုပြောရမယ်ဆိုရင် ၁၉၄၈မှာ လွတ်လပ်ရေးရခဲ့တယ်။ သို့ပေမဲ့ ၁၉၄၇ ပင်လုံစာချုပ်ထဲကအတိုင်း ပြည်ထောင်စုစနစ်ကို အကောင်အထည်မဖော်နိုင်ခဲ့တော့ တိုင်းရင်းသားတွေက လက်နက်ကိုင်တော်လှန်ခဲ့ကြရတယ်။ အဲ့ဒီချိန်ကစပြီး ပြည်တွင်းစစ်မီးကလည်း တောက်‌လောင်နေခဲ့တာ ဒီနေ့ ဒီအချိန်အထိလို့ ပြောလို့ရပါတယ်။အခုနွေဦးတော်လှန်ရေးမှာလည်း တော်လှန်ရေးရဲ့ လိုအပ်ချက်အရ လက်နက်ကိုင်ပြီး တိုက်ပွဲဝင်ကြတယ်။

သို့ပေမဲ့ လက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေးကိုပဲ အမြဲတမ်းလိုအပ်နေ သေးတယ်ဆိုရင် တိုင်းပြည်ကတော့ ပြန်ကောင်းလာနိုင်တဲ့ အလားအလာမရှိဘူး။ တိုင်းပြည်ကလည်း အစိတ်စိတ်အမွှာမွှာဖြစ်နေပြီးတော့ ဒီတိုင်းပြည်မှာရှိတဲ့ ပြည်သူလူထုတွေအနေနဲ့ကလည်း စီးပွားရေး၊ လူမှုရေး၊ အဘက်ဘက်ကနေပြီးတော့ အခက်အခဲ အကြပ်အတည်းတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်နေကြရပါတယ်။

လက်ရှိမှာ စစ်ကောင်စီကတော့ စစ်‌‌ရေးအရ‌ရော၊ နိုင်ငံရေးအရ‌ပါ တော်လှန်ရေးအင်အားစုတွေကပေးတဲ့ ဖိအားတွေ၊ ဒဏ်တွေကို ရင်ဆိုင်နေကြရတယ်။ စစ်တပ်ကို နိုင်ငံရေးအရ ထွက်ပေါက်ပိတ်တယ်ဆိုရင် ကျွန်မ တို့တော်လှန်ရေးအင်အားစုတွေရဲ့ နိုင်ငံ‌ရေးထွက်ပေါက်ကရော ဘာလဲ။  စစ်နိုင်တိုက်ရေးကို ရွေးချယ်ကြမယ် ဆိုရင် တော်လှန်ရေးက တော်တော်လေးကို ကြန့်ကြာနေဦးမယ်လို့လည်း ယူဆမိတယ်။

တစ်ဖက်နဲ့တစ်ဖက် အပြီးအပြတ် မရှင်းလင်းနိုင်ခဲ့လို့ ဒီနေ့ဒီအချိန်ထိ နှစ်ပေါင်း (၇၀) ကျော်က ပြည်တွင်းစစ်ဖြစ်ခဲ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ တိုင်းပြည်ရဲ့စနစ်ကို ပြောင်းလဲဖို့က အခြေခံပြည်သူလူထုကလည်း အရေးကြီးတယ်။ လူထုရဲ့ နိုင်ငံရေးအာဏာကို အခြေတည်ပြီးတည်ဆောက်မှသာ ကိုယ်လိုချင်တဲ့ နိုင်ငံရေးပန်းတိုင်တစ်ခုကို ရောက်လိမ့်မယ်လို့ ထင်မြင်မိပါတယ်။
 

၂။ နိုင်ငံတစ်ခုတည်ဆောက်ရာမှာ ဘယ်အရာတွေကို စံတန်ဖိုးတွေ၊ အခြေခံမူတွေအနေနဲ့ ထားရှိတည်ဆောက် သင့်ပါသလဲ။

လက်ရှိတိုင်းရင်းသားပြည်သူလူထု ပြောနေကြတဲ့ နိုင်ငံရေးအိပ်မက်က ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီစနစ်ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီစုစနစ်ကိုတည်ဆောက်တဲ့အခါမှာ ဒီမိုကရေစီရဲ့စံတန်ဖိုး၊ အနှစ်သာရကို အခြေခံရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီမိုကရေစီရဲ့အနှစ်သာရလို့ပြောလိုက်တာနဲ့ လူ့အခွင့်အရေး၊ ကျား၊ မတန်းတူရေး၊ လူမှုတရား မျှတမှု၊ လွတ်လပ်မှုတွေ ပါဝင်တယ်။ ဒါက ပြည်သူလူထုရဲ့ဆန္ဒပဲ ဖြစ်တယ်။

ပြည်သူလူထုရဲ့ဆန္ဒအတိုင်း တိုင်းပြည်ရဲ့စနစ်နဲ့ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို တည်ဆောက်ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။  တိုင်းပြည်တည်ဆောက်ဖို့အတွက် တိုင်းရင်းသားတွေ လိုချင်တဲ့နိုင်ငံရေးစံတန်ဖိုးတွေ အခြေမခံနိုင်တဲ့ကာလပတ်လုံး ကျွန်မတို့တိုင်းပြည်ဟာ ဘယ်တော့မှာငြိမ်းချမ်းမှာ မဟုတ်ပါဘူး။
 

၃။ နိုင်ငံရေးမှာ အမြင်စုံလင်ကွဲပြားမှုက ဘယ်လောက်အထိ အရေးကြီးပါသလဲ။ လက်ရှိတော်လှန်ရေးနဲ့ နိုင်ငံတော် တည်ဆောက်ရေးမှာ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ ဘယ်လိုကဏ္ဍတွေမှာ မဖြစ်မနေပါဝင်ဖို့ လိုပါသလဲ။

စုံလင်ကွဲပြားတယ်ဆိုတာ အရေးကြီးတယ်ဆိုတာထက် ပိုပါတယ်။ လူ့အဖွဲ့အစည်းဆိုတာ ဘယ်တော့မှ ထပ်တူကျမနေပါဘူး။ အမြဲတမ်း စုံလင်ကွဲပြားနေပါလိမ့်မယ်။ စုံလင်ကွဲပြားနေခြင်းအပေါ် ငြိမ်းငြိမ်းချမ်းချမ်း ဖြေရှင်းနိုင်ဖို့ ဒီမိုကရေစီစနစ်က အရေးကြီးပါတယ်။ တော်လှန်ရေးနဲ့ နိုင်ငံရေးတည်ဆောက်တဲ့အချိန်မှာလည်း အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်ချနိုင်တဲ့အခြေအနေတွေမှာ ပါဝင်ခွင့်ရှိကိုရှိရပါမယ်။

အမျိုးသမီးတွေရဲ့ အခွင့်အရေး ခံစားမှုတွေကို အမျိုးသမီးတွေကိုယ်တိုင်ကပဲသိနိုင်ပါတယ်။အမျိုးသားတွေက အမျိုးသမီးတွေရဲ့ အခွင့်အရေးကို နားလည်ကောင်းနားလည်ပေမဲ့ ကျွန်မတို့အမျိုးသမီးတွေ ကိုယ်တိုင်လောက် နားလည်မှာ မဟုတ်ပါဘူး။ အမျိုးသမီးတွေကိုယ်တိုင်က ကိုယ့်ရဲ့အခွင့်အရေး၊ ကိုယ့်ရဲ့ခံစားချက် ကိုယ့်ရဲ့ရပ်တည်ချက် အကုန်လုံးကို သိနိုင်၊ ပြောနိုင်တဲ့အတွက်ကြောင့် နိုင်ငံရေးမှာဆုံးဖြတ်ချက်ချနိုင်တဲ့ကဏ္ဍတွေမှာ ပါဝင်ဖို့ တော်တော်လေးကို အရေးကြီးပါတယ်။

၂၀၁၄ သန်းခေါင်စာရင်းအရကြည့်မယ်ဆိုရင် အမျိုးသမီးရာခိုင်နှုန်းက အမျိုးသားထက် ထက်ဝက်ကျော် ရှိပါတယ်။ အမျိုးသမီးတွေသာ မပါဝင်ခဲ့ရင် ဒီတော်လှန်ရေးကလည်း လူထုတော်လှန်ရေးဆိုပြီး  ဖြစ်လာစရာအကြောင်း မရှိဘူး။ လက်ရှိနွေဦးတော်လှန်ရေးမှာလည်း အမျိုးသမီး တွေသာ မပါဝင်ခဲ့ရင် ဒီတော်လှန်ရေးက ဒီနေ့အချိန်ထိ အားကောင်းနေမှာ မဟုတ်ပါဘူး။ ကျွန်မတို့ အမျိုးသမီး တွေအနေနဲ့ တော်လှန်ရေးမှာပါဝင်ဖို့ အလွန်အရေးကြီးသလိုမျိုး တော်လှန်ရေးကိုမောင်းနှင်နေတဲ့ ဦးဆောင်တဲ့ အခန်းကဏ္ဍတွေမှာ ပိုပြီးပါဝင်လာဖို့လိုအပ်တယ်လို့ ထင်မြင်မိပါတယ်။

“အမျိုးသမီးတွေသာ မပါဝင်ခဲ့ရင် ဒီတော်လှန်ရေးကလည်း လူထုတော်လှန်ရေး ဆိုပြီး  ဖြစ်လာစရာအကြောင်း မရှိဘူး။ လက်ရှိနွေဦးတော်လှန်ရေးမှာလည်း အမျိုးသမီးတွေသာ မပါဝင်ခဲ့ရင် ဒီတော်လှန်ရေးက ဒီနေ့အချိန်ထိ အားကောင်းနေမှာ မဟုတ်ပါဘူး။”


၄။ လက်ရှိနွေဦးတော်လှန်ရေးကာလမှာ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ ပါဝင်ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့် ဘယ် လောက်အထိ ရရှိနေပြီလဲ။

ကျွန်မတို့အမျိုးသမီးတွေက တော်လှန်ရေးကို ဦးဆောင်တဲ့အခန်းကဏ္ဍတွေမှာ ပါဝင်နှုန်းက ဒီကနေ့အချိန် အထိ တော်တော်လေးတော့ နည်းပါးနေသေးပါတယ်။ အခုလက်ရှိ နွေဦးတော်လှန်ရေးကို ကြည့်မယ်ဆိုရင် NUG အစိုးရဘက်မှာ အမျိုးသမီးတွေပါဝင်မှုက ရာခိုင်နှုန်းအားဖြင့်အရမ်းကိုနည်းနေသေးသလို၊ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့တခြားတော်လှန်ရေးအင်အားစုတွေမှာလည်း အမျိုးသမီးပါဝင်မှုက အရမ်းကို နည်းပါးနေပါသေးတယ်။

အကြောင်းတရားကတော့ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ နိုင်ငံရေးမှာ စိတ်ဝင်စားမှုက အလွန်နည်းနေသေးပါတယ်။ ဒါက လက်ခံရမယ့်အရာတစ်ခုပဲ ဖြစ်တယ်။ တော်လှန်ရေးမှာ စိတ်ဝင်စားမှုက အမျိုးသားတွေထက်တောင် ပိုနည်းတယ်။ အဲ့တော့ ကျွန်မတို့အနေနဲ့ ဒါကိုကြိုးပမ်းဖို့ လိုပါတယ်။
တော်လှန်ရေးကာလမှာပဲဖြစ်ဖြစ်၊ တော်လှန်ရေးအလွန်ကာလမှာပဲဖြစ်ဖြစ် အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ နိုင်ငံရေး မှာ စိတ်ပါဝင်စားလာအောင် တက်ကြွစွာပါဝင်လာနိုင်အောင် နိုင်ငံရေးအသိပညာတွေ ပိုကြွယ်ဝလာအောင် အမျိုးသမီးအစုအဖွဲ့အနေနဲ့ ပိုပြီးကြိုးစားဖို့ လိုအပ်တယ်။

အမျိုးသမီးတွေက အရည်အချင်းရှိလာမယ်ဆိုရင် ဦးဆောင်မှုအခန်းကဏ္ဍကို ရောက်ကို‌ရောက်လာကြပါလိမ့်မယ်။ နောက်ထပ်အကြောင်းအရာတစ်ခုက အရိုးစွဲ နေတဲ့ မဟာဖိုဝါဒကြီးစိုးမှု ကြောင့်ပါ။ ဒီနေ့ဒီအချိန်ထိ လူ့အဖွဲ့အစည်းက ဖိုဝါဒကို လက်ခံကျင့်သုံးနေကြဆဲ ဆိုတာကို လုံးဝငြင်းလို့ မရဘူး။

အဲ့ဒီအမြစ်တွယ်နေတဲ့ မဟာဖိုဝါဒကြီးစိုးနေတာတွေကိုပါ တော်လှန်ရေးမှာ တခါထဲ အာဏာရှင်စနစ်နဲ့အတူ တိုက်ဖျက်သွားဖို့လိုပါတယ်။ နောက်ဆုံးအနေနဲ့ လူ့အဖွဲ့အစည်းထဲမှာ အမျိုးသမီးတွေကို ဘာသာရေးအရ၊ နိုင်ငံရေးအရ ဖိနှိပ်နေတာတွေကို ပြောင်းလဲပေးဖို့ လိုအပ်သလိုမျိုးပဲ ကျွန်မတို့အမျိုးသမီးကိုယ်တိုင်ကလည်း ပိုပြီးကြိုးစားဖို့လိုအပ်တယ်လို့ ပြောချင်ပါတယ်။
 

၅။ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ နိုင်ငံရေးမှာ ပါဝင်နိုင်မှုနဲ့ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်ကို ဘယ်အရာတွေက အဟန့်အတား ဖြစ်စေပါ သလဲ။

အဟန့်အတားကတော့ နိုင်ငံရေးသမားတွေ ကိုယ်တိုင်ကိုက အမျိုးသမီးတွေအပေါ် ယုံကြည်မှု အားနည်းနေသေးတယ်လို့ပဲ မြင်တယ်။ နိုင်ငံရေးအဝန်းအဝိုင်းထဲမှာ ရှိနေတဲ့သူတွေကသာ အမျိုးသမီးတွေအပေါ်မှာ ပိုပြီးယုံကြည်မှုရှိလာမယ်ဆိုရင် အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ ဦးဆောင်တဲ့အခန်းကဏ္ဍတွေမှာ ပိုပြီးပါဝင်လာနိုင်ပါ လိမ့်မယ်။ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ကလည်း နိုင်ငံရေးအရ ကိုယ့်ကိုကိုယ် ပိုပြီးတော့ ယုံကြည်မှု ရှိလာလိမ့်မယ်။ ကျွန်မတို့အမျိုးသမီးတွေထဲမှာလည်း နိုင်ငံရေးမှာ အမှန်တကယ် စိတ်ဝင်စားပြီး စိတ်အားထက်သန်တဲ့သူတွေ အများကြီးရှိပါတယ်။

နိုင်ငံတကာမှာ ကြည့်မယ်ဆို ကျွန်မတို့နိုင်ငံသား အမျိုးသမီးပညာရှင်တွေ အများကြီး ရှိပါတယ်။ ဘယ်လိုအရာမျိုးတွေက အဟန့်အတားသလဲဆိုတော့  ဘာသာရေးအရ  ခွဲခြားတာတွေလည်း ရှိတယ်။ ဥပမာ မာဃဓသုတ်မှာပါတဲ့ ဇနီးကျင့်ဝတ်ထဲမှာဆိုရင် အမျိုးသမီးတွေဆိုရင် အိမ်ထောင်ပြုရမယ်။ ကလေးမွေးရမယ်။ ပစ္စည်းဥစ္စာထိန်းသိမ်းရမယ်။

အဲ့လိုမျိုးတွေကို အရင်ခေတ်ကတည်းကနေ လက်ရှိအချိန် အထိ လက်ခံကျင့်သုံးလာတာတွေကြောင့်ရယ်၊ အမျိုးသမီးတွေကိုယ်တိုင်ကလည်း နိုင်ငံရေးအပေါ်မှာ စိတ်ဝင်စားမှုအားနည်းနေတာတွေရယ်၊ နိုင်ငံရေးအဝန်းအဝိုင်းထဲမှာရှိနေတဲ့ နိုင်ငံရေးသမားတွေကိုယ်တိုင်က အမျိုးသမီးတွေအပေါ် ယုံကြည်မှုအားနည်းနေသေးတာစတဲ့ အဟန့်အတားတွေကြောင့်ပဲ ဖြစ်တယ်။ အမျိုးသမီးတွေကသာ နိုင်ငံရေးကို စိတ်အားထက်သန်စွာနဲ့လုပ်မယ်ဆိုရင် အမျိုးသမီးတွေရဲ့ အခန်းကဏ္ဍက တော်လှန်ရေးမှာ တော်တော်ကြီးမားလာလိမ့်မယ်လို့ ထင်ပါတယ်။
 

၆။ နိုင်ငံတော်သစ် တည်ဆောက်ရေးမှာ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်ကို  လျှစ်လျူရှုမှုတွေ ပပျောက်ဖို့၊  ပြည့်ပြည့်ဝဝနဲ့ ပိုမိုပါဝင်နိုင်ဖို့အတွက် ဘာတွေကို လုပ်ဆောင်သင့်ပါသလဲ။

လူ့အဖွဲ့ အစည်းထဲမှာ အမျိုးသမီးတွေကို ဘာသာရေးအရ၊ နိုင်ငံရေးအရ ဖိနှိပ်နေတာတွေကို ပြောင်းလဲပေးဖို့ လိုအပ်သလိုမျိုးပဲ ကျွန်မတို့အမျိုးသမီးကိုယ်တိုင်ကလည်း ပိုပြီးကြိုးစားဖို့လိုအပ်တယ်လို့ ပြောချင်ပါတယ်။

တချို့နိုင်ငံတွေရဲ့နိုင်ငံရေးဖြစ်စဉ်တွေမှာဆိုရင် အမျိုးသမီးတွေကအနည်းဆုံး ၃၀ ရာခိုင်နှုန်း ပါဝင်ရမယ်လို့ သတ်မှတ်ချက်တွေရှိတယ်။ ကျွန်မတို့တိုင်းပြည်တည်ဆောက်ရေးမှာလည်း အမျိုးသမီးတွေ အနည်းဆုံး ၃၀ ရာခိုင်နှုန်း ပါဝင်လာဖို့ ကြိုးပမ်းသင့်တယ်။ ကျွန်မတို့လုပ်ရမှာက အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ နိုင်ငံရေးကို စိတ်ဝင်စားလာအောင် နိုင်ငံရေးအသိပညာတွေ ကြွယ်ဝလာအောင် လုပ်ရလိမ့်မယ်။

အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့  နိုင်ငံရေးမှာစိတ်ဝင်စားလာပြီဆိုရင် တိုင်းပြည်တည်ဆောက်ရေးမှာလည်း ဆုံးဖြတ်ချက်ချနိုင်တဲ့နေရာကို ရောက်လာဖို့အတွက် အမျိုးသားတွေနဲ့တန်းတူ အမျိုးသမီးနိုင်ငံရေးသမားတွေလည်း ရွေးကောက်ပွဲကို ဝင်ရလိမ့်မယ်။ ရွေးကောက်ပွဲဝင်ပြီးသွားရင် အမျိုးသမီးတွေကို လူ့အဖွဲ့အစည်းက ရွေးချယ်လာအောင် ယုံကြည် လာအောင် ကျွန်မတို့ ကြိုးစားရလိမ့်မယ်။

ရှေးယခင်ကတည်းက ခွဲခြားဆက်ဆံခဲ့တာတွေကို မသိကျိုးကျွံ ပြုပြီး အခုချိန်မှာမှ အမျိုးသမီးတွေသာ အရည်အချင်းရှိရင် စင်ပေါ်ရောက်လာလိမ့်မယ်လို့  လက်လွတ်စပယ် ပြောလို့မရဘူး။  အဲ့လိုပြောရင် ခြေထောက်တစ်ဖက်ကို ရိုက်ချိုးပြီးတော့ လာအတူတူ အပြေးပြိုင်ကြမယ်လို့ ပြောနေတာမျိုးဖြစ်နေမှာပေါ့။ နိုင်ငံရေးသမားတွေအနေနဲ့ အမျိုးသမီးအခွင့်အရေးတွေကို အလေးထားပေးပြီးတော့ ဆွဲခေါ်သင့်တယ်။

ဒါမှပဲ အမျိုးသမီးတွေက နိုင်ငံ‌ရေးမှာ ရာခိုင်နှုန်းအားဖြင့် ပိုပြီးတော့ ပါဝင် လာနိုင်လိမ့်မယ်။ ဒါမှမဟုတ်ပဲ နင်တို့အရည်အချင်းရှိရင် ပါဝင်ခွင့်ရှိတယ်ဆိုတဲ့ အယူအဆတွေနဲ့ပဲ ဆက်ပြီး ဖိနှိပ်နေမယ်ဆိုရင် ကျွန်မတို့အမျိုးသမီးတွေက မမျှတဲ့အပြေးပြိုင်ပွဲတစ်ခုမှာ ပြေးနေရတဲ့ပုံစံမျိုးဖြစ်နေမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
 

၇။ လူ့အခွင့်အရေးရှုထောင့်အရ တော်လှန်ရေးကာလအတွင်းမှာ အမျိုးသမီးတွေ ဘယ်လိုပုံစံနဲ့ ချိုးဖောက် ခံနေရတာတွေ ရှိပါသလဲ။

ဒီတော်လှန်ရေးမှာ စစ်ကောင်စီ သာမက တချို့တော်လှန်ရေးအင်အားစုတွေကပါ ကျွန်မတို့အမျိုးသမီးတွေ အပေါ် လိင်ပိုင်း၊ ရုပ်ပိုင်း၊ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှုအပြင်၊ မုဒိန်းမှု စတာတွေကို ကျွန်မတို့ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ ရင်ဆိုင်ခံစားနေကြရပါတယ်။ စစ်ကောင်စီတပ်ကပဲဖြစ်ဖြစ် တော်လှန်ရေးအင်အားစု ကပဲဖြစ်ဖြစ် ကျူးလွန်တဲ့ လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်ခံနေရတဲ့ အမျိုးသမီးတွေ ရှိပါတယ်။

အမျိုးသမီးတွေ အနေနဲ့ အခွင့်အရေးချိုးဖောက်ခံလာရပြီဆိုရင် ထိထိရောက်ရောက် အရေးယူဆောင်ရွက်ပေးနိုင်တဲ့ ဥပဒေ တစုံတရာ မရှိသလို၊ ဘယ်အဖွဲ့အစည်းကို သွားပြီးတော့ တိုင်ကြားရမလဲ၊ အကူအညီတောင်းခံရမလဲ ဆိုတာတွေက ခုလက်ရှိမြေပြင်မှာ ရှိမနေပါဘူး။  အကြမ်းဖက်ခံရတဲ့ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ ကျွန်မတို့ အဖွဲ့အစည်းကို လာရောက်ဆက်သွယ်ပြီး ရင်ဖွင့်တိုင်ကြားခဲ့တာတွေရှိခဲ့တယ်။ကျွန်မတို့အနေနဲ့လည်း NUG ရဲ့ အမျိုးသမီး၊လူငယ်နှင့်ကလေးသူငယ်ရေးရာဝန်ကြီးဌာနကို တိုင်ကြားခဲ့ပေမဲ့ ထိထိရောက်ရောက် အပြစ်ပေး အရေးယူဆောင်ရွက်တာမျိုး မတွေ့ရပါဘူး။

ပြစ်မှုကျူးလွန်သူကို ပြစ်ဒဏ်ကင်းလွတ်ခွင့်လုံးဝမရှိစေရ ဆိုတဲ့အတိုင်း ထိထိရောက်ရောက်အပြစ်ပေးအရေး ယူဆောင်ရွက်မှုတွေ ပြုလုပ်ဖို့လိုပါတယ်။ ဒါမှမဟုတ်ပဲ ပြစ်မှုကျူးလွန်သူကို ပြစ်ဒဏ်တစုံတရာ အရေးယူမှု မရှိပဲ လွှတ်ထားလိုက်ရင် ကျူးလွန်သူကို နောက်တစ်ကြိမ် ကျူးလွန်ဖို့ အခွင့်အရေးပေးလိုက်သလိုမျိုး ဖြစ်သွားပါလိမ့်မယ်။အာဏာမသိမ်းခင်ကာလမှာတုန်းကလည်း ကျွန်မတို့အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ဘဝလုံခြုံရေးက စိတ်ချတဲ့ အနေအထားတခုမှာ ရှိမနေခဲ့တဲ့အပြင် ယခုအာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်းမှာဆိုရင် ပိုမိုဆိုးရွားလာပါတယ်။

ဒါကြောင့် ကျွန်မတို့အမျိုးသမီးတွေအတွက် လာမဲ့အနာဂတ်မှာ ပိုမိုကောင်းမွန်တဲ့ လူ့အခွင့်အရေးခံစားမှုတွေ ရရှိလာဖို့အတွက် တော်လှန်ရေးကာလမှာရော၊ တော်လှန်ရေးအလွန်ကာလမှာရော ဘယ်လိုအစီအမံတွေချပြီး အကောင်းဆုံးဖြစ်အောင် ဘယ်လိုလုပ်ရမလဲဆိုတာ NUGက သက်ဆိုင်ရာဌာနတွေအပြင် အမျိုးသမီး အဖွဲ့အစည်းတွေအနေနဲ့လည်း ဆွေးနွေးဆောင်ရွက်ကြဖို့လိုပါတယ်။
 

၈။ အမျိုးသမီးတွေ နိုင်ငံရေးမှာ တင်းပြည့်ကျပ်ပြည့် ပါဝင်လုပ်ဆောင်လို့ ရမယ်ဆိုရင် အနာဂတ်နိုင်ငံရေးမှာ ဘယ်လိုမျိုး အပြောင်းအလဲတွေကို မြင်တွေ့ကြရမလဲ။ ဘယ်လိုမျိုး အကျိုးများစေမလဲ။

အမျိုးသမီးတွေနိုင်ငံရေးမှာ တင်းပြည့်ကျပ်ပြည့်လုပ်ဆောင်လို့ရမယ်ဆိုရင် တိုင်းပြည်အနေနဲ့ ပိုပြီးတော့ နိုင်ငံရေးအရင်းအမြစ်တွေ ကြွယ်ဝလာလိမ့်မယ်။ တိုင်းပြည်တစ်ခုမှာ အမျိုးသားရေးရာကိစ္စတွေဘဲ ရှိနေတာ မဟုတ်သလို အမျိုးသားတွေဘဲ ရေးရာကိစ္စတွေကို ဆောင်ရွက်နိုင်တာ မဟုတ်ပါဘူး။ နိုင်ငံရေးဆိုတာ လူတွေရဲ့အရေး ဖြစ်တယ်။ အဲ့ဒီလူတွေထဲမှာ အမျိုးသားရော၊ အမျိုးသမီးတွေကရော ပါဝင်နေပါတယ်။

အနည်းဆုံး အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ရေးရာကိစ္စရပ်တွေကို နိုင်ငံရေးအရ မူဝါဒချမှတ်တဲ့အခါမှာ အမျိုးသမီးတွေ ပါဝင်ဖို့လိုပါတယ်။ဒါကြောင့် အမျိုးသမီးတွေ နိုင်ငံရေးမှာ ပါဝင်လာမှပဲ နိုင်ငံရေးအလုပ်တွေကို ပိုမိုလုပ်ဆောင် လာနိုင်ပြီးတော့ လူ့စွမ်းအားအရင်းအမြစ်ကလည်း ပိုပြီးရရှိလာမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

အမျိုးသမီးတွေက နိုင်ငံရေး မှာ အမျိုးသားတွေနဲ့ တန်းတူရာခိုင်နှုန်းအားဖြင့် ပိုမိုပါဝင်လာနိုင်မှသာလျှင် အမျိုးသမီးတွေကို လူ့အဖွဲ့အစည်း ကလည်း ပိုပြီးတော့အသိအမှတ်ပြုလာနိုင်လိမ့်မယ်။ ဖိုဝါဒကြီးစိုးရေးအယူအဆတွေကလည်း ပိုပြီးပပျောက် လာလိမ့်မယ်။ တန်းတူညီမျှမှုတွေ၊ တရားမျှတမှုတွေ တိုးတက်ကောင်းမွန်လာမယ်လို့ ထင်မြင်မိပါတယ်။
 

၉။ ဖြည့်စွက်ချက်။ 

နွေဦးတော်လှန်ရေးဟာ လူထုတော်လှန်ရေးပဲ ဖြစ်တယ်။ လူထုဆိုတဲ့အဝန်းအဝိုင်းထဲမှာ ကျွန်မတို့ အမျိုးသမီး တွေ ရာခိုင်နှုန်းကလည်း အများကြီး ပါဝင်နေကြတယ်။ အဲဒီတော့ လူထုတော်လှန်ရေးစစ်စစ်ဖြစ်ဖို့အတွက်၊  တော်လှန်ရေးအောင်မြင်ဖို့အတွက် ကျွန်မတို့အမျိုးသမီးတွေ အခန်းကဏ္ဍက တော်တော်လေးကြီးမားပါတယ်။ ဒါကြောင့် အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့လည်း နိုင်ငံရေးမှာ ပိုပြီးစိတ်ဝင်စားသင့်တယ်။

တော်လှန်ရေးမှာ အမျိုးသား တွေနဲ့တန်းတူပိုပြီး ကောင်းမွန်တဲ့အင်အားတွေနဲ့ ပါဝင်လာသင့်တယ်လို့ မြင်တယ်။ လက်ရှိတော်လှန်ရေးမှာ ဦးဆောင်ပါဝင်တဲ့သူတွေအနေနဲ့လည်း အမျိုးသမီးတွေကို ဒီထက်ပိုကောင်းမွန်တဲ့ အစီအစဉ်တွေနဲ့ အခွင့်အရေးတွေ ပေးပြီးတော့ ဆွဲခေါ်သင့်ပါတယ်။ ဒီပတ်ဝန်းကျင် လူ့အဖွဲ့အစည်း၊ လူ့အသိုင်းအဝိုင်း တစ်ခုလုံးကနေ ဝိုင်းဝန်းပြီး ထောက်ပံ့ပေးဖို့ အားပေးဖို့ လိုအပ်တယ်လို့ ပြောချင်ပါတယ်။


"အမျိုးသမီးအသံ အမျိုးသမီးအားမာန်" စာစဉ် (၁) ကို အောက်ပါ Link မှာ Download ဆွဲပြီး ဖတ်ရှုနိုင်ပြီရှင် ။ 
https://www.mediafire.com/file/8cr940llcjvkbcj/ခေတ်သမိုင်းကို+ပုံဖော်နေသော+အမျိုးသမီးများ+final.pdf/file



#politicsforwomenmyanmar
#whatishappeninginmyamar
#Advocacy
#politics
#media

Picture
0 Comments

5/7/2025 0 Comments

ကရင်နီပြည် ကြားကာလအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ

Picture

ဒေါ်ဇူးပဒုမ္မာ
အတွင်းရေးမှူး(၁)

အမျိုးသမီးအသံ အမျိုးသမီးအသံ စာစဉ်အမှတ် (၁) မှ ကောက်နုတ်ဖော်ပြသည်။

အမျိုးသမီးတွေအပေါ်မှာ အမျိုးသမီးအပါအဝင် တခြားသောအစုအဖွဲ့အားလုံး ခွဲခြားဆက်ဆံမှုမျိုး မဖြစ်အောင် ဖွဲ့စည်းပုံအရ အာမခံချက်ပေးရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

၁။ လက်ရှိနွေဦးတော်လှန်ရေးအပါအဝင် မြန်မာ့နိုင်ငံရေးဖြစ်စဉ်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဆရာမအမြင်ကို ပြောပြပေးပါရှင့်။

လက်ရှိအခြေအနေအရကို ပြောရမယ်ဆိုရင် တော်လှန်ရေး ၃ နှစ်ဝန်းကျင် ရှိလာတဲ့အချိန်မှာ လူထုပါဝင်မှု အားကောင်းဆဲဖြစ်ခြင်းဟာ တော်လှန်ရေးရဲ့ အကြီးမားဆုံး အောင်မြင်မှုလို့ ပြောရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ တစ်နိုင်ငံလုံးအတိုင်းအတာနဲ့ ခြုံပြီးတော့ ကြည့်မယ်ဆိုရင် စစ်ကောင်စီရဲ့ အုပ်ချုပ်ရေးယန္တရားအောက်မှာ (၁၀၀) ရာခိုင်နှုန်းကျဆုံးသွားခြင်း မရှိသေးတာက ဒီတော်လှန်ရေးရဲ့ အအောင်မြင်ဆုံးကိစ္စဖြစ်တယ်လို့ ပြောလို့ရနိုင်ပါတယ်။

နောက်တစ်ခုက တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အင်အားစုတွေကို ကြည့်လိုက်တဲ့အခါမှာ နယ်မြေတွေထိန်းနိုင်တဲ့ အနေအထားမျိုးတွေ ကိုယ့်ရဲ့အုပ်ချုပ်ရေးယန္တရား တည်ဆောက်ထားနိုင်တဲ့ အနေအထားမျိုးတွေ ရှိပါတယ်။ ဒီထက်ပိုပြီး တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အင်အားစုတွေ ပါဝင်လာနိုင်မယ် ဆိုရင် အောင်မြင်မှု ပိုရမယ်လို့ မျှော်လင့်ပါတယ်။

တဖက်မှာလည်း အခက်အခဲတွေ အများကြီးရှိတယ်။ အမျိုးသမီးတွေ ပိုပြီးအကြမ်းဖက်ခံရတယ်။ ပိုပြီး မလုံခြုံတဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်မျိုး ဖြစ်လာတယ်။ တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးတွေ မရှိဘူး။ အထူးသဖြင့် စီးပွားရေးတွေ ချွတ်ခြုံကျပြီးတော့ အများစုက ပြည်ပကိုထွက်ပြီး အလုပ်လုပ်ကိုင်နေရတယ်။ လူငယ်အမျိုးသမီးတွေ အများကြီး ဒုက္ခဆင်းရဲရောက်ကြရတယ်။

နောက်တချက်က နိုင်ငံရေးအရ ကြည့်မယ်ဆိုရင် တော်လှန်ရေး ဘုံရည်မှန်းချက် ပျောက်နေတယ်လို့ မြင်မိတာရှိတယ်။ ဆိုလိုတဲ့သဘောက ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စု တည်ဆောက်မယ်လို့ အကြမ်းအားဖြင့် ပြောပေမယ့် ဘယ်လိုမျိုး တည်ဆောက်မှာလဲ ဆိုတာကို ကျွန်မတို့ဆက်ပြီး ဆွေးနွေးနေရဆဲဖြစ်ပြီး ဒီဘုံအောက်မှာ ရည်မှန်းချက်တွေ မတူညီနေကြသေးဘူးလို့တော့ မြင်ပါတယ်။

ဒါကြောင့် တော်လှန်ရေး နည်းနည်း နှောင့်နှေးနေသလားလို့ မြင်မိတာ ရှိပါတယ်။ ဥပမာဆိုရင် ဘုံရည်မှန်းချက်လို့ပြောရင် ကျွန်မတို့က ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်ကိုပဲ ပြန်ပြီး အသက်သွင်းမှာလား၊ စနစ်ပြောင်း တော်လှန်ရေးကို လုပ်မှာလားဆိုတဲ့ မေးခွန်းတွေ အများကြီးရှိတယ်။

ကျွန်မတစ်ယောက်ထဲအနေနဲ့ ပြောရမယ်ဆိုရင် ကျွန်မတို့က စနစ်ကိုပြောင်းလဲရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ၂၀၀၈ အောက်ကနေ ဆက်သွားလို့မရဘူး။ ဖွဲ့စည်းပုံအသစ်၊ နိုင်ငံတော်အသစ် တည်ဆောက်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါထက်အရေးကြီးတာက စစ်အာဏာရှင်၊ အာဏာရှင်တွေကို ပံ့ပိုးနေတဲ့ ဖိုဝါဒကြီးစိုးမှုကို တိုက်ဖျက်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီလူမျိုးကြီးဝါဒတွေ၊ ဖိုဝါဒကြီးစိုးမှုတွေကို တပြိုင်နက်ထဲ မတိုက်ဖျက်နိုင်ရင် တော်လှန်ရေးက အဆုံးသတ်မှာ မဟုတ်ဘူး။ ဒါကြောင့် စနစ်ပြောင်းတော်လှန်ရေးအတွက် စစ်အာဏာရှင်စနစ်အပါအဝင် အာဏာရှင်စနစ်ကို အားပေးတဲ့လူမျိုးကြီးဝါဒ၊ ဖိုဝါဒတွေကို တိုက်ဖျက်ဖို့ အရေးတကြီးလိုအပ်တယ်လို့ ကျွန်မရဲ့အမြင်ကို ဖလှယ်ချင်ပါတယ်။
 

၂။ နိုင်ငံတစ်ခုတည်ဆောက်ရာမှာ ဘယ်အရာတွေကို စံတန်ဖိုးတွေ၊ အခြေခံမူတွေအနေနဲ့ ထားရှိ တည်ဆောက်သင့်ပါသလဲ။

ကျွန်မတို့တည်ဆောက်ချင်တာ ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စုဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့်မို့ ကျွန်မတို့ချည်းကပ်ရမယ့် ဖက်ဒရယ် approach တွေ အများကြီးရှိတာပေါ့နော်။ ဥပမာဆိုရင် ကျွန်မတို့လက်ရှိ ကရင်နီမှာ အုပ်ချုပ်ရေးယန္တရားကို bottom up approach နဲ့ ချည်းကပ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့်လည်း အားလုံးကိုခြုံပြီး ပြောရမယ်ဆိုရင် လူထုကိုမျက်နှာမူတဲ့ အစိုးရတစ်ရပ်ဖြစ်ဖို့ လိုတယ်။ နိုင်ငံရေးမှာ လူထုသာလျှင် အမြင့်ဆုံး အာဏာရှိတဲ့သူဖြစ်ရမယ်။ လူထုကိုမျက်နှာမူတဲ့ နိုင်ငံရေးအဝန်းအဝိုင်းကိုသာ တည်ဆောက်ကြရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

နောက်တခုက ကျွန်မတို့ လူမှုပတ်ဝန်းကျင်၊ အုပ်ချုပ်ရေးယန္တရားနဲ့ အနာဂတ်နိုင်ငံတော်ကို  တည်ဆောက်တဲ့အခါမှာ လူမှုတရားမျှတမှုကို အခြေတည်တဲ့ လုပ်ဆောင်မယ်ဆိုရင်တော့ တစ်ဦးနဲ့တစ်ဦး နိုင်ထက်စီးနင်းပြုတာတွေ၊ ခွဲခြားဆက်ဆံမှုတွေ လျော့နည်းပြီး နိုင်ငံကိုတည်ဆောက်မယ်ဆိုရင် အခြေခံ အုတ်မြစ် ကောင်းလိမ့်မယ်လို့ ကျွန်မက ယုံကြည်ပါတယ်။
 

၃။ နိုင်ငံရေးမှာ အမြင်စုံလင်ကွဲပြားမှုက ဘယ်လောက်အထိ အရေးကြီးပါသလဲ။ လက်ရှိတော်လှန် ရေးနဲ့ နိုင်ငံတော်တည်ဆောက်ရေးမှာ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ ဘယ်လိုကဏ္ဍတွေမှာ မဖြစ်မနေ ပါဝင်ဖို့ လိုပါသလဲ။

ကျွန်မတို့က intersectional approach နဲ့ သွားရမှာ ဖြစ်တယ်။ နိုင်ငံတည်ဆောက်တဲ့အခါမှာ အခုလက်ရှိ နိုင်ငံရေးမှာရော ဟိုးအရင်တုန်းကရော တိုင်းရင်းသားတွေက အားလုံးပါဝင်ရေးကို အများကြီးပြောခဲ့ကြတယ်။ အားလုံးလို့ပြောတဲ့အခါမှာ နိုင်ငံရေးကိုယ်စားပြုခွင့်ကတော့ အားလုံးသာတူညီမျှ၊ တန်းတူညီမျှမှု ရရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

intersectional approach အနေနဲ့ အလွှာပေါင်းစုံက လူထုတွေပါဝင်တဲ့ ချည်းကပ်မှုမျိုး၊ အလွှာပေါင်းစုံက စုံလင်ကွဲပြားတဲ့လူတွေ ပါဝင်ရလို့ ရတဲ့အခင်းအကျင်းဖြစ်မှသာ အားလုံးပါဝင်ရေး ဖြစ်တယ် လို့ ပြောရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။လူနည်းစု တိုင်းရင်းသားတွေ ပါရမယ်။ LGBT တွေပါရမယ်။ ပြီးတော့ အမျိုးသမီးတွေ ပါရမယ်ပေါ့။ ပြီးရင် တခြားနည်းနဲ့ သန်စွမ်းတဲ့သူတွေ ပါရမယ်။ စသဖြင့် အလွှာတိုင်းမှာ ကျွန်မတို့က တစ်လွှာချင်းစီကို ကြည့်ပြီးတော့ ပါဝင်မှုကို intersectional approach နဲ့လုပ်ရမှာ အရမ်းအ‌ရေးကြီးတယ်လို့ မြင်တယ်။

တပြိုင်နက်ထဲ အမျိုးသမီးတွေက ဘာကြောင့်နိုင်ငံရေးမှာ ပါဝင်ရမလဲဆိုတာကိုလည်း ဆက်စပ်ပြီးတော့ ပြောချင်ပါတယ်။ နံပါတ်တစ်က ဒီမိုကရေစီအရကြည့်မယ်ဆို လူဦးရေအများစု ဖြစ်ပါတယ်။ နံပါတ်နှစ် ကတော့ ကျွန်မတို့တိုင်းပြည် အပြောင်းအလဲဖြစ်တဲ့အခါတိုင်းမှာ အမြဲတမ်း ထိခိုက်နစ်နာမှုအများဆုံးအုပ်စုက အမျိုးသမီးတွေ ဖြစ်တယ်ဆိုတာ ခေတ်အဆက်ဆက်မှာ မြင်ရတယ်။လက်ရှိအခြေအနေမှာလည်း မြင်ရတာပေါ့နော်။ ဒီထိခိုက်နစ်နာမှု အများဆုံးဖြစ်ခဲ့တဲ့ အမျိုးသမီးတွေရဲ့အသံ၊ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ပါဝင်မှု မရှိဘူးဆိုရင်တော့ အားလုံးပါဝင်တယ်လို့ ပြောလို့မရဘူး။ ဒါကြောင့်အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ပါဝင်မှုက အရမ်းအရေးကြီးတယ်လို့ ပြောချင်ပါတယ်။
 

၄။ လက်ရှိနွေဦးတော်လှန်ရေးကာလမှာ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ ပါဝင်ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့် ဘယ်လောက်အထိ ရရှိနေပြီလဲ။

အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်းကို ကြည့်လိုက်မယ်ဆိုရင် နိုင်ငံရေးဦးဆောင်မှုအပိုင်းမှာတော့ အမျိုးသမီးပါဝင်မှု က  အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိ ပိုပြီးနေရာရလာတယ်လို့ မြင်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ပါဝင်မှုရတာနဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက် ချခွင့်နဲ့က အားလုံးကမတူနေဘူးဆိုတာ သတိချပ်ဖို့ လိုအပ်တယ်လို့ ကျွန်မကတော့ ထင်တယ်။ ဒါကြောင့်မို့ အမျိုးသမီးတွေပါဝင်မှု ရရှိလာတာနဲ့တပြိုင်နက်ထဲ ဆုံးဖြတ်ချက်ချတဲ့အခန်းကဏ္ဍတွေမှာ အမျိုးသမီးတွေ ပါဝင်လာဖို့အတွက် အများကြီးလုပ်ဖို့ လိုအပ်တယ်လို့ မြင်ပါတယ်။

နောက်တစ်ခုက ဆုံးဖြတ်ချက်ချတဲ့ နေရာတွေမှာ အမျိုးသမီးတွေ ပါဝင်တဲ့နေရာတွေက ကြည့်မယ်ဆို  ပညာ‌ရေး၊ ကျန်းမာရေး၊ တခြားသော လူသာချင်းစာနာထောက်ထားရေး စသဖြင့် ဝန်ဆောင်မှုပေးတဲ့ လုပ်ငန်းပိုင်းမှာ ပိုပြီးပါဝင်ရတာများတယ်လို့ မြင်ပါတယ်။ ဥပမာ - နိုင်ငံရေးအရ မြန်မာပြည်ရဲ့ အနာဂတ်ပညာရေးစနစ်ကို ဘယ်လိုမျိုးတည်ဆောက်မလဲ ဆိုတဲ့ လုပ်ငန်းမျိုးတွေ အနာဂတ်မြန်မာပြည်ရဲ့ ကျန်းမာရေးစနစ်ကို ဘယ်လိုမျိုးလုပ်မလဲ၊ ဘယ်လိုချည်းကပ် လုပ်ဆောင်မလဲဆိုတဲ့ ဒီ decision   structure building    တွေနဲ့ ပတ်သက်ရင်တော့ ဆုံးဖြတ်ချက်ချတဲ့ နေရာတွေမှာ  အမျိုးသမီးတွေ ပါဝင်ဆုံးဖြတ်ခွင့်ရမှု အားနည်းတုန်းဆိုတာ တွေ့ရပါတယ်။
 

၅။ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ နိုင်ငံရေးမှာ ပါဝင်နိုင်မှုနဲ့ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်ကို ဘယ်အရာတွေက အဟန့်အတား ဖြစ်စေပါသလဲ။

နိုင်ငံရေးစနစ်က အဟန့်အတားအကြီးမားဆုံး ဖြစ်ပါတယ်။ နိုင်ငံရေးစနစ်က အမျိုးသမီးတွေပါဝင်ဖို့ စနစ်တကျကို ကန့်ကွက်ထားတာမျိုး၊ စနစ်တကျကို ပိတ်ပင်တဲ့အနေအထားမျိုးတွေ ဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် အကြီးမားဆုံး အဟန့်အတားဖြစ်တယ်လို့ ကျွန်မထင်ပါတယ်။ ဆိုလိုတာက မူဝါဒတွေ ဖွဲ့စည်းပုံတွေအရကို အမျိုးသမီးတွေပါဝင်ဖို့ ကန့်သတ်ထားတာမျိုး ရှိပါတယ်။

တပြိုင်နက်ထဲကို ဒီစနစ်ကို အားပေးစေတဲ့ လူမှုစံနှုန်းတွေ၊ လူမှုပတ်ဝန်းကျင်တွေ၊ ဘာသာရေးတွေ၊ စတာတွေက ဖိုဝါဒကြီးစိုးဖို့ကို ပိုပြီးအားပေးတဲ့ အပြုအမူတွေ၊ အလေ့အကျင့်တွေ၊ အယူဝါဒတွေကို ဖြစ်စေတာပါတယ်။ အမျိုးသမီးတွေ နိုင်ငံရေးဦးဆောင်မှု၊ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု စတဲ့လုပ်ငန်းတွမှာ ပါဝင်ဖို့ နံပါတ်တစ်အနေနဲ့ စနစ်အရကို ကန့်ကွက်နေတာ၊ နှစ်ကတော့ လူမှုစံနှုန်းတွေကနေပြီးတော့ ကန့်ကွက်နေတာလို့ မြင်ပါတယ်။
 

၆။ နိုင်ငံတော်သစ် တည်ဆောက်ရေးမှာ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်ကို  လျှစ်လျူရှုမှုတွေ ပပျောက်ဖို့၊  ပြည့်ပြည့်ဝဝနဲ့ ပိုမိုပါဝင်နိုင်ဖို့အတွက် ဘာတွေကို လုပ်ဆောင်သင့်ပါသလဲ။

အမျိုးသမီးတွေကိုပါဝင်မှုကို အားပေးဖို့အတွက် အခြေခံမူဝါဒတွေ လိုပါတယ်။ အမျိုးသမီးတွေအပေါ်မှာ အမျိုးသမီးတွေအပါအဝင် တခြားသော အစုအဖွဲ့တွေအားလုံး ခွဲခြားဆက်မှုမျိုးမဖြစ်အောင် ဖွဲ့စည်းပုံအရ အာမခံချက် ပေးထားရမှာဖြစ်တယ်။ အမြင့်ဆုံးဥပဒေဖြစ်တဲ့ဖွဲ့စည်းပုံမှာ အာမခံချက်ပေးထားမှ ကျွန်မတို့က ဒီတခြားသောပြည်နယ်အဆင့် အခြေခံဥပဒေတွေ၊ တခြားသော မူဝါဒတွေမှာ ပါဝင်လာမယ်လို့ ကျွန်မက ယုံကြည်တယ်။

မူဝါဒတွေနဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံတွေမှာ အာမခံချက်ပေးဖို့တော့ နံပါတ်တစ်အနေနဲ့ အရေးကြီးပါတယ်။ နံပါတ်နှစ်ကတော့ အမျိုးသမီးတွေ ပါဝင်လာဖို့အတွက် ယာယီအထူးလုပ်ဆောင်ချက်ကို လုပ်ငန်းအဆင့်ဆင့် တိုင်းမှာကျင့်သုံးမယ်ဆိုရင် အမျိုးသမီးတွေပါဝင်လာဖို့ ပိုပြီးတော့ အထောက်အပံ့ဖြစ်စေမယ်။ အမျိုးသမီးတွေ ပါဝင်မှု၊ ဆုံးဖြတ်နိုင်မှု၊ လုပ်ဆောင်မှုတွေက ပိုပြီးတော့ အားကောင်းလာမယ်။ ပါဝင်တဲ့ အမျိုးသမီးတွေ ကလည်း ပိုပြီးတော့ အရည်အချင်းပြည့်ဝပြီး ယုံကြည်မှုပိုရှိလာမယ်လို့ ထင်ပါတယ်။

 
၇။ အမျိုးသမီးတွေ နိုင်ငံရေးမှာ တင်းပြည့်ကျပ်ပြည့် ပါဝင်လုပ်ဆောင်လို့ ရမယ်ဆိုရင် အနာဂတ်နိုင်ငံရေး မှာ ဘယ်လိုမျိုး အပြောင်းအလဲတွေကို မြင်တွေ့ကြရမလဲ။

လူတစ်ဦး ဂျဲန်ဒါတစ်ခု၊ Sex တစ်ခုဆိုတဲ့အပေါ်မှာ အမှီပြု စဉ်းစားတွေးခေါ်တာထက် စုံလင်ကွဲပြားတဲ့နောက်ခံ ကနေလာတဲ့လူတွေအားလုံး စုဆုံပြီးတော့ စဉ်းစားမယ်ဆိုရင် ပိုပြီးတော့ ကောင်းမွန်တဲ့အဖြေရမယ်လို့ မျှော်လင့်ပါတယ်။ အဲ့ဒါကြောင့်မို့ အမျိုးသမီးတွေပါဖို့ အရေးကြီးတယ်လို့ ပြောတာဖြစ်ပါတယ်။

တပြိုင်နက်ထဲ အရှေ့မှာပြောသွားသလို ပါဝင်မှုမှာ intersectional approach ကို အမြဲထည့်သွင်းစဉ်းစားဖို့ လိုပါတယ်။ အဲ့ဒါမှလည်း စုံလင်ကွဲပြားတဲ့ အတွေးအခေါ်တွေ၊ စုံလင်ကွဲပြားတဲ့ဆုံးဖြတ်ချက်တွေကို ရယူနိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။ အဲ့လိုမျိုးပါဝင်လာခြင်းအားဖြင့်တော့ လူမှုတရားမျှတမှုကို ပိုပြီးအထောက်အပံ့ ဖြစ်စေလိမ့်မယ်လို့ မြင်ပါ တယ်။

လူမှုတရားမျှတမှုမရှိတဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်တစ်ခုဖြစ်နေရင် ကောင်းမွန်တဲ့ အုပ်ချုပ်ရေးယန္တရားတစ်ခုကို တည်ဆောက်နိုင်မှာ မဟုတ်ဘူး။ အမြင်စုံလင်ကွဲပြားစွာ ပါဝင်နိုင်မယ်ဆိုရင် လူမှုတရားမျှတတဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်ကို တည်ဆောက်ဖို့ ပိုပြီးအထောက်အပံ့ဖြစ်စေမယ်လို့ ထင်ပါတယ်။ ပြီးတော့ တပြိုင်နက်ထဲ အမျိုးသမီးလို့ ပြောတဲ့အချိန်မှာ feminist approach နဲ့ ချည်းကပ်ရမယ်ဆိုတာကိုလည်း ကျွန်မတို့မမေ့ဖို့ လိုပါတယ်။ feminist ဆိုတဲ့ဟာမျိုးကတော့ အာဏာရှင်မှန်သမျှကို ဆန့်ကျင်လှုပ်ရှားတဲ့သူတွေ ဖြစ်တယ်။

တပြိုင်နက်ထဲ ဖိနှိပ်ခံတွေအတွက် အများစုရပ်တည်တဲ့သူတွေဖြစ်တဲ့အတွက် သူတို့ရဲ့ ပါဝင်ရေးက အရမ်းအ‌ရေးကြီးတယ်လို့ ထင်တယ်။ အဲ့လိုမျိုးတွေသာ ပါဝင်မယ်ဆိုရင်တော့ နောင်တစ်ချိန်မှာ အာဏာရှင်တွေ ပေါ်ပေါက်လာရင် တောင် အာဏာရှင်တွေ သက်ဆိုးမရှည်ဘူး။ အာဏာရှင်အသစ်တွေ ထပ်ပြီးမပေါ်ပေါက်လာနိုင်ဖို့ အဟန့် အတား ဖြစ်စေမယ်လို့ ကျွန်မကယုံကြည်တယ်။

ဒါကြောင့် ကျွန်မတို့ အဲ့ဒါကို အလေးပေးလုပ်ဆောင်မယ် ဆိုရင်တော့ ကျွန်မတို့တည်‌ဆောက်ချင်တဲ့ လူမှုတရားမျှတတဲ့  ဖက်ဒရယ် ပြည်ထောင်စုကို တည်ဆောက် နိုင်မယ်လို့ ကျွန်မအနေနဲ့ယုံကြည်ပါတယ်။
 
“ကျွန်မတို့တိုင်းပြည် အပြောင်းအလဲဖြစ်တဲ့အခါတိုင်းမှာ အမြဲတမ်း ထိခိုက်နစ်နာမှု အများဆုံးအုပ်စုက အမျိုးသမီးတွေ ဖြစ်တယ်ဆိုတာ ခေတ်အဆက်ဆက်မှာ မြင်ရတယ်။ လက်ရှိအခြေအနေမှာလည်း မြင်ရပါတယ်။ ထိခိုက်နစ်နာမှု အများဆုံးဖြစ်ခဲ့တဲ့ အမျိုးသမီးတွေရဲ့အသံ၊ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ပါဝင်မှု မရှိဘူး ဆိုရင် အားလုံးပါဝင်တယ်လို့ ပြောလို့မရဘူး။ ဒါကြောင့် အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ပါဝင်မှုက အရမ်းအရေးကြီးတယ်လို့ ပြောချင်ပါတယ်”

 
"အမျိုးသမီးအသံ အမျိုးသမီးအားမာန်" စာစဉ် (၁) ကို အောက်ပါ Link မှာ Download ဆွဲပြီး ဖတ်ရှုနိုင်ပြီရှင် ။ 
https://www.mediafire.com/file/8cr940llcjvkbcj/ခေတ်သမိုင်းကို+ပုံဖော်နေသော+အမျိုးသမီးများ+final.pdf/file



#politicsforwomenmyanmar
#whatishappeninginmyamar
#Advocacy
#politics
#media

Picture
0 Comments
<<Previous
Forward>>
Site powered by Weebly. Managed by Porkbun