Women's Voice Women's Might Media

5/14/2025 0 Comments

အလုပ်သမတစ်ယောက်ရဲ့ ဒိုင်ယာရီ

ရေးသားသူ- မိုခါး

အမျိုးသမီးအသံ အမျိုးသမီးအသံ စာစဉ်အမှတ် (၇) မှ ကောက်နုတ်ဖော်ပြသည်။

ကျွန်မနာမည်က အေးမာ။ အသက်ကတော့ ၃၁ နှစ်ပေါ့။
ကျွန်မကို ဧရာဝတီတိုင်းက ရွာလေးတစ်ရွာမှာမွေးပြီးတော့ ၂၀၀၈ ခုနှစ် နာဂတ်မုန်တိုင်းဒဏ်ကြောင့် ကျွန်မတို့ရွာကြီး ပျက်စီးသွားပြီးနောက်မှာ အမေတို့နဲ့အတူ ရန်ကုန်မြို့ကို တက်လာခဲ့တယ်။ ရန်ကုန်မြို့ ဆိုပေမယ့်လည်း မြို့လယ်ခေါင်တော့မဟုတ်လှ။ မြို့စွန် လှိုင်သာယာလို့ခေါ်တဲ့ ကျွန်မတို့လို ဧရာဝတီတိုင်းက ပြောင်းရွေ့လာတဲ့ မိသားစုတွေအများဆုံးနေထိုင်တဲ့နေရာမှာ အိမ်သေးသေးလေးတစ်လုံးငှားပြီးနေကြတယ်။ အဲ့မြို့က အထက်တန်းကျောင်းမှာတက်ပြီး ၁၀ တန်းမ‌အောင်တော့ ကျွန်မလည်းဆက်မတက်တော့ဘဲ အိမ်နားက အမျိုးသမီးတွေအများဆုံးလုပ်ကိုင်ကြတဲ့ အထည်ချုပ်စက်ရုံမှာအလုပ်စဝင်ခဲ့တယ်။

ကျွန်မအလုပ်စလုပ်တော့ ၂၀၁၂၊ ၂၀၁၃ ခုနှစ်ဝန်းကျင်၊ အဲ့ခေတ်ကာလ လစာအများကြီး ရတာမဟုတ်ပေမယ့်လည်း ရတဲ့လစာနဲ့ ကုန်ဈေးနှုန်းက လောက်ငှနေသေးတယ်ပြောရမယ်၊ လောက်ငှတယ် ဆိုပေမယ့်လည်း သူများတွေလို ရွှေတွဲလွှဲ ငွေတွဲလွှဲဘဝကို အိပ်မက်တောင် မမက်ရဲပေါင်။ ဒါပေမယ့် သူများဆီက နေ့ပြန်တိုးနဲ့ မချေးရတာနဲ့တင် ကျွန်မကတော့ ကျေနပ်နေပြီ။ အခုဆိုလုပ်သက်ကလည်း များလာပြီဆိုပေမယ့် ကျွန်မမှာ တခြားအလုပ်လည်း မပြောင်းနိုင်ဘူး။ ဒီစက်ရုံအလုပ်သမားဘဝမှာပဲ ရှိသေးတယ်။

၂၀၁၅ ခုနှစ်နောက်ပိုင်းလောက်ကတော့ အစိုးရကောင်းကောင်းခေတ်ဆိုတော့ ကျွန်မတို့တွေ လုပ်ခလစာပိုကောင်းမလား၊ ကျွန်မတို့အလုပ်သမားအခွင့်အရေးတွေ ဘာတွေအတွက်မျှော်လင့်ချက်တွေတော့ ရှိခဲ့တာပေါ့။ ဒါပေမယ့်လည်း ကျောမွဲကတော့ ကျောမွဲဘဝပါပဲ။စက်ရုံတွေရဲ့ အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုတွေ အဲ့ခေတ်ကလည်း ကြုံရတာပဲ၊ အဲ့ခေတ်ကတော့ စီခနဲဆို အေးမာတို့ စက်ရုံရှေ့က ဆန္ဒပြပွဲတွေမှာ ပါပြီးသားပဲ။

အဲ့တုန်းကဆို မီဒီယာသမားတွေကလည်းသတင်းကြားတာနဲ့ ရောက်ရောက်လာကြတာ၊ ကျွန်မဆို လည်း မဖြေတက်ဖြေတက်နဲ့ သူတို့အင်တာဗျူးမေးရင် ရှေ့ဆုံးကဖြေတာပဲ။ ကိုယ့်အခွင့်အရေးအတွက် ကိုယ်တောင်းတာပဲ။ ကျွန်မတော့မကြောက်ပါဘူး။ ဒီလိုပဲ ရတဲ့လစာနဲ့ ရှင်သန်နေထိုင်ရင်းနဲ့ ကျွန်မဘဝမှာ တခါမှမသိဘူး မမြင်ဘူးတဲ့ အာဏာသိမ်းတာနဲ့ ကြုံရတယ်။

အမေစုနဲ့ သမ္မတကြီးတို့ကိုဖမ်းသွားတယ်တဲ့ ကျွန်မဖြင့် အဲ့နေ့က ထမင်းစားလို့တောင် မဝင်ဘူး။ငူငူငိုင်ငိုင်ကြီး။ ဘာလုပ်ရမှန်းလည်း မသိဘူး။ အင်တာနက်တွေဘာတွေလည်းမရတော့ အဲ့နေ့ကစက်ရုံကို သွားပေမယ့် အလုပ်ထဲလည်းစိတ်မပါနေဘူး။ အဲ့ဒါနဲ့ (၆) ရက်နေ့ ဆန္ဒပြကြမယ် လှည်းတန်းမှာတဲ့ ကျွန်မတို့စက်ရုံသွားတဲ့လမ်းမှာပဲ အဲ့သတင်းကြားတာနဲ့ ကျွန်မသူငယ်ချင်းတွေနဲ့ လှည်းတန်းကိုသွားကြတယ်။

လှည်းတန်းရောက်တော့အို လူတွေမှအများကြီးပဲ၊ စက်ရုံဆန္ဒပြပွဲတွေ ခဏခဏကျွန်မပါဖူးပေမယ့် ဒီလောက်လူများတဲ့ ဆန္ဒပြပွဲတော့ ကျွန်မခုမှ ပါဖူးတယ်။ကြက်သီးတွေလည်းထပေါ့၊ တဖက်က ထမင်းချိုင့် ကိုင်ထားတဲ့ခြင်းနဲ့ တဖက်က လက်သီးလက်မောင်းတန်းပြီး ကြွေးကြော်သံတွေကို အသံဝင်တဲ့အထိ အော်ခဲ့တယ်။ အဲ့အချိန်တုန်းက အာဏာသိမ်းထားတာကို ခဏလေးနဲ့ပြန်ရမယ်လို့ ကျွန်မထင်ခဲ့မိတယ်။ အဲ့နေ့က ပြန်‌ရောက်တော့ မော‌မောနဲ့ တချိုးထဲအိမ်ပျော်သွားခဲ့တယ်။

နောက်ရက်တွေလည်း သွားတော့သွားပေမယ့် ၂ လပိုင်းကုန်လောက်ကျ စစ်တပ်က သေနတ်နဲ့ပစ်တဲ့သတင်းတွေကြားတော့ ကျွန်မတို့သိပ်မထွက်ရဲတော့ဘူး။ နောက်ပိုင်းအဖမ်းအဆီးတွေလည်း ကြမ်းလာတော့ ကျွန်မ လည်း လှူသင့်တဲ့နေရာကိုရတဲ့လစာ မရှိမယ့်ရှိမယ့်ကြားက လှူပြီးတိုးတိုးတိတ်တိတ်ပဲ နေလာခဲ့တယ်။ တချို့ကျွန်မတို့ စက်ရုံက အလုပ်သမားခေါင်းတွေဆို အဖမ်းခံရတာ၊ ထောင်ကျတာတွေလည်း ရှိတယ်။ ဒီလိုနဲ့နေလာရင်းနဲ့ စီးပွားရေးကပိုကြပ်လာတယ်။ကိုဗစ်တုန်းကလည်း အလူးအလိမ့်ပဲ။

တချို့ စက်ရုံကအလုပ်သမလေးတွေဆို လိင်အလုပ်သမ လုပ်ငန်းကိုပြောင်းသွားတဲ့သူတွေရှိတယ်လို့တောင် ကျွန်မ ကြားတယ်။ ခေတ်ကမကောင်းတော့ လုပ်ခလစာတိုးဖို့ကလည်း ထီပေါက်သလောက်ကို ခဲရင်းတဲ့ကိစ္စ ဖြစ်လာတယ်။ ကုန်‌‌ဈေးနှုန်းကလည်းမိုးထိနေပြီ ဒီကြားထဲ အလုပ်သွားအလုပ်ပြန် ခိုးဝှက်တဲ့လူတွေက ဘာမှကိုမလုံခြုံတာ၊ အကုန်လုံးကိုကြောက်နေရတယ်။

နောက်တမျိုး စစ်မှုထမ်းဥပဒေကလည်းထွက်တော့ ကျွန်မသူငယ်ချင်းတွေဆို သူတို့မောင်တွေ၊ ရည်းစားတွေ၊ယောကျာ်းတွေ ပါမှာစိုးလို့ ငိုကြယိုကြနဲ့ အကုန်လုံးကစိုးတထိတ်ထိတ်တွေပါပဲ။ နောက်ပိုင်း အမျိုးသမီးတွေလည်း စစ်မှုထမ်းရမယ်တဲ့ ဒီသတင်းကြားတော့ တချို့တက်နိုင်တဲ့ စက်ရုံအလုပ်သမတွေက နိုင်ငံခြားထွက်ဖို့ ပြင်ကြတယ်။ တက်နိုင်တဲ့သူဆိုတာက ငွေချေးပြီး သွားနိုင်ကြသူတွေဖြစ်တယ်။ ပွဲစားနဲ့ ထိုင်းကို အောက်လမ်းကသွားတာတို့ ပတ်စပို့လုပ်ပြီး ဒူဘိုင်းတို့ အိုမန်တို့မှာ ကလေးထိန်းအလုပ်တို့ ခေတ်စားတယ်။

ကျွန်မကတော့ ငွေလည်းမချေးနိုင်တော့ နိုင်ငံခြားအိမ်မက်ကိုလည်း စွန့်လွှတ်ထားတယ်။ ပြန်ကြားရတာတော့ တချို့လည်းအဆင်ပြေကြတယ်။ တချို့လည်း နှိပ်စက်ခံရတာတို့ လူကုန်ကူးခံရတာတို့လို သတင်းသဲ့သဲ့ကြားတယ်။ ကျွန်မလေ ဒါတွေအကုန်လုံးက စစ်တပ်ကြောင့်လို့ ယုံကြည်တယ်။ ကျွန်မမှာသာ ပိုက်ဆံအများကြီးရှိရင်လေ ရသမျှ ထောက်ပို့ပဲလုပ်ပစ်ချင်တာ၊ အခုက ခြိုးခြိုးခြံခြံနဲ့ဆိုတော့ ထမင်းစားဖို့တောင် အနိုင်နိုင်ရယ်၊ ဒါပေမယ့် ကျွန်မ OT ရတဲ့ထဲက နည်းနည်းကိုတော့ အဲ့ဘက်ကို လှူဖြစ်တယ်။

စက်ရုံကလည်း လုပ်သာလုပ်နေရတာ တခုခုပြသနာဖြစ်ပြီဆို သမဂ္ဂတွေကလည်း အရင်လောက်အားမကောင်းတော့ ကျွန်မတို့လိုအလုပ်သမားတွေကို မကူညီနိုင်ဘူး။ အဲ့တော့ အလုပ်ရှင်နဲ့ သူတို့ရဲ့လက်ပါးစေတွေက ဆိုးချင်တိုင်းဆိုးနေတာ၊ မကျေနပ်ရင် ကြိုက်တဲ့နေရာသွားတိုင် ဆိုတဲ့အပေါက်မျိုး။

စစ်တပ်ကြောင့်တမျိုး ကုန်ဈေးနှုန်းကတမျိုးနဲ့ တစ်ပူပေါ်နှစ်ပူဆင့်ရတဲ့ကြားထဲ ငလျင်ကလည်း လှုပ်သေး။ ကျွန်မဖြင့်ကြောက်လိုက်တာ ငလျင်လှုပ်ပြီးထဲက စိတ်ဖြောင့်ဖြောင့်နဲ့တောင်မအိပ်နိုင်ဘူး။ အိမ်တွေပြိုသွားတဲ့သူတွေဆို ဘယ်လောက်များသောကရောက်လောက်မလဲ။ ခေတ်ကလည်းမကောင်းတော့ ကယ်ဆယ်ရေးလည်း သေချာမလုပ်နိုင်။

ဒါတွေမြင်တိုင်းကြားတိုင်း အာဏာသိမ်းထားတဲ့စစ်တပ်ကိုပဲ ကျွန်မဖြင့် ကျိန်ဆဲနေမိနေတော့တာပဲ။ စက်ရုံမှာအလုပ်လုပ်နေရင်း ငလျင်ကြီးသာလှုပ်ရင် ဘယ်အပေါက်ကပြေးမလဲ။ မတက်နိုင်ဘူး။ သေတနေ့မွေးတနေ့ပဲမလား။ ဒီထက်ဆိုးပြီးလည်း ကျွန်မတို့လောက် ကံဆိုးတာ ရှိပါ့ဦးမလား။

ကြောက်လို့ဆိုပြီး အလုပ်ကလည်းမသွားလို့မရ ငလျင်ထက် ကြောက်ဖို့ကောင်းတဲ့ စားဝတ်နေ‌ရေးက ရှိသေးတာကိုး။ အခုဆိုလည်း ရှင်သန်ရတာစိတ်ဆင်းရဲစရာတွေကများလွန်းလွန်း ဘယ်ဟာကို ပထမထားပြီး စိတ်ညစ်ရ ဘယ်ဟာက နောက်ဆုံးထားပြီး စိတ်ညစ်ရမှန်းတောင် ကျွန်မမှာဖြင့် မခွဲတက်တော့ဘူး။ ဒါပေမယ့် ကျွန်မမှာ ထွက်ပေါက်တော့ရှိတယ်။ စစ်တပ်မရှိရင် ကျွန်မတို့အရင်လို လွတ်လွတ်လပ်လပ်ရှင်သန်ရတဲ့ ဘဝတွေပြန်ရမယ်လို့ ကျွန်မကတော့ ယုံကြည်နေသေးတယ်။

အဲ့လိုနေ့မျိုး ကျွန်မ မသေခင်မြန်မြန်ရောက်လာပါစေလို့ ဆုတောင်းနေမိတယ်။
ကျွန်မတို့က ဒုက္ခပေါ် ဒုက္ခပြန်ဆင့်နေရတဲ့ဘဝမဟုတ်လား…။

အမျိုးသမီးအသံအမျိုးသမီးအားမာန် စာစဉ် အမှတ်(၇) ကို အပြည့်အစုံ ဖတ်ရှုနိုင်ပါပြီရှင်။
https://drive.google.com/file/d/1bYrwUV79wkNmbMY61EmLFSUt3BuPl0Kn/view?usp=sharing

#politicsforwomenmyanmar
#whatishappeninginmyamar
#Advocacy
#politics
#media

0 Comments

5/13/2025 0 Comments

နိုင်ငံရေး၊ အလုပ်သမားအခွင့်အရေးနှင့် အမျိုးသမီးအခွင့်အရေးတို့၏ ဆုံချက်

ရေးသားသူ- မြလွင်

အမျိုးသမီးအသံ အမျိုးသမီးအသံ စာစဉ်အမှတ် (၇) မှ ကောက်နုတ်ဖော်ပြသည်။

နိုင်ငံရေး၊ အလုပ်သမားအခွင့်အရေးနှင့် အမျိုးသမီးအခွင့်အရေးအခွင့်အရေး၏ ဆုံချက်သည် ပိုမိုသာတူညီမျှပြီး တရားမျှတသော လူ့အဖွဲ့အစည်းအတွက် တိုက်ပွဲဝင်နေသည့် လူမှုရေးလှုပ်ရှားမှုများနှင့် အဖွဲ့အစည်းများ အကြား ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်မှုနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုအတွက် အရေးကြီးသော နယ်ပယ်ဖြစ်သည်။

လူတစ်ဦးတစ်ယောက်အနေဖြင့် ကြုံတွေ့ခံစားနေရသော ဖိနှိပ်မှုများစသည့် အကြောင်းအရင်းတစ်ခုတည်းကြောင့် မဟုတ်ပေ။ ဖိနှိပ်မှုကို သေချာနားလည်ရန်အတွက် ဆုံချက်များကို ပိုမိုသတိထားရန်လိုအပ်သည်။ Intersectionality Theory သည် လူမှုရေးလှုပ်ရှားမှုများအား မတူညီသော ဖိနှိပ်မှုပုံစံများ မည်သို့ပေါင်းစည်းထားပြီး တစ်ဦးချင်း၏ တွေ့ကြုံနေရသော ဖိနှိပ်မှုများ၊ အခွင့်ထူးများကို နားလည်ရန် ကူညီခဲ့သည်။

ယခုခေတ်တွင် Intersectionality သီအိုရီသည် နိုင်ငံရေး၊ အလုပ်သမားအခွင့်အရေးနှင့် အမျိုးသမီးအခွင့်အရေးလှုပ်ရှားမှုများအကြား ပိုမိုနက်ရှိုင်းသော ချိတ်ဆက်မှုကို မြှင့်တင်ရန် ကူညီခဲ့သည်။ ယင်းသည် ဖိနှိပ်ခံရသော လူတန်းစားအားလုံးအတွက် တရားမျှတမှုကို ရှာဖွေရာတွင် ပိုမိုပြည့်စုံသော ချဉ်းကပ်မှုကို ပံ့ပိုးပေးသည်။ ဤအခွင့်အရေးသုံးခုသည် သီးခြားမဟုတ်ဘဲ စနစ်တကျ ဆက်စပ်နေသည်။ ၎င်းတို့၏ ဆုံချက်ကို နားလည်ရန် ဤအခွင့်အရေးများ အပြန်အလှန် ဆက်နွယ်နေပုံကို လေ့လာကြည့်ကြပါစို့။

နိုင်ငံရေးကိုယ်စားပြုမှုနှင့် ပါဝါ
-------------------------------------

နိုင်ငံရေးတွင် ပါဝင်ခွင့်မရှိသော လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းများသည် မကြာခဏဆိုသလို မူဝါဒများနှင့် ဥပဒေများတွင် ၎င်းတို့၏ အကျိုးစီးပွားများကို ကိုယ်စားပြုခြင်း၊ ထည့်သွင်းခံရခြင်း မရှိပါ။ အမျိုးသမီးများ၊ အလုပ်သမားများနှင့် ဖယ်ကျဉ်ခံရသော အုပ်စုများ၏ နိုင်ငံရေးကိုယ်စားပြုမှု တိုးပွားလာခြင်းသည် ၎င်းတို့၏ အခြေအနေကို တိုးတက်စေသည့် ပိုမိုကောင်းမွန်သော ဥပဒေများနှင့် မူဝါဒများကို ဖန်တီးရန် လမ်းဖွင့်ပေးခဲ့သည်။ နိုင်ငံရေးစနစ်တွင် ဝင်ရောက်ခွင့်ရရှိရန် တိုက်ပွဲဝင်ခြင်းသည် အလုပ်သမားအခွင့်အရေး နှင့် အမျိုးသမီးအခွင့်အရေး လှုပ်ရှားမှုနှစ်ခုလုံး၏ အရေးကြီးသော အစိတ်အပိုင်းတစ်ခု ဖြစ်ခဲ့သည်။

စီးပွားရေးတရားမျှတမှု
----------------------------

အလုပ်သမားအခွင့်အရေးများတွင် စီးပွားရေးတရားမျှတမှုအတွက် တိုက်ပွဲဝင်ခြင်းသည် အဓိကအချက်ဖြစ်သော်လည်း၊ နိုင်ငံရေးနှင့် အမျိုးသမီးအခွင့်အရေးလှုပ်ရှားမှုများတွင်လည်း ဤအကြောင်းအရာသည် အရေးကြီးသည်။

အမျိုးသမီးများသည် ကျားမ လစာကွာဟချက်၊ မျိုးဆက်ပွားမှုဆိုင်ရာ အလုပ်များအတွက် အသိအမှတ်ပြုမှု မရှိခြင်းနှင့် အလုပ်ခွင်တွင် ခွဲခြားဆက်ဆံခံရခြင်းတို့ကို ရင်ဆိုင်ရသည်။ လုပ်ငန်းခွင်တွင် ကျားမတန်းတူညီမျှမှုအတွက် တိုက်ပွဲဝင်ခြင်းသည် အမျိုးသမီးအခွင့်အရေးနှင့် အလုပ်သမားအခွင့်အရေး လှုပ်ရှားမှုများအကြား အရေးကြီးသော ဆုံချက်တစ်ခုဖြစ်သည်။

ထို့အပြင်၊ စီးပွားရေးဆိုင်ရာ မူဝါဒများကို ပုံဖော်ရန် နိုင်ငံရေးအာဏာသည် အလွန်အရေးကြီးသည်။ အလုပ်သမားများနှင့် အမျိုးသမီးများသည် နိုင်ငံရေးအခွင့်အရေးများကို အသုံးပြု၍ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများနှင့် ၎င်းတို့အပေါ် သက်ရောက်မှုရှိသည့် စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများကို ပုံဖော်ရန် ကြိုးပမ်းခဲ့ကြသည်။

ဖြစ်ပေါ်နေသော ခွဲခြားဆက်ဆံမှုများ
-------------------------------------------

ခွဲခြားဆက်ဆံမှုသည် အခွင့်အရေးသုံးခုလုံးကို ချိတ်ဆက်ထားသော အဓိကအကြောင်းတရား ဖြစ်သည်။ အမျိုးသမီးများသည် ကာလတလျှောက်လုံး စနစ်တကျ ခွဲခြားဆက်ဆံခံရမှုကို ကြုံတွေ့ခဲ့ရသည်။ အလုပ်သမားလှုပ်ရှားမှုများတွင် အလုပ်ရှင်များက အလုပ်သမားများကို ခွဲခြားဆက်ဆံမှုများကို တိုက်ဖျက်ရန် ဦးစားပေးခဲ့သည်။နိုင်ငံရေးလှုပ်ရှားမှုများတွင် မဲပေးပိုင်ခွင့်နှင့် နိုင်ငံရေးအရ ပါဝင်ခွင့်ကို ကန့်သတ်ထားသည့် ခွဲခြားဆက်ဆံမှု ဥပဒေများကို ဆန့်ကျင်ခြင်းပါဝင်သည်။

ဤလှုပ်ရှားမှုသုံးခုသည် မကြာခဏဆိုသလို ခွဲခြားဆက်ဆံမှုကို တိုက်ဖျက်ရန် အတူတကွ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခဲ့ကြသည်။ ဥပမာအားဖြင့်၊ အမျိုးသမီးသမဂ္ဂများနှင့် အမျိုးသမီးအလုပ်သမားများသည် အမျိုးသမီးအခွင့်အရေးနှင့် အလုပ်သမား အခွင့်အရေး နှစ်ခုလုံးအတွက် တိုက်ပွဲဝင်ခဲ့ကြသည်။

ဆုံချက်များ
---------------

အမှန်တကယ် ဖြစ်ပျက်ခဲ့သော လှုပ်ရှားမှုများနှင့် ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများသည် ဤအခွင့်အရေးသုံးခု၏ ဆုံချက်ကို ပိုမိုကောင်းမွန်စွာ နားလည်ရန် အကူအညီဖြစ်စေသည်။

အမျိုးသမီးများ မဲပေးခွင့် လှုပ်ရှားမှု

၁၉ ရာစုနှင့် ၂၀ ရာစု အစောပိုင်းတွင် အမျိုးသမီးများ မဲပေးခွင့်လှုပ်ရှားမှုသည် ဤဆုံချက်၏ သာဓကတစ်ခု ဖြစ်သည်။ အမျိုးသမီးများသည် နိုင်ငံရေးအခွင့်အရေးများရရှိရန် တိုက်ပွဲဝင်ရုံသာမက အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းများတွင် တန်းတူညီမျှမှု၊ အိမ်ထောင်ရေးနှင့် မိသားစုဥပဒေတွင် ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများနှင့် အခြားသော လူမှုရေးနှင့် စီးပွားရေးဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များကိုလည်း ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းခဲ့ကြသည်။

အမျိုးသမီးမဲပေးခွင့်တိုက်ပွဲသည် တောင်းဆိုထားသည့် တန်းတူညီမျှမှုအတွက် နိုင်ငံရေးအာဏာနှင့် ကိုယ်စားပြုမှု၏ အရေးပါမှုကို မီးမောင်းထိုးပြခဲ့သည်။ အမျိုးသမီးများသည် နိုင်ငံရေးစနစ်တွင် ပါဝင်နိုင်မှသာ စနစ်တကျ ခွဲခြားဆက်ဆံမှုများကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းနိုင်မည်ဟု ယုံကြည်ခဲ့ကြသည်။

အလုပ်သမားသပိတ်များနှင့် ခေါင်းဆောင်မှု

အမျိုးသမီးတို့၏ ခေါင်းဆောင်မှုအောက်တွင် ပြုလုပ်ခဲ့သည့် သမိုင်းဝင် အလုပ်သမားသပိတ်များသည် ဤအခွင့်အရေးသုံးခု၏ ဆုံချက်ကို ပြသသည်။ ၁၉၁၂ ခုနှစ် Lawrence Textile Strike (အမေရိကန်)၊ ၁၉၆၈ ခုနှစ် Dagenham Ford Strike (ဗြိတိန်)နှင့် စက်ရုံအလုပ်သမားများအတွက် ၁၉၇၀ နှင့် ၁၉၈၀ ပြည့်နှစ်များတွင် Global South တွင်ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သော အခြားသော သပိတ်များသည် အမျိုးသမီးအခွင့်အရေးနှင့် အလုပ်သမားအခွင့်အရေး နှစ်ခုလုံးအတွက် တိုက်ပွဲဝင်မှုကို ပြသသည်။

ဤသပိတ်များသည် အလုပ်သမားအခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုများအပြင် လုပ်ငန်းခွင်တွင် ကျားမခွဲခြားဆက်ဆံမှုများကိုလည်း ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် အမျိုးသမီးများအား အဖွဲ့အစည်းဖွဲ့စည်းပိုင်ခွင့်၊ တရားမျှတသော လုပ်ခလစာနှင့် လုပ်ငန်းခွင်တွင် လေးစားခံရမှုတို့ကို ရရှိရန် ကူညီခဲ့သည်။

အိမ်တွင်းအလုပ်သမားများအတွက် ခေတ်သစ်လှုပ်ရှားမှုများ

အိမ်တွင်းအလုပ်သမားများ အများစုမှာ အမျိုးသမီးများဖြစ်ကြသည်။ ဟောင်ကောင်၊ ဖိလစ်ပိုင်၊ အိန္ဒိယနှင့် လက်တင်အမေရိကမှ အိမ်တွင်းအလုပ်သမားများသည် ၎င်းတို့၏ အခွင့်အရေးများအတွက် စုဖွဲ့ခဲ့ကြသည်။ ၂၀၁၁ ခုနှစ်တွင် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အလုပ်သမားအဖွဲ့ (ILO) က အိမ်တွင်းအလုပ်သမားများဆိုင်ရာ ကွန်ဗင်းရှင်း (C189) ကို အတည်ပြုခဲ့သည်။

ဤလှုပ်ရှားမှုသည် နိုင်ငံရေး၊ အလုပ်သမားအခွင့်အရေးနှင့် အမျိုးသမီးအခွင့်အရေးတို့ကို ပေါင်းစပ်ထားသည်။ အိမ်အကူများသည် တန်းတူညီမျှသော အလုပ်သမားအခွင့်အရေးများရရှိရန်၊ ဥပဒေအကာအကွယ်ပေးရန်နှင့် လူမှုအသိအမှတ်ပြုခံရရန် တောင်းဆိုခဲ့ကြသည်။ ၎င်းတို့၏ တိုက်ပွဲတွင် နိုင်ငံတကာဥပဒေများနှင့် မူဝါဒများကို ပုံဖော်ရန် နိုင်ငံရေးအာဏာရရှိရန် ကြိုးပမ်းမှုများလည်း ပါဝင်သည်။

ကလေးမွေးခြင်းမှုဆိုင်ရာ အခွင့်အရေးလှုပ်ရှားမှုများ

ကမ္ဘာအနှံ့ရှိ ကလေးမွေးခြင်းမှုဆိုင်ရာ အခွင့်အရေးလှုပ်ရှားမှုများသည် ဤအခွင့်အရေးသုံးခု၏ ဆုံချက်ကို ပြသသည်။ အမျိုးသမီးများသည် မိမိကိုယ်ကို မိမိဆုံးဖြတ်ခွင့်နှင့် ကိုယ်ဝန်ဆောင်ခြင်း၊ ကလေးမွေးခြင်းမှုဆိုင်ရာ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှု ရရှိပိုင်ခွင့်ကဲ့သို့သော အမျိုးသမီးအခွင့်အရေးများ အတွက် တိုက်ပွဲဝင်ခဲ့ကြသည်။

၎င်းတို့သည် ကလေးမွေးဖွားခြင်းနှင့် ကိုယ်ဝန်ဆောင်ခြင်းဆိုင်ရာ ခွင့်ရက်များ၊ အလုပ်ခွင်တွင် ကလေးထိန်းကျောင်းရေး အထောက်အပံ့များနှင့် လုပ်ငန်းခွင်တွင် ကိုယ်ဝန်ဆောင်မိခင်များကို ခွဲခြား ဆက်ဆံမှုမှ ကာကွယ်ခြင်းတို့ကဲ့သို့သော အလုပ်သမားအခွင့်အရေးများအတွက်လည်း တိုက်ပွဲဝင် ခဲ့ကြသည်။

ထို့ပြင် ဤအခွင့်အရေးများကို ဥပဒေပြုရေးနှင့် မူဝါဒများမှတစ်ဆင့် ရရှိရန် နိုင်ငံရေးစနစ်နှင့် ချိတ်ဆက်ခဲ့ကြသည်။ အမျိုးသမီးအခွင့်အရေး၊ အလုပ်သမားအခွင့်အရေးနှင့် နိုင်ငံရေးပြုပြင်ပြောင်းလဲမှု အတွက် လှုပ်ရှားသူများသည် မိခင်များအတွက် အလုပ်အကိုင် ကာကွယ်ပေးရေးနှင့် မျိုးပွားမှုဆိုင်ရာ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုကို ရရှိနိုင်စေရန် အတူတကွ လုပ်ဆောင်ခဲ့ကြသည်။

စိန်ခေါ်မှုများ
-------------------

အခွင့်အရေးဆက်စပ်မှုများကို လျစ်လျူရှုခြင်း

အမျိုးသမီးအခွင့်အရေးလှုပ်ရှားမှုများတွင် တစ်ခါတစ်ရံ အလုပ်သမားအခွင့်အရေးဆိုင်ရာ စိုးရိမ်မှုများကို လျစ်လျူရှုနိုင်ပြီး၊ အလုပ်သမားလှုပ်ရှားမှုများတွင် အမျိုးသမီးများ၏ အခွင့်အရေးများကို လုံလောက်စွာ ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းခြင်းမရှိနိုင်ပါ။ အလားတူပင် နိုင်ငံရေးလှုပ်ရှားမှုများသည် တစ်ခါတစ်ရံ ဝင်ငွေဆိုင်ရာ မညီမျှမှုများ သို့မဟုတ် ကျားမဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များကို လုံလောက်စွာ အာရုံမစိုက်ခြင်း ဖြစ်နိုင်သည်။

ဤတင်းမာမှုများကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရန် စုဖွဲ့သူများနှင့် ခေါင်းဆောင်များသည် လှုပ်ရှားမှု အချင်းချင်းကြား ဆွေးနွေးခြင်းနှင့် ပိုမိုကျယ်ပြန့်သော မဟာမိတ်ပြုမှုများကို ဖန်တီးခြင်း လိုအပ်သည်။

ခွဲခြားခံရသော အုပ်စုများအတွင်း ကွဲပြားခြားနားချက်များ

အမျိုးသမီးအားလုံး ကြုံတွေ့ရသော အတွေ့အကြုံများ တူညီခြင်းမရှိပါ။ ကမ္ဘာတွင် အမျိုးသမီးများနှင့် အလုပ်သမားများသည် တိုင်းရင်းသားမျိုးနွယ်၊ လူတန်းစား၊ ဘာသာရေး၊ လိင်တိမ်းညွတ်မှုနှင့် အခြားသော လူမှုရေးဆိုင်ရာ ကဏ္ဍများအရ ကွဲပြားသော အတွေ့အကြုံများရှိကြသည်။

ဤကွဲပြားခြားနားမှုများကို အသိအမှတ်ပြုရန်နှင့် ဖယ်ကျဉ်ခံရသော အုပ်စုများ၏ အသံများကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားရန် အရေးကြီးသည်။ တစ်ချိန်တည်းမှာပင် သူတို့ကြား အတူတကွ လုပ်ဆောင်နိုင်သည့် မျှဝေခံယူချက်များကို ရှာဖွေရန်လည်း အရေးကြီးသည်။

နိုင်ငံရေး နေရာယူမှုအတွက် ပြိုင်ဆိုင်မှု

နိုင်ငံရေးတွင် ပါဝင်မှုနှင့် ပါဝါသည် အမျိုးသမီးအခွင့်အရေးနှင့် အလုပ်သမားအခွင့်အရေးတို့၏ အရေးကြီးသော အစိတ်အပိုင်းဖြစ်သော်လည်း၊ နိုင်ငံရေးနေရာယူမှု အတွက် ပြိုင်ဆိုင်မှုသည် တစ်ခါတစ်ရံ တင်းမာမှုများ ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်သည်။ အရင်းအမြစ်များ ကန့်သတ်ထားသည့် နယ်ပယ်များတွင် အုပ်စုများသည် ၎င်းတို့၏ ဦးစားပေးမှုများအတွက် နိုင်ငံရေး ကိုယ်စားပြုမှုနှင့် အရင်းအမြစ်များအတွက် တစ်ခါတစ်ရံ ပြိုင်ဆိုင်ရသည်။ အရေးပါသော ကိစ္စများတွင် ပေါင်းစည်းထားသော မဟာဗျူဟာများ ဖန်တီးခြင်းဖြင့် ဤပြိုင်ဆိုင်မှုကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းနိုင်သည်။

အပြောင်းအလဲကို ဖော်ဆောင်ခြင်း
-----------------------------------------------

နိုင်ငံရေး၊ အလုပ်သမားအခွင့်အရေးနှင့် အမျိုးသမီးအခွင့်အရေးများ၏ ဆုံချက်သည် ပိုမိုသာတူညီမျှပြီး တရားမျှတသော လူ့အဖွဲ့အစည်းတစ်ရပ်အတွက် အလားအလာကောင်းများကို ဖန်တီးပေးသည်။ အမျိုးသမီး အခွင့်အရေး၊ အလုပ်သမားအခွင့်အရေးနှင့် ရွေးကောက်ခံ နိုင်ငံရေးသမားများအကြား ပိုမိုကျယ်ပြန့်သော ချိတ်ဆက်မှုများနှင့် မဟာမိတ်ဖွဲ့ခြင်းသည် ပြောင်းလဲမှုအတွက် ပိုမိုထိရောက်မှုရှိစေမည်ဖြစ်သည်။ မတူညီသော ရှုထောင့်များနှင့် ကျွမ်းကျင်မှုများကို စုစည်းခြင်းဖြင့် လှုပ်ရှားမှုအဖွဲ့အစည်းများသည် ပြောင်းလဲမှုအတွက် ပိုမိုပြီးပြည့်စုံသော နည်းလမ်းများကို ဖော်ထုတ်နိုင်သည်။

နိုင်ငံရေး၊ အမျိုးသမီးအခွင့်အရေးနှင့် အလုပ်သမားအခွင့်အရေးလှုပ်ရှားမှုများတွင် မျိုးဆက်သစ်များ ပါဝင်စေခြင်းသည် ရေရှည်တည်တံ့နိုင်မှုအတွက် အရေးကြီးသည်။ ခေါင်းဆောင်မှုဖွံ့ဖြိုးရေး၊ ကျွမ်းကျင်မှု တည်ဆောက်ခြင်းနှင့် ဝေမျှခြင်းတို့သည် လှုပ်ရှားမှုများကို အားကောင်းစေသည်။ ထို့ပြင်၊ အားလုံးပါဝင်မှု ရှိသော ကျင့်သုံးမှုများနှင့် ဗျူဟာများကို ဦးစားပေးရန် အရေးကြီးသည်။ ခေါင်းဆောင်မှုရာထူးများတွင် ဖယ်ကျဉ်ခံရသော အုပ်စုများကို ကိုယ်စားပြုခြင်းသည် ကွဲပြားသော အတွေ့အကြုံများနှင့် ရှုထောင့်များကို ပါဝင်စေကာ ပြဿနာဖြေရှင်းမှုကို ပိုမိုကောင်းမွန်စေသည်။

ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ စီးပွားရေးနှင့် နိုင်ငံရေးစနစ်များတွင်၊ နိုင်ငံတကာအဆင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုသည် အရေးကြီးသည်။ ဒစ်ဂျစ်တယ်ပလက်ဖောင်းများ၊ နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းများနှင့် နိုင်ငံတကာအဆင့် စည်းရုံးလှုံ့ဆော်မှုများသည် နယ်စပ်များကို ကျော်လွန်၍ အခွင့်အရေးများကို ကာကွယ်ရာတွင် အကူအညီဖြစ်စေသည်။

နိဂုံး
-------

နိုင်ငံရေး၊ အလုပ်သမားအခွင့်အရေးနှင့် အမျိုးသမီးအခွင့်အရေးတို့၏ ဆုံချက်သည် ပိုမိုတရားမျှတပြီး ညီမျှသော လူ့အဖွဲ့အစည်းကို ရှာဖွေရာတွင် ရှုပ်ထွေးပြီး အပြန်အလှန်ဆက်နွယ်နေသော ခရီးလမ်းတစ်ခုကို မီးမောင်းထိုးပြနိုင်သည်။ ဤအခွင့်အရေးသုံးခု၏ အပြန်အလှန်ဆက်နွယ်မှုကို နားလည်ခြင်းသည် လူမှုရေးပြောင်းလဲမှုအတွက် ပိုမိုထိရောက်သော နည်းဗျူဟာများကို ဖန်တီးရန် အရေးကြီးသည်။ ထို့ကြောင့် အပြန်အလှန်ဖြစ်စေသော အားပြုမှုများ၊ ဖိနှိပ်မှုများကို သတိပြုမိရင်းဖြင့် ပိုမိုကောင်းမွန်သော ဝန်းကျင်တစ်ခုကို တည်ဆောက်နိုင်ပါစေကြောင်း။ ။

အမျိုးသမီးအသံအမျိုးသမီးအားမာန် စာစဉ် အမှတ်(၇) ကို အပြည့်အစုံ ဖတ်ရှုနိုင်ပါပြီရှင်။
https://drive.google.com/file/d/1bYrwUV79wkNmbMY61EmLFSUt3BuPl0Kn/view?usp=sharing

#politicsforwomenmyanmar
#whatishappeninginmyamar
#Advocacy
#politics
#media

0 Comments

5/13/2025 0 Comments

လုပ်ငန်းခွင်အတွင်း လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှုများ

ရေးသားသူ- ကံ့ကော်ဖြူ

အမျိုးသမီးအသံ အမျိုးသမီးအသံ စာစဉ်အမှတ် (၇) မှ ကောက်နုတ်ဖော်ပြသည်။

လုပ်ငန်းခွင်အတွင်း လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှုသည် ကမ္ဘာတစ်ဝန်းလုံးရှိ အလုပ်သမားများ ရင်ဆိုင်နေရသည့် ပြင်းထန်သော ပြဿနာတစ်ရပ်ဖြစ်သည်။ ဤပြဿနာသည် ဝန်ထမ်းများ၏ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာနှင့် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကျန်းမာရေးအပေါ် ထိခိုက်စေရုံသာမက၊ အဖွဲ့အစည်းများ၏ လုပ်ငန်းလည်ပတ်မှုနှင့် ဂုဏ်သိက္ခာကိုပါ ထိခိုက်စေသည်။

လုပ်ငန်းခွင်အတွင်း လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှုဆိုသည်မှာ လိင်အခြေပြု မလိုလားအပ်သော အပြုအမူများဖြစ်သည်။ ၎င်းတွင် နှုတ်ဖြင့်၊ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ သို့မဟုတ် အခြား နည်းလမ်းများဖြင့် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ ထိပါးနှောင့်ယှက်မှုများ ပါဝင်သည်။ ဤအပြုအမူများသည် လက်ခံသူအတွက် မလိုလားအပ်၊ မသင့်လျော်ဘဲ ခြိမ်းခြောက်မှု၊ ရန်လိုမှု သို့မဟုတ် စော်ကားမှုကို ဖြစ်စေသော လုပ်ငန်းခွင် ပတ်ဝန်းကျင်ကို ဖန်တီးသည်။
နိုင်ငံအများစုတွင် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှုကို အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုရာ၌ အဓိကအချက်နှစ်ချက် ပါဝင်သည်-

Quid pro quo (တစ်ခုအတွက် တစ်ခု) - တစ်စုံတစ်ဦးက အလုပ်အကိုင်ဆိုင်ရာ အကျိုးခံစားခွင့်များ (ရာထူးတိုး၊ လစာတိုး၊ အလုပ်တည်မြဲရေး) အတွက် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ တောင်းဆိုမှုများ ပြုလုပ်ခြင်း၊ သို့မဟုတ် ထိုတောင်းဆိုမှုကို ပယ်ချပါက အလုပ်ထုတ်ခံရခြင်း၊ ရာထူးလျှော့ချခံရခြင်း စသည့် ခြိမ်းခြောက်မှုများ ပြုလုပ်ခြင်း

ရန်လိုသော လုပ်ငန်းခွင် ပတ်ဝန်းကျင် - ဝန်ထမ်းများအတွက် ကြောက်လန့်ခြိမ်းခြောက်ခံရသော၊ ရန်လိုသော သို့မဟုတ် စော်ကားခံရသော လုပ်ငန်းခွင် ပတ်ဝန်းကျင်ကို ဖန်တီးသော လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အပြုအမူများ

လုပ်ငန်းခွင်အတွင်း လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှု ပုံစံများ
---------------------------------------------------------------------

လုပ်ငန်းခွင်အတွင်း လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှုသည် ပုံစံအမျိုးမျိုးဖြင့် ဖြစ်ပွားနိုင်သည်-

၁။ နှုတ်ဖြင့် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှု

နှုတ်ဖြင့် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှုတွင် အောက်ပါတို့ ပါဝင်နိုင်သည်-

လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဟာသများ၊ ပုံပြင်များ သို့မဟုတ် မှတ်ချက်များ
တစ်ဦးတစ်ယောက်၏ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ပုံသဏ္ဌာန်၊ ဝတ်စားဆင်ယင်မှု သို့မဟုတ် လိင်စိတ်ခံယူမှုအပေါ် ဝေဖန်မှတ်ချက်ပြုခြင်း
လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ သဘောသဘာဝ ပါဝင်သော မလိုလားအပ်သော မေးခွန်းများ မေးမြန်းခြင်း
တစ်ဦးတစ်ယောက်၏ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဘဝ သို့မဟုတ် အတွေ့အကြုံများအကြောင်း ကောလဟာလများ ဖြန့်ဖြူးခြင်း
လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အဆိုပြုချက်များ သို့မဟုတ် ဖိတ်ခေါ်မှုများကို ထပ်ခါထပ်ခါ ပြုလုပ်ခြင်း
ရိုင်းစိုင်းသော၊ ရုန့်ရင်းသော လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အသုံးအနှုန်းများ အသုံးပြုခြင်း
လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ ရှုထောင့်မှ ခြိမ်းခြောက်မှုများ ပြုလုပ်ခြင်း

၂။ ရုပ်ပိုင်းဖြင့် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှု

ရုပ်ပိုင်းဖြင့် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှုတွင် အောက်ပါတို့ ပါဝင်နိုင်သည်-

မလိုလားအပ်သော ကိုယ်ခန္ဓာ ထိတွေ့မှုများ (ဥပမာ - ပွတ်သပ်ခြင်း၊ ပေါင်ပေါ်၊ ပခုံးပေါ်တွင် လက်တင်ခြင်း)
နမ်းရှိုက်ခြင်း သို့မဟုတ် ဖက်ခြင်း
လမ်းပိတ်ခြင်း သို့မဟုတ် တစ်ဦးနှင့်တစ်ဦး နီးကပ်စွာ ရပ်ခိုင်းခြင်း
ကိုယ်ခန္ဓာအပေါ် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ သဘောဆောင်သော အမူအရာများ ပြုလုပ်ခြင်း
လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကျူးကျော်မှု သို့မဟုတ် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ တိုက်ခိုက်မှု

၃။ မျက်စိဖြင့်မြင်နိုင်သော/ပုံရိပ်ဆိုင်ရာ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှု

မျက်စိဖြင့်မြင်နိုင်သော သို့မဟုတ် ပုံရိပ်ဆိုင်ရာ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှုတွင် အောက်ပါတို့ ပါဝင်နိုင်သည်-

လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ ရုပ်ပုံများ၊ ပိုစတာများ သို့မဟုတ် ပုံဆွဲမှုများ ပြသခြင်း သို့မဟုတ် ဖြန့်ဖြူးခြင်း
လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ ရုပ်ရှင်များ သို့မဟုတ် ဗွီဒီယိုများ ပြသခြင်း
လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ သဘောသဘာဝ ပါဝင်သော ညစ်ညမ်းသော စာပေများ ဖတ်ရှုစေခြင်း သို့မဟုတ် ဖြန့်ဖြူးခြင်း
မသင့်လျော်သော လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အမူအရာများ သို့မဟုတ် သင်္ကေတများ ပြုလုပ်ခြင်း

၄။ ဆိုက်ဘာ သို့မဟုတ် ဒစ်ဂျစ်တယ်အခြေပြု လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှု

ခေတ်သစ် လုပ်ငန်းခွင်အတွင်း လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှုသည် ဒစ်ဂျစ်တယ်နည်းလမ်းများမှတစ်ဆင့် ဖြစ်ပွားလာနိုင်သည်-

အီးမေးလ်၊ စာတိုပို့စနစ် သို့မဟုတ် လူမှုမီဒီယာမှတစ်ဆင့် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြောင်းအရာများ ပေးပို့ခြင်း
လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ ပုံရိပ်များ သို့မဟုတ် ဗွီဒီယိုများ ဖေါ်ပြခြင်း သို့မဟုတ် ပေးပို့ခြင်း
ဗွီဒီယို ကွန်ဖရင့်အတွင်း မသင့်လျော်သော အဝတ်အစားဝတ်ဆင်ခြင်း သို့မဟုတ် အပြုအမူများ ပြုလုပ်ခြင်း
အွန်လိုင်းပလက်ဖောင်းများတွင် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ နှောင့်ယှက်မှုများ ပြုလုပ်ခြင်း
မလိုလားအပ်သော လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြောင်းအရာများ ပါဝင်သော မက်ဆေ့ဂျ်များကို ထပ်ခါထပ်ခါ ပေးပို့ခြင်း

၅။ အခွင့်အာဏာအလွဲသုံးစားပြုမှုဖြင့် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှု

အခွင့်အာဏာအလွဲသုံးစားပြုမှုဖြင့် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှုသည် အောက်ပါအခြေအနေများတွင် ဖြစ်ပွားနိုင်သည်-

ရာထူးတိုးမြှင့်ပေးရန်၊ လစာတိုးမြှင့်ပေးရန်၊ သို့မဟုတ် အခြားသော အလုပ်အကိုင်ဆိုင်ရာ အကျိုးကျေးဇူးများ ရရှိရန်အတွက် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ တောင်းဆိုမှုများ
လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ တောင်းဆိုမှုများကို ငြင်းဆန်ပါက အလုပ်ထုတ်ခံရခြင်း၊
ရာထူးလျှော့ချခံရခြင်း သို့မဟုတ် အခြား အလုပ်အကိုင်ဆိုင်ရာ လက်တုံ့ပြန်မှုများဖြင့် ခြိမ်းခြောက်ခြင်း
စွမ်းဆောင်ရည် အကဲဖြတ်မှုများတွင် မျက်နှာသာပေးရန် သို့မဟုတ် မပေးရန်အတွက် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ တောင်းဆိုမှုများ ပြုလုပ်ခြင်း အလုပ်သမားများအပေါ် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အလိုဆန္ဒများ ဖြည့်ဆည်းရန် ဖိအားပေးကာ စီမံခန့်ခွဲမှုအဆင့် အခွင့်အာဏာကို အသုံးပြုခြင်း

လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှု၏ သက်ရောက်မှုများ
--------------------------------------------------------------

လုပ်ငန်းခွင်အတွင်း လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှုသည် ထိခိုက်ခံရသူ၊ လုပ်ငန်းခွင်နှင့် ကျယ်ပြန့်သော လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းအပေါ် ကြီးမားသော သက်ရောက်မှုများ ရှိနိုင်သည်။

စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ သက်ရောက်မှုများ

စိတ်ဖိစီးမှု၊ စိုးရိမ်ပူပန်မှုနှင့် စိတ်ဓာတ်ကျဆင်းမှု
စိတ်ဒဏ်ရာ နောက်ဆက်တွဲ စိတ်ဖိစီးမှု ရောဂါလက္ခဏာများ (PTSD)
အိပ်စက်မှု ပြဿနာများ - အိပ်ရခက်ခြင်း သို့မဟုတ် အိပ်မက်ဆိုးများ
စိတ်ဖိစီးမှုဆိုင်ရာ ရောဂါလက္ခဏာများ - ခေါင်းကိုက်ခြင်း၊ ပင်ပန်းနွမ်းနယ်ခြင်း
ကိုယ့်ကိုယ်ကို ယုံကြည်မှု နှင့် ကိုယ်ပိုင်တန်ဖိုး လျော့နည်းခြင်း
အရက်သောက်ခြင်း သို့မဟုတ် မူးယစ်ဆေးဝါးသုံးစွဲခြင်း အပါအဝင် အန္တရာယ်ရှိသော ရင်ဆိုင်တုံ့ပြန်မှု အပြုအမူများ
စိတ်ဓာတ်ကျဆင်းခြင်း သို့မဟုတ် စိတ်ဓာတ်ကျရောဂါ
ကိုယ့်ကိုယ်ကို သတ်သေလိုသော အတွေးများ သို့မဟုတ် အပြုအမူများ

ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ သက်ရောက်မှုများ

ခေါင်းကိုက်ခြင်း သို့မဟုတ် နာကျင်ကိုက်ခဲခြင်း
ဝမ်းဗိုက်နာကျင်မှု သို့မဟုတ် အစာခြေစနစ် ပြဿနာများ
သွေးပေါင်ချိန် မြင့်တက်ခြင်း
နှလုံးခုန်နှုန်း မြန်ခြင်း သို့မဟုတ် မမှန်ခြင်း
ခံတွင်းခြောက်ခြင်း သို့မဟုတ် အသက်ရှူရခက်ခြင်း
ခန္ဓာကိုယ်ကျန်းမာရေး ယိုယွင်းလာခြင်း
ထပ်ခါထပ်ခါ ဖျားနာခြင်း သို့မဟုတ် ရောဂါကူးစက်မှုများ

အလုပ်အကိုင်ဆိုင်ရာ သက်ရောက်မှုများ

အလုပ်လုပ်ကိုင်နိုင်စွမ်း လျော့နည်းခြင်း
အာရုံစူးစိုက်မှု လျော့နည်းခြင်း
အလုပ်ပျက်ကွက်မှု မြင့်တက်လာခြင်း
အလုပ်အပေါ် စိတ်ဝင်စားမှု လျော့နည်းခြင်း
အသက်မွေးဝမ်းကျောင်း ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု ထိခိုက်ခြင်း
ဝင်ငွေ ဆုံးရှုံးမှု
အလုပ်မှ နှုတ်ထွက်ခြင်း
အလုပ်သစ် ရှာဖွေရန် ခက်ခဲခြင်း

လူမှုရေးဆိုင်ရာ သက်ရောက်မှုများ

အကူအညီ တောင်းခံရန် ဝန်လေးခြင်း သို့မဟုတ် မရဲခြင်း
အရှက်ရခြင်း၊ အပြစ်ရှိသည်ဟု ခံစားရခြင်း သို့မဟုတ် ကိုယ့်ကိုယ်ကို အပြစ်တင်ခြင်း
လူမှုဆက်ဆံရေး ပြဿနာများ
မိသားစု၊မိတ်ဆွေများနှင့် ဆက်ဆံရေး တင်းမာမှုများ
အခြားသူများကို ယုံကြည်မှု လျော့နည်းခြင်း
လူမှုရေးအရ အထီးကျန်ဖြစ်ခြင်း

စီးပွားရေးဆိုင်ရာ သက်ရောက်မှုများ

ထုတ်လုပ်နိုင်စွမ်း လျော့နည်းခြင်း
ဝန်ထမ်းများ၏ စိတ်ဓာတ်နှင့် အလုပ်စိတ်အားထက်သန်မှု ကျဆင်းခြင်း
ဝန်ထမ်းအပြောင်းအလဲနှုန်း မြင့်မားလာခြင်း
ဝန်ထမ်းသစ်ခန့်အပ်ခြင်းနှင့် လေ့ကျင့်သင်ကြားပေးခြင်း ကုန်ကျစရိတ်များ
မကြာခဏ ပျက်ကွက်မှုများနှင့် နာမကျန်းခွင့်ယူမှုများ
တရားရေးရာ ကုန်ကျစရိတ်နှင့် လျော်ကြေးများ
အာမခံ ကုန်ကျစရိတ် မြင့်တက်လာခြင်း

ဂုဏ်သိက္ခာဆိုင်ရာ သက်ရောက်မှုများ

အဖွဲ့အစည်း၏ ဂုဏ်သိက္ခာနှင့် ပုံရိပ် ထိခိုက်ခြင်း
အများပြည်သူနှင့် ဆက်ဆံရေး ပြဿနာများ
ဖောက်သည်များ ဆုံးရှုံးခြင်း
ကောင်းမွန်သော ဝန်ထမ်းများ ဆုံးရှုံးခြင်း
အရည်အချင်းပြည့်ဝသော ရောင်းရမ်းသူများက အဖွဲ့အစည်းတွင် အလုပ်လုပ်ရန် စိတ်မဝင်စားခြင်း
ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများ၏ ယုံကြည်မှု ဆုံးရှုံးခြင်း
စီးပွားဖက်များနှင့် ဆက်ဆံရေး ထိခိုက်ခြင်း

လုပ်ငန်းခွင် ယဉ်ကျေးမှုအပေါ် သက်ရောက်မှုများ

အဖွဲ့လိုက် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု လျော့ပါးခြင်း
ယုံကြည်မှုနှင့် လေးစားမှု ဆုံးရှုံးခြင်း
လုပ်ငန်းခွင်တွင် ခွဲခြားဆက်ဆံမှု ပိုမိုများပြားလာခြင်း
လုံခြုံမှုမရှိဟု ခံစားရသော လုပ်ငန်းခွင် ပတ်ဝန်းကျင် ဖြစ်ပေါ်လာခြင်း
ပိုမိုကျယ်ပြန့်သော စည်းကမ်းပိုင်းဆိုင်ရာ ပြဿနာများ ပေါ်ပေါက်လာခြင်း
တီထွင်ဆန်းသစ်မှုနှင့် ဖန်တီးမှု လျော့နည်းခြင်း

လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းအပေါ် သက်ရောက်မှု

စီးပွားရေး ကုန်ထုတ်လုပ်မှု ဆုံးရှုံးခြင်း
ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှု ကုန်ကျစရိတ်များ မြင့်တက်လာခြင်း
လူမှုဖူလုံရေး ကုန်ကျစရိတ်များ
တရားရုံးစနစ်အပေါ် ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုး ဖြစ်စေခြင်း
လူမှုရေး မညီမျှမှုများ ပိုမိုဆိုးရွားလာခြင်း
ကျားမတန်းတူညီမျှမှု မရရှိခြင်း

လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှုနှင့် ဥပဒေရေးရာ ကိစ္စရပ်များ
-------------------------------------------------------------------------------------

လုပ်ငန်းခွင်အတွင်း လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှုသည် နိုင်ငံအများစုတွင် တရားမဝင်ဖြစ်ပြီး ဥပဒေဆိုင်ရာ ကာကွယ်မှုများ ရှိသည်။ နိုင်ငံအလိုက် ဥပဒေ ကွဲပြားမှုများ ရှိသော်လည်း၊ အများအားဖြင့် အလုပ်ရှင်များသည် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှုမှ ကင်းလွတ်သည့် လုပ်ငန်းခွင် ပတ်ဝန်းကျင်ကို ဖန်တီးရန် တာဝန်ရှိသည်။

ကုမ္ပဏီများ၊ အလုပ်ရှင်များ၏တာဝန်

ကုမ္ပဏီများ၊ အလုပ်ရှင်များအနေဖြင့် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှုများကို တားဆီးကာကွယ်ရန် အောက်ပါတို့ကို ဆောင်ရွက်ရမည်။

ရှင်းလင်းသော မူဝါဒများ ချမှတ်ခြင်း - လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှုအပေါ် သည်းခံမည်မဟုတ်ကြောင်း ရှင်းလင်းစွာ ဖော်ပြထားသော မူဝါဒများ ချမှတ်ခြင်း

အသိပညာပေး သင်တန်းများ ပြုလုပ်ခြင်း - ဝန်ထမ်းများအား လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှုဆိုသည်မှာ အဘယ်နည်း၊ မည်သို့တိုင်ကြားရမည်နှင့် မည်သို့တုံ့ပြန်ရမည်ကို သင်တန်းပေးခြင်း

တိုင်ကြားမှု လုပ်ငန်းစဉ်များ ထားရှိခြင်း - ဝန်ထမ်းများအနေဖြင့် လွယ်ကူစွာ တိုင်ကြားနိုင်သော နည်းလမ်းများ ထားရှိခြင်း

ချက်ချင်း အရေးယူဆောင်ရွက်ခြင်း - တိုင်ကြားမှုများကို လျင်မြန်စွာ စုံစမ်းစစ်ဆေးပြီး သင့်လျော်သော အရေးယူမှုများ ပြုလုပ်ခြင်း

ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ခြင်း - ဝန်ထမ်းများ၏ အမူအကျင့်နှင့် လုပ်ငန်းခွင် ယဉ်ကျေးမှုကို ဆက်လက်စောင့်ကြည့်ခြင်း

လက်တုံ့ပြန်မှုမှ ကာကွယ်ခြင်း - တိုင်ကြားသူများကို လက်တုံ့ပြန်မှုမှ ကာကွယ်ပေးခြင်း

တိုင်ကြားသူများအတွက်

လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှု ခံစားရပါက အောက်ပါအချက်များကို လုပ်ဆောင်သင့်သည်။

မှတ်တမ်းတင်ထားပါ - ဖြစ်ရပ်၏ အချိန်၊ နေရာ၊ ပါဝင်ပတ်သက်သူများ၊ သက်သေများနှင့် အသေးစိတ်အချက်များကို မှတ်တမ်းတင်ထားပါ

နားလည်သူတစ်ဦးနှင့် စကားပြောပါ - ယုံကြည်စိတ်ချရသော လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်၊ မိသားစုဝင်၊ မိတ်ဆွေ သို့မဟုတ် ပံ့ပိုးကူညီသူတစ်ဦးနှင့် စကားပြောပါ

တိုင်ကြားပါ - ကုမ္ပဏီ၏ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများအတိုင်း ဖြစ်ရပ်ကို တိုင်ကြားပါ (သင်၏ မန်နေဂျာ၊ လူ့စွမ်းအားအရင်းအမြစ်ဌာန၊ သီးခြားလွတ်လပ်သော တိုင်ကြားမှုစနစ်)

မန်နေဂျာများအတွက်

မန်နေဂျာတစ်ဦးအနေဖြင့် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှု တိုင်ကြားချက်ကို လက်ခံရရှိပါက အောက်ပါအချက်များကို လုပ်ဆောင်သင့်သည်-

စာနာမှုရှိစွာ နားထောင်ပါ - တိုင်ကြားသူ၏ စိုးရိမ်ပူပန်မှုများကို စာနာနားလည်မှုရှိစွာ ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းပါ

လက်ငင်း အရေးယူဆောင်ရွက်ပါ - တိုင်ကြားချက်ကို သတ်မှတ်ထားသော လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများနှင့်အညီ လျင်မြန်စွာ တုံ့ပြန်ပါ

လျှို့ဝှက်ထိန်းသိမ်းမှု ထားရှိပါ - သိရှိသင့်သူများကိုသာ သိရှိစေရန် အချက်အလက်များကို လုံခြုံစွာ ထိန်းသိမ်းပါ

လုပ်ငန်းစဉ် အဆင့်ဆင့်ကို ရှင်းပြပါ - တိုင်ကြားသူကို စုံစမ်းစစ်ဆေးမှု လုပ်ငန်းစဉ်အကြောင်း ရှင်းပြပါ

စေ့စပ်ညှိနှိုင်းရန် ကြိုးစားခြင်းကို ရှောင်ကြဉ်ပါ - လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှုသည် လုပ်ငန်းခွင်အတွင်း သည်းခံခွင့်လွှတ်၍ မရသော ကိစ္စဖြစ်ကြောင်း ရှင်းပြပါ

ကျွမ်းကျင်သူများထံ လွှဲပြောင်းပါ - လူ့စွမ်းအားအရင်းအမြစ်ဌာန၊ ဥပဒေဌာန သို့မဟုတ် သင့်လျော်သော အခြားပုဂ္ဂိုလ်များထံ ကိစ္စရပ်ကို လွှဲပြောင်းပေးပါ

လက်တုံ့ပြန်မှုများကို တားဆီးပါ - တိုင်ကြားသူအား လက်တုံ့ပြန်မှုမှ ကာကွယ်ပေးပါ

လက်ရှိ စိန်ခေါ်မှုများ
-------------------------------

မတိုင်ကြားဘဲနေခြင်း - ထိခိုက်ခံရသူများသည် လက်တုံ့ပြန်ခံရမည်ကို စိုးရိမ်သောကြောင့် သို့မဟုတ် ၎င်းတို့၏ တိုင်ကြားမှုကို အရေးမယူလိမ့်မည်ဟု ယုံကြည်သောကြောင့် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှုများကို တိုင်ကြားရန် ဝန်လေးကြသည်။

ဥပဒေ အားနည်းခြင်း - နိုင်ငံအချို့တွင် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှုဆိုင်ရာ ဥပဒေများသည် အားနည်းခြင်း သို့မဟုတ် ကောင်းစွာ အကောင်အထည်မဖော်ခြင်း

စွမ်းဆောင်ရည် မလုံလောက်ခြင်း - အဖွဲ့အစည်းများသည် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှု တိုင်ကြားချက်များကို ထိရောက်စွာ ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရန် လိုအပ်သော ကျွမ်းကျင်မှု သို့မဟုတ် အရင်းအမြစ်များ မရှိခြင်း

ရှုပ်ထွေးသော ပါဝါ ဆက်ဆံရေးများ - လုပ်ငန်းခွင်အတွင်း ပါဝါ မညီမျှမှုများက လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှုများကို ယဉ်ကျေးမှုအရ ခွင့်ပြုစေခြင်း

ခြေရာခံရန် ခက်ခဲသော ပုံစံသစ်များ - ဒစ်ဂျစ်တယ်နည်းပညာနှင့် အဝေးမှ အလုပ်လုပ်ကိုင်ခြင်းသည် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှု ပုံစံသစ်များကို ဖြစ်ပေါ်စေခြင်း

ယဉ်ကျေးမှု ပြောင်းလဲရန် ခက်ခဲခြင်း - အချို့သော လုပ်ငန်းကဏ္ဍများနှင့် ကုမ္ပဏီ ယဉ်ကျေးမှုများတွင် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှုကို လျစ်လျူရှုခြင်း သို့မဟုတ် ခွင့်ပြုခြင်းများ အမြစ်တွယ်နေခြင်း

လုံခြုံသော လုပ်ငန်းခွင်ဖြစ်စေရန် လုပ်ဆောင်ရန် နည်းလမ်းများ
-----------------------------------------------------------------------------------------

လုပ်ငန်းခွင်အတွင်း လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှုကို ထိရောက်စွာ တိုက်ဖျက်ရန် အောက်ပါ နည်းလမ်းများကို အသုံးပြုနိုင်သည်-

အပြောင်းအလဲကို မောင်းနှင်ရန် စုပေါင်းလုပ်ဆောင်ခြင်း - အလုပ်ရှင်များ၊ အလုပ်သမားများ၊ သမဂ္ဂများ၊ လူမှုအဖွဲ့အစည်းများနှင့် အစိုးရများ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခြင်း

နည်းပညာကို အသုံးချခြင်း - တိုင်ကြားမှု စနစ်များ၊ သင်တန်းများနှင့် အသိပညာပေး လှုပ်ရှားမှုများအတွက် နည်းပညာကို အသုံးပြုခြင်း

ဘက်ပေါင်းစုံမှ ချဉ်းကပ်ခြင်း - ဥပဒေရေးရာ၊ ယဉ်ကျေးမှု၊ ပညာရေးနှင့် စီးပွားရေးဆိုင်ရာ စွမ်းဆောင်ရည်မြှင့်တင်ခြင်း ကဲ့သို့သော နည်းလမ်းပေါင်းစုံ အသုံးပြုခြင်း

အခြေခံအကြောင်းရင်းများကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းခြင်း - ကျားမ မညီမျှမှု၊ ခွဲခြားဆက်ဆံမှုနှင့် ပါဝါ မညီမျှမှုကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းခြင်း

ယဉ်ကျေးမှု ပြောင်းလဲမှု တည်ဆောက်ခြင်း - အပြန်အလှန် လေးစားမှုနှင့် ကျားမတန်းတူညီမျှမှု တန်ဖိုးထားသော လုပ်ငန်းခွင် ယဉ်ကျေးမှု ဖန်တီးခြင်း

ကောင်းမွန်သော အလေ့အကျင့်များ မျှဝေခြင်း - ကုမ္ပဏီများနှင့် လုပ်ငန်းကဏ္ဍများအကြား အတွေ့အကြုံနှင့် အကောင်းဆုံး အလေ့အကျင့်များ ဖလှယ်ခြင်း

စဉ်ဆက်မပြတ် လေ့လာခြင်းနှင့် တိုးတက်အောင် လုပ်ဆောင်ခြင်း - အရေးယူဆောင်ရွက်မှု၏ ထိရောက်မှုကို ပုံမှန် ဆန်းစစ်ခြင်းနှင့် တိုးတက်အောင် လုပ်ဆောင်ခြင်း

နိဂုံး
-------

လုပ်ငန်းခွင်အတွင်း လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှုသည် တစ်ဦးချင်း၊ အဖွဲ့အစည်းများနှင့် ကျယ်ပြန့်သော လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းအပေါ် ကြီးမားသော သက်ရောက်မှုများရှိသော ရှုပ်ထွေးသော ပြဿနာတစ်ရပ် ဖြစ်သည်။ ယင်းကို တားဆီးကာကွယ်ရန်နှင့် တုံ့ပြန်ရန် ဘက်ပေါင်းစုံမှ စုပေါင်းအားထုတ်မှု လိုအပ်သည်။

အလုပ်ရှင်များအနေဖြင့် ရှင်းလင်းသော မူဝါဒများနှင့် လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများ ချမှတ်ခြင်း၊ သင်တန်းများပေးခြင်း၊ တိုင်ကြားမှုစနစ် အားကောင်းအောင် လုပ်ဆောင်ခြင်းနှင့် စံပြဖြစ်စေသော ခေါင်းဆောင်မှုနှင့် လုပ်ငန်းခွင် ယဉ်ကျေးမှုဖြင့် ကြီးမားသော အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်နိုင်သည်။ အလုပ်သမားများအနေဖြင့် လည်း မိမိအခွင့်အရေးများကို သိရှိရန်၊ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှုများကို တိုင်ကြားရန်နှင့် အခြားသူများကို ပံ့ပိုးကူညီရန် တာဝန်ရှိသည်။

လုပ်ငန်းခွင်အတွင်း လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှုကို တိုက်ဖျက်ခြင်းသည် တစ်ကိုယ်ရည် ဂုဏ်သိက္ခာနှင့် လူ့အခွင့်အရေးကို လေးစားခြင်းအတွက် သာမက၊ ပိုမိုလုံခြုံ၍ အလုပ်ဖြစ်ပြီး အကျိုးအမြတ်ရှိသော လုပ်ငန်းခွင်များ ဖန်တီးရန်အတွက်လည်း အရေးကြီးသည်။

စုပေါင်းအားထုတ်မှုဖြင့်၊ ကျွန်ုပ်တို့သည် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှုမှ ကင်းလွတ်သည့် လုပ်ငန်းခွင် ယဉ်ကျေးမှုကို ဖန်တီးနိုင်ပြီး၊ လူတိုင်းက ၎င်းတို့၏ ဂုဏ်သိက္ခာနှင့် လုံခြုံရေး အပြည့်အဝဖြင့် အလုပ်လုပ်နိုင်သည့် အနာဂတ်သို့ ဦးတည်နိုင်မည် ဖြစ်သည်။

အမျိုးသမီးအသံအမျိုးသမီးအားမာန် စာစဉ် အမှတ်(၇) ကို အပြည့်အစုံ ဖတ်ရှုနိုင်ပါပြီရှင်။
https://drive.google.com/file/d/1bYrwUV79wkNmbMY61EmLFSUt3BuPl0Kn/view?usp=sharing

#politicsforwomenmyanmar
#whatishappeninginmyamar
#Advocacy
#politics
#media

0 Comments

5/13/2025 0 Comments

အလုပ်သမားအဖွဲ့အစည်းနှင့် သမဂ္ဂများ၏ အခန်းကဏ္ဍ

ရေးသားသူ- Liliane

အမျိုးသမီးအသံ အမျိုးသမီးအသံ စာစဉ်အမှတ် (၇) မှ ကောက်နုတ်ဖော်ပြသည်။

ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းရှိ အလုပ်သမားသမိုင်းတစ်လျှောက်တွင် သမဂ္ဂများသည် အလုပ်သမားများ၏ ဘဝကို ပြောင်းလဲစေခဲ့သည့် အခွင့်အရေးတိုက်ပွဲများတွင် အရေးပါသော အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်ခဲ့ကြသည်။

နိဒါန်း
-----------

အလုပ်သမားအဖွဲ့အစည်းနှင့် သမဂ္ဂများသည် အလုပ်သမားများ၏ အခွင့်အရေးများကို ကာကွယ် စောင့်ရှောက်ရန်၊ လုပ်ငန်းခွင်အခြေအနေများ တိုးတက်ကောင်းမွန်လာစေရန်နှင့် တရားမျှတမှုရှိသော စီးပွားရေးစနစ်ကို ဖန်တီးရန် လုပ်ဆောင်လျက်ရှိသော အဖွဲ့အစည်းများဖြစ်ကြသည်။ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းရှိ အလုပ်သမားသမိုင်းတစ်လျှောက်တွင် သမဂ္ဂများသည် အလုပ်သမားများ၏ ဘဝကို ပြောင်းလဲစေခဲ့သည့် အခွင့်အရေးတိုက်ပွဲများတွင် အရေးပါသော အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်ခဲ့ကြသည်။

အလုပ်သမားသမဂ္ဂများ၏ သမိုင်းကြောင်း
--------------------------------------------------------

အလုပ်သမားသမဂ္ဂများသည် စက်မှုတော်လှန်ရေးကာလအတွင်း ၁၈-၁၉ ရာစုနှစ်များတွင် စတင်ပေါ်ပေါက်ခဲ့သည်။ ဥရောပနှင့် အမေရိကန်နိုင်ငံများတွင် စက်ရုံအလုပ်သမားများသည် များစွာသော ခေါင်းပုံဖြတ်အမြတ်ထုတ်မှုများ၊ ဘေးအန္တရာယ်ရှိသော လုပ်ငန်းခွင်အခြေအနေများ၊ ရှည်လျားသော အလုပ်ချိန်နာရီများနှင့် နည်းပါးသော လုပ်ခလစာများကို ရင်ဆိုင်ခဲ့ကြရသည်။ ထိုအခြေအနေများက အလုပ်သမားများကို စုပေါင်းတောင်းဆိုမှုများ ပြုလုပ်ရန် တွန်းအားပေးခဲ့သည်။

လုပ်ငန်းခွင်အခြေအနေများ တိုးတက်လာစေရန်၊ အလုပ်ချိန်လျှော့ချရန်နှင့် လစာတိုးမြှင့်ရန် တိုက်ပွဲဝင်ခဲ့ကြသည့် သမဂ္ဂကြောင့် ရရှိလာခဲ့သော အခွင့်အရေးများတွင် အောက်ပါတို့ပါဝင်သည်-

တစ်ရက် ၈ နာရီအလုပ်ချိန်သတ်မှတ်ခြင်း
အနိမ့်ဆုံးလုပ်ခလစာ သတ်မှတ်ခြင်း
ကလေးလုပ်သားပေါ်လစီများ
အပတ်စဉ်နားရက်များ
ကျန်းမာရေးနှင့် ဘေးအန္တရာယ်ကင်းရှင်းရေး စည်းမျဉ်းများ
အလုပ်သမားလျော်ကြေးခံစားခွင့်များ

မြန်မာနိုင်ငံရှိ အလုပ်သမားသမဂ္ဂလှုပ်ရှားမှု
-------------------------------------------------------

မြန်မာနိုင်ငံတွင် အလုပ်သမားသမဂ္ဂလှုပ်ရှားမှုသည် ကိုလိုနီခေတ်ကာလက ရေနံနှင့် သတ္တုတွင်းလုပ်သားများ၊ ဆိပ်ကမ်းလုပ်သားများနှင့် စက်ရုံအလုပ်သမားများကြား စတင်ပေါ်ပေါက်ခဲ့သည်။ ၁၉၃၀ ခုနှစ်များတွင် အလုပ်သမားသပိတ်များ စတင်ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး၊ ထိုလှုပ်ရှားမှုများသည် နိုင်ငံရေးလွတ်လပ်ခွင့် အတွက် တိုက်ပွဲဝင်ခြင်းနှင့်လည်း ဆက်စပ်နေခဲ့သည်။

နိုင်ငံရေးအပြောင်းအလဲများကြောင့် အလုပ်သမားအဖွဲ့အစည်းများမှာ အတက်အကျများစွာနှင့် ကြုံတွေ့ခဲ့ရသည်။ စစ်အစိုးရလက်ထက်တွင် လွတ်လပ်သော အလုပ်သမားသမဂ္ဂများ ဖွဲ့စည်းခွင့်ကို ကန့်သတ်ခဲ့ပြီး၊ ၂၀၁၁ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း ဒီမိုကရေစီအသွင်ကူးပြောင်းရေးကာလတွင် အလုပ်သမားအဖွဲ့အစည်း ဥပဒေကို ပြဋ္ဌာန်းခဲ့ကာ သမဂ္ဂများ လွတ်လပ်စွာဖွဲ့စည်းခွင့်ကို ပြန်လည်ခွင့်ပြုခဲ့သည်။

အလုပ်သမားသမဂ္ဂများ၏ အခန်းကဏ္ဍနှင့် ဆောင်ရွက်ချက်များ
----------------------------------------------------------------------------------

အလုပ်သမားသမဂ္ဂများသည် အောက်ပါအခန်းကဏ္ဍများမှ ပါဝင်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်-

၁။ စုပေါင်းညှိနှိုင်းခြင်း

စုပေါင်းညှိနှိုင်းခြင်းသည် သမဂ္ဂများ၏ အရေးပါဆုံးလုပ်ငန်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ အလုပ်သမားများကိုယ်စား အလုပ်ရှင်များနှင့် ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးခြင်းဖြင့် အောက်ပါအခွင့်အရေးများကို ရရှိအောင် ဆောင်ရွက်ပေးသည်-

မျှတသော လုပ်ခလစာနှင့် အကျိုးခံစားခွင့်များ သင့်လျော်သော အလုပ်ချိန်နှင့် အလုပ်ခွင်အခြေအနေများ ရာထူးတိုးမြှင့်ရေးအခွင့်အလမ်းများ လုပ်ငန်းခွင်ဘေးအန္တရာယ်ကင်းရှင်းရေးစံနှုန်းများ ခွင့်ရက်နှင့် နားရက်မူဝါဒများ အလုပ်သမားမကျေနပ်ချက်များကို ဖြေရှင်းပေးသည့် လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများ

၂။ အလုပ်သမားအခွင့်အရေးကာကွယ်ခြင်း

သမဂ္ဂများသည် အလုပ်သမားများ၏ အခွင့်အရေးများကို ကာကွယ်ပေးရာတွင် အရေးပါသော အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်သည်-

တရားမျှတမှုမရှိသော အလုပ်ထုတ်ခံရခြင်းမှ ကာကွယ်ခြင်း ခွဲခြားဆက်ဆံမှုနှင့် နှောင့်ယှက်မှုများမှ ကာကွယ်ခြင်း အလုပ်သမားများ၏ တိုင်ကြားမှုများကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းခြင်း ဥပဒေဆိုင်ရာအကူအညီနှင့် ကိုယ်စားပြုမှုများပေးခြင်း လုပ်ငန်းခွင်အငြင်းပွားမှုများတွင် ဖြန်ဖြေပေးခြင်း

၃။ မူဝါဒရေးဆွဲရေးတွင် ပါဝင်ခြင်း

အလုပ်သမားသမဂ္ဂများသည် အစိုးရနှင့် အလုပ်ရှင်များနှင့်အတူ အလုပ်သမားဆိုင်ရာမူဝါဒများ ရေးဆွဲရာတွင် ပါဝင်သည်-

အလုပ်သမားဥပဒေများပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးတွင် အကြံပြုခြင်း အနိမ့်ဆုံးလုပ်ခလစာသတ်မှတ်ရေးလုပ်ငန်းစဉ်တွင် ပါဝင်ခြင်း လူမှုဖူလုံရေးနှင့် ကျန်းမာရေးမူဝါဒများရေးဆွဲရာတွင် ပါဝင်ခြင်း အလုပ်အကိုင်ဖန်တီးရေးနှင့် စီးပွားရေးမူဝါဒများအပေါ် သဘောထားအမြင်များ တင်ပြခြင်း

၄။ အလုပ်သမားများအတွက် ပညာရေးနှင့် လေ့ကျင့်သင်ကြားပေးခြင်း

သမဂ္ဂများသည် အလုပ်သမားများ၏ ကျွမ်းကျင်မှုနှင့် အသိပညာတိုးတက်စေရန် ပံ့ပိုးကူညီပေးသည်-

အလုပ်သမားအခွင့်အရေးဆိုင်ရာ အသိပညာပေးသင်တန်းများ ကျွမ်းကျင်မှုတိုးတက်ရေး သင်တန်းများ ခေါင်းဆောင်မှုစွမ်းရည်မြှင့်တင်ရေး သင်တန်းများ လုပ်ငန်းခွင်ဘေးအန္တရာယ်ကင်းရှင်းရေးသင်တန်းများ အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းဆိုင်ရာ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအစီအစဉ်များ

၅။ လူမှုဖူလုံရေးနှင့် အခြားဝန်ဆောင်မှုများ

အလုပ်သမားသမဂ္ဂများသည် အဖွဲ့ဝင်များအတွက် ထပ်ဆောင်းဝန်ဆောင်မှုများ ပေးအပ်လေ့ရှိသည်-

ကျန်းမာရေးအာမခံအစီအစဉ်များ ပင်စင်နှင့် အငြိမ်းစားဝန်ဆောင်မှုများ ဘဏ္ဍာရေးဆိုင်ရာ အကြံပေးဝန်ဆောင်မှုများ အလုပ်အကိုင်ရှာဖွေရေး အကူအညီပေးခြင်း ပညာရေးဆိုင်ရာ ထောက်ပံ့ကြေးများ

၆။ အမျိုးသမီးအလုပ်သမားများအတွက် သီးခြားဆောင်ရွက်ချက်များ

သမဂ္ဂများသည် အမျိုးသမီးအလုပ်သမားများ၏ အခွင့်အရေးများကို အထူးအလေးထား ဆောင်ရွက်ပေးလျက် ရှိသည်-

လုပ်ခလစာတန်းတူရရှိရေး တိုက်ပွဲဝင်ခြင်း လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာနှောင့်ယှက်မှုများမှ ကာကွယ်ပေးခြင်း မိခင်နှင့် မိသားစုခွင့်ရက်များ တိုးမြှင့်ရရှိရေး ဆောင်ရွက်ခြင်း ကလေးစောင့်ရှောက်ရေးအထောက်အပံ့များ ရရှိရေး တွန်းအားပေးခြင်း အမျိုးသမီးခေါင်းဆောင်မှုအခန်းကဏ္ဍကို မြှင့်တင်ခြင်း

မြန်မာနိုင်ငံရှိ အလုပ်သမားသမဂ္ဂများ၏ အခြေအနေ
------------------------------------------------------------------

၂၀၁၁ ခုနှစ် အလုပ်သမားအဖွဲ့အစည်းဥပဒေ ပြဋ္ဌာန်းပြီးနောက် မြန်မာနိုင်ငံတွင် သမဂ္ဂအဖွဲ့အစည်းများ သိသာစွာ တိုးတက်လာခဲ့သည်။ ဤဥပဒေအရ အလုပ်သမား အနည်းဆုံး ၃၀ ဦးဖြင့် အခြေခံအလုပ်သမားအဖွဲ့အစည်းတစ်ခု ဖွဲ့စည်းနိုင်ပြီး၊ ၎င်းတို့သည် မြို့နယ်၊ တိုင်းဒေသကြီး/ပြည်နယ်နှင့် နိုင်ငံတော်အဆင့်အထိ ဖွဲ့စည်းနိုင်ခွင့်ရှိသည်။

အဓိကကဏ္ဍများဖြစ်သော အထည်ချုပ်လုပ်ငန်း၊ ဆေးရုံနှင့် ကျန်းမာရေးဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်း၊ ပညာရေးကဏ္ဍ၊ သတ္တုတွင်းလုပ်ငန်း၊ ပို့ဆောင်ဆက်သွယ်ရေးလုပ်ငန်းနှင့် စိုက်ပျိုးရေးကဏ္ဍတို့တွင် အလုပ်သမားအဖွဲ့အစည်းများ ဖွဲ့စည်းထူထောင်ထားကြသည်။

၂၀၂၁ ခုနှစ် နိုင်ငံရေးအခြေအနေပြောင်းလဲမှုကြောင့် သမဂ္ဂများ၏ လှုပ်ရှားမှုများနှင့် ဆောင်ရွက်ချက်များအပေါ် သက်ရောက်မှုရှိခဲ့ပြီး၊ အလုပ်သမားသမဂ္ဂများ စုဖွဲ့ဆောင်ရွက်ရာတွင် စိန်ခေါ်မှုအသစ်များနှင့် ကြုံတွေ့လာခဲ့ရသည်။

နိဂုံး
----------

အလုပ်သမားအဖွဲ့အစည်းများနှင့် သမဂ္ဂများသည် ကမ္ဘာတစ်ဝန်းရှိ အလုပ်သမားများ၏ အခွင့်အရေးကာကွယ်ရေးနှင့် လုပ်ငန်းခွင်အခြေအနေများ တိုးတက်ကောင်းမွန်လာစေရေးတွင် မရှိမဖြစ် အရေးပါသော အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်လျက်ရှိသည်။ ယနေ့ကမ္ဘာတွင် ဂလိုဘယ်လိုက်ဇေးရှင်း၊ နည်းပညာပြောင်းလဲမှုများနှင့် လုပ်ငန်းခွင်ကဏ္ဍဆိုင်ရာ ပြောင်းလဲမှုများကြောင့် သမဂ္ဂများသည် ကြီးမားသော စိန်ခေါ်မှုများကို ရင်ဆိုင်နေရသော်လည်း၊ ၎င်းတို့သည် အလုပ်သမားများအတွက် စုပေါင်းအသံတစ်ခု ဖြစ်နေဆဲဖြစ်သည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် အလုပ်သမားသမဂ္ဂလှုပ်ရှားမှုများသည် နိုင်ငံရေးနှင့် စီးပွားရေးအပြောင်းအလဲများ အကြား အတက်အကျများစွာ ရင်ဆိုင်ခဲ့ရသော်လည်း၊ လွန်ခဲ့သောဆယ်စုနှစ်အတွင်း သိသာထင်ရှားသော တိုးတက်မှုများကို ရရှိခဲ့သည်။ အထူးသဖြင့် အမျိုးသမီးသမဂ္ဂခေါင်းဆောင်များ တိုးပွားလာခြင်းသည် အပြုသဘောဆောင်သော ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုတစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ အမျိုးသမီးအလုပ်သမားများ၏ အခွင့်အရေးများ ပိုမိုအာရုံစိုက်ခံလာရသည်။

အနာဂတ်တွင် အလုပ်သမားသမဂ္ဂများသည် နည်းပညာပြောင်းလဲမှုများနှင့်အတူ ပြောင်းလဲရန်၊ ပိုမိုကျယ်ပြန့်သော အလုပ်သမားအုပ်စုများကို ကိုယ်စားပြုရန်နှင့် အစိုးရများ၊ အရပ်ဖက်လူမှုအဖွဲ့အစည်းများ နှင့် ပို၍ထိရောက်စွာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန် လိုအပ်လိမ့်မည်။ ၎င်းတို့၏အောင်မြင်မှုသည် ၎င်းတို့၏ စည်းလုံးညီညွတ်မှု၊ ကြံ့ကြံ့ခံနိုင်မှုနှင့် ပြောင်းလဲမှုများကို တုံ့ပြန်နိုင်စွမ်းအပေါ် မူတည်ပါလိမ့်မည်။

အလုပ်သမားသမဂ္ဂများသည် တရားမျှတမှု၊ ညီမျှမှုနှင့် အလုပ်သမားများ၏ ဂုဏ်သိက္ခာရှိသော အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းများအတွက် ဆက်လက်တိုက်ပွဲဝင်နေမည်ဖြစ်ပြီး၊ တိုးတက်သော လူမှုဘဝနှင့် စီးပွားရေးတည်ဆောက်ရာတွင် အလုပ်သမားများ၏ အရေးပါသော လုပ်အားထည့်ဝင်မှုကို အသိအမှတ်ပြု စေရန် ဆက်လက်ကြိုးပမ်းသွားကြရမည် ဖြစ်သည်။

၂၀၂၁ ခုနှစ် နိုင်ငံရေးအခြေအနေပြောင်းလဲမှုကြောင့် သမဂ္ဂများ၏ လှုပ်ရှားမှုများနှင့် ဆောင်ရွက်ချက်များအပေါ် သက်ရောက်မှုရှိခဲ့ပြီး၊ အလုပ်သမားသမဂ္ဂများ စုဖွဲ့ဆောင်ရွက်ရာတွင် စိန်ခေါ်မှုအသစ်များနှင့် ကြုံတွေ့လာခဲ့ရသည်။

အမျိုးသမီးအသံအမျိုးသမီးအားမာန် စာစဉ် အမှတ်(၇) ကို အပြည့်အစုံ ဖတ်ရှုနိုင်ပါပြီရှင်။
https://drive.google.com/file/d/1bYrwUV79wkNmbMY61EmLFSUt3BuPl0Kn/view?usp=sharing

#politicsforwomenmyanmar
#whatishappeninginmyamar
#Advocacy
#politics
#media

0 Comments

5/13/2025 0 Comments

ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားများအရေး

ရေးသားသူ- ကြာဖြူနု

အမျိုးသမီးအသံ အမျိုးသမီးအသံ စာစဉ်အမှတ် (၇) မှ ကောက်နုတ်ဖော်ပြသည်။

နိုင်ငံတကာအလုပ်သမားအဖွဲ့အစည်း (ILO) ၏ အစီရင်ခံစာအရ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းတွင် ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားဦးရေ ၂၈၁ သန်းခန့်ရှိပြီး၊ ၎င်းတို့အနက် ၄၄% ခန့်မှာ အမျိုးသမီးများဖြစ်ကြသည်။

နိဒါန်း
----------

ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းလုံးတွင် စီးပွားရေးအခွင့်အလမ်းရှာဖွေရန်၊ မိသားစုအကြပ်အတည်းများမှ လွတ်မြောက်ရန်နှင့် ပိုမိုကောင်းမွန်သော ဘဝကို တည်ဆောက်ရန် မိမိနေရပ်ကို စွန့်ခွာပြီး အခြားဒေသ သို့မဟုတ် နိုင်ငံများသို့ သွားရောက်အလုပ်လုပ်ကိုင်ကြသော ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများ မြောက်မြားစွာရှိပါသည်။

နိုင်ငံတကာအလုပ်သမားအဖွဲ့အစည်း (ILO) ၏ အစီရင်ခံစာအရ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းတွင် ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားဦးရေ ၂၈၁ သန်းခန့်ရှိပြီး၊ ၎င်းတို့အနက် ၄၄% ခန့်မှာ အမျိုးသမီးများဖြစ်ကြသည်။ ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများသည် ကမ္ဘာ့လုပ်သားအင်အားစု၏ ၄.၇% ခန့်ကို ကိုယ်စားပြုသည်။ အများဆုံးရွှေ့ပြောင်းလုပ်ကိုင်ကြသော ကဏ္ဍများမှာ ဆောက်လုပ်ရေး၊ စိုက်ပျိုးရေး၊ အိမ်အကူလုပ်ငန်း၊ ကုန်ထုတ်လုပ်ငန်း၊ ဟိုတယ်နှင့် စားသောက်ဆိုင်လုပ်ငန်းများဖြစ်ကြသည်။

သုတေသနများအရ ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများမှ ၎င်းတို့၏ မူလနိုင်ငံများသို့ ပေးပို့သည့် ငွေလွှဲပမာဏသည် တစ်နှစ်လျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၇၀၀ ဘီလီယံကျော်ရှိပြီး၊ ၎င်းသည် ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများအတွက် အရေးပါသောငွေကြေးအရင်းအမြစ်ဖြစ်ကာ နိုင်ငံခြားအကူအညီထက် ကြီးမားသော ပမာဏဖြစ်သည်။

မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများ၏ အခြေအနေ
--------------------------------------------------------

မြန်မာနိုင်ငံမှ ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများသည် အဓိကအားဖြင့် ထိုင်းနိုင်ငံ၊ မလေးရှားနိုင်ငံ၊ စင်ကာပူ၊ ဂျပန်၊ တောင်ကိုရီးယား၊ အိန္ဒိယ၊ တရုတ်နှင့် အရှေ့အလယ်ပိုင်းနိုင်ငံများတွင် အလုပ်လုပ်ကိုင်ကြသည်။ မြန်မာနိုင်ငံ၏ အလုပ်သမား၊ လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးနှင့် ပြည်သူ့အင်အားဝန်ကြီးဌာန၏ စာရင်းများအရ ၂၀၂၄ ခုနှစ်အထိ မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားဦးရေ ၄.၃ သန်းခန့်ရှိပြီး၊ ရာခိုင်နှုန်းအားဖြင့် ၃၈% ခန့်မှာ အမျိုးသမီးများဖြစ်ကြသည်။

လက်ရှိနိုင်ငံရေးနှင့် စီးပွားရေးအကျပ်အတည်းကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံမှ ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားဦးရေ ပိုမိုတိုးပွားလာခဲ့သည်။ ၂၀၂၁ ခုနှစ်မှစ၍ နိုင်ငံရေးအပြောင်းအလဲများသည် လူငယ်များနှင့် အလုပ်သမားများအကြား ရွှေ့ပြောင်းသွားလာမှုကို ပိုမိုများပြားစေခဲ့ပြီး၊ ၎င်းတို့သည် ဘေးကင်းလုံခြုံမှုနှင့် စီးပွားရေးအခွင့်အလမ်းများ ရှာဖွေရန် အိမ်နီးနားချင်းနိုင်ငံများသို့ သွားရောက်ကြသည်။

ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများသည် ၎င်းတို့၏ မူလနိုင်ငံများမှ ထွက်ခွာချိန်မှစ၍ လက်ခံသောနိုင်ငံများတွင် နေထိုင်လုပ်ကိုင်သည့်အချိန်နှင့် ပြန်လည်ဝင်ရောက်ချိန်အထိ အဆင့်တိုင်းတွင် စိန်ခေါ်မှုအမျိုးမျိုးကို ရင်ဆိုင်ကြရသည်။ အဓိကစိန်ခေါ်မှုများမှာ-

၁။ အလုပ်သမားအခွင့်အရေးချိုးဖောက်ခံရခြင်း

ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများသည် အလုပ်ရှင်များထံမှ အခွင့်အရေးချိုးဖောက်ခံရမှု အမျိုးမျိုးကို ရင်ဆိုင်ကြရသည်-

လုပ်ခမတရားဖြတ်တောက်ခံရခြင်း သို့မဟုတ် လုပ်ခမရရှိခြင်း
အလွန်ရှည်လျားသော အလုပ်ချိန်များနှင့် အချိန်ပိုကြေးမရရှိခြင်း
ပညာမရှိသည့် လုပ်ငန်းဖြစ်သော်လည်း အန္တရာယ်ရှိသော လုပ်ငန်းခွင်အခြေအနေများတွင် အလုပ်လုပ်ကိုင်ရခြင်း
ကျန်းမာရေးနှင့် လုံခြုံရေးစံနှုန်းများ မရှိခြင်း
ကိုယ်ထိလက်ရောက်နှိပ်စက်ခံရခြင်း၊စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာနှောင့်ယှက်ခံရခြင်း
အလုပ်ခွင်အတွင်း ထိခိုက်ဒဏ်ရာရရှိပါက လျော်ကြေးမရရှိခြင်း
လုပ်ငန်းရှင်များမှ စာချုပ်ပါ စည်းကမ်းချက်များကို လိုက်နာမှုမရှိခြင်း

၂။ တရားဝင်စာရွက်စာတမ်းအခက်အခဲများ

ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများသည် ၎င်းတို့၏ တရားဝင်အခြေအနေနှင့် စာရွက်စာတမ်းဆိုင်ရာ အခက်အခဲများကို အမြဲတစေရင်ဆိုင်ကြရသည်-

အလုပ်လုပ်ကိုင်ခွင့်ဗီဇာနှင့် အလုပ်လုပ်ခွင့်များရရှိရန် ခက်ခဲခြင်း စာရွက်စာတမ်းများ
သက်တမ်းတိုးမြှင့်ရန် ကုန်ကျစရိတ်ကြီးမားခြင်း
စာရွက်စာတမ်းမရှိသော ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများ၏ အခြေအနေပိုမိုဆိုးရွားခြင်း
အလုပ်ရှင်များက နိုင်ငံကူးလက်မှတ်များကို သိမ်းယူထားခြင်း
ဗီဇာမဲ့ဝင်ရောက်လာသူများအား နှင်ထုတ်ခံရမည့်အန္တရာယ်ရှိခြင်း

၃။ လူမှုရေးဖယ်ကျဉ်ခံရခြင်းနှင့် ခွဲခြားဆက်ဆံခံရခြင်း

ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများသည် ၎င်းတို့ရောက်ရှိသောနိုင်ငံများတွင် လူမှုရေးဖယ်ကျဉ်ခံရခြင်းနှင့် ခွဲခြားဆက်ဆံခံရခြင်းများကိုလည်း ရင်ဆိုင်ကြရသည်-

ဒေသခံများထံမှ အမုန်းစကားများနှင့် တိုက်ခိုက်ခံရခြင်း
လူမှုဖူလုံရေးနှင့် ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုများ လက်လှမ်းမမီခြင်း
ဘာသာစကားအခက်အခဲများ
ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာခွဲခြားခံရခြင်း
နေထိုင်ရေးအခက်အခဲများ -စျေးကြီးပြီး အရည်အသွေးနိမ့်သောနေရာများတွင် နေထိုင်ရခြင်း
အများပြည်သူဝန်ဆောင်မှုများ လက်လှမ်းမမီခြင်း

၄။ လူကုန်ကူးခံရခြင်းနှင့် ခေါင်းပုံဖြတ်အမြတ်ထုတ်ခံရခြင်း

ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများ၊ အထူးသဖြင့် အမျိုးသမီးများနှင့် ထိခိုက်လွယ်သူများသည် လူကုန်ကူးခံရခြင်းနှင့် ခေါင်းပုံဖြတ်အမြတ်ထုတ်ခံရခြင်းတို့၏ အန္တရာယ်ရှိသည်-

အလုပ်အကိုင်ရရှိရန် ကြားခံပွဲစားများထံ ငွေကြေးအမြောက်အများပေးရခြင်း
ကတိပေးထားသောအလုပ်နှင့် လက်တွေ့လုပ်ရသည့်အလုပ် ကွဲပြားခြင်း
အဓမ္မအလုပ်ခိုင်းစေခံရခြင်း၊ ကျွန်သဖွယ်ခိုင်းစေခံရခြင်း
အမျိုးသမီးများ၏ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာခေါင်းပုံဖြတ်ခံရခြင်း
ပြန်ပေးဆွဲခံရခြင်းနှင့် ငွေညှစ်ခံရခြင်း

၅။ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာနှင့် ကျန်းမာရေးစိန်ခေါ်မှုများ

ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများသည် ၎င်းတို့၏ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာနှင့် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကျန်းမာရေးနှင့်စပ်လျဉ်း၍ အခက်အခဲများကိုလည်း ရင်ဆိုင်ကြရသည်-
မိသားစုနှင့် ခွဲခွာရခြင်းကြောင့် စိတ်ဒဏ်ရာနှင့် စိတ်ဖိစီးမှု
အလုပ်ခွင်အတွင်း စိတ်ဖိစီးမှုနှင့် ကြောက်ရွံ့စိုးရိမ်မှု
ကျန်းမာရေးဝန်ဆောင်မှုများလက်လှမ်းမမီခြင်း
ဆေးကုသမှုခံယူနိုင်ရန် ငွေကြေးအခက်အခဲများ
ဘာသာစကားအခက်အခဲကြောင့် ကျန်းမာရေးဝန်ဆောင်မှုများကို ရယူရန်ခက်ခဲခြင်း
လုပ်ငန်းခွင်ဆိုင်ရာဒဏ်ရာများနှင့် ရောဂါများခံစားရခြင်း

အမျိုးသမီးရွေ့ပြောင်းလုပ်သားများအနေဖြင့် ထပ်ဆင့်ကြုံရသော အခက်အခဲများ
----------------------------------------------------------------------------------------------

မြန်မာအမျိုးသမီး ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများသည် ယောက်ျားလုပ်သားများနှင့် တူညီသော စိန်ခေါ်မှု များကို ရင်ဆိုင်ကြရသည့်အပြင် ၎င်းတို့၏ ကျား/မဖြစ်တည်မှုကြောင့် အပိုဆောင်းစိန်ခေါ်မှုများကိုလည်း ရင်ဆိုင်ကြရသည်-

၁။ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ ခေါင်းပုံဖြတ်အမြတ်ထုတ်ခံရမှုနှင့် နှောင့်ယှက်မှု

အမျိုးသမီးလုပ်သားများ၊ အထူးသဖြင့် အိမ်အကူလုပ်ငန်းနှင့် ဟိုတယ်လုပ်ငန်းများတွင် လုပ်ကိုင်သူများသည် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာနှောင့်ယှက်မှုနှင့် အကြမ်းဖက်မှုများ၏ သားကောင်ဖြစ်နိုင်ခြေ ပိုမိုမြင့်မားသည်။ ၎င်းတို့သည် ခြိမ်းခြောက်မှုများ၊ တရားမဝင်ကိုယ်ဝန်ဖျက်ချခိုင်းမှုများနှင့် အဓမ္မပြုကျင့် ခံရခြင်းများကို တိုင်ကြားရန် အခက်အခဲရှိကြသည်။

၂။ မိခင်နှင့် မျိုးဆက်ပွားကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှု မရရှိခြင်း
အမျိုးသမီးများသည် သားဆက်ခြားနည်းများ၊ ကိုယ်ဝန်ဆောင်စောင့်ရှောက်မှု၊ မီးဖွားစောင့်ရှောက်မှု နှင့် မိခင်နှင့်ကလေးကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုများ လက်လှမ်းမီရန် အခက်အခဲရှိကြသည်။ ထို့ပြင် ကိုယ်ဝန်ဆောင်ချိန်တွင် အလုပ်ရပ်ဆိုင်းခံရခြင်း၊ မီးဖွားခွင့်မရရှိခြင်းများလည်း ဖြစ်ပေါ်နိုင်သည်။

၃။ မိသားစုနှင့်ခွဲခွာရခြင်း၏ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာသက်ရောက်မှုများ
မိခင်များသည် ၎င်းတို့၏ ကလေးငယ်များကို ထားခဲ့ရသောအခါ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာဒဏ်ရာများကို ခံစားကြရသည်။ အဝေးရောက်မိခင်ဖြစ်ခြင်း၏ စိန်ခေါ်မှု၊ အပြစ်ရှိသကဲ့သို့ခံစားရခြင်းနှင့် ကလေးများ၏ ကျန်းမာရေးနှင့် ပညာရေးအတွက် စိုးရိမ်ပူပန်မှုများ တိုးပွားစေသည်။

၄။ ဝင်ငွေမညီမျှမှုနှင့် လုပ်ခလျော့နည်းခြင်း
အမျိုးသမီးရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများသည် လုပ်ငန်းတူသော်လည်း အမျိုးသားများထက် လစာ လျော့နည်းရရှိကြသည်။ ထို့ပြင် ၎င်းတို့သည် အိမ်အကူ၊ ပြုစုစောင့်ရှောက်ရေးလုပ်ငန်းနှင့် စက်ရုံအလုပ် ကဲ့သို့သော လုပ်ခနည်းပြီး အရည်အချင်းနိမ့်သောအလုပ်များတွင် စုစည်းနေကြရသည်။

၅။ ဥပဒေဆိုင်ရာကာကွယ်မှု ပိုမိုနည်းပါးခြင်း
အိမ်အကူလုပ်ငန်းကဲ့သို့သော ပုဂ္ဂလိကနေရာများတွင် အလုပ်လုပ်ကိုင်သော အမျိုးသမီးများသည် အလုပ်သမားဥပဒေများ၏ ကာကွယ်မှုအပြည့်အဝ မရရှိကြပေ။ ထို့ကြောင့် ၎င်းတို့သည် အလုပ်ရှင်များ၏ နှိပ်စက်ညှဉ်းပန်းမှုကို ပိုမိုခံစားကြရသည်။

ကာကွယ်ရန် မူဝါဒနှင့် လက်တွေ့ဆောင်ရွက်ချက်များ
-------------------------------------------------------------

၁။ နိုင်ငံတကာအဆင့် ဆောင်ရွက်ချက်များ

ကုလသမဂ္ဂနှင့် နိုင်ငံတကာအလုပ်သမားအဖွဲ့အစည်းက ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများကို ကာကွယ်ရန် နိုင်ငံတကာသဘောတူညီချက်များနှင့် စံနှုန်းများကို ချမှတ်ထားပါသည်-

ကုလသမဂ္ဂ၏ ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများနှင့် ၎င်းတို့၏ မိသားစုဝင်များ၏ အခွင့်အရေးများဆိုင်ရာ နိုင်ငံတကာသဘောတူညီချက် (၁၉၉၀)
ILO ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားဆိုင်ရာ သဘောတူညီချက်များ (သဘောတူညီချက်အမှတ် ၉၇၊ ၁၄၃)
ILO ပုဂ္ဂလိကအလုပ်အကိုင်အေဂျင်စီများဆိုင်ရာ သဘောတူညီချက် (အမှတ် ၁၈၁)
ILO အိမ်အကူအလုပ်သမားများဆိုင်ရာ သဘောတူညီချက် (အမှတ် ၁၈၉)

၂။ ဒေသအဆင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများ

အာဆီယံကဲ့သို့သော ဒေသတွင်းအဖွဲ့အစည်းများသည် ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများ၏ အခွင့်အရေးများကို ကာကွယ်ရန် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများ လုပ်ဆောင်လျက်ရှိပါသည်-

အာဆီယံ ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများ၏ အခွင့်အရေးကာကွယ်ရေးနှင့် မြှင့်တင်ရေးဆိုင်ရာ ကြေညာချက် (၂၀၀၇)
အာဆီယံ ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားဆိုင်ရာ လေ့လာရေးနှင့် သုတေသနကွန်ရက်
မဲခေါင်ဒေသတစ်ဝှမ်း ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားစီမံခန့်ခွဲရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု
ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားဆိုင်ရာ နှစ်နိုင်ငံသဘောတူညီချက်များ (ဥပမာ - ထိုင်း-မြန်မာ၊ မလေးရှား-မြန်မာ)

၃။ နိုင်ငံအဆင့် ဥပဒေမူဘောင်နှင့် မူဝါဒများ

မြန်မာနိုင်ငံနှင့် အခြားနိုင်ငံအများအပြားသည် ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများကို ကာကွယ်ရန် ဥပဒေမူဘောင်များနှင့် မူဝါဒများ ချမှတ်ထားပါသည်-

မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပြည်ပသို့ အလုပ်သမားစေလွှတ်ခြင်းဆိုင်ရာ ဥပဒေ (၁၉၉၉)
အလုပ်သမားရွှေ့ပြောင်းသွားလာခြင်းဆိုင်ရာ မူဝါဒ (၂၀၁၄)
အလုပ်သမားရွှေ့ပြောင်းသွားလာခြင်းဆိုင်ရာ အမျိုးသားအဆင့် စီမံကိန်း
တရားဝင်လမ်းကြောင်းမှ အလုပ်သမားစေလွှတ်ရေး ပေါ်လစီများ
ပြန်လည်ဝင်ရောက်လာသော ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများအတွက် ပြန်လည်ပေါင်းစည်းရေး အစီအစဉ်များ

၄။ အရပ်ဘက်လူမှုအဖွဲ့အစည်းများ၏ အခန်းကဏ္ဍ

အရပ်ဘက်လူမှုအဖွဲ့အစည်းများသည် ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများကို ပံ့ပိုးကူညီရာတွင် အရေးပါသော အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်လျက်ရှိပါသည်-

အကြံပေးဝန်ဆောင်မှုများနှင့် ဥပဒေဆိုင်ရာအကူအညီများ ပံ့ပိုးခြင်း
ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများ၏ အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ အသိပညာပေးခြင်း
လူကုန်ကူးခံရသူများကို ကူညီပံ့ပိုးခြင်း
အလုပ်သမားအခွင့်အရေး ချိုးဖောက်ခံရမှုများကို စောင့်ကြည့်လေ့လာခြင်းနှင့် မှတ်တမ်းတင်ခြင်း
ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများအတွက် စွမ်းဆောင်ရည်မြှင့်တင်ရေး သင်တန်းများ ဖွင့်လှစ်ခြင်း

နိဂုံး
---------

ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများသည် နိုင်ငံတကာနှင့် ဒေသတွင်းစီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုတွင် အဓိက အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်ကြသော်လည်း၊ ၎င်းတို့၏ အခွင့်အရေးများသည် များသောအားဖြင့် လျစ်လျူရှုခံရဆဲ ဖြစ်သည်။ အမျိုးသမီးရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများသည် အထူးသဖြင့် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ၊ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာနှင့် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှုများ အပါအဝင် ခွဲခြားဆက်ဆံမှုနှင့် ခေါင်းပုံဖြတ်အမြတ်ထုတ်ခံရမှုများကို ပိုမိုကြုံတွေ့ရနိုင်သည်။

မြန်မာနိုင်ငံအပါအဝင် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းမှ ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများသည် ၎င်းတို့၏ မိသားစုများနှင့် ရပ်ရွာများအတွက် ပိုမိုကောင်းမွန်သော ဘဝတစ်ခုကို တည်ဆောက်ရန် ရိုးသားစွာကြိုးပမ်းနေကြသည်။ ၎င်းတို့သည် ဇာတိမြေများကို စွန့်ခွာပြီး စီးပွားရေးအခွင့်အလမ်းများကို ရှာဖွေကြကာ၊ ၎င်းတို့အိမ်ပြန်ပို့သော ငွေလွှဲများသည် ၎င်းတို့၏ မိသားစုဝင်များနှင့် ရပ်ရွာများ၏ စီးပွားရေးနှင့် လူမှုရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအတွက် အရေးပါလျက် ရှိသည်။ ရေကြည်ရာ မြက်နုရာကို ရွေ့ပြောင်းလုပ်ကိုင်နေကြသော အလုပ်သမားများအတွက် ပိုမိုကောင်းမွန်သော လုပ်ငန်းခွင်ဖြစ်လာရန် အားလုံးတွင် တာဝန်ရှိပါသည်။

အမျိုးသမီးရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများသည် အထူးသဖြင့် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ၊ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာနှင့် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှုများ အပါအဝင် ခွဲခြားဆက်ဆံမှုနှင့် ခေါင်းပုံဖြတ်အမြတ်ထုတ်ခံရမှုများကို ပိုမိုကြုံတွေ့ရနိုင်သည်။

အမျိုးသမီးအသံအမျိုးသမီးအားမာန် စာစဉ် အမှတ်(၇) ကို အပြည့်အစုံ ဖတ်ရှုနိုင်ပါပြီရှင်။
https://drive.google.com/file/d/1bYrwUV79wkNmbMY61EmLFSUt3BuPl0Kn/view?usp=sharing

#politicsforwomenmyanmar
#whatishappeninginmyamar
#Advocacy
#politics
#media

0 Comments

5/13/2025 0 Comments

ကလေးလုပ်သား

ရေးသားသူ- ကံ့ကော်ဖြူ

အမျိုးသမီးအသံ အမျိုးသမီးအသံ စာစဉ်အမှတ် (၇) မှ ကောက်နုတ်ဖော်ပြသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် အသက် ၅-၁၇ နှစ်အတွင်း ကလေးဦးရေ ၁.၁၃ သန်းခန့် (ကလေးဦးရေစုစုပေါင်း၏ ၉.၃ ရာခိုင်နှုန်း) သည် ကလေးလုပ်သားများအဖြစ် အလုပ်လုပ်ကိုင်နေကြရသည်။ ၎င်းတို့အနက် ၆ သိန်းကျော် (၅.၄ ရာခိုင်နှုန်း) မှာ အန္တရာယ်ရှိသော လုပ်ငန်းခွင်များတွင် လုပ်ကိုင်နေကြရသည်။

နိဒါန်း
-------

ကလေးလုပ်သားပြဿနာသည် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းရှိ ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများတွင် ကြုံတွေ့နေရသော စိန်ခေါ်မှုတစ်ရပ်ဖြစ်ပြီး၊ မြန်မာနိုင်ငံသည်လည်း ဤပြဿနာနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်။ ကလေးလုပ်သား ဆိုသည်မှာ ကလေးဘဝ၏ အခွင့်အရေးများဖြစ်သော ပညာသင်ယူခွင့်၊ ကျန်းမာစွာကြီးထွားခွင့်၊ ကစားခွင့်တို့ကို ဆုံးရှုံးစေပြီး၊ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ၊ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို ထိခိုက်စေနိုင်သည့် အလုပ်များကို လုပ်ကိုင်နေရသော ကလေးများကို ဆိုလိုသည်။

မြန်မာနိုင်ငံရှိ ကလေးလုပ်သားများ၏ အခြေအနေ၊ အမျိုးသမီးကလေးလုပ်သားများ၏ အရေအတွက်နှင့် အခြေအနေ၊ ကလေးလုပ်သားများကို မည်သည့်နေရာများတွင် အများဆုံးအသုံးပြုနေကြသည်၊ ၎င်းတို့၏ နစ်နာဆုံးရှုံးမှုများနှင့် ဤပြဿနာကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရန် နည်းလမ်းများကို အသေးစိတ်ဖော်ပြသွားပါမည်။

မြန်မာနိုင်ငံရှိ ကလေးလုပ်သားများ၏ အခြေအနေ ကလေးလုပ်သားပြဿနာ၏ အတိုင်းအတာ
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

နိုင်ငံတကာအလုပ်သမားအဖွဲ့အစည်း (ILO) နှင့် ကုလသမဂ္ဂကလေးများရန်ပုံငွေအဖွဲ့ (UNICEF) တို့၏ စစ်တမ်းအရ မြန်မာနိုင်ငံတွင် အသက် ၅-၁၇ နှစ်အတွင်း ကလေးဦးရေ ၁.၁၃ သန်းခန့် (ကလေးဦးရေစုစုပေါင်း၏ ၉.၃ ရာခိုင်နှုန်း) သည် ကလေးလုပ်သားများအဖြစ် အလုပ်လုပ်ကိုင်နေကြရသည်။ ၎င်းတို့အနက် ၆ သိန်းကျော် (၅.၄ ရာခိုင်နှုန်း) မှာ အန္တရာယ်ရှိသော လုပ်ငန်းခွင်များတွင် လုပ်ကိုင်နေကြရသည်။

COVID-19 ကပ်ရောဂါနှင့် နိုင်ငံရေးမတည်ငြိမ်မှုများကြောင့် ဤကိန်းဂဏန်းများ ပိုမိုမြင့်တက်လာသည်ဟု ခန့်မှန်းရပါသည်။ ကမ္ဘာ့စီးပွားရေး အကျပ်အတည်း၊ ကျောင်းပိတ်ခြင်းနှင့် ဆင်းရဲမွဲတေမှုတိုးပွားလာခြင်းက ကလေးလုပ်သားပြဿနာကို ပိုမိုဆိုးရွားစေခဲ့သည်။

အမျိုးသမီးကလေးလုပ်သားများ၏ အခြေအနေ
--------------------------------------------------------------------

ကလေးလုပ်သားများထဲတွင် မိန်းကလေးများသည် သိသာထင်ရှားသော အချိုးအစားဖြစ်သည်။ စစ်တမ်းများအရ မြန်မာနိုင်ငံရှိ ကလေးလုပ်သားစုစုပေါင်း၏ ၄၈ ရာခိုင်နှုန်းခန့် (ခန့်မှန်းခြေ ၅၄၀,၀၀၀ ဦး) မှာ မိန်းကလေးများဖြစ်ကြသည်။ ဤကိန်းဂဏန်းသည် မှတ်တမ်းတင်ထားသော ကလေးလုပ်သားများသာဖြစ်ပြီး၊ အမှန်တကယ်တွင် အိမ်အကူအဖြစ်လုပ်ကိုင်နေသော မိန်းကလေးများစွာမှာ စစ်တမ်းများတွင် ပါဝင်လေ့မရှိသောကြောင့် အမှန်တကယ်အရေအတွက်မှာ ပိုမိုမြင့်မားနိုင်ပါသည်။

မိန်းကလေးများသည် ယောက်ျားလေးများနှင့်နှိုင်းယှဉ်လျှင် ကွဲပြားသော လုပ်ငန်းသဘောသဘာဝများနှင့် စိန်ခေါ်မှုများကို ရင်ဆိုင်ကြရသည်။ ၎င်းတို့သည် အများအားဖြင့် အိမ်အကူအလုပ်၊ ဟိုတယ်နှင့် စားသောက်ဆိုင်လုပ်ငန်းများ၊ အထည်ချုပ်လုပ်ငန်းများနှင့် လိင်လုပ်ငန်းများတွင် ပိုမိုပါဝင်ကြရသည်။ ထို့ပြင် မိန်းကလေးများသည် အိမ်တွင်းအလုပ်များကိုလည်း လုပ်ကိုင်ကြရသောကြောင့် ၎င်းတို့၏ အလုပ်ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုးမှာ ပို၍ကြီးမားနိုင်ပါသည်။

မြန်မာနိုင်ငံရှိ ကလေးလုပ်သားဖြစ်ရခြင်း၏ အဓိကအကြောင်းရင်းများ
------------------------------------------------------------------------------------------------

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကလေးလုပ်သားဖြစ်ရခြင်း၏ အဓိကအကြောင်းရင်းများကို လေ့လာကြည့်ပါက၊ ယင်းပြဿနာတွင် အောက်ပါအကြောင်းရင်းများ ပြောင်းပြန်ဆက်စပ်မှုရှိကြောင်း တွေ့ရှိရပါသည်-

၁။ ဆင်းရဲမွဲတေမှု

ကလေးလုပ်သားဖြစ်ရခြင်း၏ အဓိကအကြောင်းရင်းမှာ ဆင်းရဲမွဲတေမှုဖြစ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၂၀၂၄ခုနှစ် စာရင်းအရ လူဦးရေ၏ ၂၄.၈ ရာခိုင်နှုန်းသည် ဆင်းရဲမွဲတေမှုမျဉ်းအောက်တွင် နေထိုင်လျက်ရှိသည်။ ဆင်းရဲသော မိသားစုများသည် မိသားစုဝင်ငွေတိုးရန် ၎င်းတို့၏ ကလေးများကို အလုပ်ခွင်သို့ စေလွှတ်ရသည်။ အထူးသဖြင့် ကျေးလက်ဒေသများတွင် မိသားစုစားဝတ်နေရေးအတွက် ကလေးများကို အလုပ်လုပ်ရန် တွန်းအားပေးခံရမှု အများဆုံးဖြစ်သည်။

၂။ ပညာရေးအခွင့်အလမ်းများ မရရှိခြင်း

ပညာရေးအခွင့်အလမ်းများ မရရှိခြင်းသည် ကလေးလုပ်သားဖြစ်ရခြင်း၏ ဒုတိယအကြောင်းရင်း တစ်ခုဖြစ်သည်။ ကျောင်းစရိတ်တတ်နိုင်မှုမရှိခြင်း၊ ကျောင်းနှင့်အိမ် အလှမ်းဝေးခြင်း၊ ပညာရေးအရေးပါမှုကို နားမလည်ခြင်း၊ ကျောင်းထွက်နှုန်းမြင့်မားခြင်းတို့က ကလေးများကို အလုပ်လုပ်ကိုင်ရန် တွန်းအားပေးလျက် ရှိသည်။ အထူးသဖြင့် ဝေးလံခေါင်ဖျားသော ဒေသများတွင် ပညာရေးကိုလက်လှမ်းမီရန် ခက်ခဲနေဆဲဖြစ်သည်။

၃။ လူမှုရေးနှင့် ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ ယုံကြည်မှုများ

အချို့သော ဒေသများတွင် ကလေးများအလုပ်လုပ်ခြင်းကို လက်ခံနိုင်ဖွယ်ဟု ယူဆကြသည်။ အထူးသဖြင့် ရိုးရာလုပ်ငန်းများဖြစ်သော စိုက်ပျိုးရေး၊ လက်မှုလုပ်ငန်းများတွင် ကလေးများပါဝင်လုပ်ကိုင်ခြင်း ကို မိသားစုစီးပွားရေးတွင် ကူညီခြင်းဟု ရှုမြင်ကြသည်။ မိန်းကလေးများအတွက် ပညာသင်ယူရန်ထက် အိမ်တွင်းအလုပ်နှင့် ညီမငယ် မောင်ငယ်များကို ပြုစုစောင့်ရှောက်ရန် ပိုမိုအရေးကြီးသည်ဟု ယူဆကြသော နေရာများလည်းရှိသည်။

၄။ နိုင်ငံရေးနှင့် စီးပွားရေးမတည်ငြိမ်မှု

နိုင်ငံရေးနှင့် စီးပွားရေးမတည်ငြိမ်မှုများသည် ကလေးလုပ်သားပြဿနာကို ပိုမိုဆိုးရွားစေသည်။ ပဋိပက္ခများကြောင့် နေရာရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်ရခြင်း၊ စီးပွားရေးကျဆင်းခြင်း၊ ငွေကြေးဖောင်းပွမှုမြင့်တက်ခြင်း တို့က မိသားစုများအပေါ် ဖိအားများပိုမိုဖြစ်ပေါ်စေပြီး၊ ကလေးများကို အလုပ်လုပ်ရန် တွန်းအားပေးလျက် ရှိသည်။ ယခင်က ကလေးလုပ်သားအရေအတွက်ကျဆင်းခဲ့သော်လည်း၊ ကိုဗစ်-၁၉ ကပ်ရောဂါနှင့် နိုင်ငံရေး မတည်ငြိမ်မှုများကြောင့် ကလေးလုပ်သားအရေအတွက် ပြန်လည်မြင့်တက်လာသည်။

ကလေးလုပ်သားများကို အများဆုံးအသုံးပြုသည့် ကဏ္ဍများ
------------------------------------------------------------------------------------

၁။ စိုက်ပျိုးရေးကဏ္ဍ

မြန်မာနိုင်ငံတွင် စိုက်ပျိုးရေးကဏ္ဍသည် ကလေးလုပ်သားအသုံးပြုမှုအများဆုံးဖြစ်သည်။ ကလေးလုပ်သားများ၏ ၆၁ ရာခိုင်နှုန်းကျော်သည် စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းများတွင် လုပ်ကိုင်နေကြရသည်။ ရာသီအလိုက် စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းများတွင် မိသားစုဝင်အဖြစ် ကလေးများကို အလုပ်ခိုင်းစေသည်။ ဆန်စပါး၊ ပဲမျိုးစုံ၊ ဟင်းသီးဟင်းရွက်၊ ရာဘာစိုက်ခြင်းစသည့် လုပ်ငန်းများတွင် ကလေးလုပ်သားများကို အသုံးပြုကြသည်။

ဤကဏ္ဍတွင် မိန်းကလေးများသည် ယောက်ျားလေးများနှင့်အညီ အခြေခံကျသော စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းများတွင် ပါဝင်လုပ်ကိုင်ကြရပြီး၊ ရိတ်သိမ်းခြင်း၊ ပေါင်းရွေးခြင်းနှင့် ရောင်းချခြင်းကဲ့သို့သော တာဝန်များကို တာဝန်ယူကြရသည်။

၂။ ကုန်ထုတ်လုပ်ငန်းကဏ္ဍ

ကုန်ထုတ်လုပ်ငန်းကဏ္ဍသည် ကလေးလုပ်သားများကို ဒုတိယအများဆုံးအသုံးပြုသည့် ကဏ္ဍဖြစ်သည်။ အထည်ချုပ်စက်ရုံများ၊ အိုးထုတ်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းများ၊ ဖိနပ်ထုတ်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းများနှင့် အစားအသောက်ထုတ်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းများတွင် ကလေးလုပ်သားများသည် စျေးပေါသော လုပ်သားအဖြစ် အသုံးပြုခံနေကြရသည်။

အထည်ချုပ်စက်ရုံများတွင် မိန်းကလေးများကို ပိုမိုအလုပ်ခိုင်းစေလေ့ရှိသည်။ ၎င်းတို့သည် အထည်ချုပ်ခြင်း၊ အပ်ချုပ်ခြင်း၊ ထုပ်ပိုးခြင်းလုပ်ငန်းများတွင် နာရီပေါင်းများစွာ လုပ်ကိုင်ကြရသည်။ ဤလုပ်ငန်းခွင်များတွင် အလုပ်ချိန်ကြာမြင့်ခြင်း၊ လုပ်ခလစာနည်းပါးခြင်းနှင့် မလုံခြုံသော လုပ်ငန်းခွင်အခြေအနေများတွင် လုပ်ကိုင်ကြရသည်။

၃။ အိမ်အကူလုပ်ငန်း

အိမ်အကူလုပ်ငန်းသည် အထူးသဖြင့် မိန်းကလေးများကို များစွာအသုံးပြုသည့် ကဏ္ဍဖြစ်သည်။ လေ့လာတွေ့ရှိချက်များအရ မြန်မာနိုင်ငံတွင် အိမ်အကူအဖြစ် လုပ်ကိုင်နေကြရသော ကလေးအများစုမှာ မိန်းကလေးများဖြစ်ကြပြီး၊ ၎င်းတို့၏ အရေအတွက်မှာ ၈၀,၀၀၀ ခန့်ရှိသည်ဟု ခန့်မှန်းရပါသည်။

အိမ်အကူလုပ်ငန်းတွင် လုပ်ကိုင်နေကြရသော မိန်းကလေးများသည် အလွန်ငယ်ရွယ်နိုင်ပြီး (အသက် ၁၀ နှစ်အောက်ပင်ရှိနိုင်) ၎င်းတို့သည် အသိအမှတ်ပြုမှုအနည်းဆုံးဖြစ်ပြီး၊ သတင်းအချက်အလက်ရရှိရန် အခက်ခဲဆုံးဖြစ်ကြသည်။ အိမ်တွင်းအကြမ်းဖက်မှု၊ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာအကြမ်းဖက်မှု လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ နှောင့်ယှက်ခြင်းများကို အခံရဆုံးလည်းဖြစ်ကြသည်။

၄။ ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်း

ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းသည် ယောက်ျားလေး ကလေးလုပ်သားများကို အဓိကအသုံးပြုသော ကဏ္ဍဖြစ်သည်။ သို့သော် မိန်းကလေးများလည်း ဤကဏ္ဍတွင် အလုပ်လုပ်ကိုင်ကြရပြီး၊ ၎င်းတို့သည် အဓိကအားဖြင့် အုတ်သယ်ခြင်း၊ ဘိလပ်မြေဖျော်ခြင်း၊ သယ်ယူပို့ဆောင်ခြင်းတို့ကို လုပ်ကိုင်ကြရသည်။

အခြေခံအလုပ်သမားများအဖြစ် ခေါင်းပုံဖြတ်အမြတ်ထုတ်ခံရခြင်း၊ နေရောင်ဒဏ်အောက်တွင် အလုပ်လုပ်ကိုင်ရခြင်း၊ လုံခြုံရေးဝတ်စုံ မရရှိခြင်းတို့ကြောင့် ဤလုပ်ငန်းသည် ကလေးများအတွက် အလွန်အန္တရာယ်များသည်။

၅။ ဝန်ဆောင်မှု/ဟိုတယ်နှင့် ခရီးသွားလုပ်ငန်း

ဟိုတယ်နှင့် စားသောက်ဆိုင်လုပ်ငန်းများတွင် ကလေးလုပ်သားအများအပြားကို အသုံးပြုနေကြသည်။ မိန်းကလေးများသည် စားပွဲထိုးအဖြစ်ဖြင့်လည်းကောင်း၊ သန့်ရှင်းရေးလုပ်သားအဖြစ်ဖြင့်လည်းကောင်း၊ စားဖိုမှူးအကူအဖြစ်ဖြင့်လည်းကောင်း အလုပ်လုပ်ကိုင်ကြရသည်။ ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှိသော ဒေသများတွင် ကလေးများကို အမှတ်တရပစ္စည်းရောင်းချသူများ၊ ဧည့်လမ်းညွှန်များအဖြစ် အသုံးပြုနေကြသည်။

၆။ လိင်လုပ်ငန်း

အလွန်ဝမ်းနည်းဖွယ်ကောင်းသည်မှာ မိန်းကလေးများသည် လူကုန်ကူးမှုနှင့် လိင်ခိုင်းစေမှုတို့ကိုလည်း ခံကြရသည်။ ကုလသမဂ္ဂ၏ အစီရင်ခံစာများအရ မြန်မာနိုင်ငံတွင် အခြားနိုင်ငံများနည်းတူ၊ မိန်းကလေးများသည် လူကုန်ကူးမှုခံရပြီး၊ လိင်လုပ်ငန်းတွင် အတင်းအကျပ် အသုံးပြုခံနေကြရသည်ဟု သိရပါသည်။ ထိုင်းနိုင်ငံ၊ တရုတ်နိုင်ငံစသော အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများသို့ လူကုန်ကူးခံရသည့် မိန်းကလေးများမှာ ၁၅-၁၇ နှစ်အရွယ်အများဆုံးဖြစ်ကြသည်။

ကလေးလုပ်သားများ၏ နစ်နာဆုံးရှုံးမှုများ
-------------------------------------------------------------

ကလေးလုပ်သားဖြစ်ခြင်းကြောင့် ကလေးများသည် အောက်ပါနစ်နာဆုံးရှုံးမှုများကို ခံစားကြရသည်-

၁။ ပညာရေးအခွင့်အလမ်းဆုံးရှုံးခြင်း

ကလေးလုပ်သားများ၏ အဓိကဆုံးရှုံးမှုမှာ ပညာသင်ယူခွင့်ဆုံးရှုံးခြင်းဖြစ်သည်။ အချိန်ပြည့် လုပ်ကိုင်ရခြင်းကြောင့် ကျောင်းတက်ရန် အချိန်မရှိခြင်း၊ ငွေကြေးအခက်အခဲကြောင့် ကျောင်းထွက်ရခြင်း၊ အလုပ်နှင့်ကျောင်းကို တစ်ပြိုင်နက်လုပ်ရခြင်းကြောင့် ပညာသင်ယူရန် စိတ်အားထက်သန်မှုလျော့နည်းခြင်းတို့ ဖြစ်ပေါ်စေသည်။

UNICEF ၏ အစီရင်ခံစာအရ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကလေးလုပ်သားများ၏ ၁၃ ရာခိုင်နှုန်းသာ ပုံမှန်ကျောင်းတက်နိုင်ကြသည်။ မိန်းကလေးအများစုမှာ ယောက်ျားလေးများထက် ကျောင်းထွက်နှုန်း ပိုမိုမြင့်မားသည်။

၂။ ကျန်းမာရေးထိခိုက်မှုများ

ကလေးလုပ်သားများသည် ၎င်းတို့၏ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုနှင့် ကျန်းမာရေးကို ထိခိုက်စေသော အန္တရာယ်များနှင့် ရင်ဆိုင်ကြရသည်။ ၎င်းတို့တွင်-

ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ လုပ်အားပေးမှုကြောင့် ဖြစ်ပေါ်သော ကျောနာခြင်း၊ ကြွက်သားနာကျင်ခြင်း
လုံခြုံမှုမရှိသော လုပ်ငန်းခွင်အခြေအနေများကြောင့် မတော်တဆဖြစ်ရပ်များ
ဓာတုပစ္စည်းများနှင့် ထိတွေ့ခြင်းကြောင့် အရေပြားရောဂါများနှင့် အဆုတ်ရောဂါများ
မလုံလောက်သော အာဟာရနှင့် အနားယူမှုကြောင့် ဖွံ့ဖြိုးမှုနှောင့်နှေးခြင်း
ကစားချိန်နှင့် အပန်းဖြေချိန် ဆုံးရှုံးခြင်း

ထို့အပြင် မိန်းကလေးများနှင့်ယောက်ျားငယ်လေးများသည် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာနှောင့်ယှက်မှုနှင့် ခေါင်းပုံဖြတ်အမြတ်ထုတ်မှုကိုလည်း ခံရနိုင်သည်။ အထူးသဖြင့် အိမ်အကူလုပ်ငန်းနှင့် ဟိုတယ်လုပ်ငန်း များတွင် ပြဿနာပိုမိုဆိုးရွားသည်။

၃။ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာထိခိုက်မှုများ

ကလေးလုပ်သားများသည် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ စိန်ခေါ်မှုများကိုလည်း ကြုံတွေ့ကြရသည်-

နှိပ်စက်ညှဉ်းပန်းခံရခြင်း၊ ဆဲဆိုခံရခြင်း၊ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဖိအားပေးခံရခြင်း
ကလေးဘဝဆုံးရှုံးခြင်းနှင့် ငယ်ရွယ်စဉ်မှာပင် အရွယ်ရောက်သူတစ်ဦး၏ တာဝန်များကို ထမ်းဆောင်ရခြင်း
ဆင်းရဲမွဲတေခြင်းနှင့် အနာဂတ်မရှိသကဲ့သို့ ခံစားရခြင်း မိသားစုနှင့် သက်တူရွယ်တူများနှင့် ကင်းကွာခြင်း
စိတ်ဒဏ်ရာများ (trauma) နှင့် စိတ်ကျနေခြင်း

၄။ လူမှုရေးအကျိုးဆက်များ

ကလေးလုပ်သားဖြစ်ခြင်းကြောင့် လူမှုရေးနှင့် မိသားစုဘဝတွင် အကျိုးသက်ရောက်မှုများ ဖြစ်ပေါ်စေပါသည်-

ကလေးဘဝတွင် ကစားခြင်း၊ လေ့လာသင်ယူခြင်း၊ လူမှုဆက်ဆံရေးတိုးတက်ခြင်းတို့ ဆုံးရှုံးရပါသည်
နေ့စဉ့်ဒုက္ခနဲ့ ရုန်းကန်နေရခြင်းက စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဖွံ့ဖြိုးမှုကို ထိခိုက်စေသည်
ပညာမတတ်ခြင်းကြောင့် တဖန် ဆင်းရဲမွဲတေမှုသံသရာတွင် ပိတ်မိနေစေနိုင်သည်
မိန်းကလေးများအတွက် စောစီးစွာ လက်ထပ်ထိမ်းမြားခြင်းကို ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်သည်

၅။ စီးပွားရေးနှင့် လူမှုရေး သံသရာ

ကလေးလုပ်သားဖြစ်ခြင်းသည် စီးပွားရေးနှင့်လူမှုရေး သံသရာတစ်ခုကို ဖန်တီးပေးသည်-

ကလေးများ ပညာမသင်ရခြင်းကြောင့် ကျွမ်းကျင်မှုမရှိသော လုပ်သားဖြစ်လာပြီး လုပ်ခနည်းသော အလုပ်များတွင်သာ လုပ်ကိုင်ရခြင်း

ဆင်းရဲမွဲတေမှုသံသရာဆက်လက်တည်ရှိခြင်း - မိဘများ ဆင်းရဲသဖြင့် ကလေးများ အလုပ်လုပ်ရ၊ ကလေးများ ပညာမသင်ရသဖြင့် နောက်ဆက်တွဲ မျိုးဆက်များလည်း ဆင်းရဲမှုဆက်လက်ဖြစ်ခြင်း

မိန်းကလေးများအတွက် ဤသံသရာသည် ပို၍ဆိုးရွားပြီး၊ ပညာမသင်ရခြင်းကြောင့် အိမ်ထောင်ကျကာ မိခင်ဖြစ်လာပြီး ၎င်းတို့၏ ကလေးများကိုလည်း အလုပ်လုပ်ကိုင်စေရသည့် သံသရာတွင် ဆက်လက်ပိတ်မိနေခြင်း

ကလေးလုပ်သားပြဿနာကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရန် နည်းလမ်းများ
-----------------------------------------------------------------------------------------

ကလေးလုပ်သားပြဿနာကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရန်အတွက် ဘက်စုံချဉ်းကပ်နည်းဖြင့် ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှု လိုအပ်ပါသည်။ အောက်ပါနည်းလမ်းများကို အကြံပြုတင်ပြလိုပါသည်-

၁။ ပညာရေးကို အားပေးမြှင့်တင်ခြင်း

အခမဲ့ပညာရေးနှင့် အခြေခံပညာမသင်မနေရ စနစ်ကို ပိုမိုအားကောင်းအောင် ဆောင်ရွက်ခြင်း
ဆင်းရဲသော မိသားစုများမှ ကလေးများကို ကျောင်းတက်နိုင်ရန် ထောက်ပံ့ကြေး၊
အစားအသောက်ဖြန့်ဝေခြင်းနှင့် ပညာသင်ထောက်ပံ့ကြေးများ ပံ့ပိုးပေးခြင်း
အဝေးရောက်ဒေသများတွင် ကျောင်းများ ပိုမိုတည်ဆောက်ခြင်း
အလုပ်ချိန်နှင့် ကျောင်းတက်ချိန် ညှိနှိုင်းပေးသော အစီအစဉ်များ စီစဉ်ပေးခြင်း
မိန်းကလေးများအတွက် အထူးပညာရေးအစီအစဉ်များ စီစဉ်ပေးခြင်း

၂။ ဥပဒေရေးရာစည်းမျဉ်းများ ချမှတ်အကောင်အထည်ဖော်ခြင်း

ကလေးလုပ်သားဆိုင်ရာ ဥပဒေများကို တင်းကျပ်စွာ စစ်ဆေးအကောင်အထည်ဖော်ခြင်း
ကလေးများကို ခိုင်းစေသော လုပ်ငန်းရှင်များကို ပြစ်ဒဏ်ချမှတ်ခြင်း
ကလေးလုပ်သားအသုံးပြုမှုကို တားဆီးရန် စစ်ဆေးရေးနှင့် အကောင်အထည်ဖော်ရေးယန္တရားများ တည်ဆောက်ခြင်း
အလုပ်သမားစစ်ဆေးရေးစနစ်ကို ပိုမိုအားကောင်းအောင် ဆောင်ရွက်ခြင်း

၃။ စီးပွားရေးတိုးတက်ရန် ဆောင်ရွက်ခြင်း

ဆင်းရဲမွဲတေမှုလျော့ချရေးအစီအစဉ်များကို အကောင်အထည်ဖော်ခြင်း
မိဘများအတွက် အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းများ ဖန်တီးပေးခြင်း
မိသားစုဝင်ငွေတိုးတက်ရေးအတွက် အသေးစားချေးငွေအစီအစဉ်များ စီစဉ်ပေးခြင်း
လူမှုဖူလုံရေးအကာအကွယ်ပေးသော အစီအစဉ်များကို အကောင်အထည်ဖော်ခြင်း

၄။ လူမှုရေးအသိပညာပေးခြင်း

ကလေးလုပ်သားပြဿနာဆိုင်ရာ အသိပညာပေးအစီအစဉ်များ ဆောင်ရွက်ခြင်း
ပညာရေး၏ အရေးပါမှုကို သိရှိစေရန် လူထုအသိပညာပေးအစီအစဉ်များ ဆောင်ရွက်ခြင်း
ကလေးတစ်ဦး၏ အခွင့်အရေးများအကြောင်း ပိုမိုသိရှိစေရန် ပညာပေးခြင်း
ဒေသခံခေါင်းဆောင်များနှင့် လူထုအဖွဲ့အစည်းများကို လှုပ်ရှားမှုတွင် ပါဝင်စေခြင်း

၅။ အာဟာရနှင့် ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာပံ့ပိုးခြင်း

ကျောင်းများတွင် အာဟာရဖြည့်စွက်စာ စီမံချက်များဆောင်ရွက်ခြင်း
ကျန်းမာရေးစစ်ဆေးမှုနှင့် ပြုစုစောင့်ရှောက်မှုများ ပံ့ပိုးခြင်း
ကိုယ်ဝန်ဆောင်မိခင်များနှင့် မွေးကင်းစကလေးများအတွက် ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုပေးခြင်း
မိန်းကလေးများအတွက် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာပညာပေးနှင့် မိသားစုစီမံကိန်းဆိုင်ရာ အသိပညာပေးခြင်း

၆။ နိုင်ငံတကာပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု

ကုလသမဂ္ဂနှင့် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းများနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခြင်း
ကလေးလုပ်သားပပျောက်ရေးအတွက် နိုင်ငံတကာစံနှုန်းများကို လိုက်နာကျင့်သုံးခြင်း
အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများနှင့် ပူးပေါင်း၍ လူကုန်ကူးမှုတိုက်ဖျက်ရေး ဆောင်ရွက်ခြင်း
ကလေးလုပ်သားပပျောက်ရေးအတွက် မဟာဗျူဟာချမှတ်ခြင်းနှင့် အရင်းအမြစ်များ မျှဝေခြင်း

နိဂုံး
--------

ကလေးလုပ်သားပြဿနာသည် မြန်မာနိုင်ငံအတွက် ကြီးမားသော စိန်ခေါ်မှုတစ်ရပ်ဖြစ်ပြီး၊ ဆင်းရဲမွဲတေမှု၊ ပညာရေးအခွင့်အလမ်း မရရှိခြင်း၊ လူမှုရေးနှင့် ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ ယုံကြည်မှုများ၊ နိုင်ငံရေးနှင့် စီးပွားရေးမတည်ငြိမ်မှုစသည့် ရှုပ်ထွေးသော အကြောင်းရင်းများစွာမှ ပေါ်ပေါက်လာပါသည်။ အထူးသဖြင့် မိန်းကလေးများသည် လုပ်ငန်းခွင်အတွင်း အမျိုးမျိုးသော နှောင့်ယှက်မှုများ ခံစားရနိုင်ပြီး၊ ပညာရေးအခွင့်အလမ်းများ ပိုမိုဆုံးရှုံးနိုင်ပါသည်။

ဤပြဿနာကို ဖြေရှင်းရန်အတွက် အစိုးရ၊ အရပ်ဘက်လူမှုအဖွဲ့အစည်းများ၊ နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်းများ၊ ပုဂ္ဂလိကကဏ္ဍနှင့် ရပ်ရွာလူထုတို့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန် လိုအပ်ပါသည်။ ပညာရေးကို အားပေးမြှင့်တင်ခြင်း၊ ဥပဒေစည်းမျဉ်းများ တိုးတက်အောင် ဆောင်ရွက်ခြင်း၊ ဆင်းရဲမွဲတေမှု လျော့ချရေး စီမံချက်များ အကောင်အထည်ဖော်ခြင်း၊ လူမှုရေးအသိပညာပေးခြင်းနှင့် နိုင်ငံတကာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများမှတစ်ဆင့် ဤပြဿနာကို တဖြည်းဖြည်း လျော့နည်းသွားစေနိုင်ပါသည်။

ကလေးများသည် အနာဂတ်၏ မျိုးဆက်သစ်ခေါင်းဆောင်များဖြစ်ကြသောကြောင့် ၎င်းတို့၏ ကလေးဘဝနှင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ရန် အရေးကြီးပါသည်။ ကလေးတိုင်းသည် ပညာသင်ယူခွင့်၊ ကစားခွင့်နှင့် ကျန်းမာရွှင်လန်းစွာ ကြီးထွားခွင့်ရှိရမည်ဖြစ်သည်။ ကလေးများကို ယခင်ကာလကထက် ပိုမိုကောင်းမွန်သော၊ ရွေးချယ်စရာများပိုများသော၊ ပိုမိုလုံခြုံစိတ်ချရသော အနာဂတ်ကို တည်ဆောက်ပေးရန် ကျွန်ုပ်တို့အားလုံး၏ တာဝန်ဖြစ်ပါသည်။

ကလေးလုပ်သားပြဿနာသည် မြန်မာနိုင်ငံအတွက် ကြီးမားသော စိန်ခေါ်မှုတစ်ရပ်ဖြစ်ပြီး၊ ဆင်းရဲမွဲတေမှု၊ ပညာရေးအခွင့်အလမ်း မရရှိခြင်း၊ လူမှုရေးနှင့် ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ ယုံကြည်မှုများ၊ နိုင်ငံရေးနှင့် စီးပွားရေးမတည်ငြိမ်မှုစသည့် ရှုပ်ထွေးသော အကြောင်းရင်းများစွာမှ ပေါ်ပေါက်လာပါသည်။

အမျိုးသမီးအသံအမျိုးသမီးအားမာန် စာစဉ် အမှတ်(၇) ကို အပြည့်အစုံ ဖတ်ရှုနိုင်ပါပြီရှင်။
https://drive.google.com/file/d/1bYrwUV79wkNmbMY61EmLFSUt3BuPl0Kn/view?usp=sharing

#politicsforwomenmyanmar
#whatishappeninginmyamar
#Advocacy
#politics
#media

0 Comments

5/13/2025 0 Comments

အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာအလုပ်သမားအဖွဲ့ချုပ် မိတ်ဆက်

အမျိုးသမီးအသံ အမျိုးသမီးအသံ စာစဉ်အမှတ် (၇) မှ ကောက်နုတ်ဖော်ပြသည်။

ILO သည် တစ်ကမ္ဘာလုံးအတိုင်းအတာဖြင့် လူမှုတရားမျှတမှု၊ လူ့အခွင့်အရေးများနှင့် အလုပ်သမားအခွင့်အရေးများကို မြှင့်တင်ရန် ကြိုးပမ်းလျက်ရှိကာ၊ သက်တောင့်သက်သာရှိပြီး ဘေးကင်းလုံခြုံသော လုပ်ငန်းခွင်အခြေအနေများ၊ လူသားဆန်သော အလုပ်ချိန်များနှင့် လုံလောက်သော လုပ်ခလစာများကို အားပေးမြှင့်တင်သည်

နိဒါန်း
---------

"အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာအလုပ်သမားအဖွဲ့ချုပ်" (International Labour Organization - ILO) သည် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းရှိ အလုပ်သမားအခွင့်အရေးများကို ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ရန်နှင့် သင့်တင့်လျောက်ပတ်သော အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းများကို မြှင့်တင်ရန် ရည်ရွယ်၍ တည်ထောင်ထားသော ကုလသမဂ္ဂ၏ အထူးအေဂျင်စီတစ်ခု ဖြစ်သည်။ ၁၉၁၉ ခုနှစ်တွင် တည်ထောင်ခဲ့သော ILO သည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် သက်တမ်းအရှည်ဆုံး နိုင်ငံစုံအဖွဲ့အစည်းတစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ ၁၉၄၆ ခုနှစ်တွင် ကုလသမဂ္ဂ၏ ပထမဆုံး အထူးအေဂျင်စီဖြစ်လာခဲ့သည်။

            ILO သည် တစ်ကမ္ဘာလုံးအတိုင်းအတာဖြင့် လူမှုတရားမျှတမှု၊ လူ့အခွင့်အရေးများနှင့် အလုပ်သမားအခွင့်အရေးများကို မြှင့်တင်ရန် ကြိုးပမ်းလျက်ရှိကာ၊ သက်တောင့်သက်သာရှိပြီး ဘေးကင်းလုံခြုံသော လုပ်ငန်းခွင်အခြေအနေများ၊ လူသားဆန်သော အလုပ်ချိန်များနှင့် လုံလောက်သော လုပ်ခလစာများကို အားပေးမြှင့်တင်သည်။ထို့ပြင် အခြေခံအလုပ်သမားအခွင့်အရေးများဖြစ်သော လွတ်လပ်စွာ အသင်းအပင်းဖွဲ့စည်းခွင့်၊ ခွဲခြားဆက်ဆံမှုပပျောက်ရေး၊ ကလေးလုပ်သားနှင့် အဓမ္မအလုပ်ခိုင်းစေမှုတိုက်ဖျက်ရေး တို့အတွက်လည်း အဓိကထား ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။

သမိုင်းအကျဉ်း ILO သည် ၁၉၁၉ ခုနှစ်တွင် ပထမကမ္ဘာစစ်အပြီး ဗာဆေးစာချုပ်၏ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုအဖြစ် တည်ထောင်ခဲ့သည်။ ၎င်း၏ဖွဲ့စည်းတည်ထောင်မှုသည် ၁၉ ရာစုမှ စတင်သော စက်မှုတော်လှန်ရေးကာလ အတွင်း လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ၊ လူမှုရေးဆိုင်ရာနှင့် စီးပွားရေးဆိုင်ရာ စဉ်းစားချက်များအပေါ် အခြေခံခဲ့သည်။ ပထမကမ္ဘာစစ်ပြီးနောက် တည်ငြိမ်ရေးအတွက် အဓိကအစိတ်အပိုင်းအဖြစ် လူမှုတရားမျှတမှုကို တည်ဆောက်ရန် ILO ကို ဖွဲ့စည်းခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ရှည်ကြာသော တည်ငြိမ်ရေးသည် လူမှုတရားမျှတမှုမရှိဘဲ မရရှိနိုင်ဟု ယုံကြည်ခဲ့ကြသည်။

ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်း ILO သည် ၎င်း၏ရုံးချုပ်ကို ကနေဒါနိုင်ငံ မွန်ထရီးယယ်မြို့သို့ ယာယီ ရွှေ့ပြောင်းခဲ့ရပြီး၊ ဤကာလအတွင်း ILO သည် ယင်း၏ရည်မှန်းချက်များနှင့် အနာဂတ်မျှော်မှန်းချက်များကို ချမှတ်သော ဖီလာဒဲလ်ဖီးယားကြေညာစာတမ်း (၁၉၄၄) ကို ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ စစ်ပြီးနောက် ၁၉၄၆ ခုနှစ်တွင် ILO သည် ကုလသမဂ္ဂ၏ ပထမဆုံးအထူးအေဂျင်စီဖြစ်လာခဲ့ပြီး၊ ၁၉၆၉ ခုနှစ် ၎င်း၏ ၅၀ နှစ်ပြည့်တွင် နိုဘယ်ငြိမ်းချမ်းရေးဆုကို ရရှိခဲ့သည်။

တည်ထောင်ရခြင်းရည်ရွယ်ချက်များ
---------------------------------------------------

ILO ကို ပထမကမ္ဘာစစ်ကြီးပြီးနောက် တည်ငြိမ်အေးချမ်းရေးအတွက် မရှိမဖြစ်လိုအပ်သော လူမှုတရားမျှတမှုအခြေခံကို ချမှတ်ရန် ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် တည်ထောင်ခဲ့သည်။ ၎င်း၏ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအရ ILO ၏ အဓိကရည်ရွယ်ချက်များမှာ-

လူမှုတရားမျှတမှုကို မြှင့်တင်ရန်- ILO သည် အလုပ်အကိုင်နှင့် အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းမှုဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များတွင် တရားမျှတသော ဆက်ဆံရေးများကို အားပေးမြှင့်တင်ရန် ကြိုးပမ်းသည်။

အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာအလုပ်သမားစံနှုန်းများကို ဖန်တီးရန်- အလုပ်သမားများအတွက် သင့်တင့် လျောက်ပတ်သော လုပ်ငန်းခွင်အခြေအနေများကို သေချာစေရန် နိုင်ငံတကာစံနှုန်းများကို ချမှတ် ပြဋ္ဌာန်းသည်။

သုံးပွင့်ဆိုင်ဆွေးနွေးမှုကို မြှင့်တင်ရန်- ILO သည် အလုပ်သမားကိစ္စရပ်များကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရာ တွင် အစိုးရများ၊ အလုပ်ရှင်များနှင့် အလုပ်သမားများအကြား ဆွေးနွေးမှုများကို အားပေး မြှင့်တင်သည်။

အနာဂတ်အလုပ်အကိုင်များအတွက် ပြင်ဆင်ရန်- ILO သည် နည်းပညာတိုးတက်မှုနှင့် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ စီးပွားရေးပြောင်းလဲမှုကြောင့် အလုပ်အကိုင်ပုံစံများပြောင်းလဲမှုကို တုံ့ပြန်ရန် နိုင်ငံများကို ကူညီပေးသည်။

ကလေးလုပ်သားပပျောက်ရေး- ILO သည် ကလေးလုပ်သားများအသုံးပြုမှုပပျောက်ရေးနှင့် ကလေးများအတွက် ဂုဏ်သိက္ခာရှိသော ဘဝအခွင့်အလမ်းများကို သေချာစေရန် ကြိုးပမ်းနေသည်။

အဓမ္မအလုပ်ခိုင်းစေမှုတိုက်ဖျက်ရေး- ILO သည် အဓမ္မအလုပ်ခိုင်းစေမှု၊ ခေတ်သစ်ကျွန်ပြုမှုနှင့် လူကုန်ကူးမှုပုံစံအားလုံးကို ဆန့်ကျင်တိုက်ဖျက်ရန် ကြိုးပမ်းသည်။

လူတိုင်းအတွက် သင့်တင့်လျောက်ပတ်သောအလုပ်အကိုင်များ- ILO ၏ အဓိကရည်မှန်းချက်မှာ လူတိုင်းသည် ၎င်းတို့၏ လုပ်ငန်းခွင်ဘဝတွင် ဂုဏ်သိက္ခာရှိပြီး လုံခြုံစိတ်ချရသည်ဟု ခံစားရစေရန်ဖြစ်သည်။

လူမှုဖူလုံရေးကို မြှင့်တင်ရန်- ILO သည် လူများ၏ အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းမှုနှင့် ကျန်းမာရေးကို ခြိမ်းခြောက်နိုင်သော စိတ်ဖိစီးမှုများနှင့် မသေချာမရေရာမှုများမှ ကာကွယ်ရန် လူမှုဖူလုံရေးစနစ်များ ကို ပံ့ပိုးပေးရန် ကြိုးပမ်းသည်။

ILO ၏ အဖွဲ့အစည်းပုံ ILO ၏ "သုံးပွင့်ဆိုင်" ဖွဲ့စည်းပုံသည် ထူးခြားသည်။ ၎င်းတွင် အစိုးရကိုယ်စားလှယ်များ၊ အလုပ်ရှင်အဖွဲ့အစည်းများနှင့် အလုပ်သမားသမဂ္ဂများ အတူတကွလုပ်ဆောင်ကြသည်။ ဤသုံးပွင့်ဆိုင် တည်ဆောက်ပုံသည် လူမှုရေးဆိုင်ရာဆွေးနွေးမှုများကို အားပေးမြှင့်တင်ရန်နှင့် အလုပ်သမားဆိုင်ရာ ပြဿနာများနှင့် ပတ်သက်၍ အားလုံးပါဝင်နိုင်သော ဖြေရှင်းချက်များကို ဖန်တီးရန် ရည်ရွယ်သည်။

၁. အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာအလုပ်သမားညီလာခံ (International Labour Conference)

ILC သည် ILO ၏ အထက်အဖွဲ့အနေဖြင့် ဆောင်ရွက်ပြီး၊ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အလုပ်သမားစံနှုန်းများကို ချမှတ်ရန်နှင့် အရေးကြီးသော မူဝါဒဆိုင်ရာကိစ္စရပ်များကို ဆွေးနွေးရန် တာဝန်ရှိသည်။ ၎င်းကို "အလုပ်သမားများ၏ ကမ္ဘာ့ပါလီမန်" ဟုလည်း ခေါ်ဆိုကြသည်။ ညီလာခံကို နှစ်စဉ် ဇွန်လတွင် ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံ ဂျီနီဗာမြို့တွင် ကျင်းပလေ့ရှိပြီး ပြဋ္ဌာန်းချက်များနှင့် အကြံပြုချက်များကို ဖန်တီးခြင်း၊ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံသစ်များလက်ခံခြင်း၊ အဖွဲ့အစည်း၏ဘတ်ဂျက်ကို အတည်ပြုခြင်းနှင့် အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့ကို ရွေးချယ်ခြင်းတို့ကို ပြုလုပ်သည်။

၂. အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့ (Governing Body)

အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့သည် ILO ၏ အမှုဆောင်ကောင်စီဖြစ်ပြီး၊ အဖွဲ့အစည်း၏မူဝါဒများ၊ လုပ်ငန်းအစီအစဉ်များ၊ ဘတ်ဂျက်နှင့် ညီလာခံဆိုင်ရာအစီအစဉ်များကို ဆုံးဖြတ်သည်။ ၎င်းသည် တစ်နှစ်လျှင် သုံးကြိမ်ခန့် တွေ့ဆုံလေ့ရှိသည်။ အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့တွင် အဖွဲ့ဝင် ၅၆ ဦးပါဝင်သည်-
အစိုးရကိုယ်စားလှယ် ၂၈ ဦး (၁၀ ဦးသည် အမြဲတမ်းအဖွဲ့ဝင်များ)
အလုပ်ရှင်ကိုယ်စားလှယ် ၁၄ ဦး
အလုပ်သမားကိုယ်စားလှယ် ၁၄ ဦး

၃. အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာအလုပ်သမားရုံး (International Labour Office)

ILO ရုံးသည် အဖွဲ့အစည်း၏ အတွင်းရေးမှူးအဖွဲ့အဖြစ် ဆောင်ရွက်ပြီး အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့၏ လမ်းညွှန်မှုအောက်တွင် ၎င်း၏ အမျိုးမျိုးသော လုပ်ငန်းဆောင်တာများကို ထိန်းသိမ်းကြီးကြပ်သည်။ ဂျီနီဗာရှိ ရုံးချုပ်အပြင် ကမ္ဘာအနှံ့တွင် ဒေသဆိုင်ရာရုံးများလည်း ရှိသည်။ ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ်မှ ဦးဆောင်သည့် ရုံးသည် အဖွဲ့အစည်း၏ နေ့စဉ်လုပ်ငန်းများကို စီမံခန့်ခွဲသည်။ လက်ရှိညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ်မှာ မစ္စတာ Guy Ryder ဖြစ်သည်။

အဓိကလုပ်ငန်းဆောင်တာများ
-------------------------------------------

ILO သည် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းရှိ အလုပ်သမားများ၏ ဘဝကို တိုးတက်ကောင်းမွန်စေရန် လုပ်ငန်းဆောင်တာအမျိုးမျိုးကို ဆောင်ရွက်သည်။ ၎င်း၏လုပ်ငန်းဆောင်တာများထဲမှ အရေးအကြီးဆုံးအချို့မှာ စံနှုန်းချမှတ်ခြင်း၊ နည်းပညာပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု၊ သုတေသနနှင့် ပညာရေး၊ စောင့်ကြည့်ကြီးကြပ်ခြင်းနှင့် အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်ခြင်း၊ အထူးအစီအစဉ်များနှင့် စီမံကိန်းများ ဖြစ်သည်။

၁. စံနှုန်းချမှတ်ခြင်း
ILO သည် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာအလုပ်သမားစံနှုန်းများကို ဖန်တီးခြင်းဖြင့် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းရှိ အလုပ်သမားအခွင့်အရေးများကို ကာကွယ်ရန် ကြိုးပမ်းသည်။ ပြဋ္ဌာန်းချက်များနှင့် အကြံပြုချက်များမှတဆင့် ILO သည် အလုပ်အကိုင်ဆိုင်ရာ အလေ့အကျင့်များအတွက် အနိမ့်ဆုံးစံနှုန်းများကို ချမှတ်သည်။ ပြဋ္ဌာန်းချက်များသည် ဥပဒေအရ စည်းနှောင်မှုရှိသော စာချုပ်များဖြစ်ပြီး၊ နိုင်ငံများမှ အတည်ပြုပြီးပါက ၎င်းတို့၏ဥပဒေများတွင် ထည့်သွင်းရန် လိုအပ်သည်။ အကြံပြုချက်များမှာ ဥပဒေအရ စည်းနှောင်မှု မရှိသော်လည်း လမ်းညွှန်ချက်များအဖြစ် ဆောင်ရွက်သည်။

၂. နည်းပညာပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု

ILO သည် အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများအား ၎င်းတို့၏ဥပဒေများ၊ မူဝါဒများနှင့် အလုပ်သမားဆိုင်ရာ အလေ့အကျင့်များကို တိုးတက်ကောင်းမွန်စေရန် နည်းပညာအကူအညီပေးသည်။ ဤသည်မှာ အစိုးရအရာရှိ များအား လေ့ကျင့်သင်ကြားပေးခြင်း၊ အလုပ်အကိုင်ဖန်တီးမှုအစီအစဉ်များ၊ အလုပ်သမားစစ်ဆေးရေး စနစ်များ၊ လူမှုဖူလုံရေးအစီအစဉ်များ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရန် အကူအညီပေးခြင်းတို့ ပါဝင်သည်။

၃. သုတေသနနှင့် ပညာရေး

ILO သည် အလုပ်သမားကိစ္စရပ်များနှင့်ပတ်သက်၍ သုတေသနပြုလုပ်ခြင်း၊ စာရင်းအင်း အချက်အလက်များ စုဆောင်းခြင်းနှင့် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာအစီရင်ခံစာများနှင့် စာအုပ်စာတမ်းများထုတ်ဝေခြင်း တို့ကို ပြုလုပ်သည်။ ၎င်း၏ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာလေ့ကျင့်ရေးစင်တာ (International Training Center) သည် အစိုးရများ၊ အလုပ်ရှင်အဖွဲ့အစည်းများနှင့် အလုပ်သမားသမဂ္ဂများအတွက် သင်တန်းအစီအစဉ်များလည်း စီစဉ်ပေးသည်။

၄. စောင့်ကြည့်ကြီးကြပ်ခြင်းနှင့် အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်ခြင်း

ILO သည် အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ၏ပြဋ္ဌာန်းချက်များအပေါ် လေးစားလိုက်နာမှုကို စောင့်ကြည့်ရန် ယန္တရားများ ထူထောင်ထားသည်။ ၎င်းသည် ပုံမှန်အစီရင်ခံစာများကို စစ်ဆေးပြီး၊ တိုင်ကြားမှုများကို စုံစမ်းစစ်ဆေးကာ၊ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများအား ၎င်းတို့၏တာဝန်ဝတ္တရားများကို ဖြည့်ဆည်းဆောင်ရွက်ရာတွင် အကူအညီပေးသည်။

၅. အထူးအစီအစဉ်များနှင့် စီမံကိန်းများ

ILO သည် အထူးအစီအစဉ်များနှင့် စီမံကိန်းများမှတဆင့် အလုပ်သမားနှင့်ဆက်စပ်သော သီးခြားပြဿနာများကို ဖြေရှင်းရန် ကြိုးပမ်းလျက်ရှိသည်။

• ကလေးလုပ်သားပပျောက်ရေးအတွက် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာအစီအစဉ် (IPEC)- အဆိုးဝါးဆုံးပုံစံဖြင့် ကလေးလုပ်သားအသုံးပြုမှုကို တိုက်ဖျက်ရန် ၁၉၉၂ ခုနှစ်တွင် စတင်ထူထောင်ခဲ့သည်။

• ပြည်တွင်းနှင့် နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများအတွက် သင့်တင့်လျောက်ပတ်သော အလုပ်အကိုင်များ- ရွှေ့အပြောင်းအလုပ်သမားများကို ကာကွယ်ပြီး ၎င်းတို့၏အခွင့်အရေးများကို မြှင့်တင်ရန် ရည်ရွယ်သည်။

•           သင့်တင့်လျောက်ပတ်သောအလုပ်အကိုင်ဆိုင်ရာ နိုင်ငံအလိုက်အစီအစဉ်များ (DWCP)- အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများတွင် သင့်တင့်လျောက်ပတ်သော အလုပ်အကိုင်ဆိုင်ရာမူဝါဒများကို အကောင်အထည်ဖော်ရန် ကူညီပေးသည်။

အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာအလုပ်သမားစံနှုန်းများ ILO သည် နိုင်ငံတကာအလုပ်သမားစံနှုန်းများဖြစ်သော ပြဋ္ဌာန်းချက်များနှင့် အကြံပြုချက်များမှတဆင့် အလုပ်သမားအခွင့်အရေးများ၊ ဘေးကင်းလုံခြုံပြီး ကျန်းမာရေးနှင့်ညီညွတ်သော လုပ်ငန်းခွင်အခြေအနေများ၊ လူမှုဖူလုံရေးနှင့် အခြားသောအလုပ်နှင့်ဆက်စပ်သော ကိစ္စရပ်များကို ကာကွယ်ရန် ကြိုးပမ်းသည်။ ၁၉၁၉ ခုနှစ်မှစ၍ ILO သည် ပြဋ္ဌာန်းချက် ၁၉၀ ကျော်နှင့် အကြံပြုချက် ၂၀၀ ကျော်ကို ဖန်တီးခဲ့သည်။

ဤအပြည်ပြည်ဆိုင်ရာအလုပ်သမားစံနှုန်းများတွင် အောက်ပါတို့ ပါဝင်သည်-

၁။ အခြေခံအခွင့်အရေးများ- လွတ်လပ်စွာအသင်းအပင်းဖွဲ့စည်းခွင့်၊ စုပေါင်းညှိနှိုင်းခွင့်၊ အဓမ္မအလုပ်ခိုင်းစေမှုပပျောက်ရေး၊ ကလေးလုပ်သားပပျောက်ရေးနှင့် ခွဲခြားဆက်ဆံမှုမရှိရေး

၂။         အလုပ်အကိုင်မူဝါဒ- သင့်လျော်သောအလုပ်ရှာဖွေရေးဝန်ဆောင်မှုများနှင့် အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းများကို မြှင့်တင်ရန် မူဝါဒများချမှတ်ခြင်း

၃။         လုပ်ခလစာနှင့် အလုပ်ချိန်- အလုပ်သမားများအတွက် သင့်တင့်မျှတသော လုပ်ခလစာ၊ အလုပ်ချိန်နာရီများနှင့် ခွင့်ရက်အခွင့်အရေးများအတွက် စံနှုန်းများသတ်မှတ်ခြင်း

၄။         လုပ်ငန်းခွင်ဘေးကင်းလုံခြုံရေးနှင့် ကျန်းမာရေး- အန္တရာယ်ကင်းသော လုပ်ငန်းခွင်ပတ်ဝန်းကျင်ကို မြှင့်တင်ခြင်းနှင့် လုပ်ငန်းခွင်မတော်တဆဖြစ်မှုများနှင့် ရောဂါများကို ကာကွယ်ရန် စံနှုန်းများချမှတ်ခြင်း

၅။         လူမှုဖူလုံရေး- ဖျားနာခြင်း၊ ဒဏ်ရာရရှိခြင်း၊ မသန်စွမ်းဖြစ်ခြင်း၊ မိခင်ဖြစ်ခြင်း၊ အသက်ကြီးရင့်လာခြင်းနှင့် အခြားအခြေအနေများတွင် ဝင်ငွေလုံခြုံစိတ်ချရေးကို သေချာစေခြင်း

၆။         အထူးအလုပ်သမားအုပ်စုများ- ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားများ၊ ဌာနေတိုင်းရင်းသားများ၊ အိမ်အကူလုပ်သားများ၊ သင်ယူလေ့ကျင့်ဆဲသူများကဲ့သို့သော ထိခိုက်လွယ်သော အလုပ်သမားအုပ်စုများကို အထူးကာကွယ်ခြင်း

၇။        အထူးလုပ်ငန်းကဏ္ဍများ-ရေကြောင်းသွားလာမှု၊ ငါးဖမ်းလုပ်ငန်း၊ သတ္တုတွင်းလုပ်ငန်း၊ စိုက်ပျိုးရေးကဲ့သို့သော အထူးလုပ်ငန်းကဏ္ဍများအတွက် သီးခြားစံနှုန်းများ

အခြေခံပြဋ္ဌာန်းချက်ရှစ်ခု ၁၉၉၈ ခုနှစ် "အလုပ်ခွင်အခြေခံစည်းမျဉ်းများနှင့် အခွင့်အရေးများဆိုင်ရာ ILO ကြေညာစာတမ်း" တွင် ILO သည် အခြေခံပြဋ္ဌာန်းချက်ရှစ်ခုကို သတ်မှတ်ခဲ့သည်။ ဤပြဋ္ဌာန်းချက်များကို "အခြေခံ" ပြဋ္ဌာန်းချက်များဟု သတ်မှတ်ခဲ့သည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ၎င်းတို့သည် အခြေခံအလုပ်သမားအခွင့်အရေးများကို ကာကွယ်ပေးသောကြောင့်ဖြစ်သည်။ ဤအခွင့်အရေးများကို "အခြေခံစည်းမျဉ်းများနှင့် အခွင့်အရေးများ" ဟုလည်း ခေါ်ဆိုသည်။ ၎င်းတို့မှာ

၁။ လွတ်လပ်စွာအသင်းအပင်းဖွဲ့စည်းခွင့်နှင့် စုပေါင်းညှိနှိုင်းခွင့်

ပြဋ္ဌာန်းချက် ၈၇ (၁၉၄၈) - လွတ်လပ်စွာအသင်းအပင်းဖွဲ့စည်းခွင့်နှင့် အဖွဲ့အစည်းဖွဲ့စည်းခွင့်ကို ကာကွယ်ခြင်း
ပြဋ္ဌာန်းချက် ၉၈ (၁၉၄၉) - စုပေါင်းညှိနှိုင်းခွင့်နှင့် အဖွဲ့အစည်းဖွဲ့စည်းခွင့်

၂။ အဓမ္မအလုပ်ခိုင်းစေမှုပပျောက်ရေး

ပြဋ္ဌာန်းချက် ၂၉ (၁၉၃၀) - အဓမ္မအလုပ်ခိုင်းစေမှု
ပြဋ္ဌာန်းချက် ၁၀၅ (၁၉၅၇) - အဓမ္မအလုပ်ခိုင်းစေမှုပပျောက်ရေး

၃။ ကလေးလုပ်သားပပျောက်ရေး

ပြဋ္ဌာန်းချက် ၁၃၈ (၁၉၇၃) - အနိမ့်ဆုံးအသက်အရွယ်
ပြဋ္ဌာန်းချက် ၁၈၂ (၁၉၉၉) - အဆိုးဝါးဆုံးပုံစံဖြင့် ကလေးလုပ်သားအသုံးပြုမှုများ

၄။ ခွဲခြားဆက်ဆံမှုပပျောက်ရေး

ပြဋ္ဌာန်းချက် ၁၀၀ (၁၉၅၁) - တန်းတူညီမျှသော အခကြေးငွေ
ပြဋ္ဌာန်းချက် ၁၁၁ (၁၉၅၈) - အလုပ်အကိုင်နှင့် အသက်မွေးဝမ်းကြောင်းဆိုင်ရာခွဲခြားဆက်ဆံမှု
၂၀၁၁ ခုနှစ်တွင်၊ ILO သည် အဓိကပြဋ္ဌာန်းချက်စာရင်းသို့ "အုပ်ချုပ်မှုဆိုင်ရာပြဋ္ဌာန်းချက်များ" လေးခုကို ထပ်မံထည့်သွင်းခဲ့သည်။ ၎င်းတို့မှာ-

၅။ စက်မှုနှင့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများတွင် အလုပ်သမားစစ်ဆေးရေး
ပြဋ္ဌာန်းချက် ၈၁ (၁၉၄၇)

၆။ အလုပ်အကိုင်မူဝါဒ
ပြဋ္ဌာန်းချက် ၁၂၂ (၁၉၆၄)

၇။ စိုက်ပျိုးရေးတွင် အလုပ်သမားစစ်ဆေးရေး
ပြဋ္ဌာန်းချက် ၁၂၉ (၁၉၆၉)

၈။ (အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာအလုပ်သမားစံနှုန်းများ) သုံးပွင့်ဆိုင်ဆွေးနွေးတိုင်ပင်မှုများ
ပြဋ္ဌာန်းချက် ၁၄၄ (၁၉၇၆)

ILO နှင့် မြန်မာနိုင်ငံ မြန်မာနိုင်ငံသည် ၁၉၄၈ ခုနှစ်တွင် လွတ်လပ်ရေးရရှိပြီးနောက် ၁၉၅၄ ခုနှစ်တွင် ILO ၏ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံဖြစ်လာခဲ့သည်။ ILO နှင့် မြန်မာနိုင်ငံအကြား ဆက်ဆံရေးသည် အဆင့်အတက်အကျများရှိခဲ့ပြီး၊ အလုပ်သမားအခွင့်အရေးဆိုင်ရာကိစ္စရပ်များကို ဖြေရှင်းရန် အတက်အကျများရှိသော လုပ်ဆောင်ချက်များ ရှိခဲ့သည်။

မြန်မာနိုင်ငံမှ အတည်ပြုထားသော ပြဋ္ဌာန်းချက်များ
----------------------------------------------------------------------

မြန်မာနိုင်ငံသည် ၂၀၂၄ ခုနှစ်အထိ ILO ပြဋ္ဌာန်းချက် ၂၅ ခုကို အတည်ပြုခဲ့ပြီး၊ အရေးကြီးသည်များမှာ-

အခြေခံပြဋ္ဌာန်းချက်များ- ပြဋ္ဌာန်းချက် ၂၉ (အဓမ္မအလုပ်ခိုင်းစေမှု)၊ ၈၇ (လွတ်လပ်စွာ အသင်းအပင်းဖွဲ့စည်းခွင့်)၊ ၁၀၀ (တန်းတူညီမျှသော အခကြေးငွေ)နှင့် ၁၈၂ (အဆိုးဝါးဆုံးပုံစံဖြင့် ကလေးလုပ်သားအသုံးပြုမှုများ)

အုပ်ချုပ်မှုဆိုင်ရာပြဋ္ဌာန်းချက်- ပြဋ္ဌာန်းချက် ၁၂၂ (အလုပ်အကိုင်မူဝါဒ)

နည်းပညာဆိုင်ရာပြဋ္ဌာန်းချက်များ- အခြားပြဋ္ဌာန်းချက် ၁၉ ခုတွင် လုပ်ငန်းခွင် ဘေးကင်းလုံခြုံရေး၊ အလုပ်ချိန်နှင့် အခြားအလုပ်သမားစံနှုန်းများဆိုင်ရာ ပြဋ္ဌာန်းချက်များ ပါဝင်သည်။

အဓမ္မအလုပ်ခိုင်းစေမှုနှင့် မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များ
---------------------------------------------------------------------------

ILO နှင့် မြန်မာနိုင်ငံအကြား ဆက်ဆံရေးတွင် အရေးကြီးသော ကိစ္စရပ်တစ်ခုမှာ မြန်မာနိုင်ငံတွင် အဓမ္မအလုပ်ခိုင်းစေမှု၏ အတိုင်းအတာနှင့် သဘောသဘာဝကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရခြင်းဖြစ်သည်။

• ၂၀၀၀ ခုနှစ် ILO ပြဋ္ဌာန်းချက် ၂၉ အောက်တွင် အရေးယူဆောင်ရွက်ချက်- ၁၉၉၈ ခုနှစ်တွင် ILO မှ လေ့လာရေးအဖွဲ့တစ်ဖွဲ့ကို မြန်မာနိုင်ငံသို့ စေလွှတ်ခဲ့ပြီး နိုင်ငံအတွင်း အဓမ္မအလုပ်ခိုင်းစေမှုနှင့် ပတ်သက်၍ စနစ်တကျလေ့လာမှု ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ဤလေ့လာမှု၏ တွေ့ရှိချက်များအရ ၂၀၀၀ ခုနှစ်တွင် ILO ပြဋ္ဌာန်းချက် ၂၉ အောက်ရှိ ပုဒ်မ ၃၃ ကို အသုံးပြု၍ အရေးယူဆောင်ရွက်ချက်ကို အကောင်အထည်ဖော်ခဲ့သည်။

• နားလည်မှုစာချွန်လွှာနှင့် လုပ်ဆောင်ချက်အစီအစဉ်- ၂၀၀၂ ခုနှစ်တွင် မြန်မာအစိုးရနှင့် ILO တို့သည် အဓမ္မအလုပ်ခိုင်းစေမှုပပျောက်ရေးအတွက် နားလည်မှုစာချွန်လွှာတစ်ခုကို လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ပြီး၊ ၂၀၀၇ ခုနှစ်တွင် တိုင်ကြားမှုယန္တရားတစ်ခု ထူထောင်ရန် သဘောတူညီချက်တစ်ခု လက်မှတ် ရေးထိုးခဲ့သည်။ ဤယန္တရားမှာ အဓမ္မအလုပ်ခိုင်းစေမှုဆိုင်ရာတိုင်ကြားမှုများကို လက်ခံရန်နှင့် အဓမ္မအလုပ်ခိုင်းစေမှုဆန့်ကျင်ရေးဥပဒေများ အကောင်အထည်ဖော်ရန်နှင့် ဆက်စပ်ပညာပေး လှုပ်ရှားမှုများ လုပ်ဆောင်ရန်ဖြစ်သည်။

နိဂုံး
------

အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာအလုပ်သမားအဖွဲ့ချုပ် (ILO) သည် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းရှိ အလုပ်သမားအခွင့်အရေးများ ကို ကာကွယ်ရန်နှင့် မြှင့်တင်ရန် ၎င်း၏မဏ္ဍိုင်သုံးရပ်ဖြစ်သော စံနှုန်းချမှတ်ခြင်း၊ နည်းပညာ ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှုနှင့် သုတေသနနှင့်ပညာရေးတို့မှတဆင့် အရေးပါသော အခန်းကဏ္ဍတစ်ခုမှ ပါဝင်ခဲ့သည်။ ၎င်း၏ သုံးပွင့်ဆိုင်တည်ဆောက်ပုံသည် လူမှုရေးဆိုင်ရာဆွေးနွေးမှုနှင့် အစိုးရများ၊ အလုပ်ရှင်များနှင့် အလုပ်သမားများ အကြား ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများကို မြှင့်တင်ပေးသည်။

ILO သည် မြန်မာနိုင်ငံအပါအဝင် ၎င်း၏ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများအားလုံးနှင့် နီးကပ်စွာပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်ပြီး၊ ထိုနိုင်ငံများတွင် သင့်တင့်လျောက်ပတ်သော အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းများ တိုးတက် ကောင်းမွန်စေရန် ကြိုးပမ်းလျက်ရှိသည်။ သို့သော်လည်း ILO သည် ခက်ခဲသော နိုင်ငံရေးအခြေအနေများ၊ စျေးကွက်ဖိအားများနှင့် တရားမဝင်စီးပွားရေးအသိုင်းအဝိုင်းများတွင် အလုပ်လုပ်ကိုင်သော အလုပ်သမားများ ကဲ့သို့သော ထိခိုက်လွယ်သော အလုပ်သမားအုပ်စုများကို ကာကွယ်ရန် စဉ်ဆက်မပြတ်စိန်ခေါ်မှုများကို ရင်ဆိုင်နေရဆဲဖြစ်သည်။

အနာဂတ်တွင် ILO သည် ဒစ်ဂျစ်တယ်စီးပွားရေး၊ ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှု၊ အရွယ်စုံသော လူဦးရေနှင့် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာကပ်ရောဂါများကဲ့သို့သော ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာစိန်ခေါ်မှုများကို တုံ့ပြန်ရင်ဆိုင်ရန် ၎င်း၏ လုပ်ငန်းများကို လိုက်လျောညီထွေဖြစ်အောင် ပြုလုပ်ရမည်ဖြစ်သည်။ အနာဂတ်အလုပ်အကိုင်များဆိုင်ရာ နှစ်ပတ်လည်ကြေညာစာတမ်း (၂၀၁၉) နှင့် ၂၀၃၀ အစီအစဉ်တွင် သင့်တင့်လျောက်ပတ်သောအလုပ်အကိုင်နှင့် ရေရှည်တည်တံ့သောဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို ထည့်သွင်းခြင်းတို့သည် ဤလိုအပ်ချက်ကို အသိအမှတ်ပြုခြင်းများ ဖြစ်သည်။

အချုပ်အားဖြင့် ILO သည် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းရှိ အလုပ်သမားများ၊ အထူးသဖြင့် ထိခိုက်လွယ်သော သူများ၏ အခွင့်အရေးများကို ကာကွယ်ရာတွင် ဆက်လက်၍ အရေးပါသော အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်သွားမည် ဖြစ်သည်။ ၎င်း၏ ရည်မှန်းချက်မှာ ခိုင်မာသော စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု၊ လူမှုတရားမျှတမှုနှင့် လူ့အခွင့်အရေးများကို ကာကွယ်ခြင်းတို့ကို ဟန်ချက်ညီစွာပေါင်းစပ်ထားသော "လူအများအတွက် လူမှုတရားမျှတမှု ရှိသော ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာစီးပွားရေး" ဆီသို့ ရောက်ရှိရန်ဖြစ်သည်။

ILO သည် ခက်ခဲသော နိုင်ငံရေးအခြေအနေများ၊ စျေးကွက်ဖိအားများနှင့် တရားမဝင်စီးပွားရေးအသိုင်းအဝိုင်းများတွင် အလုပ်လုပ်ကိုင်သော အလုပ်သမားများကဲ့သို့သော ထိခိုက်လွယ်သော အလုပ်သမားအုပ်စုများကို ကာကွယ်ရန် စဉ်ဆက်မပြတ်စိန်ခေါ်မှုများကို ရင်ဆိုင်နေရဆဲ ဖြစ်သည်။

အမျိုးသမီးအသံအမျိုးသမီးအားမာန် စာစဉ် အမှတ်(၇) ကို အပြည့်အစုံ ဖတ်ရှုနိုင်ပါပြီရှင်။
https://drive.google.com/file/d/1bYrwUV79wkNmbMY61EmLFSUt3BuPl0Kn/view?usp=sharing

#politicsforwomenmyanmar
#whatishappeninginmyamar
#Advocacy
#politics
#media

0 Comments

5/13/2025 0 Comments

အလုပ်သမားတစ်ယောက်၏ ရပိုင်ခွင့်များ

ရေးသားသူ- ဒေါနခင်

အမျိုးသမီးအသံ အမျိုးသမီးအသံ စာစဉ်အမှတ် (၇) မှ ကောက်နုတ်ဖော်ပြသည်။

အလုပ်သမားအဖြစ် လုပ်ကိုင်နေသော လူတိုင်းတွင် အခြေခံရပိုင်ခွင့်များရှိပြီး ထိုအခွင့်အရေးများကို သိရှိနားလည်ခြင်းဖြင့် တရားမျှတမှုနှင့် သင့်တင့်လျောက်ပတ်သော လုပ်ငန်းခွင်အခြေအနေများကို ဖန်တီးနိုင်မည်ဖြစ်သည်။

နိဒါန်း
---------

အလုပ်သမားတစ်ဦး၏ ရပိုင်ခွင့်များသည် လူ့အခွင့်အရေး၏ အခြေခံကျသော အစိတ်အပိုင်းတစ်ခု ဖြစ်သည်။ အလုပ်သမားအဖြစ် လုပ်ကိုင်နေသော လူတိုင်းတွင် အခြေခံရပိုင်ခွင့်များရှိပြီး ထိုအခွင့်အရေးများကို သိရှိနားလည်ခြင်းဖြင့် တရားမျှတမှုနှင့် သင့်တင့်လျောက်ပတ်သော လုပ်ငန်းခွင်အခြေအနေများကို ဖန်တီးနိုင်မည်ဖြစ်သည်။ ဤအခွင့်အရေးများကို ဥပဒေအရ အကာအကွယ်ပေးရန် လိုအပ်ပြီး၊ အလုပ်ရှင်များ အနေဖြင့် လေးစားလိုက်နာရမည်ဖြစ်သည်။

၁။ မျှတသော လုပ်ခလစာရရှိခွင့်
---------------------------------------

အလုပ်သမားတိုင်းသည် မျှတသော လုပ်ခလစာရရှိခွင့်ရှိသည်။ အနိမ့်ဆုံးလုပ်ခလစာဥပဒေအရ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၂၀၁၈ ခုနှစ်မှစ၍ တစ်ရက်လျှင် ၄၈၀၀ ကျပ်ထက် မနည်းရရှိခွင့် ရှိသည်။ လုပ်ခလစာသည်

ဘဝရပ်တည်ရေးအတွက် လုံလောက်မှုရှိရမည်
အလုပ်ချိန်၊ လုပ်ငန်းသဘောသဘာဝနှင့် ကျွမ်းကျင်မှုအဆင့်နှင့် သင့်လျော်မှုရှိရမည်
လိင်၊ လူမျိုး၊ ဘာသာ စသည့်အကြောင်းအရာများကြောင့် ခွဲခြားသတ်မှတ်ခြင်းမရှိရ ပုံမှန်အချိန်မှန် ထုတ်ပေးရမည်
တူညီသောအလုပ်အတွက် တူညီသောလုပ်ခ ရရှိရမည်
အချိန်ပိုဆင်းလျှင် သတ်မှတ်ထားသောနှုန်းဖြင့် အချိန်ပိုကြေး ရရှိခွင့်ရှိသည်။

၂။ လုပ်ငန်းခွင် ဘေးအန္တရာယ်ကင်းရှင်းရေးနှင့် ကျန်းမာရေးခံစားခွင့်
------------------------------------------------------------------------------

အလုပ်သမားတိုင်းသည် ဘေးကင်းလုံခြုံပြီး ကျန်းမာရေးနှင့် ညီညွတ်သော လုပ်ငန်းခွင်တွင် အလုပ်လုပ်ခွင့်ရှိသည်။ ဤအခွင့်အရေးတွင်
လုပ်ငန်းခွင်အန္တရာယ်ကာကွယ်ရေးဆိုင်ရာ သင်တန်းများ ရရှိခွင့်
လုံလောက်သော လုပ်ငန်းခွင်သုံး အကာအကွယ်ပစ္စည်းများ (PPE) ရရှိခွင့်
အန္တရာယ်ရှိသော စက်ပစ္စည်းများကို ကိုင်တွယ်အသုံးပြုရန် သင်တန်းရရှိခွင့်
လုပ်ငန်းခွင်ထိခိုက်မှုဖြစ်ပါက လုံလောက်သော ဆေးဝါးကုသမှုရရှိခွင့်
လုပ်ငန်းခွင်ဆိုင်ရာ ဘေးအန္တရာယ်များကို အသိပေးခံရခွင့်
အန္တရာယ်ရှိသော လုပ်ငန်းခွင်အခြေအနေများကို လက်မခံနိုင်သော အခွင့်အရေး
လုပ်ငန်းခွင်မတော်တဆမှုဖြစ်ပွားပါက နစ်နာကြေးရရှိခွင့်
ကျန်းမာရေးစစ်ဆေးမှုခံယူခွင့်

၃။ လွတ်လပ်စွာအသင်းအဖွဲ့ဖွဲ့စည်းခွင့်နှင့် စုပေါင်းညှိနှိုင်းခွင့်
---------------------------------------------------------------------

အလုပ်သမားအဖွဲ့အစည်းဥပဒေအရ အလုပ်သမားတိုင်းတွင်

အလုပ်သမားသမဂ္ဂများ ဖွဲ့စည်းခွင့်နှင့် ပါဝင်ခွင့်
အလုပ်ရှင်များနှင့် စုပေါင်းညှိနှိုင်းခွင့်
မိမိတို့၏ အခွင့်အရေးအတွက် စုပေါင်းတောင်းဆိုခွင့်
အလုပ်သမားသမဂ္ဂတွင်ပါဝင်ခြင်းကြောင့် အလုပ်ဖြုတ်ခံရခြင်း သို့မဟုတ် ခွဲခြားဆက်ဆံခံရခြင်းမှ ကာကွယ်ခံရခွင့်
အလုပ်သမားအဖွဲ့အစည်းတွင် ရာထူးယူလုပ်ဆောင်ခွင့်
အလုပ်ရှင်များနှင့် လုပ်ငန်းခွင်ပြဿနာများကို ညှိနှိုင်းဖြေရှင်းခွင့်
တရားဝင်ဆန္ဒပြခွင့်နှင့် သပိတ်မှောက်ခွင့်
အမျိုးသားအဆင့် အလုပ်သမားကွန်ဂရက်များတွင် ပါဝင်ခွင့်

၄။ ခွဲခြားဆက်ဆံမှုမှ ကင်းလွတ်ခွင့်
------------------------------------------

အလုပ်သမားတိုင်းတွင် ခွဲခြားဆက်ဆံမှုမှ ကင်းလွတ်ခွင့်ရှိသည်။ ၎င်းတွင်

လိင်၊ လူမျိုး၊ ဘာသာ၊ အသက်အရွယ်၊ မသန်စွမ်းမှု၊ လိင်စိတ်ခံယူမှုအပေါ် အခြေခံသော ခွဲခြားဆက်ဆံမှုမှ ကာကွယ်ခံပိုင်ခွင့်
အလုပ်ခန့်ထားခြင်း၊ ရာထူးတိုးမြှင့်ခြင်း၊ လုပ်ခလစာသတ်မှတ်ခြင်း၊ လေ့ကျင့်သင်ကြားပေးခြင်း တို့တွင် တန်းတူညီမျှစွာ ဆက်ဆံခံပိုင်ခွင့် လုပ်ငန်းခွင်အတွင်း လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ နှောင့်ယှက်မှုမှ ကာကွယ်ခံပိုင်ခွင့်
တိုင်ကြားခွင့်နှင့် တရားမျှတစွာ စုံစမ်းစစ်ဆေးခံပိုင်ခွင့်

၅။ လုပ်သက်ခွင့်နှင့် နားရက်ခွင့်များ အလုပ်သမားတိုင်းတွင် အောက်ပါခွင့်ရက်များ ခံစားခွင့်ရှိသည်
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------

အပတ်စဉ်နားရက် (တစ်ပတ်လျှင် အနည်းဆုံး ၁ ရက်)
အများပြည်သူရုံးပိတ်ရက်များ
နှစ်စဉ်ခွင့်ရက် (တစ်နှစ်လျှင် အနည်းဆုံး ၁၀ ရက်)
နာမကျန်းခွင့် (လုပ်သက် ၆ လပြည့်ပါက တစ်နှစ်လျှင် ၃၀ ရက်)
မီးဖွားခွင့် (အနည်းဆုံးရက်ပေါင်း ၉၈ ရက်)
ဖခင်ခွင့် (အနည်းဆုံး ၁၅ ရက်)
လုပ်ငန်းခွင်ထိခိုက်မှုခွင့် (ထိခိုက်မှုအပေါ်မူတည်၍)
မိသားစုရေးရာကိစ္စ အထူးခွင့်
တစ်ရက်လျှင် သတ်မှတ်ထားသော အလုပ်ချိန်ထက် ပိုဆင်းရပိုင်ခွင့် (ပုံမှန်အားဖြင့် ၈ နာရီ)

၆။ သတင်းအချက်အလက်ရယူခွင့်နှင့် ပွင့်လင်းမြင်သာမှု
----------------------------------------------------------------

လုပ်ငန်းခွင်ဆိုင်ရာ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများကို သိရှိခွင့်
အလုပ်ခန့်စာချုပ်ကို အပြည့်အစုံထားရှိခွင့်
လုပ်ခလစာဖြတ်ပိုင်းနှင့် လစာတွက်ချက်မှုပုံစံကို ရှင်းလင်းစွာ သိရှိခွင့်
လုပ်ငန်းခွင်ဆိုင်ရာ အခွင့်အရေးများနှင့် တာဝန်ဝတ္တရားများကို သိရှိခွင့်
ကုမ္ပဏီ၏ မူဝါဒပြောင်းလဲမှုများကို အချိန်မီ အသိပေးခံရခွင့်
လုပ်ငန်းရှင်၏ ဆုံးဖြတ်ချက်များတွင် အကြံပြုခွင့်

၇။ တိုင်ကြားခွင့်နှင့် လျော်ကြေးတောင်းဆိုခွင့်
----------------------------------------------------

လုပ်ငန်းခွင်ဆိုင်ရာ မကျေနပ်ချက်များကို တိုင်ကြားခွင့်
အလုပ်မဖြစ်မနေရပ်စဲခံရပါက အလုပ်ထုတ်နစ်နာကြေးရရှိခွင့်
အလုပ်ထုတ်ခံရပါက ကြိုတင်အသိပေးခံရခွင့်
လုပ်ငန်းခွင်ဆိုင်ရာ ထိခိုက်မှုဖြစ်ပါက လျော်ကြေးရရှိခွင့်
ဥပဒေဆိုင်ရာ အကူအညီရယူခွင့်
အလုပ်သမားရုံးများတွင် တိုင်ကြားခွင့် ဥပဒေအရ မျှတသော စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုခံယူခွင့်

၈။ ပညာရေးနှင့် သင်တန်းရရှိခွင့်
--------------------------------------

လုပ်ငန်းခွင်ဆိုင်ရာ လိုအပ်သော သင်တန်းများရရှိခွင့်
ကျွမ်းကျင်မှုတိုးတက်စေရန် ကူညီပံ့ပိုးမှုရရှိခွင့်
ပညာဆက်လက်သင်ယူရန် အခွင့်အလမ်းရရှိခွင့်
လုပ်ငန်းနှင့်သက်ဆိုင်သော ပညာရပ်ဆိုင်ရာ အရည်အချင်းမြှင့်တင်ရန် အခွင့်အလမ်းရရှိခွင့်

၉။ ပုဂ္ဂိုလ်ရေးဆိုင်ရာ လွတ်လပ်ခွင့်နှင့် ကိုယ်ရေးကိုယ်တာ ကာကွယ်ခံပိုင်ခွင့်
--------------------------------------------------------------------------------------

တစ်ကိုယ်ရေသန့်ရှင်းရေးအတွက် လုံလောက်သော အခွင့်အလမ်းရရှိခွင့်
လုပ်ငန်းခွင်တွင် ပုဂ္ဂိုလ်ရေးဆိုင်ရာ လွတ်လပ်ခွင့်
ကိုယ်ရေးအချက်အလက်များ လုံခြုံစွာထိန်းသိမ်းခံရခွင့်
ပုဂ္ဂိုလ်ရေးလွတ်လပ်ခွင့်ကို လေးစားခံရခွင့်
လုပ်ငန်းခွင်ပြင်ပ၌ စီးပွားရေး၊ လူမှုရေးလှုပ်ရှားမှုများတွင် ပါဝင်ခွင့်

၁၀။ အလုပ်တာဝန်ထမ်းဆောင်ရာတွင် တရားမျှတခွင့်
--------------------------------------------------------------

လုပ်ငန်းအပ်နှံရာတွင် မျှတသော၊ လုပ်ဆောင်နိုင်သော လုပ်ငန်းတာဝန်များကိုသာ လက်ခံရရှိခွင့်
လုပ်ငန်းပမာဏနှင့် သင့်လျော်သော အလုပ်ချိန်သတ်မှတ်ခံရခွင့်
တာဝန်ထမ်းဆောင်ရာတွင် လိုအပ်သော ကိရိယာတန်ဆာပလာများ ရရှိခွင့်
တရားဝင်သတ်မှတ်ထားသော အချိန်ထက်ပိုမို အလုပ်လုပ်ရန် မတောင်းဆိုခံရခွင့်
မျှတသော အလုပ်တာဝန်ခွဲဝေမှုရရှိခွင့်

အလုပ်သမများအတွက် အထူးရပိုင်ခွင့်များ

၁။ ကိုယ်ဝန်ဆောင်ခွင့်နှင့် မီးဖွားခွင့်
------------------------------------------

ကိုယ်ဝန်ဆောင်ခွင့် - ကိုယ်ဝန်ဆောင်ကာလအတွင်း အန္တရာယ်ရှိနိုင်သော အလုပ်များမှ ကင်းလွတ်ခွင့်
မီးဖွားခွင့် - အနည်းဆုံး ၁၄ ပတ် (၉၈ရက်) လစာပြည့်ခံစားခွင့်
ကိုယ်ဝန်ဆောင်ခြင်းကြောင့် အလုပ်ဖြုတ်ခံရခြင်းမှ ကာကွယ်ခံပိုင်ခွင့်
ကိုယ်ဝန်ဆောင်စဉ်နှင့် မီးဖွားပြီး ပြန်လည်နလံထူချိန်အတွင်း တူညီသောအလုပ်၊ ရာထူး၊
လုပ်ခလစာဖြင့် ပြန်လည်ဝင်ရောက်ခွင့်
ကိုယ်ဝန်ဆောင်စဉ် ဆေးစစ်ခွင့်နှင့် ဆရာဝန်ဆေးခန်းသွားရောက်ခွင့်

၂။ မိခင်နို့တိုက်ကျွေးခွင့်
----------------------------

လုပ်ငန်းခွင်အတွင်း မိခင်နို့တိုက်ကျွေးရန် အချိန်ရရှိခွင့် (ပုံမှန်အားဖြင့် တစ်ရက်လျှင် နှစ်ကြိမ်၊ တစ်ကြိမ်လျှင် ၃၀ မိနစ်)
မိခင်နို့တိုက်ကျွေးရန် သီးသန့်နေရာရရှိခွင့်
မိခင်နို့တိုက်ကျွေးခြင်းကြောင့် လုပ်ခလစာ လျော့နည်းခြင်းမရှိစေရန် အကာအကွယ်ရရှိခွင့်

၃။ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာနှောင့်ယှက်မှုမှ ကာကွယ်ခံပိုင်ခွင့်
-----------------------------------------------------------

လုပ်ငန်းခွင်အတွင်း လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာနှောင့်ယှက်မှုမှ ကင်းလွတ်ခွင့်
လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာနှောင့်ယှက်မှုဖြစ်ပွားပါက တိုင်ကြားခွင့်နှင့် ဥပဒေအရ အကာအကွယ်ရရှိခွင့်
လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာနှောင့်ယှက်မှုကြောင့် ထိခိုက်နစ်နာပါက စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာနှင့် ဥပဒေဆိုင်ရာ အကူအညီရရှိခွင့်

၄။ တန်းတူအခွင့်အရေးရရှိခွင့်
-----------------------------------

အလားတူအလုပ်အတွက် တူညီသော လုပ်ခလစာရရှိခွင့်
ရာထူးတိုးမြှင့်ရေးတွင် တန်းတူအခွင့်အလမ်းရရှိခွင့်
ကျွမ်းကျင်မှုသင်တန်းများတွင် တန်းတူပါဝင်ခွင့်
အလုပ်ခန့်ထားရေးတွင် ခွဲခြားဆက်ဆံခံရခြင်းမရှိစေရန် အကာအကွယ်ရရှိခွင့်

၅။ မိသားစုတာဝန်နှင့် အလုပ်ကိုင်ဟန်ချက်ညီမျှခွင့်
----------------------------------------------------------

ကလေးပြုစုစောင့်ရှောက်ရန် အထူးခွင့်ရက်ရရှိခွင့်
မိသားစုအရေးပေါ်ကိစ္စအတွက် ခွင့်ရက်ရရှိခွင့်
လျော့သောအလုပ်ချိန် သို့မဟုတ် အချိန်ပိုင်းအလုပ် လုပ်ကိုင်ခွင့်
ကလေးများရှိသော မိခင်များအတွက် ပိုမိုရေးသားပေးထားသော ဥပဒေအရကာကွယ်မှုများရရှိခွင့်

ရပိုင်ခွင့်များကို နားလည်ခြင်းဖြင့် ရရှိမည့်အကျိုးကျေးဇူးများ
----------------------------------------------------------------------

အလုပ်သမားတိုင်း မိမိ၏ အခွင့်အရေးနှင့် ရပိုင်ခွင့်များကို နားလည်ခြင်းဖြင့် မိမိ၏ဥပဒေအရရပိုင်ခွင့်များကို သိရှိခြင်းဖြင့် မတရားဆက်ဆံခံရခြင်းမှ ကာကွယ်နိုင်သည်။ အခွင့်အရေးချိုးဖောက်ခံရပါက တိုင်ကြားရန် ခိုင်လုံသော အကြောင်းပြချက်များ သိရှိကာ၊ အလုပ်ရှင်နှင့် ညှိနှိုင်းရာတွင် အချက်ကျကျ ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးနိုင်သည်။

အလုပ်သမားများ အခွင့်အရေးအပြည့်အဝရရှိပါက လုပ်ငန်းခွင်အတွင်း စိတ်ဓာတ်ပိုမိုမြင့်မားလာသည်။ လုပ်ငန်းတွင် ပိုမိုအာရုံစိုက်နိုင်ပြီး ထုတ်လုပ်မှုစွမ်းအား တိုးတက်လာသည်။ လုပ်ငန်းခွင်တွင် တရားမျှတမှုရှိခြင်းသည် အလုပ်ရှင်-အလုပ်သမား ဆက်ဆံရေးကို ပိုမိုကောင်းမွန်စေသည်။

နိဂုံး
------

အလုပ်သမားတိုင်း မိမိတို့၏ရပိုင်ခွင့်များကို သိရှိထားသင့်ပြီး၊ အကယ်၍ အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်ခံရပါက တရားဥပဒေအတိုင်း တောင်းဆိုခွင့်ရှိပါသည်။ ၎င်းအခွင့်အရေးများကို လေးစားလိုက်နာခြင်းဖြင့် ပိုမိုကောင်းမွန်သော၊ တရားမျှတမှုရှိသော လုပ်ငန်းခွင်ကို ဖန်တီးနိုင်ပါမည်။ အမျိုးသမီးအလုပ်သမားများအနေဖြင့် ၎င်းတို့၏ အထူးရပိုင်ခွင့်များကိုလည်း သိရှိထားခြင်းဖြင့် လုပ်ငန်းခွင်တွင် ပိုမိုကာကွယ်မှုရရှိနိုင်မည် ဖြစ်ပါသည်။

အလုပ်သမားများ အခွင့်အရေးအပြည့်အဝရရှိပါက လုပ်ငန်းခွင်အတွင်း စိတ်ဓာတ်ပိုမိုမြင့်မားလာသည်။ လုပ်ငန်းတွင် ပိုမိုအာရုံစိုက်နိုင်ပြီး ထုတ်လုပ်မှုစွမ်းအား တိုးတက်လာသည်။ လုပ်ငန်းခွင်တွင် တရားမျှတမှုရှိခြင်းသည် အလုပ်ရှင်-အလုပ်သမား ဆက်ဆံရေးကို ပိုမိုကောင်းမွန်စေသည်။

အမျိုးသမီးအသံအမျိုးသမီးအားမာန် စာစဉ် အမှတ်(၇) ကို အပြည့်အစုံ ဖတ်ရှုနိုင်ပါပြီရှင်။
https://drive.google.com/file/d/1bYrwUV79wkNmbMY61EmLFSUt3BuPl0Kn/view?usp=sharing

#politicsforwomenmyanmar
#whatishappeninginmyamar
#Advocacy
#politics
#media

0 Comments

5/13/2025 0 Comments

အလုပ်သမားဟူသည် နိုင်ငံ၏ အုတ်မြစ်

ရေးသားသူ- Liliane

အမျိုးသမီးအသံ အမျိုးသမီးအသံ စာစဉ်အမှတ် (၇) မှ ကောက်နုတ်ဖော်ပြသည်။

အလုပ်သမားများသည် သူတို့၏ လုပ်အားကို အသိအမှတ်ပြုခံရရန်နှင့် တန်ဖိုးထားခံရရန် ရရှိထိုက်သည်။ ၎င်းတို့သည် ဂုဏ်သိက္ခာနှင့် လေးစားမှုဖြင့် ဆက်ဆံခံရရန် ရရှိထိုက်သည်။ ဤမျှော်လင့်ချက်များကို ဖြည့်ဆည်းခြင်းဖြင့် ပိုမိုတရားမျှတပြီး သာတူညီမျှသော လူ့အဖွဲ့အစည်းတစ်ရပ်ကို ဖန်တီးနိုင်မည် ဖြစ်သည်။

လူ့အဖွဲ့အစည်းတိုင်း၏ အုတ်မြစ်သည် ထိုအဖွဲ့အစည်းအတွက် အလုပ်လုပ်ကိုင်သူများသာပင် ဖြစ်သည်။ ယနေ့ခေတ်တွင် နိုင်ငံ၏အင်အားနှင့် အောင်မြင်မှုကို နိုင်ငံသားများ၏ ဘဝအဆင့်အတန်း၊ စီးပွားရေးတိုးတက်မှု၊ လူမှုဖူလုံရေးနှင့် အခြေခံအဆောက်အအုံ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုများဖြင့် တိုင်းတာလေ့ရှိသည်။

သို့သော် ထိုအောင်မြင်မှုများ၏ နောက်ကွယ်တွင် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာနှင့် ဉာဏပိုင်းဆိုင်ရာ အလုပ်များကို အားသွန်ခွန်စိုက် လုပ်ဆောင်နေကြသော အလုပ်သမားများ ရှိကြသည်။ အလုပ်သမားတိုင်းသည် ကောင်းမွန်သော ဘဝတစ်ခု၊ မိသားစုကို ထောက်ပံ့နိုင်သော လုပ်ခလစာနှင့် လုံခြုံသော အလုပ်အကိုင်တစ်ခုကို မျှော်လင့်ကြသည်။ ဤမျှော်လင့်ချက်များသည် လူတိုင်း၏ ရည်မှန်းချက်များ ဖြစ်သည်။ သင့်တင့်မျှတသော အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းများ ရရှိရေးသည် လူ့အခွင့်အရေး ဖြစ်သည်။

အလုပ်သမားများသည် သူတို့၏ လုပ်အားကို အသိအမှတ်ပြုခံရရန်နှင့် တန်ဖိုးထားခံရရန် ရရှိထိုက်သည်။ ၎င်းတို့သည် ဂုဏ်သိက္ခာနှင့် လေးစားမှုဖြင့် ဆက်ဆံခံရရန် ရရှိထိုက်သည်။ ဤမျှော်လင့်ချက်များကို ဖြည့်ဆည်းခြင်းဖြင့် ပိုမိုတရားမျှတပြီး သာတူညီမျှသော လူ့အဖွဲ့အစည်းတစ်ရပ်ကို ဖန်တီးနိုင်မည် ဖြစ်သည်။

သမိုင်းကို ပြန်ကြည့်လျှင် အလုပ်သမားများသည် လူ့အဖွဲ့အစည်းတွင် အဓိကကျသော အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်ခဲ့ကြသည်။ ရှေးခေတ်ယဉ်ကျေးမှုများမှစ၍ မျက်မှောက်ခေတ်အထိ လူသားတို့၏ တိုးတက်ဖွံ့ဖြိုးမှု အတွက် အရေးပါသော အခန်းကဏ္ဍတွင် ပါဝင်ခဲ့ကြသည်။

ရှေးခေတ်နှင့် ခေတ်လယ် ကာလများ

အီဂျစ်၊ မက်ဆိုပိုတေးမီးယား၊ ဂရိ၊ ရောမနှင့် အခြားသော ရှေးခေတ်ယဉ်ကျေးမှုများတွင် အလုပ်သမားများသည် ယဉ်ကျေးမှု၏ အသက်သွေးကြောများ ဖြစ်ခဲ့သည်။ သူတို့၏ လုပ်အားမပါဘဲ အံ့မခန်း ပိရမစ်များ၊ ဗိမာန်ကြီးများ၊ ရေလွှဲဆည်များနှင့် ကမ္ဘာ့အံ့ဖွယ်အဆောက်အအုံများ ဖြစ်မလာနိုင်ပါ။

ရှေးခေတ်က အလုပ်သမားများထဲတွင် ကျွန်များ၊ ငှားရမ်းခံအလုပ်သမားများနှင့် လက်မှုပညာရှင်များ ပါဝင်ခဲ့သည်။ ခေတ်လယ်ကာလတွင် လယ်ယာလုပ်သားများ၊ လက်မှုပညာသည်များနှင့် ကုန်သည်များ ပေါ်ထွန်းလာခဲ့သည်။ ဤအလုပ်သမားများ၏ စုပေါင်းလုပ်အားကြောင့် ခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်းကြီးများ ကဲ့သို့သော အံ့မခန်း ဗိသုကာလက်ရာများ ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။

စက်မှုတော်လှန်ရေးကာလ

၁၈ ရာစုအကုန်တွင် စက်မှုတော်လှန်ရေးသည် အလုပ်သမားများ၏ သဘာဝနှင့် အခန်းကဏ္ဍကို လုံးဝပြောင်းလဲသွားစေခဲ့သည်။ လက်မှုလုပ်ငန်းမှ စက်ရုံထုတ်လုပ်မှုစနစ်သို့ ကူးပြောင်းသွားသည်။ အလုပ်သမားများသည် စက်ရုံများ၊ သတ္တုတွင်းများ၊ သံမဏိစက်ရုံများနှင့် ရထားလမ်းများတွင် အလုပ်လုပ်လာကြသည်။

ဤကာလတွင် သမိုင်းဝင် အလုပ်သမားလှုပ်ရှားမှုများလည်း ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။ အလုပ်သမားများသည် ပိုမိုကောင်းမွန်သော အလုပ်ခွင်အခြေအနေများ၊ တန်းတူညီမျှမှုနှင့် မျှတသော လုပ်ခလစာများအတွက် တိုက်ပွဲဝင်ခဲ့ကြသည်။ ဤတိုက်ပွဲဝင်မှုများကြောင့် အလုပ်သမားဥပဒေများ၊ အလုပ်သမားသမဂ္ဂများနှင့် အလုပ်ခွင်အခြေအနေများ တိုးတက်လာခဲ့သည်။

ယနေ့ခေတ်ကာလ

ယနေ့ခေတ်တွင် အလုပ်သမားများ၏ အခန်းကဏ္ဍသည် ပိုမိုရှုပ်ထွေးလာပြီး၊ ကဏ္ဍအမျိုးမျိုးနှင့် နေရာဒေသအနှံ့အပြားတွင် တည်ရှိလာသည်။ လယ်ယာလုပ်သားများ၊ စက်ရုံအလုပ်သမားများမှစ၍ ဝန်ဆောင်မှုကဏ္ဍ၊ အကြံပေးလုပ်ငန်းများ၊ နည်းပညာကဏ္ဍနှင့် ဒစ်ဂျစ်တယ်စီးပွားရေးအထိ အလုပ်သမားများသည် နိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအတွက် မရှိမဖြစ် အရေးပါနေဆဲ ဖြစ်သည်။

စီးပွားရေးတွင် အလုပ်သမားများ၏ အခန်းကဏ္ဍ

အလုပ်သမားများသည် နိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးတွင် အလွန်အရေးကြီးသော အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်နေကြသည်။ သူတို့သည် ထုတ်လုပ်မှု၊ ဝန်ဆောင်မှုနှင့် တီထွင်ဆန်းသစ်မှုများ၏ ကျောရိုးဖြစ်ကြသည်။

ကုန်ထုတ်လုပ်မှုနှင့် ဝန်ဆောင်မှု

အလုပ်သမားများသည် ကုန်ပစ္စည်းများနှင့် ဝန်ဆောင်မှုများကို ထုတ်လုပ်ပေးသောကြောင့် စီးပွားရေး လည်ပတ်နိုင်စေသည်။ စက်ရုံအလုပ်သမားများသည် ကျွန်ုပ်တို့ နေ့စဉ်သုံးစွဲသော ပစ္စည်းများကို ထုတ်လုပ် ပေးကြသည်။ ဝန်ဆောင်မှုကဏ္ဍမှ အလုပ်သမားများသည် လူမှုအသိုင်းအဝိုင်း လည်ပတ်ရန် လိုအပ်သော အခြေခံလုပ်ငန်းများကို စီမံခန့်ခွဲပေးကြသည်။ ဥပမာ - သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး၊ လက်လီရောင်းချရေး၊ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှု၊ ပညာရေးနှင့် အခြားဝန်ဆောင်မှုများ။

ထို့ပြင် စိုက်ပျိုးရေးကဏ္ဍမှ အလုပ်သမားများသည် နိုင်ငံ၏ စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံရေးကို အာမခံပေးသည်။ ထုတ်လုပ်မှုနှင့် ဝန်ဆောင်မှုကဏ္ဍရှိ အလုပ်သမားများ၏ လုပ်အားမပါလျှင်၊ စီးပွားရေးကား ရပ်တန့်သွားမည် ဖြစ်သည်။

တီထွင်ဆန်းသစ်မှုနှင့် ကျွမ်းကျင်မှု

ခေတ်သစ်စီးပွားရေးတွင် ကျွမ်းကျင်မှုနှင့် တီထွင်ဆန်းသစ်မှုသည် ပိုမိုအရေးပါလာသည်။ အလုပ်သမားများသည် သူတို့၏ ဗဟုသုတ၊ ကျွမ်းကျင်မှုနှင့် တီထွင်ဖန်တီးနိုင်စွမ်းများကို အသုံးပြု၍ နည်းပညာသစ်များ၊ ထုတ်ကုန်သစ်များနှင့် စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို မောင်းနှင်ပေးလျက် ရှိသည်။ယဉ်ပြိုင်မှုပြင်းထန်သော ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးတွင် ကျွမ်းကျင်အလုပ်သမားများရှိခြင်းသည် နိုင်ငံ၏ ယှဉ်ပြိုင်နိုင်စွမ်းကို တိုးမြှင့်စေသည်။ ထို့ကြောင့် နိုင်ငံအများအပြားသည် ပညာရေးနှင့် လုပ်သားအင်အားစု ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံလျက် ရှိသည်။

စားသုံးမှုနှင့် အခွန်ဘဏ္ဍာ

အလုပ်သမားများသည် နိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးကို အခြားနည်းလမ်းဖြင့်လည်း အထောက်အကူပြုကြသည်။ ၎င်းတို့သည် ဝင်ငွေတစ်စိတ်တစ်ပိုင်းကို စားသုံးခြင်းဖြင့် ကုန်ပစ္စည်းနှင့် ဝန်ဆောင်မှုများအတွက် ဝယ်လိုအားကို တည်ဆောက်ပေးသည်။ ထို့ပြင် အခွန်ပေးဆောင်ခြင်းဖြင့် အစိုးရအသုံးစရိတ်များအတွက် ဘဏ္ဍာငွေကို ထည့်ဝင်ကြသည်။ ဤအချက်များကြောင့် အလုပ်သမားများသည် စီးပွားရေး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု၏ အဓိကမောင်းနှင်အားဖြစ်ကြောင်း ထင်ရှားစေသည်။ သူတို့၏ လုပ်အား၊ ကျွမ်းကျင်မှုနှင့် ဝင်ငွေများမပါဘဲ စီးပွားရေးသည် အရှိန်အဟုန်ဖြင့် တိုးတက်နိုင်မည်မဟုတ်‌ပေ။

လူမှုရေးနှင့် ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ အခန်းကဏ္ဍ

အလုပ်သမားများသည် စီးပွားရေးတွင်သာမက လူမှုရေးနှင့် ယဉ်ကျေးမှုများတွင်လည်း အရေးပါသော အခန်းကဏ္ဍများမှ ပါဝင်နေကြသည်။

လူမှုရေးဆိုင်ရာ ကွန်ရက်များနှင့် အသိုင်းအဝိုင်း

အလုပ်ခွင်သည် လူများကို စုစည်းပေးသည့် နေရာလည်း ဖြစ်ပြန်သည်။ အလုပ်သမားများသည် လုပ်ငန်းခွင်တွင် ဆက်ဆံရေးများ တည်ဆောက်ပြီး၊ လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းများကို ဖန်တီးကြသည်။ သူတို့သည် ဒေသတွင်း လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းများတွင် တက်ကြွသော အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်လေ့ရှိပြီး၊ စေတနာ့ဝန်ထမ်း လုပ်ငန်းများ၊ ဒေသဖွံ့ဖြိုးရေးနှင့် လူမှုရေးလှုပ်ရှားမှုများတွင် ပါဝင်ကြသည်။

အလုပ်သမားအဖွဲ့အစည်းများနှင့် သမဂ္ဂများသည် အလုပ်သမားများကို စုစည်းပေးသည့် အင်အားကြီးမားသော လူမှုရေးအဖွဲ့အစည်းများ ဖြစ်သည်။ ဤအဖွဲ့အစည်းများသည် အလုပ်သမားများ၏ အခွင့်အရေးများအတွက် တိုက်ပွဲဝင်ရုံသာမက၊ သူတို့အတွက် လူမှုရေးကွန်ရက်များနှင့် အထောက်အပံ့စနစ်တစ်ခုကိုလည်း ဖန်တီးပေးသည်။

ယဉ်ကျေးမှုနှင့် အနုပညာ

အလုပ်သမားများသည် နိုင်ငံ၏ ယဉ်ကျေးမှုအမွေအနှစ်ကို ပုံဖော်ရာတွင် အရေးကြီးသော အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်ကြသည်။ အလုပ်သမားတန်းလွှာ၏ အတွေ့အကြုံများနှင့် ပုံပြင်များသည် စာပေ၊ ဂီတ၊ ရုပ်ရှင်နှင့် အခြားအနုပညာ ဖန်တီးမှုများတွင် မကြာခဏ ပါဝင်သည်။

အလုပ်သမားများ၏ လက်ရာများကို ဂုဏ်ပြုသည့် ဘုရားကျောင်းများ၊ ရထားဘူတာရုံများ၊ တံတားများ၊ အဆောက်အအုံများသည် ပြည်သူ့ဝန်ထမ်းများ ပျော်ရွှင်စွာ လုပ်ကိုင်နိုင်ရန် အလုပ်သမားများက တည်ဆောက်ခဲ့ကြခြင်းဖြစ်သည်။ ဤဗိသုကာလက်ရာများသည် အလုပ်သမားများ၏ ကျွမ်းကျင်မှုနှင့် ပရဟိတစိတ်ကို သက်သေပြနေကြသည်။

လူမှုတန်ဖိုးများ ပြောင်းလဲမှု

အလုပ်သမားများသည် လူမှုပြောင်းလဲမှုများကို မောင်းနှင်ရာတွင်လည်း မကြာခဏ ပါဝင်ကြသည်။ သူတို့သည် ဒီမိုကရေစီ၊ တန်းတူညီမျှမှုနှင့် လူမှုရေးတရားမျှတမှုအတွက် တိုက်ပွဲဝင်ခဲ့ကြသည်။ ဥပမာအားဖြင့် အလုပ်သမားလှုပ်ရှားမှုများသည် မဲပေးခွင့်အတွက် တိုက်ပွဲဝင်ခြင်း၊ လူမျိုးရေးခွဲခြားမှုကို ဆန့်ကျင်ခြင်းနှင့် အခြားသော ဒီမိုကရေစီအခွင့်အရေးများရရှိရန် ကူညီခဲ့ကြသည်။

လုပ်ငန်းခွင်တွင် အလုပ်သမားများသည် အဖွဲ့လိုက်အလုပ်လုပ်ခြင်း၊ စာနာနားလည်မှုနှင့် တာဝန်ယူမှုကဲ့သို့သော တန်ဖိုးများကို မြှင့်တင်ပြီး၊ သဟဇာတဖြစ်သော လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းများကို တည်ဆောက်ရန် အကူအညီဖြစ်စေခဲ့သည်။

အခက်အခဲများနှင့် စိန်ခေါ်မှုများ

သို့သော် အလုပ်သမားများသည် နိုင်ငံ၏ အုတ်မြစ်ဖြစ်သော်လည်း၊ အခက်အခဲများနှင့် စိန်ခေါ်မှုများစွာကို ရင်ဆိုင်နေရဆဲ ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံအများအပြားတွင် အလုပ်သမားများသည် စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု၏ အကျိုးကျေးဇူးများကို မျှတစွာမခံစားရပဲ၊ ရပ်တည်ရန် ရုန်းကန်နေရဆဲဖြစ်သည်။ ဤအခြေအနေသည် လူမှုရေးမတည်ငြိမ်မှုနှင့် မကျေနပ်ချက်များကို ဖြစ်ပေါ်စေသည်။

နည်းပညာ တိုးတက်မှုနှင့် အလိုအလျောက်စနစ်သည် အလုပ်သမားများအတွက် အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းများနှင့် အလုပ်အမျိုးအစားများကို ပြောင်းလဲစေလျက်ရှိသည်။ ဤပြောင်းလဲမှုသည် အချို့လုပ်ငန်းများအတွက် အကျိုးကျေးဇူးများကို ဆောင်ကြဉ်းပေးနိုင်သော်လည်း၊ အလုပ်သမားအများစု အတွက် စိန်ခေါ်မှုများကို ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်သည်။

ကမ္ဘာအနှံ့အပြားတွင် အလုပ်သမားများသည် သူတို့၏ အခွင့်အရေးများအတွက် ဆက်လက် တိုက်ပွဲဝင်နေဆဲဖြစ်သည်။ လုံခြုံသော အလုပ်ခွင်၊ မျှတသော လုပ်ခလစာများ၊ စုပေါင်းညှိနှိုင်းအရေးဆိုခွင့်နှင့် လူမှုဖူလုံရေး အကာအကွယ်များသည် အရေးကြီးသော ကိစ္စရပ်များဖြစ်ကြသည်။ အလုပ်သမားဥပဒေများနှင့် စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများသည် နိုင်ငံအများအပြားတွင် တိုးတက်လာသော်လည်း၊ ဤဥပဒေများကို အကောင်အထည်ဖော်ရန်နှင့် လိုက်နာရန် အခက်အခဲများ ရှိနေဆဲဖြစ်သည်။ အထူးသဖြင့် တရားမဝင်၊ ဥပဒေမဲ့နှင့် ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားကဲ့သို့သော ထိခိုက်လွယ်သောအုပ်စုများတွင် ဖြစ်သည်။

နိဂုံး

အလုပ်သမားများသည် နိုင်ငံ၏ အုတ်မြစ်ပင် ဖြစ်သည်။ သူတို့၏ လုပ်အား၊ ကျွမ်းကျင်မှုနှင့် ကတိကဝတ်များမပါဘဲ မည်သည့်နိုင်ငံမျှ တိုးတက်ဖွံ့ဖြိုးနိုင်မည် မဟုတ်ပေ။ နိုင်ငံတိုင်းသည် အလုပ်သမားများကို အုတ်မြစ်အဖြစ် အသိအမှတ်ပြုရန်၊ ၎င်းတို့၏ တန်ဖိုးကို အသိအမှတ်ပြုရန်နှင့် ၎င်းတို့၏ အခွင့်အရေးများကို ကာကွယ်ရန် တာဝန်ရှိသည်။၎င်းတို့၏ ကြိုးစားအားထုတ်မှုများ၊ စွန့်လွှတ်မှုများနှင့် ဆန်းသစ်တီထွင်မှုများကြောင့် နိုင်ငံတစ်ခုသည် သာယာဝပြောမှုနှင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို ရရှိခံစားနိုင်သည်။

၎င်းတို့၏ အခွင့်အရေးများကို လေးစားခြင်း၊ မျှတသော ဆက်ဆံမှုများ ပေးပြီး ၎င်းတို့၏ ဖူလုံရေးကို ကာကွယ်ခြင်းဖြင့် နိုင်ငံများသည် ခိုင်မာသောအုတ်မြစ်ဖြင့် ပိုမိုအားကောင်းသော၊ သာတူညီမျှသော၊ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်သော လူ့အဖွဲ့အစည်းကို တည်ဆောက်နိုင်သည်။အလုပ်သမားများ၏ တန်ဖိုးကို အသိအမှတ် ပြုခြင်းသည် ၎င်းတို့၏ ပံ့ပိုးမှုကို အသိအမှတ်ပြုခြင်းသာမက၊ လူသားတိုင်း၏ ဂုဏ်သိက္ခာနှင့် တန်ဖိုးကို အသိအမှတ်ပြုခြင်းဖြစ်သည်။ အလုပ်သမားများအတွက် တိုက်ပွဲဝင်ခြင်းသည် လူသားအားလုံးအတွက် တိုက်ပွဲဝင်ခြင်းပင် ဖြစ်သည်။

အမျိုးသမီးအသံအမျိုးသမီးအားမာန် စာစဉ် အမှတ်(၇) ကို အပြည့်အစုံ ဖတ်ရှုနိုင်ပါပြီရှင်။
https://drive.google.com/file/d/1bYrwUV79wkNmbMY61EmLFSUt3BuPl0Kn/view?usp=sharing

#politicsforwomenmyanmar
#whatishappeninginmyamar
#Advocacy
#politics
#media

0 Comments

5/12/2025 0 Comments

အလုပ်သမားနေ့ကို ကြိုဆိုဂုဏ်ပြုလို့ ဒို့အမျိုးသမီးတွေရဲ့အသံ ထုတ်ဖော်စို့

‌ရေးသားသူ- ဖွေး

အမျိုးသမီးအသံ အမျိုးသမီးအသံ စာစဉ်အမှတ် (၇) မှ ကောက်နုတ်ဖော်ပြသည်။

သတ္တလောက ရှိသမျှအတွင်း
အလုပ်ကိုယ်စီ ဆောင်ရွက်ကြရင်း
နေ့ရက်များကို ကျော်ဖြတ်
အချိန်ရာသီတွေ ကုန်ဆုံး
တမိုးအောက် တမြေနေ တရေသောက်
တလေရှု အတူတကွ ရှင်သန်ကြလျက်
အနိမ့်အမြင့်တွေ ကွာခြား
ပျံသန်းနေတဲ့ ငှက်ကလေးသဖွယ်
ကြိုးစားရင်း ဟိုး..... အမြင့်သို့ ။    ။

မာန်မာနတွေ ခဝါချ
နိမ့်ကျတဲ့ လုပ်ရပ်လည်း
ဝမ်းစာရေးနဲ့ ဖလှယ်လို့
အမျိုးသားနဲ့ ရင်ဘောင်တန်း
ရှေ့ဆက်လှမ်းချင်း တူညီပါလျက်
လုပ်အားခတွေ လျော့ရ၍လည်း
တို့အမျိုးသမီးများ အလုပ်လုပ်ဆဲ ။     ။
တန်းတူပြိုင်လည်း
အမျိုးသမီးတို့မှာ ဘာမှမနိုင်
ဖြစ်ရပ်များရဲ့ စီးပွားရေးကြား
အဆင့်ချင်း ယှဥ်ပါလိမ့်
အမျိုးသားထက် တပန်းမသာခိုက်
မနက်မိုးလင်း အလုပ်စ
မြင်ရသူမှာ အိမ်ရှင်မ
စက်ရုံအလုပ်ရုံတွင် သာမက
အိမ်တွင်းရေးလည်း အမျိုးသမီးဟာ
အတော်များများ အလုပ်သမပါပဲ ။     ။

တနေ့တာ အလုပ်ဆင်းချိန်
ဘယ်လောက်ပင် တူပါလျက်
လုပ်အားခမှာ လက်ဖျားအကွာ
တစ်ပဲပိုရသည်ဟူ၍ ဘယ်မျှမရှိ
အားအင်ချင်း ကွာရင်တောင်မှ
စိတ်ဓာတ်ကို လာမယှဥ်စမ်းပါနဲ့
ရင်ဘောင်တန်းခွင့် ပေးလျှင်
တို့အမျိုးသမီးတွေလည်း စွမ်းဆောင်နိုင်မှာပဲ ။     ။

အလုပ်နေရာချင်း တူပါလည်း
ရာထူးမြင့်ဟာ အမျိုးသားအများပဲ
ခွဲခြားတဲ့ အယူဝါဒကြောင့်သာ
အမျိုးသမီးတို့မှာ အားငယ်ရှာ
ခွဲခြားဆက်ဆံမှုတွေ ဖယ်ရှား
လက်တွဲကူလို့ ပေါင်းစည်းအား
အလုပ်သမားနေ့ကို ဂုဏ်ပြုလို့
ခွဲခြားမှုကို ရပ်တန့်စေဖို့
လုပ်သားချင်း တန်းတူညီ
အမျိုးဘာသာမရွေး စည်းလုံးဖို့လေ
ညီညွတ်တဲ့ အင်အားအစုအပေါင်း
ရောင်ခြည်လင်းကာ တိုးတက်စေကြောင်း ။     ။

မေဒေးကို အစဖော်ကာ
ရည်ရွယ်မှုကို အခြေပြုတာ
အလုပ်သမားအများစုပါ
လုပ်ရည်ကိုင်ရည် ကျွမ်းကျင်မှု
ဒီထက်မက တိုးတက်လို့
ပေါင်းစည်းရေးနဲ့ နည်းပညာရေး
အလုပ်သမတို့အား စွမ်းဆောင်ခွင့်ပေး
လူသားချင်း အခွင့်ရေးတန်းတူညီ
ဒို့အမျိုးသမီးထုကို ကြိုဆိုပါလေ
စိတ်အားထက်သန်ခြင်း လက်တစ်ကမ်း
အကောင်အထည်ဖော်၍ ရှေ့ဆက်လှမ်း
ဒီနှစ်ရဲ့ မေဒေးကို ဂုဏ်ပြု
ကြိုးစားခြင်းနဲ့ အောင်လံလွှင့်စို့ ။     ။

အမျိုးသမီးအသံအမျိုးသမီးအားမာန်စာစဉ်အမှတ်(၇)ကို အပြည့်အစုံ ဖတ်ရှုနိုင်ပါပြီရှင်။
https://drive.google.com/file/d/1bYrwUV79wkNmbMY61EmLFSUt3BuPl0Kn/view?usp=sharing

#politicsforwomenmyanmar
#whatishappeninginmyamar
#Advocacy
#politics
#media

0 Comments