Blog Posts

5/11/2025 0 Comments

May 11th, 2025

မွန်းနေလီ
တွဲဖက်အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး (၁)
အမျိုးသမီးများအဖွဲ့ချုပ် မြန်မာနိုင်ငံ

အမျိုးသမီးအသံ အမျိုးသမီးအသံ စာစဉ်အမှတ် (၁) မှ ကောက်နုတ်ဖော်ပြသည်။

“အမျိုးသမီးတွေအချင်းချင်းရဲ့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုတွေ အချင်းချင်းအားပေးမှုတွေက အင်မတန်မှ အရေးကြီး ပါတယ်။ ပိုပြီးတော့ အားတွေတိုးပွားပြီးတော့ စွမ်းဆောင်နိုင်တဲ့စွမ်းရည်တွေ ပိုပြီးမြင့်တက်လာစေပါတယ်”

၁။ လက်ရှိနွေဦးတော်လှန်ရေးအပါအဝင် မြန်မာ့နိုင်ငံရေးဖြစ်စဉ်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဆရာမအမြင်ကို ပြောပြပေးပါရှင့်။

လက်ရှိပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံဆိုပြီး မဖြစ်ခင်မှာဆိုရင် ဗမာပြည်မ၊ ကချင်တောင်တန်းဒေသ၊ ဖက်ဒရိတ် တက်ရှမ်းပြည်ထောင်စု၊ ချင်းတောင်တန်းဒေသ၊ စတဲ့ဒေသတွေရှိပါတယ်။ အဲဒေသတွေက စုပေါင်းပြီးတော့ လွတ်လပ်ရေးအတူယူဖို့အတွက် ပင်လုံစာချုပ်ချုပ်ဆိုခဲ့ကြပါတယ်။ ပင်လုံစာချုပ်အနှစ်သာရက တိုင်းရင်းသား အားလုံး တန်းတူရေးကို အခြေခံပြီး နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ ဖွဲ့စည်းခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။

သို့ပေမဲ့ ဗမာ မဟုတ်တဲ့ တိုင်းရင်းသားတွေကို ဖိနှိပ်တဲ့ဗမာကြီးစိုးတဲ့ တပြည်ထောင်နိုင်ငံစနစ် ဖြစ်လာပါတယ်။ နောက်ပိုင်းမှာ ဗမာ ကြီးစိုးတဲ့ စစ်အာဏာရှင်စနစ် ဖြစ်လာပါတယ်။ လူအချင်းချင်း ပိုပြီးနားမလည်အောင်၊ ပြည်ထောင်စု မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဗမာတွေပဲ အရေးပါတဲ့ လူမျိုးတစ်မျိုးဖြစ်တယ်ဆိုတဲ့ စိတ်ဓာတ်ရေးရာ၊ အမြင်တွေအားလုံး ရိုက်သွင်း ခံခဲ့ကြရတယ်။ ဆိုတော့ ဒီလိုမျိုးမညီမျှမှုတွေက အဓိကစစ်ပဋိပက္ခဖြစ်ဖို့ အရင်းခံ ဖြစ်လာပါတယ်။

တိုင်းရင်းသားဒေသတွေမှာ ပြည်တွင်းစစ်ဖြစ်တွေ ဆယ်စုနှစ်ပေါင်းများစွာကြုံခဲ့ရတယ်။ အခုနွေဦးတော်လှန် ရေး ဖြစ်လာတာက တရားမျှတမှုမရှိတဲ့အပေါ်မှာ အခြေခံတယ်။ နွေဦးတော်လှန်ရေးရဲ့ အားသာချက်က ပြည် သူတွေရဲ့ခံစားချက်တွေက တသားထဲဖြစ်သွားအောင် စုစည်းပေးနိုင်ခဲ့တယ်။ နွေဦးတော်လှန်ရေးရဲ့ လမ်းစက တိုင်းပြည်ကိုတကယ်ပဲပြည်သူတွေအတွက် တရားမျှတပြီးတော့ စစ်မှန်တဲ့ငြိမ်းချမ်းရေး ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီ ကို သွားနိုင်တဲ့တော်လှန်ရေးတစ်ခုဖြစ်လာတယ်ဆိုတာကို ပိုပြီးရှင်းရှင်လင်းလင်း မြင်လာရပါတယ်။

၂။ နိုင်ငံတစ်ခုတည်ဆောက်ရာမှာ ဘယ်အရာတွေကို စံတန်ဖိုးတွေ၊ အခြေခံမူတွေအနေနဲ့ ထားရှိ တည်ဆောက်သင့်ပါသလဲ။

မတူညီတဲ့လူမျိုးတွေစုစည်းတဲ့ နိုင်ငံဖြစ်တဲ့အတွက် မတူကွဲပြားတဲ့လူတွေ ငြိမ်းငြိမ်းချမ်းချမ်းနဲ့ စုစည်းနေထိုင် နိုင်တဲ့ စံတန်ဖိုးထားမှုတွေ လိုပါတယ်။ မတူကွဲပြားတဲ့အချက်တွေကို တန်ဖိုးထားပြီး အပြန်အလှန် လေးစားမှု တွေ နားလည်မှုတွေက အရေးကြီးဆုံးဖြစ်ပါတယ်။ လူ့အခွင့်အရေးအပါအဝင်၊ နိုင်ငံရေးအရ ရှိသင့်တဲ့ ရှိနေတဲ့ အခွင့်အရေးတွေကို လေးစားလိုက်နာဖို့လိုပါတယ်။

တန်းတူရေးလို့ပြောရင် တိုင်းရင်းသားတူရေးဆိုတာလည်း အဓိကထားရမယ့်အချက်ဖြစ်သလို ကျား၊ မ တန်းတူရေး လိုအပ်ပါတယ်။ နောက်ဆုံးအနေနဲ့ ပြောရမယ်ဆိုရင် ဒီမိုကရေစီနည်းလမ်းအတိုင်း အားလုံးရဲ့အခွင့်အရေးကို လေးစားလိုက်နာမှုကို ပိုပြီးမြှင့်တင်ဖို့လိုပါတယ်။ လူ့အခွင့်အရေးလို့ဆိုရင် အမျိုးသမီးအခွင့်အရေး၊ ကလေးအခွင့်အရေးအပြင် ဌာနေတိုင်းရင်းသားတွေ၊ လူနည်းစုတွေရဲ့ အခွင့်အရေးတွေကိုလည်း တချိန်ထဲမှာမြှင့်တင်ဖို့အတွက် လုပ်ဖို့ လိုပါတယ်။

၃။ နိုင်ငံရေးမှာ အမြင်စုံလင်ကွဲပြားမှုက ဘယ်လောက်အထိ အရေးကြီးပါသလဲ။ လက်ရှိတော်လှန်ရေးနဲ့ နိုင်ငံတော် တည်ဆောက်ရေးမှာ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ ဘယ်လိုကဏ္ဍတွေမှာ မဖြစ်မနေပါဝင်ဖို့ လိုပါသလဲ။

မတူညီတဲ့လူမျိုးတွေရဲ့နောက်ခံသမိုင်းကြောင်း၊ ယဥ်ကျေးမှုတွေထုံးတမ်းအစဉ်အလာတွေ၊ ကိုးကွယ်ယုံကြည် မှုတွေ မတူကြပါဘူး။ မတူညီတဲ့ကြားထဲမှာ ပိုပြီးတော့ ဘုံစံတန်ဖိုးအနေနဲ့ အတူတကွသွားနိုင်ဖို့အတွက် အရေးကြီးပါတယ်။ ကျွန်မတို့နိုင်ငံက အမြင်မတူရင် ကိုယ့်ရဲ့ရန်သူဆိုတဲ့ ပုံစံနဲ့နေလာကြတယ်။ အာဏာရှင် စနစ်မှာ အမြင်မတူတဲ့သူက ကိုယ့်ရဲ့ရန်သူဆိုတဲ့ ခံယူချက်နဲ့ အထူးသဖြင့် ရပ်တည်ကြတယ်။

ကိုယ်နဲ့မတူဘူး ဆို နေရာမပေးတာတို့ ကိုယ့်စကားနားမထောင်တော့ဘူးဆိုရင် ဘေးဖယ်၊ ကျဥ်လိုက်တာတို့၊ တခုခုလွဲမှားတာ တွေ၊ လုပ်မိတယ်ဆိုရင် ‌တော်တော်လေးကြီးလေးတဲ့ အပြစ်လိုမျိုး ပြန်ပြီးအပြစ်ပေးမှုတွေ လုပ်ကြတဲ့ အကျင့် စရိုက်တွေ ဓလေ့ထုံးတမ်းလို ဖြစ်နေပါတယ်။ တခြားနိုင်ငံကိုကြည့်မယ်ဆိုရင် အမြင်မတူဘူး၊ မတူညီတဲ့လူ တွေလည်း အတူတူပျော်ပျော်ရွှင်ရွှင် ငြိမ်းငြိမ်းချမ်းချမ်းနဲ့ နေနိုင်ကြတယ်။

အမြင်မတူကြသူတွေအနေနဲ့ ဒါတွေကိုဘယ်လိုကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းလဲဆိုတာကို ဆွေးနွေးကြ၊ အပြန်အလှန်ငြင်းခုံကြ၊ ပိုပြီးတော့ အကောင်းဆုံး ဆိုတဲ့အမြင်ကိုစုစည်းပြီးတော့ ဆုံးဖြတ်ကြပါတယ်။ တယောက်နဲ့တယောက် အမြင်ကို လေးစား မှုရှိကြတယ်။ အမြင်မတူလေ၊ အမြင်စုံလင်လေ ပိုပြီးတော့ အားကောင်းတဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်ချနိုင် လေလေ ဆိုတဲ့ ဆောင်ပုဒ်အနေနဲ့ သွားကြတယ်။ စုံလင်ကွဲပြားမှုက ပိုပြီးခိုင်မာရှင်သန်နိုင်တယ်ဆိုတာ မြင်ရတယ်။ ကျွန်မတို့ လည်း ဒါတွေကို လက်တွေ့လုပ်နိုင်ဖို့အတွက် အရေးကြီးပါတယ်။

၄။ လက်ရှိနွေဦးတော်လှန်ရေးကာလမှာ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ ပါဝင်ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့် ဘယ်လောက်အထိ ရရှိနေပြီလဲ။

နွေဦးတော်လှန်ရေးရဲ့အခင်းအကျင်းမှာ တကယ့်ရှေ့တန်းမှာ ရွံရွံချွန်ချွန်နဲ့ ရှေ့ထွက်ပြီးတော့ လူထုတိုက်ပွဲ ဝင်နေတဲ့ အမျိုးသမီးလူငယ်ခေါင်းဆောင်တွေ အများကြီး တွေ့ခဲ့တယ်။ တချို့ဆိုရင် ကိုယ့်ရဲ့အသက်ကိုပါ စတေးပြီး ပေးဆပ်လိုက်ရတဲ့ လူငယ်အမျိုးသမီးခေါင်းဆောင်တွေ အများကြီးရှိပါတယ်။

အမျိုးသမီးတွေရဲ့ တာဝန်ယူမှု၊ တာဝန်ခံမှု၊ နိုင်ငံကိုချစ်တဲ့စိတ် ဦးဆောင်နိုင်တဲ့စိတ်ဓာတ်ကတော့ ဒီနွေဦးတော်လှန်ရေးမှာ အများကြီး ပေါ်ပေါက်နေပါတယ်။ ဒါပေမယ့် နွေဦးတော်လှန်ရေးဖြစ်စဉ်ရဲ့နောက်မှာဖြစ်လာတဲ့ Institution ယန္တရားတွေ၊ အဖွဲ့အစည်းတွေရဲ့ဆုံးဖြတ်မှုအပိုင်းမှာ အမျိုးသမီးရဲ့ပါဝင်မှုအခန်းကဏ္ဍက အင်မတန်မှနည်း တယ်ဆိုတာ မြင်ရတယ်။

ဆုံးဖြတ်ချက်ချတဲ့နေရာတွေမှာ အမျိုးသမီးက ပြန်ရှာမတွေ့တော့ဘူး။ ဥပမာ - CRPH ကိုကြည့်ရင် ဦးဆောင်ပြီးတော့ ဆုံးဖြတ်ချက်ချတဲ့အခါမှာ အမျိုးသမီးရဲ့ပါဝင်မှုဆိုတာ သိပ်မပေါ်လွင် ပါဘူး။ NUG ထဲမှာဆိုလည်း အမျိုးသမီးရဲ့ပါဝင်မှုက ‌တော်တော်နည်းတာပါတယ်။ ဒါပေမယ့်ထူးဆန်းတာ ကတော့ အမျိုးသမီးလူငယ်နဲ့ကလေးဝန်ကြီးကတော့ အမျိုးသမီးဖြစ်တယ်။ ဒုတိယဝန်ကြီးလည်း အမျိုးသမီး ဖြစ်တယ်။ ပြောချင်တာက အမျိုးသမီး၊ လူငယ်၊ ကလေး နဲ့ပတ်သက်ရင် အမျိုးသမီးဖြစ်ရမယ်ဆိုတဲ့ အတွေး အခေါ်ပေါ့လေ။

ဒါတွေကတော့ နွေဦးတော်လှန်ရေးမှာ လက်တွေ့မြင်နေရတဲ့ အမျိုးသမီးရဲ့ပါဝင်မှု အခြေ အနေ၊ အမျိုးသမီးတွေအပေါ် ရှိတဲ့ အမြင်တွေ ဖြစ်ပါတယ်။ အမျိုးသမီးတွေကို နေရာပေးမှုမှာတော့ တော်တော်လေး အားနည်းနေသေးပါတယ်။ ဒါကြောင့် အမျိုးသမီးရဲ့ပါဝင်မှုနဲ့ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်ကို ပြည့်ပြည့်ဝဝ ပေးဖို့ အင်မတန်မှ အရေးကြီးတယ်ဆိုတာကို မြင်ရပါတယ်။

၅။ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ နိုင်ငံရေးမှာ ပါဝင်နိုင်မှုနဲ့ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်ကို ဘယ်အရာတွေက အဟန့်အတား ဖြစ်စေပါသလဲ။

အဟန့်အတားလို့ပြောရင် ဖခင်ကြီးစိုးတဲ့ခေတ်ကနေ ဆင်းသက်လာတဲ့လူတွေရဲ့ mindset က အာရှနိုင်ငံ တွေမှာ ပိုပြီးတော့ အရိုးစွဲနေသေးပါတယ်။ အမျိုးသမီးအခွင့်အရေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ အများကြီး တိုက်ပွဲဝင် နေကြသေးတယ်။ အမျိုးသမီးအချင်းချင်းက အမျိုးသမီးတွေကို အယုံအကြည်မရှိခြင်းက ကိုယ့်ရဲ့လူမှု အသိုင်းအဝိုင်းတွေမှာ တကယ်ဖြစ်နေတာဖြစ်ပါတယ်။

နောက်တခုက အာဏာရှင်လို့ပြောတဲ့အထဲမှာ စစ်အာဏာရှင်ကို ကြည့်မယ်ဆိုရင်လည်း လက်နက်ကိုင်ပြီးတော့ဖြစ်လာတဲ့ အာဏာရှင်ပေါ့‌လေ။ လက်နက်ကိုင်တဲ့ သူတွေအားလုံးကို ကြည့်မယ်ဆိုလည်း အမျိုးသားတွေဖြစ်တယ်။ အမျိုးသားတွေကပဲ လက်နက်ကြောင့် ဖြစ်လာတဲ့ အာဏာတွေကိုအလွဲသုံးစားလုပ်ပြီးတော့ ဖြစ်လာတဲ့အာဏာရှင်စနစ်တွေ ဖြစ်ပါတယ်။ လက်တွေ့ မှာ အာဏာရှင်တွေအများစုက အမျိုးသားတွေ ဖြစ်နေတယ်။ အမျိုးသားတွေကပဲ အာဏာရှင်စနစ်အောက်မှာ ဆုံးဖြတ်ချက်ချတဲ့နေရာတွေမှာ ထိုင်ကြတယ်။

တကယ်တမ်း အမျိုးသမီးပါဝင်ရေးဆိုပြီး ပြောလာတဲ့အခါမှာ အာဏာရှင်စိတ်ဝင်နေတဲ့ အမျိုးသားတွေက အရေးမကြီးတဲ့ကိစ္စလို ပြောဆိုနေပြီးတော့ ကူညီထောက်ပံ့ ချင်တဲ့ စိတ်ရင်းစေတနာ မရှိကြဘူး။ ပြီးတော့ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ အသုံးအဆောင်ပစ္စည်းတွေဆိုလည်း အမျိုးသားတွေရဲ့အသုံးအဆောင်ပစ္စည်းထက် တစ်ဆင့်နိမ့်တယ်ဆိုတဲ့အတွေးအခေါ်တွေ ဒီအတွေးအခေါ် တွေက ကျွန်မတို့မြန်မာနိုင်ငံမှာ အများကြီး ရှိနေသေးပါတယ်။

ဘာသာရေးအရမှာ ကြည့်မယ်ဆိုလည်း အမျိုးသမီးတွေကို မြင်တာက တမျိုးတွေ ဖြစ်နေတယ်။ စစ်အာဏာရှင်၊ ပတ်ထရီအာခီ၊ ဖခင်ကြီးစိုးတဲ့ခေတ်၊ အာဏာရှင်စနစ်တွေက အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်တွေကို ဟန့်တားနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

၆။ နိုင်ငံတော်သစ် တည်ဆောက်ရေးမှာ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်ကို လျှစ်လျူရှုမှုတွေ ပပျောက် ဖို့၊ ပြည့်ပြည့်ဝဝနဲ့ ပိုမိုပါဝင်နိုင်ဖို့အတွက် ဘာတွေကို လုပ်ဆောင်သင့်ပါသလဲ။

ကျွန်မတို့ WLB ဆိုရင် အာဏာရှင်စနစ် အားလုံးကို တိုက်နေတဲ့အဖွဲ့ချုပ် ဖြစ်တယ်။ စစ်အာဏာရှင်တခုပဲ မဟုတ်ဘူး။ ပတ်ထရီအာခီ၊ အပါအဝင် အာဏာရှင်စနစ်တွေ လုံးဝပပျောက်သွားတဲ့အချိန်ကျမှ တကယ့်လူမှု အသိုင်းအဝိုင်းက ကိုယ်တွေ လိုချင်တဲ့စစ်မှန်တဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးကို ဖော်‌ဆောင်နိုင်တဲ့ လူမှုအသိုင်းအဝိုင်း ဖြစ်မယ်ဆိုတာကို ယုံကြည်ထားပါတယ်။ ဒါအတွက် ဘာလုပ်ရမလဲဆိုရင် နိုင်ငံတကာရဲ့ စံချိန်စံညွှန်းတွေ ရှိတယ်။ နိုင်ငံတကာကနေ အစိုးရတွေအလိုက်လုပ်ရမယ့် လုပ်ငန်းတွေ ရှိတယ်။

ဥပမာဆိုရင် အမျိုးသမီးနဲ့ ပတ်သက်တဲ့အရာတွေဆိုရင် စီဒေါပေါ့။ အမျိုးသမီးအခွင့်အရေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ နိုင်ငံတကာရဲ့စာချုပ် စာတမ်းတွေ ရှိတယ်။ ဒီစာချုပ်စာတမ်းတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ မြန်မာနိုင်ငံဆိုရင် လိုက်နာကျင့်သုံးပြီးတော့ တိုးတက်အောင်လုပ်မယ်ဆိုတဲ့ ကတိကဝတ်ရှိထားတဲ့ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံလည်း ဖြစ်တယ်။

အမျိုးသမီးပါဝင်ရေးနဲ့ ကမ္ဘာကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေး‌ကောင်စီကနေ ဆုံးဖြတ်ချက်ချမှတ်ထားတဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်အမှတ် ၁၃၂၅ မှာဆိုရင် စစ်ပဋိပက္ခနဲ့ပတ်သက်တဲ့အရေးကိစ္စမှာ အမျိုးသမီးတွေကို ချန်လှပ်မထားဖို့ အမျိုးသမီးတွေကို ကာကွယ် စောင့်ရှောက်ဖို့၊ အမျိုးသမီးအရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီးတော့ ဘယ်လိုကြိုတင်တားဆီးကာကွယ်နိုင်မလဲ ဆိုတဲ့ အချက်တွေ၊ အမျိုးသမီးရဲ့ပါဝင်နိုင်တဲ့အခန်းကဏ္ဍတွေ အမျိုးသမီးတွေ လိုအပ်နေတဲ့ ပြန်လည်ပြုစု ပျိုးထောင် ပေးရေးအခန်းကဏ္ဍတွေ ပါဝင်ပါတယ်။

အမျိုးသမီးတွေ ရဲ့ပါဝင်မှုကိုမြှင့်တင်ဖို့ ဖြစ်တယ်။ အစိုးရလို့ ပြောတဲ့အချိန်မှာ အခုမြန်မာနိုင်ငံရဲ့အခြေအနေမှာဆိုရင် အစိုးရ ဆိုပြီးသတ်မှတ်ထားတဲ့ NUG၊ ERO အပါအဝင် ကိုယ်ရဲ့ပြည်သူတွေရှိနေတဲ့နေရာမှာ တာဝန်ရှိတဲ့အစုအဖွဲ့တွေအပါအဝင် စကစလည်း ပါတယ်။ ဒါတွေကို အခြေခံပြီးတော့ လုပ်ဆောင်ရမှာ ဖြစ်တယ်။ ဖြည့်ဆည်းပေးရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ပြည်သူတွေအနေနဲ့ အမြင်တွေပိုပြီး အမြင်ပွင့်လာအောင် သတင်းတွ များများကြည့်ရမယ်။ Information sharing တွေလုပ်ဖို့ လိုတယ်။ ပြည်သူတွေကြားထဲမှာ ပိုပြီးအမြင်ပွင့်နိုင်ဖို့ဆိုရင် အဖွဲ့အစည်းတွေရဲ့အခန်းကဏ္ဍလည်း အရေးကြီးတယ်။ အမျိုးသမီးအဖွဲ့၊ လူငယ်အဖွဲ့၊ CSO တွေ၊ NGO တွေအနေနဲ့ အမျိုးသမီးနဲ့ပတ်သက်ပြီး‌တော့ လှုပ်ရှားဆောင်ရွက်နေတဲ့သူတွေအားလုံး အမြင်ဖွင့်သင်တန်းတွေ လုပ်ရမယ်။

တဖက်မှာလည်း အစိုးရတွေ၊ တာဝန်ရှိတဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေလုပ်သင့်လုပ်ထိုက်တဲ့ အရာတွေကို လုပ်နေသလား မလုပ်နေဘူးလားဆိုတာ အမြဲတမ်း ကြီးကြပ်ရမယ်။ ထောက်ပြပြောဆိုရမယ်။ အမျိုးသမီး ပါဝင်ဆုံးဖြတ်နိုင်ရေးက ကိုယ့်ရဲ့အရေးကိစ္စ တွေ ဖြစ်တယ်၊ တနိုင်ငံလုံးနဲ့ဆိုင်တဲ့ အရေးကိစ္စဖြစ်တယ် ဆိုတဲ့ဟာကိုလည်း အားလုံးပိုပြီးတော့မြင်လာအောင် လုပ်ဆောင်သွားရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

၇။ အမျိုးသမီးတွေ နိုင်ငံရေးမှာ တင်းပြည့်ကျပ်ပြည့် ပါဝင်လုပ်ဆောင်လို့ ရမယ်ဆိုရင် အနာဂတ်နိုင်ငံရေးမှာ ဘယ်လိုမျိုး အပြောင်းအလဲတွေကို မြင်တွေ့ကြရမလဲ။ ဘယ်လိုမျိုး အကျိုးများစေမလဲ။

အမျိုးသမီးတွေက တကယ်ကို ရွံရွံချွန်ချွန်နဲ့ ဦးဆောင်နိုင်တဲ့လူတွေ ဖြစ်ပါတယ်။ ထောင့်စေ့အောင် မြင်ပြီး တော့ လုပ်ဆောင်နိုင်တဲ့သူတွေ ဖြစ်ကြတယ်။ ဒါကြောင့် အမျိုးသမီးတွေရဲ့ပါဝင်တဲ့ အခန်းကဏ္ဍကတော့ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံရဲ့ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုမှာပဲဖြစ်ဖြစ်၊ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးမှာပဲဖြစ်ဖြစ် အရေးကြီးတယ်ဆိုတာ ကတော့ အထင်အရှားဖြစ်ပါတယ်။

အမျိုးသမီးတွေပါဝင်လာပြီဆိုရင် စစ်ပဋိပက္ခတွေ ပိုပြီးချုပ်ငြိမ်းလာ နိုင်မယ်။ အာဏာရှင်စနစ်တွေ ချုပ်ငြိမ်းသွားနိုင်မယ်။ တကယ်ပြည်သူတွေရဲ့အကျိုးကို အဓိကစဥ်းစားပြီးတော့ လုပ်ဆောင်ပေးတဲ့ ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီသစ်ကို ခြေလှမ်းလှမ်းနိုင်မှာပေါ့လေ။ မဟုတ်ရင် ဖက်ဒရယ် ဒီမိုကရေစီကို ခြေလှမ်းလှမ်းနိုင်တာတောင်မှ အဲ့မှာပြန်ပြီးတော့ ရန်ဖြစ်ကြမယ်။ ငြင်းခုန်ကြမယ်။

အခုတောင် စဉ်းစားကြည့်ရင် စိုးရိမ်စရာတွေလည်း အများကြီးတွေ့နေရတယ်။ ဒါတွေကိုကျော်လွှားနိုင်ဖို့ဆို အမျိုးသမီး တွေ နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးပွဲတွေမှာပဲဖြစ်ဖြစ် ဆုံးဖြတ်ချက်ချတဲ့အခန်းကဏ္ဍတိုင်းမှာ ပါဝင်ဖို့အတွက် အင်မတန်မှ အရေးကြီးပါတယ်။ ဒါမှ ငြိမ်းချမ်းရေးကို ဖော်ဆောင်နိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

၈။ တခြားဖြည့်စွက်ချင်တာရှိရင်ပြောပေးပါဦး။

အမျိုးသမီးတွေအချင်းချင်းရဲ့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုတွေ အချင်းချင်းအားပေးမှုတွေက အင်မတန်မှ အရေးကြီး ပါတယ်။ ပိုပြီးတော့ အားတွေတိုးပွားပြီးတော့ စွမ်းဆောင်နိုင်တဲ့စွမ်းရည်တွေ ပိုပြီးမြင့်တက်လာစေတယ်။ အမျိုးသမီးခေါင်းဆောင်တွေဆိုရင်လည်း ဘက်ပေါင်းစုံကနေ အတိုက်အခိုက်တွေ ရှိမယ်။ ကိုယ်ဖြေရှင်းရတဲ့ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ခေါင်းဆောင်မှုအခန်းကဏ္ဍကို ကြည့်မယ်ဆိုရင် အမျိုးသမီးကကိုယ်ရဲ့တာဝန်အရ ခေါင်းဆောင်ရတဲ့လုပ်ငန်းတွေရှိတယ်။

တဖက်မှာကိုယ့်ရဲ့ဆွေမျိုးသားချင်းတွေရဲ့ အရေးတွေကိုလည်း ဖြေရှင်းရတယ်။ ကိုယ့်ရဲ့အနောက်မှာမိသားစုအရေးတွေကို ဖြေရှင်းရတယ်။ ဒီလိုမျိုးဖြစ်တဲ့အချိန်မှာ စိတ်ဓာတ်ကျမှု တွေ ကိုယ့်ရဲ့အဆင်မပြေမှုတွေ အများကြီးရှိတယ်။ ဒီလိုမျိုးအခက်အခဲတွေကြုံတဲ့အခါမှာလည်း အားယူပြီး တော့ ကိုယ့်ရဲ့စိတ်တွေကိုတည်ငြိမ်အောင် အကောင်းဆုံးဖြစ်အောင် ကြိုးပမ်းပါ။ ရှေ့တလှမ်းတက်နိုင်ဖို့ အတွက် နောက်တလှမ်းဆုတ်ပြီးတော့ အားမွေးတာတွေ၊ ပြန်ပြီး အားယူဆက်လှမ်းဖို့ ကြိုးပမ်းပါ လို့ ပြောချင်ပါတယ်။

အမျိုးသမီးပါဝင်ရေးအကြောင်းပြောပြီဆိုရင် နေရာလုချင်လို့ မြင်တာမျိုး ရှိပါတယ်။ တကယ်တမ်း အမျိုးသားတွေ မစဉ်းစားနိုင်တဲ့အရာတွေကို အမျိုးသမီးတွေဘက်နေ အကောင်းဆုံးစဉ်းစား ပြီးတော့ နိုင်ငံတည်ဆောက်ရေးမှာ အကောင်းဆုံးဖြစ်အောင် မျှတအောင်ထမ်းဖို့ ဖြစ်ပါတယ်။ အထူးသဖြင့်တော့ အချင်းချင်း အမြဲတမ်းလက်တွဲပြီးတော့ လုပ်ဆောင်သွားဖို့အရေးကြီးပါတယ်။ အမျိုးသမီးတွေကို အားမငယ်ဖို့ ပြောချင်ပါတယ်။

"အမျိုးသမီးအသံ အမျိုးသမီးအားမာန်" စာစဉ် (၁) ကို အောက်ပါ Link မှာ Download ဆွဲပြီး ဖတ်ရှုနိုင်ပြီရှင် ။
https://www.mediafire.com/file/8cr940llcjvkbcj/ခေတ်သမိုင်းကို+ပုံဖော်နေသော+အမျိုးသမီးများ+final.pdf/file

#politicsforwomenmyanmar
#whatishappeninginmyamar
#Advocacy
#politics
#media

0 Comments

5/11/2025 0 Comments

May 11th, 2025

မဝေဝေနု
တည်ထောင်သူ
အမျိုးသမီးငြိမ်းချမ်းရေးကွန်ရက်

အမျိုးသမီးအသံ အမျိုးသမီးအသံ စာစဉ်အမှတ် (၁) မှ ကောက်နုတ်ဖော်ပြသည်။

“အခုအချိန် တော်လှန်ရေးကာလမှာ ကျွန်မတို့ဘာလုပ်နိုင်မလဲ။ အသွင်ကူးပြောင်းရေးကာလမှာ ဘယ်သူတွေက ဘယ်ဟာတွေကို တာဝန်ယူပြီးတော့ ဆက်လုပ်သွားမလဲ။ တကယ့်ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီ တည်ဆောက်ပြီးတဲ့အခါမှာ ဒီမှာရှိတဲ့စံတန်ဖိုးတွေနဲ့ အခွင့်အရေးတွေကို အာမခံချက် ပေးဖို့အတွက် ဘယ်သူတွေက ကတိတည်ပြီး လုပ်ဆောင်မလဲဆိုတဲ့အချက်တွေကလည်း အ‌ရေးကြီးပါတယ်။ ဒါမှသာလျှင် နိုင်ငံတော်အသစ် အနာဂတ်အသစ်ကို ဖန်တီးနိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်”

၁။ လက်ရှိနွေဦးတော်လှန်ရေးအပါအဝင် မြန်မာ့နိုင်ငံရေးဖြစ်စဉ်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဆရာမအမြင်ကို ပြောပြပေးပါရှင့်။

နွေဦးတော်လှန်ရေးကတော့ ကျွန်မတို့မြန်မာပြည်ရဲ့သမိုင်းမှာ အင်မတန်ထူးခြားတဲ့တော်လှန်ရေးလို့ ပြောလို့ ရပါတယ်။ အထူးသဖြင့် လူငယ်တွေရဲ့ပါဝင်မှု အမျိုးသမီးတွေရဲ့ပါဝင်မှု ကျွန်မတို့လူ့အဖွဲ့အစည်း အယုတ် အလတ်အမြတ်မရွေးပါဝင်မှုနဲ့ စိတ်ဓာတ်ကြံခိုင်မှု အကုန်လုံးဟာ အင်မတန်ထူးခြားတဲ့ သွင်ပြင်လက္ခဏာတွေ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒါ့ပြင် လူမျိုးတွေ၊ ဘာသာတွေ၊ လူနည်းစုတွေနဲ့ ဗမာလူမျိုးတွေကြားထဲမှာ ပေါင်းစည်းပေးတဲ့ တံတားတစ်ခုလည်း ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ အရင်ခေတ်ကာလတွေနဲ့မတူတဲ့ ဘုံရန်သူကိုတိုက်ခိုက်မှုတွေ၊ ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှုတွေ အများကြီးရှိလာတာကို တွေ့ရတယ်။ နောက်တစ်ချက်ကတော့ အခုတော်လှန်ရေးဟာ ဆိုရင် လူကြီးတွေဖြစ်တဲ့ နိုင်ငံရေးခေါင်းဆောင်တွေက လက်ခံပြီးတော့မှ တော်လှန်ရေးကို လုပ်‌ဆောင်နေ ကြတာကလည်း ထူးခြားတဲ့သွင်ပြင်လက္ခဏာ ဖြစ်ပါတယ်။

လက်ရှိမှာ စစ်အာဏာရှင်တစ်ခုထဲ မဟုတ်ဘဲ အာဏာရှင်စနစ်မှန်သမျှကို တိုက်ဖျက်ဖို့ ဖြစ်ပါတယ်။ လူမျိုး ကြီးဝါဒတွေကို တွန်းလှန်တယ်။ ဖိုဝါဒတွေကို တွန်းလှန်တယ်။ စစ်တပ်မဟုတ်ပေမယ့် အချင်းချင်းကြားထဲမှာ ဒီမိုကရေစီအမည်ခံပြီးတော့ အာဏာရှင်စနစ် ကို သုံးချင်တဲ့ သုံးလိုတဲ့အလားအလာတွေကိုပါ တွန်းလှန်နေတဲ့ တော်လှန်ရေးဖြစ်တယ်။ အယူဝါဒဆိုင်ရာ တော်လှန်ရေးဖြစ်တာကို တွေ့ရတယ်။

ဒီတော်လှန်‌ရေးဟာ နည်းပေါင်းစုံကနေ အင်မတန်မှ ထူးခြားတယ်လို့ ပြောလို့ရတယ်။ ကျွန်မတို့မိဘမောင်နှမတွေ မိသားစုတွေ မိတ်ဆွေတွေ အများကြီးပေးဆပ်ရတယ်ဆိုပေမယ့် အခုချိန်မှာကျွန်မတို့က မလုပ်ရင် ဘယ်သူလုပ်မလဲ။ ကိုယ်စီလုပ်နိုင်တဲ့ အခန်းကဏ္ဍကနေပြီးတော့မှ ပါဝင်လုပ်ဆောင်နိုင်နေတဲ့အတွက်လည်း ပါဝင်နေတဲ့ ပြည်သူတွေအားလုံးအတွက် ဂုဏ်ယူတယ်။

အာဏာသိမ်းပြီးတဲ့နောက်ပိုင်းမှာ ကျွန်မတို့ပြည်သူလူထုရဲ့ နိုင်ငံရေးစံချိန်မြင့်တင်လာမှု၊ အသိအမြင်ဖွံ့ဖြိုးလာမှုနဲ့ ကိုယ်တိုင်ကိုယ်ကျတော်လှန်ရေးမှာ ပါဝင်လာမှုနဲ့ အယူဝါဒဆိုင်ရာအမြင်ပွင့်လင်းလာမှုတွေဟာ အင်မတန် အားရစရာကောင်းပြီး ကျွန်မတို့အနေနဲ့ကလည်း ဒီလိုပါဝင်ရတာ ပိုပြီးတော့မှ အားရှိလာတယ်။ ပိုပြီးတော့မှာ လိုအပ်ချက်တွေ ဖြည့်ဆည်းနိုင်တဲ့အတွက်မို့လို့ ဘယ်လောက်ပဲပင်ပန်းပင်ပန်း တစ်ထောင့်တစ်နေရာက ပါဝင်ခွင့်ရတာကို ဂုဏ်ယူမိပါတယ်။

၂။ နိုင်ငံတစ်ခုတည်ဆောက်ရာမှာ ဘယ်အရာတွေကို စံတန်ဖိုးတွေ၊ အခြေခံမူတွေအနေနဲ့ ထားရှိတည်ဆောက်သင့်ပါသလဲ။

ကျွန်မတို့လိုချင်တဲ့အနာဂတ်က ဘယ်သူ့အတွက်လဲ ဆိုတာကို ကျွန်မတို့က အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ကျွန်မတို့တိုင်းပြည်ထဲမှာ ရှိနေတဲ့ လူမျိုးပေါင်းစုံ၊ ဘာသာပေါင်းစုံ၊ အယုတ်အလတ်မရွေး အမျိုးသမီး၊ အမျိုးသား၊ လိင်မတူကွဲပြားသူတွေအားလုံးအတွက် အနာဂတ်ဖြစ်ဖို့လိုပါတယ်။ အားလုံးအတွက် နေရာရှိတဲ့ အနာဂတ်ဖြစ်ဖို့ လိုတယ်။

ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီပဋိညာဉ်မှာလည်း နိုင်ငံတော်ရဲ့စံတန်ဖိုးတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး တော်တော်များများ ဆွေးနွေးပြီးသား ဖြစ်ပါတယ်။ လူမျိုးပေါင်းစုံ၊ တိုင်းရင်းသားလူမျိုးပေါင်းစုံအတွက်ပါ အာမခံချက်ပေးနိုင်တဲ့ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်တွေကို မျှမျှတတနဲ့ ခွဲဝေပြီး‌တော့မှ အာဏာမျှဝေမှုတွေလုပ်နိုင်တဲ့ ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို ကျင့်သုံးမယ် ဆိုပြီး တရားမျှတမှု၊ တန်းတူညီမျှမှု၊ လူ့အခွင့်အရေးကို အာမခံချက်ပေးတဲ့ တရားဥပဒေစိုးမိုးရေး၊ ခွဲခြားဆက်ဆံမှုမရှိတဲ့ လူ့အသိုင်းအဝိုင်းဖြစ်ပေါ်လာရေးက အခြေခံမူတွေ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒါတွေကို တကယ့်လက်တွေ့မှာ အကောင်အထည်ဖော်နိုင်တဲ့အနာဂတ်ကို ဖန်တီးဖို့ လိုပါတယ်။ အကောင် အထည်ဖော်နိုင်တဲ့ မူဝါဒတွေနဲ့ အကောင်အထည်ဖော်နိုင်တဲ့လမ်းစဉ်တွေကို ချမှတ်သွားဖို့လိုသလို အကောင် အထည်ဖော်နိုင်တဲ့သူတွေကို တာဝန်ခွဲဝေပေးသွားဖို့ လိုပါတယ်။ အခုအချိန် တော်လှန်ရေးကာလမှာ ကျွန်မတို့ ဘာလုပ်နိုင်မလဲ။

တော်လှန်ရေးပြီးသွားရင် အသွင်ကူးပြောင်းရေးကာလမှာ ဘယ်သူတွေက ဘယ်ဟာတွေကို တာဝန်ယူပြီးတော့ ဆက်လုပ်သွားမလဲ။ တကယ်ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီ တည်ဆောက်ပြီးတဲ့အခါမှာ ဒီမှာရှိတဲ့ စံတန်ဖိုးတွေနဲ့ အခွင့်အရေးတွေကို အာမခချက်ပေးဖို့အတွက် ဘယ်သူတွေက ကတိတည်ပြီး လုပ်ဆောင်မလဲ ဆိုတဲ့အချက်တွေကလည်း အ‌ရေးကြီးပါတယ်။ ဒါမှသာလျှင် နိုင်ငံတော်အသစ် အနာဂတ်အသစ်ကို ဖန်တီးနိုင် မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

၃။ နိုင်ငံရေးမှာ အမြင်စုံလင်ကွဲပြားမှုက ဘယ်လောက်အထိ အရေးကြီးပါသလဲ။ လက်ရှိတော်လှန်ရေးနဲ့ နိုင်ငံတော် တည်ဆောက်ရေးမှာ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ ဘယ်လိုကဏ္ဍတွေမှာ မဖြစ်မနေပါဝင်ဖို့ လိုပါသလဲ။

နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံကို တစ်သွေးတစ်သံတစ်မိန့်နဲ့ တည်ဆောက်တယ်ဆိုရင် အဲ့နိုင်ငံရဲ့ ဖွံ့ဖြိုးမှု၊ ကြီးထွားမှု၊ ကြွယ်ဝချမ်းသာမှုတွေက နှောင့်နှေးတာကို တွေ့ရပါတယ်။ ဒါကြောင့်မို့လည်း စစ်အာဏာရှင်စနစ်ကို တွန်းလှန်နေရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲ့လိုမဖြစ်အောင်လို့ အသံပေါင်းစုံ၊ ဘက်ပေါင်းစုံရဲ့ ပါဝင်မှုတွေက အင်မတန်အရေးကြီးတယ်။

မယုံကြည်မှုတွေ၊ မမျှတမှုတွေ ခံစားနေခဲ့ရတဲ့သမိုင်းကြောင်းရှိတဲ့ တိုင်းပြည်မှာ ဆိုရင် ယုံကြည်မှုတွေတည်ဆောက်လာနိုင်ဖို့ တိုင်းပြည်ထဲမှာ အကုန်လုံးဟာ ပါဝင်နေတယ် ဆိုတဲ့ စိတ်ဓာတ်တွေဖြစ်ဖို့ အခုချိန်မှာ လုံးဝမပါဝင်သေးတဲ့လူမျိုးစုတွေ၊ အစုအဖွဲ့တွေအကုန်လုံးကို မဖြစ်မနေ ပါဝင်အောင် လုပ်ပေးနိုင်ဖို့ လိုပါတယ်။

ဒါမှသာလျှင် တိုင်းပြည်မှာရှိနေတဲ့ အခြေခံပဋိပက္ခတွေ ပြသနာတွေ ကလည်း နိုင်ငံတော်သစ်တည်ဆောက်တာနဲ့ တပါတည်းပြေလည်သွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ မဟုတ်ရင် ပြည်တွင်း ထဲမှာပဋိပက္ခတွေကဆက်လက်ပြီးရှိနေပြီးတော့ တိုင်းပြည်ဖွံ့ဖြိုးမှုတွေနောက်ကျမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ မြန်မာ့ နိုင်ငံရေးတခုလုံးဟာ အမျိုးသားတွေ အများစုဦးဆောင်တဲ့ ဖိုဝါဒကိုလွှမ်းမိုးတဲ့ နိုင်ငံရေးစနစ် ဖြစ်တယ်။ အာဏာရှင်စနစ်တစ်ခု ဖြစ်တယ်။

ဒီလိုအာဏာရှင်ရဲ့အောက်မှာ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ အသံတွေမရှိခဲ့တဲ့အခါ ကျတော့ ကျွန်မတို့လူ့အဖွဲ့အစည်းမှာလည်း ပဋိပက္ခတွေ အများကြီး ဖြစ်လာခဲ့တယ်။ တိုင်းပြည်ရဲ့ ဖွံ့ဖြိုးမှု နှောင့်နှေးတာကို တွေ့ရတယ်။ ဒါဖွံ့ဖြိုးရေးရှုထောင့်၊ စီးပွားရေးရှုထောင့်ကနေ ကြည့်တာပေါ့။ တချိန်ထဲမှာပဲ ကျွန်မတို့က လူမှုရေးရှုထောင့်ကနေပြီးတော့ ကြည့်မယ်ဆိုရင်လည်း အိမ်တွင်းအကြမ်းဖက်ခံရတာတွေ၊ အမျိုးသားတွေ မရှိတော့ရင် ဒုက္ခရောက်တာတို့ ကလေးတွေထိန်းကျောင်းတဲ့အခါမှာ ကျွေးမွေးပြုစုတဲ့အခါမှာ အခက်အခဲဖြစ်တာကို ကြုံရတယ်။

မိဘတွေက အမျိုးသမီးတွေကို တန်ဖိုးမထားတော့တဲ့အခါကျတော့ အားနည်းမှုတွေ အဖက်ဖက်ကဖြစ်လာပြီးတော့ နောက်ဆုံးမှာ လူကုန်ကူးခံရတာတွေဟာ အမျိုးသမီးတွေ အများဆုံးဖြစ်လာတာ တွေ့ရတယ်။

သို့သော်ငြားလည်း ကျွန်မတို့အမျိုးသမီးတွေဟာ တကယ်တမ်းကျတော့ နိုင်ငံရေးမှာပါဝင်မှုတွေ တောက်လျှောက် ရှိခဲ့ကြတယ်။ တကယ်တမ်း တော်လှန်ရေးတွေဖြစ်တဲ့ ဆန္ဒပြမှုတွေ လူထုလှုပ်ရှားမှုတွေကို ပြန်ကြည့်မယ်ဆိုရင် အမျိုးသမီးတွေရဲ့ဦးဆောင်တဲ့အခန်းကဏ္ဍတွေက နေပြီးတော့ အမြဲတမ်းပါဝင်တယ်။ ရှေ့ဆုံးကနေ ထွက်တယ်။ အ ခုနွေဦးတော်လှန်ရေးမှာဆိုရင်လည်း ရှေ့ဆုံးကနေစထွက်တာ အမျိုးသမီးတွေပဲ ဖြစ်တယ်။

နောက်ပြီးတော့ သံပုံးခေါက်တဲ့ကမ်ပိန်းကနေ စပြီးတော့ အလံထူတဲ့ကမ်ပိန်းတွေအထိ အမျိုးသမီးတွေက စကြတာတွေချည်းပဲ။ ပြောမယ်ဆို အမျိုးသမီးတွေ ဘယ်လောက်ပဲ ဖယ်ကျဉ်ခံထားခံထား၊ လူ့အဖွဲ့အစည်းမှာ အခက်အခဲတွေဘယ်လောက်ရှိရှိ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ နိုင်ငံရေးစံချိန်က နိုင်ငံရေးနားလည်မှု၊ တက်ကြွမှုစံချိန်က အင်မတန်မြင့်မားပါတယ်။

တကယ်တမ်းကျတော့ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ လူ့အဖွဲ့အစည်း မှာ အရည်အချင်းရှိတဲ့အမျိုးသမီးတွေ ဘက်ပေါင်းစုံမှာ သူ့အနေအထားနဲ့သူ သက်ရောက်နေတဲ့အမျိုးသမီး တွေ အများကြီးရှိပါတယ်။ အဲ့အမျိုးသမီးတွေရဲ့အရည်အသွေးတွေကိုပဲ အသိအမှတ်ပြုပြီးတော့ သင့်တော်တဲ့ နေရာ၊ ဦးဆောင်နိုင်တဲ့နေရာကို ပေးဖို့လိုပါတယ်။ အဲ့လိုမဟုတ်ပဲနဲ့ အမျိုးသမီးပါဝင်မှုဆိုပြီးတော့ ကိုယ့်အမျိုး၊ ကိုယ်နဲ့သိတဲ့အမျိုးသမီးတွေ၊ ထည့်လိုက်မယ်ဆိုတဲ့ဟာမျိုးတော့ မလုပ်ကြဖို့လိုတယ်။

စစ်တပ်က ဒီလိုမျိုး အလေ့အထတွေ လုပ်ခဲ့တာ ဖြစ်တယ်။ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ပါဝင်နိုင်မှုစွမ်းရည်၊ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ နိုင်ငံရေးမှာ လွှမ်းမိုးနိုင်မှု၊ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ပါဝင်မှုအတွက် အားသာချက်၊ အရည်အသွေးတွေအပေါ်မှာ အရည်အချင်းတွေ အ‌ပေါ်မှာ အခြေခံပြီးတော့ သူ့နေရာနဲ့သူ ဦး‌ဆောင်တဲ့နေရာမှာ ဆွဲခေါ်ဖို့တွန်းတင်ဖို့ လိုတယ်လို့ မြင်ပါတယ်။

၄။ လက်ရှိနွေဦးတော်လှန်ရေးကာလမှာ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ ပါဝင်ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့် ဘယ်လောက်အထိ ရရှိနေပြီလဲ။

တကယ်တမ်း တော်လှန်ရေးမှာ ပါဝင်တဲ့အမျိုးသမီးတွေက တော်တော်များများရှိတယ်ဆိုပေမယ့် ဆုံးဖြတ်ချက်ချတဲ့နေရာတွေမှာ ပါဝင်နေတဲ့အမျိုးသမီးအရေအတွက်တွေက နည်းနေတာကို တွေ့ရပါတယ်။ ဥပမာ CRPH မှာပဲ ကြည့်ကြည့်၊ အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရမှာပဲကြည့်ကြည့်၊ အမျိုးသားအတိုင်ပင်ခံ ကောင်စီမှာပဲကြည့်ကြည့် တခြားသောနိုင်ငံရေးအဖွဲ့အစည်းတွေမှာပဲ ကြည့်ကြည့် အမျိုးသမီးတွေရဲ့ပါဝင်မှု တွေဟာ တကယ်တမ်းဆုံးဖြတ်ချက်ချလို့ရတဲ့နေရာတွေမှာ အင်မတန်နည်းနေသေးတာကို တွေ့ရတယ်။

(၁၀) ရာခိုင်းနှုန်းကနေ (၂၀) ရာခိုင်နှုန်းဝန်းကျင် ကြားထဲမှာပဲ ရှိနေတယ်။ အင်မတန်နည်းနေတာကို တွေ့ရတယ်။ အဲ့ဒါကိုအခုချိန်ကစပြီး ပြုပြင်ပြောင်းလဲပြီးတော့ တကယ်တမ်း နိုင်ငံရေးဦးဆောင်လှုပ်ရှားတဲ့အဖွဲ့အစည်းတွေ မှာ အမျိုးသမီးတွေပိုမိုပါဝင်လာအောင် အားထုတ်ကြဖို့လိုတယ်လို့ မြင်ပါတယ်။

၅။ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ နိုင်ငံရေးမှာ ပါဝင်နိုင်မှုနဲ့ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်ကို ဘယ်အရာတွေက အဟန့်အတား ဖြစ်စေပါသလဲ။

လူ့အဖွဲ့အစည်းရဲ့အမြင်မှာ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ အားထုတ်မှု၊ ကြိုးပမ်းမှုတွေကို အလေးထားမှု အားနည်း ပါတယ်။ နောက်တစ်ခုက တချို့တချို့နေရာတွေမှာ အမျိုးသမီးတွေတော်လာပြီဆိုရင် ကျွန်မတို့ လူ့အဖွဲ့ အစည်းက သိပ်မကြိုက်ချင်ကြတော့ဘူး။ အထူးသဖြင့် အမျိုးသားတွေကိုယ်တိုင်ကိုကလည်း အရမ်းတော် လာတဲ့ အမျိုးသမီးတွေဆိုရင် သူတို့ရဲ့နေရာကို ခြိမ်းခြောက်သလို သူတို့ခံစားရတယ်။ တချို့အမျိုးသမီး ခေါင်းဆောင်တွေဟာလည်း ကိုယ့်ထက်တော်တဲ့အမျိုးသမီးဆို သိပ်မကြိုက်ချင်ကြတာမျိုးတွေ ရှိတယ်။

တကယ်တမ်းတော်တဲ့ အမျိုးသမီးတွေကို နေရာမပေးပဲ ဖယ်ကြဥ်ထားတာမျိုးတွေကို ကျွန်မတို့တွေ့ရတယ်။ နောက်တခါ လူမှုရေး၊ လူ့အဖွဲ့အစည်းမှာလည်း ကျွန်မတို့အမျိုးသမီးတွေက ပါဝင်လိုတဲ့စိတ်တွေ ရှိတယ်။ သို့သော် လက်လှမ်းမီမှု အားနည်းတယ်။ တွဲခေါ်နိုင်တဲ့နေရာ၊ အဖွဲ့အစည်းတွေကလည်း အားနည်းတယ်။

တချို့နေရာတွေမှာ အမျိုးသမီးတွေကို ဖြေဖျော်စရာအမျိုးသမီးတွေလို့ မြင်ပြီးတော့ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အနိုင်ယူမှုတွေ အသုံးချမှုတွေကအစ လုပ်လာတယ်။ အဲ့လိုမျိုးအသေးအဖွဲတွေ များများ များများလာတဲ့အခါ အမျိုးသမီးတွေက ဒီလိုပတ်ဝန်းကျင်မှာ ပါဝင်ရတာတွေကို မပျော်ရွှင်ကြတော့ဘူး။ ဆက်လက်ပြီး မပါချင်ကြ တော့ဘူး။‌ နောက်တစ်ခုက မြန်မာပြည်မှာ အမျိုးသမီးတွေရဲ့တာဝန်ဟာ အိမ်မှုရေးရာတာဝန်တွေ ဖြစ်တယ်။

ဒါတွေကို အမျိုးသမီးတစ်ယောက်ထဲ လုပ်ရတဲ့အခါကျတော့ တကယ်တမ်းနိုင်ငံရေးမှာ အချိန်ပေးဖို့အတွက်ကို အားနည်းသွားတာ၊ လုပ်ချင်လို့ လုပ်မယ်ဆိုရင်တောင် ရေရှည်လုပ်ဖို့ခက်ခဲတာမျိုး ကြုံရပါတယ်။ နောက်တခါ ကျတော့ တချို့ဒေသတွေမှာဆို အမျိုးသမီးတွေဟာ ပညာသင်ယူခွင့်တွေကို အမျိုးသားတွေလောက်မရကြဘူး။ ပညာမသင်ယူရပဲနဲ့လည်း ဦးဆောင်ပြီး လုပ်နေတဲ့ရဲရင့်တဲ့အမျိုးသမီးတွေ အများကြီး ဆိုပေမယ့် တော်တော် များများကတော့ အဲ့လိုနေရာမျိုးကို မရောက်နိုင်ကြဘူး။

အခက်အခဲကတော့ ပညာရေး၊ စီးပွားရေး၊ လူမှုရေး၊ အိမ်ထောင်ရေး ကနေစပြီးတော့ ကျွန်မတို့လူ့အဖွဲ့အစည်းထဲမှာ ရှိနေတဲ့အမျိုးသမီးတွေ အပေါ်မှာ မြင်တဲ့ အမြင် ဆက်ဆံတဲ့ဆက်ဆံရေး၊ နိုင်ငံရေးဦးဆောင်မှု အခန်းကဏ္ဍမှာ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ အခန်းကဏ္ဍတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ မြင်တဲ့အမြင်တွေ ဆက်ဆံပုံအခက်အခဲတွေစတဲ့ အိမ်ထဲက နေပြီးတော့မှ နိုင်ငံရေးစင်မြင့် အထိ အခက်အခဲတွေ အများကြီးရှိတယ်။ ဒါတွေကို ကျွန်မတို့ နားလည်ပြီးတော့ တဖြေးဖြေးနဲ့လျော့သွား အောင် လုပ်ဆောင်နိုင်ဖို့လိုပါတယ်။

၆။ နိုင်ငံတော်သစ် တည်ဆောက်ရေးမှာ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်ကို လျှစ်လျူရှုမှုတွေ ပပျောက်ဖို့၊ ပြည့်ပြည့်ဝဝနဲ့ ပိုမိုပါဝင်နိုင်ဖို့အတွက် ဘာတွေကို လုပ်ဆောင်သင့်ပါသလဲ။

အမျိုးသားညီညွတ်ရေး အတိုင်ပင်ခံကောင်စီမှာ ဆိုရင်လည်း ဂျဲန်ဒါ‌ပေါ်လစီတွေ ရှိလာပြီ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါတွေကို ဆက်ပြီး အကောင်အထည်ဖော်မှုတွေ ရှိဖို့လိုပါတယ်။ လူမျိုးစုဆိုင်ရာ အစုအဖွဲ့တွေ နိုင်ငံရေး အဖွဲ့အစည်းတွေမှာဆိုရင်လည်း အမျိုးသမီးတွေရဲ့ပါဝင်မှုအခန်းကဏ္ဍတွေ မြှင့်တင်လာဖို့အတွက် ပြောဆို ဆွေးနွေးသွားဖို့ လိုပါတယ်။ အမျိုးသမီးတွေကြုံတွေ့ရတဲ့ အခက်အခဲအကြပ်အတည်းတွေ၊ အဟန့်အတားတွေ ကို ဖြေရှင်းပေးဖို့လိုတယ်။

အထူးသဖြင့် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာစော်ကားမှုကိစ္စတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့လည်း တရားမျှတမှုတွေ တာဝန်ယူမှု၊ တာဝန်ခံမှုတွေရှိအောင် အခုထဲကစပြီး အလေ့အထယူပြီးတော့ ကျွန်မတို့ ဖြေရှင်းပေးသွားဖို့ လိုပါတယ်။ ဒါမှသာလျှင် အမျိုးသမီးတွေက ပိုပြီးတော့ပါဝင်မှုတွေဟာ ပိုပြီးတော့မှ လုံခြုံမှုရှိတယ်ဆိုတဲ့ စိတ်ဓာတ်ဖြစ်လာပြီး ပါဝင်ဖို့ အားရှိသွားမယ်လို့ မြင်ပါတယ်။

စစ်တပ်ကနေ ပစ်မှတ် ထားပြီးလုပ်တာမျိုး ကိုယ်အချင်းချင်းတွေကြားထဲမှာလည်း အမျိုးသမီးတွေကို ရရင်သလို လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အနိုင်ယူလိုတဲ့ အမူအကျင့်တွေ တွေ့နေရပါတယ်။ ဒီလိုအကျင့်တွေကို ကျွန်မတို့က ကိုယ့်ရဲ့တော်လှန်‌ရေး အဖွဲ့အစည်းတွေကြားထဲမှာ ဖျောက်ဖျက်ဖို့ လိုတယ်။စစ်တပ်ကနေပြီးတော့ ကျူးလွန်တဲ့ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ စော်ကားမှုတွေပဲဖြစ်ဖြစ်၊ အချင်းချင်းကြားထဲမှာဖြစ်တဲ့ဟာပဲဖြစ်ဖြစ် ဒီဟာတွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး တာဝန်ယူမှု တာဝန်ခံမှုရှိနိုင်တဲ့ ယန္တရားတွေကို အခုထဲက ကျွန်မတို့က တည်ဆောက်သွားဖို့ လိုပါတယ်။ အကောင်အထည် ဖော်သွားဖို့လည်း လိုပါတယ်။

အမျိုးသမီးတွေရဲ့လုံခြုံမှုကို အာမခံချက်ပေးနိုင်တဲ့အခြေအနေကို ဖန်တီးပေးဖို့၊ ကျူးလွန်ခံခဲ့ရတဲ့စော်ကားမှုတွေအတွက်ကို တာဝန်ယူမှု၊ တာဝန်ခံမှုတွေ တစိုက်မက်မက် လုပ်ဆောင်သွားနိုင် မယ်ဆိုရင် နိုင်ငံရေးမှာ ပါဝင်လာမှုတွေ များလာမယ်လို့ ယုံကြည်ပါတယ်။

၇။ အမျိုးသမီးတွေ နိုင်ငံရေးမှာ တင်းပြည့်ကျပ်ပြည့် ပါဝင်လုပ်ဆောင်လို့ ရမယ်ဆိုရင် အနာဂတ်နိုင်ငံရေးမှာ ဘယ်လိုမျိုး အပြောင်းအလဲတွေကို မြင်တွေ့ကြရမလဲ။ ဘယ်လိုမျိုး အကျိုးများစေမလဲ။

အနာဂတ်အသစ်မှာဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံမှာ အမျိုးသမီးတွေပါဝင်မှု အားကောင်းလာတယ်ဆိုရင် ကျွန်မတို့တိုင်းပြည်မှာ ရှိနေတဲ့ အခြေခံပြသနာတွေကစပြီးတော့ ကြီးမားတဲ့ပဋိပက္ခတွေအထိ ဖြေရှင်းတဲ့ အခါမှာ အင်မတန်မှထိရောက်မှု ရှိလာနိုင်ပါတယ်။ တကယ်တမ်း ပဋိပက္ခတွေမှာလည်း တိုက်ရိုက်ကြုံတွေ့ ခံစားနေကြရသူတွေ ဖြစ်တဲ့အခါကျတော့ ပဋိပက္ခတွေရဲ့ dynamic ပေါင်းစုံကိုလည်း ကျွန်မတို့က နားလည်ပါတယ်။အမျိုးသားတွေ နားလည်တဲ့ ပဋိပက္ခတွေ တော်တော်များများရဲ့ dynamic ဆိုတာ ပါဝါယှဥ်ပြိုင်မှုကို နားလည်ကြတာပါ။

တကယ်တမ်း အမျိုးသမီးတွေ နားလည်တာက အတွင်းထဲမှာ ဘာတွေဖြစ်နေသလဲ။ ဘယ်လို dynamic တွေဖြစ်နေသလဲ။ ဘယ်လိုနစ်နာမှုတွေ သက်ရောက်မှုတွေက ဘယ်လို ရှုထောင့်ကနေ ဖြစ်နေသလဲဆိုတာ အမျိုးသမီးတွေက ထဲထဲဝင်ဝင်သိတဲ့အခါကျတော့ လူမှုရေး၊ စီးပွားရေး ပြသနာတွေကို ဖြေရှင်းရုံတင်မက တိုင်းပြည်မှာရှိနေတဲ့ အကြပ်အတည်းတွေကို ဖြေရှင်းတဲ့အခါမှာ ပိုမိုထိရောက်စွာဖြေရှင်းနိုင်ပြီးတော့ ရေရှည်ခိုင်မြဲတဲ့ငြိမ်းချမ်းရေးတည်ဆောက်ဖို့အတွက် ဖြစ်သွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဖွံ့ဖြိုးတဲ့နိုင်ငံတွေမှာဆိုရင် အမျိုးသမီးတွေကို အမျိုးသမီးတွေလို့မမြင်ပဲနဲ့ လူသားတစ်ယောက်အနေနဲ့ မြင်ပြီးတော့ အရည်အချင်းပေါ် မူတည်ပြီး ရပ်တည်ကြတာဖြစ်တယ်။ လူတိုင်းဟာ သူ့ရဲ့ စွမ်းရည်၊ ဉာဏ်ပညာ၊ အရည်အသွေး၊ အရည်အချင်းတွေကို လူ့အဖွဲ့အစည်းထဲမှာ ပြန်လည်ထည့်ဝင်ရင်းနှီးမှုလုပ်နေတဲ့အခါကျတော့ လူတိုင်းလူတိုင်းဟာ တန်ဖိုးရှိတဲ့လူတွေ ဖြစ်ပြီးတော့ လူ့အဖွဲ့အစည်းရဲ့ကြွယ်ဝချမ်းသာမှုတွေက လွယ်လွယ် ကူကူနဲ့ မြင့်တက်လာတာဖြစ်တယ်။

၈။ ဖြည့်စွက်ချက်။

ကျွန်မတို့အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ အဟန့်အတားတွေကို နားလည်ပြီးတော့ ကျော်လွန်သွားနိုင်အောင် ကြိုးစား သွားမယ်ဆိုတဲ့ ဒီလိုစိတ်ဓာတ်မျိုးလည်း ရှိသင့်ပါတယ်။ နောက်တခုကကျတော့ အမျိုးသမီးဖြစ်တဲ့အတွက် အမျိုးသမီးကိစ္စပဲ‌ လုပ်မယ်ဆိုတဲ့ဘောင်ခက်လိုက်တာမျိုးမလုပ်ပဲနဲ့ ကိုယ်ကိုကိုယ် လူသားအနေနဲ့ပဲ မြင်စေချင်တယ်။ ငါဟာ လူ့အဖွဲ့အစည်းရဲ့ပါဝင်တဲ့သူ တစ်ယောက်ဖြစ်တယ်။ လူသားတစ်ယောက်ဖြစ်တယ်။

ကျွန်မတို့ဟာ ဘယ်လိုလူမျိုးဖြစ်ချင်သလဲ ဆိုတာနဲ့ ကိုယ်ရဲ့ရည်မှန်းချက်တွေထားပြီးတော့မှ ကိုယ်ဖြစ်ချင်တဲ့ အနာဂတ် ကိုယ်ဖြစ်ချင်တဲ့ရည်မှန်းချက်ကို အကောင်အထည်ဖော်ဖို့ တိုက်တွန်းချင်တယ်။ ကျွန်မတို့ နိုင်ငံရေး ခေါင်းဆောင် ဖြစ်ချင်လား။ ဖြစ်ခွင့်ရှိပါတယ်။ ကျွန်မတို့က စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင် ဖြစ်ချင်သလား ဖြစ်ခွင့် ရှိပါတယ်။

လူသားတစ်ယောက်လို့ ခံယူပြီး ကိုယ့်ရဲ့ရည်မှန်းချက်ကို ကိုယ့်အိပ်မက်ကို အကောင်အထည် ဖော်ကြပါ။ တစ်စိုက်မက်မက်နဲ့ အဟန့်အတားတွေကို ကျော်လွှားပြီးတော့ အကောင်အထည်ဖော်ကြပါ။ ကိုယ့်ကိုကိုယ် ပိတ်မထားကြပါနဲ့။ ကိုယ်ကိုကိုယ် ဘောင်ခတ်မထားပါနဲ့လို့ပဲ ကျွန်မကပြောချင်ပါတယ်။

မြန်မာ့ နိုင်ငံရေးတခုလုံးဟာ အမျိုးသားတွေ အများစုဦးဆောင်တဲ့ ဖိုဝါဒကိုလွှမ်းမိုးတဲ့ နိုင်ငံရေးစနစ် ဖြစ်တယ်။ အာဏာရှင်စနစ်တစ်ခု ဖြစ်တယ်။ ဒီလိုအာဏာရှင်ရဲ့အောက်မှာ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ အသံတွေမရှိခဲ့တဲ့အခါ ကျတော့ ကျွန်မတို့လူ့အဖွဲ့အစည်းမှာလည်း ပဋိပက္ခတွေ အများကြီး ဖြစ်လာခဲ့တယ်။

"အမျိုးသမီးအသံ အမျိုးသမီးအားမာန်" စာစဉ် (၁) ကို အောက်ပါ Link မှာ Download ဆွဲပြီး ဖတ်ရှုနိုင်ပြီရှင် ။
https://www.mediafire.com/file/8cr940llcjvkbcj/ခေတ်သမိုင်းကို+ပုံဖော်နေသော+အမျိုးသမီးများ+final.pdf/file

#politicsforwomenmyanmar
#whatishappeninginmyamar
#Advocacy
#politics
#media

0 Comments

5/11/2025 0 Comments

May 11th, 2025

Summer
တရားရေး၊ပညာရေး တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ
တမူးမြို့နယ်၊စစ်ကိုင်းတိုင်း

အမျိုးသမီးအသံ အမျိုးသမီးအသံ စာစဉ်အမှတ် (၁) မှ ကောက်နုတ်ဖော်ပြသည်။

“အမျိုးသမီးတွေသာ ခေါင်းဆောင်နေရာမှာ ပိုများလာမယ်ဆိုရင် စံပြအနေနဲ့ ဒီအမျိုးသမီး တောင်မှလုပ်နိုင်တာ ငါတို့လည်း တချိန်ချိန်မှာ လုပ်လို့ရတယ်ဆိုတဲ့ အတွေးအခေါ်တွေ ရလာနိုင်တယ်။ တချိန်တည်းမှာ အမျိုးသမီးတွေကို တကယ်သင့်လျော်တဲ့အရည်အချင်းနဲ့ ကိုက်ညီတဲ့ နေရာတွေမှာ တကယ်နေရာပေးလာပြီဆိုရင် အမျိုးသမီးတွေလည်း တဖြည်းဖြည်းချင်း ကြိုးစားလာမှာ ဖြစ်ပါတယ်”

၁။ လက်ရှိနွေဦးတော်လှန်ရေးအပါအဝင် မြန်မာ့နိုင်ငံရေးဖြစ်စဉ်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဆရာမအမြင်ကို ပြောပြ ပေးပါရှင့်။

အခုနွေဦးတော်လှန်‌ရေးကတော့ပြောရမယ်ဆိုရင် ဒီဂျစ်တယ်ကာလမှာ ဖြစ်သွားတာဖြစ်တဲ့အတွက် တော် တော်လေးကို ထိထိရောက်ရောက်နဲ့ အရင်ကတော်လှန်ရေးတွေထက် ပိုအားကောင်းတယ်ဆိုတဲ့ပုံစံ မြင်ရ ပါတယ်။ ၂၀၂၃ ခုနှစ်အတွင်း ဖော်ဆောင်ခဲ့တဲ့ ၁၀၂၇ စစ်ဆင်ရေးကနေလည်း ‌တော်တော်လေးကို ကောင်းတဲ့ ရလဒ်တွေအတွက် အားတက်ရသလို၊ တခြားဘက်မှာလည်း အားတက်စရာတွေ အများကြီးရှိခဲ့ပါတယ်။

အခု လက်ရှိမှာကျတော့ စစ်ကောင်စီက ထုတ်ပြန်လိုက်တဲ့ စစ်မှုထမ်းဥပဒေကြောင့် လူငယ်တော်တော်များများ ကလည်း စိတ်ညစ်နေသလို၊ ပြည်သူလူထုကလည်း စိတ်ညစ်နေတာတွေ ရှိပါတယ်။ တဖက်မှာကလည်း ပြန်ပြီးအားကောင်းလာတာက ငါတို့ရေရှည် ဒီတိုင်းပဲသွားနေမယ်ဆိုရင် မဟုတ်တော့ဘူး။ ပြန်တော်လှန်မှ ရမယ်ဆိုပြီး တော်လှန်ရေးဘက်ထဲကို ဝင်လာကြတဲ့သူတွေလည်း တွေ့နေရပြီ ဒါကလည်းတဖက်ကတော့ စိတ်ညစ်စရာဆိုပေမယ့် တော်လှန်‌ရေးအတွက်လည်း တကျော့ပြန်အားကောင်းစရာလည်း ဖြစ်နိုင်တယ်လို့ မြင်ပါတယ်။

၂။ နိုင်ငံတစ်ခုတည်ဆောက်ရာမှာ ဘယ်အရာတွေကို စံတန်ဖိုးတွေ၊ အခြေခံမူတွေအနေနဲ့ ထားရှိ တည် ဆောက်သင့်ပါသလဲ။

တန်းတူညီမျှမှုရှိရေးကို အခြေခံတည်ဆောက်သင့်ပါတယ်။ လူမျိုး၊ ဘာသာစကား၊ ကိုးကွယ်မှု၊ လိင်စိတ်ခံယူမှု၊ ကျား၊ မဖြစ်တည်မှု စတာတွေမှာ တန်းတူညီမျှမှုရှိဖို့ လိုနေတယ်လို့ မြင်ပါတယ်။ နိုင်ငံတစ်ခုတည်ဆောက်တဲ့ အခါမှာ အရင်တုန်းက တန်းတူညီမျှမှုတွေ မရှိခဲ့လို့လည်း အချင်းချင်းပြသနာတွေနဲ့ မယုံကြည်မှုတွေရှိခဲ့ ဖြစ်ပါတယ်။

နောက်တခုက လွတ်လပ်ပြီး၊ တရားမျှတမှုရှိဖို့ လိုပါတယ်။ တရားမျှတမှုကို လိုချင်လို့လည်း ကျွန်မတို့ တော်လှန် နေကြတာဖြစ်ပါတယ်။ နိုင်ငံတစ်ခုတည်ထောင်တဲ့နေရာမှာလည်း ဒီလွတ်လပ်မှု၊ တရားမျှတမှုရှိမှ ဒီလိုမျိုးအာဏာရှင်တွေ ထပ်ပြီး မတက်နိုင်အောင် ကျွန်မတို့ကာကွယ်နိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

၃။ နိုင်ငံရေးမှာ အမြင်စုံလင်ကွဲပြားမှုက ဘယ်လောက်အထိ အရေးကြီးပါသလဲ။ လက်ရှိတော်လှန်ရေးနဲ့ နိုင်ငံတော် တည်ဆောက်ရေးမှာ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ ဘယ်လိုကဏ္ဍတွေမှာ မဖြစ်မနေပါဝင်ဖို့ လိုပါသလဲ။

မတူကွဲပြားမှု၊ စုံလင်ကွဲပြားမှုက တကယ်ကို အရေးကြီးပါတယ်။ ကျွန်မတို့နိုင်ငံထဲကိုကြည့်မယ်ဆိုရင်ကို နိုင်ငံထဲမှာ စုံလင်ကွဲပြားမှုတွေ အများကြီးပဲ။ မတူညီတဲ့ နောက်ခံသမိုင်းကြောင်းတွေ၊ အတွေ့အကြုံတွေ၊ အမြင်တွေ၊ ခံယူချက်၊ စိတ်ခံစားမှုတွေ အများကြီးရှိတယ်။ ဒီလိုမတူကွဲပြားတဲ့လူတွေ နိုင်ငံရေးထဲမှာ ပါဝင်လာမှ၊ မတူကွဲပြားတဲ့နိုင်ငံကို အုပ်ချုပ်တဲ့အခါမှာ၊ ပြသနာတွေဖြေရှင်းတဲ့အခါမှာ၊ အလုပ်လုပ်တဲ့အခါမှာ အမြင်ကျယ်ကျယ်နဲ့ ပိုပြီးလုပ်နိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ရေရှည်အနေနဲ့ အရှေ့ကို ဆက်လက်လျှောက်လှမ်းနိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ အမျိုးသမီးတွေက အရေးကြီးပါတယ်။ ကျွန်မတို့ နိုင်ငံမှာခုနပြောတဲ့ proportion နဲ့ပဲ ပြန်ပြော မယ်ဆိုရင် နိုင်ငံထဲမှာ အမျိုးသမီးက (၅၀) ရာခိုင်နှုန်းကျော် ရှိတယ်။ (၅၀) ရာခိုင်နှုန်းကျော်ရှိတဲ့ ပြည်သူတွေကို အုပ်ချုပ်တဲ့လူတွေထဲမှာလည်း ဒီဟာတွေကို နားလည်စီမံခန့်ခွဲနိုင်တဲ့လူတွေ ဒီလို(၅၀) ရာခိုင်နှုန်းကျော် နီးပါး ထိကို ပါသင့်တယ်လို့ မြင်တယ်။အချိုးကျအနေနဲ့ တွက်မယ်ဆိုရင်တောင်မှ အမျိုးသမီးတွေက အခုချိန်မှာ နေရာတိုင်း ကဏ္ဍတိုင်းမှာ ပါဝင်ဖို့လိုအပ်ပါတယ်။

ဘာလို့လဲဆို အမျိုးသမီးတိုင်းမှာကိုက မတူကွဲပြားတဲ့ ခံယူချက်တွေ ရှိနိုင်တယ်။ သူတို့နိုင်ရာနိုင်ရာ တာဝန်ကဏ္ဍပေါင်းစုံမှာ ကျွမ်းကျင်မှုတွေ ရှိနိုင်တယ်။ ဒီလိုပဲ ကဏ္ဍပေါင်းစုံ ဆုံးဖြတ်တဲ့နေရာမှာ ခေါင်းဆောင်နေရာ ဘယ်နေရာမဆို အမျိုးသမီးတွေက ပါဝင်ဖို့ လိုအပ် တယ်လို့ ကျွန်မမြင်ပါတယ်။

၄။ လက်ရှိနွေဦးတော်လှန်ရေးကာလမှာ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ ပါဝင်ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့် ဘယ်လောက်အထိ ရရှိနေပြီလဲ။ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်ကို ဘယ်လို ကဏ္ဍတွေမှာ ထင်ထင် ရှားရှား မြင်တွေ့နေရပြီလဲ။

အမျိုးသမီးတွေရဲ့ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်ရှိတဲ့နေရာက‌   ‌တော်တော်လေးကို ရှားတယ်လို့ ပြောရမယ်။ အခုချိန် နိုင်ငံရေး အနေအထားကို ကြည့်မယ်ဆို စစ်ရေးက အဓိကဦးဆောင်နေတဲ့ အခန်းကဏ္ဍမှာ ရှိတယ်။ အဲ့ဒီစစ်ရေးထဲမှာ ရှိတဲ့ ခေါင်းဆောင်ထိပ်သီးပိုင်းမှာ ကျွန်မတို့အမျိုးသမီးတွေ တော်တော်လေးကိုနည်းတဲ့ ရာခိုင်နှုန်းနဲ့ပဲ ပါဝင် နေတာကိုတွေ့ရတယ်။

နောက်ဆုံး ကျွန်မတို့ မြို့နယ်ရဲ့ပညာရေးမှာလည်းထိပ်ပိုင်းမှာလည်း   အမျိုးသားတွေ များတယ်။ ကျွန်မတို့တရားရေးမှာတောင်မှ အမျိုးသမီးပါတယ်ဆိုပေမယ့် ခေါင်းဆောင်က အမျိုးသား ဖြစ်နေတာပေါ့။ ပြောရမယ်ဆိုရင် ပါတယ်လို့ ပြောရုံလောက်ပဲ ရှိတယ်။ တကယ်တမ်း အဓိက ဆုံးဖြတ်ချက်ချ တဲ့နေရာမှာ မပါနေပြန်ဘူး။ ဒီလိုမျိုးအခြေအနေမျိုးတော့ ရှိနေပါတယ်။

၅။ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ နိုင်ငံရေးမှာ ပါဝင်နိုင်မှုနဲ့ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်ကို ဘယ်အရာတွေက အဟန့်အတား ဖြစ်စေပါသလဲ။

အခက်အခဲကတော့ အဓိကအမျိုးသမီးတွေကိုယ်တိုင်က ဒါကို လက်ခံကြတယ်။ ဥပမာ-ကျွန်မတရားရေး လုပ်တယ်ဆို တရားရေးမှာ ကျွန်မရဲ့အထက်စီနီယာအမျိုးသမီးက ပညာအရည်အချင်း၊ အတွေ့အကြုံ သူ့မှာ အများကြီး ရှိတယ်။ သူဒီဥက္ကဌရာထူးကို သူလက်ခံနိုင်တယ်။ ဒါပေမယ့် သူလက်မခံဘဲ တယောက်ထဲပါတဲ့ အမျိုးသားကို ပေးလိုက်ပါ။ သူကယောကျာ်လေးဆိုတော့ ပိုကောင်းတာပေါ့။ အဲ့လိုမျိုးတွေ သူတွေးတာပေါ့။

ကျွန်မအနီးကပ်ဆုံးအမြင်အရ အမျိုးသမီးတွေကိုယ်တိုင်က အမျိုးသားတွေကို ဦးစားပေးမယ်။ ဦးစားပေးဖို့ သင့်တော်တယ်ဆိုတာမျိုးတွေးကြတယ်။ ဒါတွေကို ပြောင်းလဲဖို့ လိုပါတယ်။ နောက်တခုက စစ်‌ရေးမှာလည်း အမျိုးသမီးတွေက ဒီနေရာမှာ မသင့်တော်ပါဘူးလေ။ အမျိုးသမီးတွေက အမျိုးသားအယောက် (၃၀)၊ (၄၀)ကို အုပ်ချုပ်ဖို့ သင့်တော်ပါ့မလားဆိုတဲ့ အတွေးအခေါ်တွေ ရှိတယ်။

ယောကျာ်းလေးတွေ ကိုယ်တိုင်က လည်း အမျိုးသမီးဆိုရင် နည်းနည်းခပ်တွန့်တွန့်ကလည်း ရှိနေပြန်ရော ဒီဟာတွေက အဟန့်အတားရှိတယ်။ နောက် တခု အမျိုးသမီးဖြစ်တဲ့အတွက် နိုင်ငံရေးမှာ အခက်အခဲရှိတယ်။ နိုင်ငံရေးအလုပ်က အမျိုးသားတွေနဲ့လည်း အများဆုံးဆက်ဆံရတယ်။

ကျွန်မကို ဘေးလူတွေက ဘယ်လိုမြင်လဲဆိုတော့ ဒီကောင်မလေးက နည်းနည်းရွ တယ်တို့ဘာတို့ အဲ့လိုမျိုးလေးတွေ စကားလေးတွေ ထိုးနှက်တာတွေ ရှိတယ်။ ဒါ အမျိုးသမီးဖြစ်နေတဲ့အတွက် ကြောင့်ဆိုပြီး ပြောတဲ့စကားလုံးတွေ    အများကြီး ထိုးနှက်တာတွေရော တလျှောက်လုံးခံခဲ့ရတယ်။ ဒါတွေက လည်း အမျိုးသမီးတွေကို နေရာတစ်ခုရောက်စေဖို့ အဟန့်အတားဖြစ်နိုင်တယ်လို့ ကျွန်မထင်ပါတယ်။

၆။ နိုင်ငံတော်သစ် တည်ဆောက်ရေးမှာ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်ကို လျှစ်လျူရှုမှုတွေ ပပျောက် ဖို့၊ ပြည့်ပြည့်ဝဝနဲ့ ပိုမိုပါဝင်နိုင်ဖို့အတွက် ဘာတွေကို လုပ်ဆောင်သင့်ပါသလဲ။

ပထမဦးဆုံးတစ်ချက်က အမျိုးသမီးတွေကိုယ်တိုင်ကကိုယ်က ဒီအရည်အချင်းနဲ့ သင့်တော်တယ်ဆိုရင် ငါက လုပ်နိုင်ပါတယ်ဆိုတာမျိုး၊ ငါယောကျာ်းလေးတွေနဲ့ရင်ဘောင်တန်း ယှဥ်လို့ရပါတယ်ဆိုတဲ့ အတွေးအခေါ်မျိုး၊ စပြီးပြောင်းလဲလာဖို့ လိုပါတယ်။ အမျိုးသမီးတွေ နိုင်ငံရေးထဲ ဝင်လာနိုင်ဖို့အတွက်လည်း စွမ်းရည်မြှင့် သင်တန်းတွေ၊ ဆွေးနွေးပွဲတွေကို အမျိုးသမီးတွေတင်မကဘူး၊ အမျိုးသားတွေပါ လက်ခံလာဖို့အတွက် ဆွေးနွေးပြဖို့ လိုပါတယ်။

အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ပညာရေးအရည်အချင်းက ပိုပြီးကောင်းလာလေလေ သူတို့ အနေနဲ့ ပြောရဲဆိုရဲ ဖြစ်လာမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ အခုမြန်မာနိုင်ငံမှာက ဖိုဝါဒကြီးစိုးတဲ့ ယဉ်ကျေးမှုက ရှိနေတုန်းပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် အစဦးခြေလှမ်းတွေမှာ အမျိုးသမီးတွေကလည်း အားကောင်းပါတယ်ဆိုတာ၊ အမျိုးသမီးတွေက ဒီလိုမျိုးနေရာမှာ လုပ်‌ဆောင်နေတယ်၊ ဆုံးဖြတ်ချက်ချတဲ့နေရာမှာလည်း တော်တယ် ဆိုတာကို ပြနိုင်တဲ့အရည်အချင်းမျိုး သွယ်ဝိုက်သောအားဖြင့် အမျိုးသားအပါအဝင် လူ့အဖွဲ့အစည်းကို ပြသဖို့၊ သတင်းစာပေးဖို့ လိုပါတယ်။ ဒီလိုနည်းနဲ့ပဲ ဖြည်းဖြည်းချင်း ပြောင်းလဲယူသွားရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

နောက်တခုက ဖက်ဒရယ်ဖြစ်လာပြီဆိုရင် ဒေသန္တရအုပ်ချုပ်ရေး ကနေတဆင့် တဖြည်းဖြည်းချင်းနဲ့ အမျိုး သမီးတွေရဲ့ခွန်အားကို ပြလို့ရပါတယ်။ နောက်တခုက အမျိုးသမီးတွေသာ ခေါင်းဆောင်နေရာမှာ ပိုများလာ မယ်ဆိုရင် စံပြအနေနဲ့ ဒီအမျိုးသမီးတောင်မှလုပ်နိုင်တာ ငါတို့လည်း တချိန်ချိန်မှာ လုပ်လို့ရတယ်ဆိုတဲ့ အတွေးအခေါ်တွေ ရလာနိုင်တယ်။

တချိန်တည်းမှာ အမျိုးသမီးတွေကို တကယ်သင့်လျော် တဲ့အရည်အချင်းနဲ့ ကိုက်ညီတဲ့ နေရာတွေမှာ တကယ်နေရာပေးလာနိုင်ပြီဆိုရင် အမျိုးသမီးတွေလည်းတဖြည်း ဖြည်းချင်း ကြိုးစားလာမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ နောက်ထပ်အနေနဲ့ အမျိုးသမီးတွေပါဝင်မှုကို ဆွဲခေါ်၊ ဆွဲခေါ်ရာကနေ တဆင့် ထက်တဆင့် ပိုပြီးမြင့်တဲ့ ခေါင်းဆောင်မှုနေရာကို ရောက်လာကြမယ်ဆိုရင် ပြည့်ပြည့်စုံစုံနဲ့ အားလုံးပါဝင် နိုင်တဲ့ နိုင်ငံရေး ရပ်ဝန်းတစ်ရပ် ပေါ်လာနိုင်မယ်လို့ ကျွန်မယုံကြည်ပါတယ်။

၇။ အမျိုးသမီးတွေ နိုင်ငံရေးမှာ တင်းပြည့်ကျပ်ပြည့် ပါဝင်လုပ်ဆောင်လို့ ရမယ်ဆိုရင် အနာဂတ် နိုင်ငံရေးမှာ ဘယ်လိုမျိုး အပြောင်းအလဲတွေကို မြင်တွေ့ကြရမလဲ။ ဘယ်လိုမျိုး အကျိုးများစေမလဲ။

အမျိုးသမီးတွေက ပိုပြီးတော့ စေ့စေ့စပ်စပ်သိတယ်၊ စေ့စေ့စပ်စပ်လည်း မြင်တယ်။ တွေးတယ်။ အကယ်၍ အဲ့လိုမျိုးအမျိုးသမီးတွေသာ ကဏ္ဍအစုံမှာပါလာနိုင်ခဲ့ပြီဆိုရင် အခုလုပ်ဆောင်နေတဲ့ ပေါ်လစီတွေ၊ အခုသွား နေတဲ့ အရှိန်နှုန်းထက် အများကြီးပိုကောင်းတဲ့နိုင်ငံတစ်ခု ဖြစ်လာနိုင်မှာ ဖြစ်သလို၊ အုပ်ချုပ်တဲ့အစီအမံတွေ ပိုပြီးချလာနိုင်မယ်လို့ ထင်ပါတယ်။

အရင်တုန်းကလို အမျိုးသားတစု ကြီးစိုးပြီးတော့ သွားနေတဲ့နိုင်ငံရေးဟာ အမျိုးသားတွေရဲ့ခံစားချက်နဲ့ အမျိုးသားတွေရဲ့အတွေ့အကြုံတွေပေါ် မူတည်မှုများမယ်ဆို တခြမ်းပဲ့ နိုင်ငံရေး သာ ဖြစ်ပါလိမ့်မယ်။ သူတို့ဘယ်လောက်ပဲ အမျိုးသမီးတွေကို နားလည်ပါတယ်ပြောပြော အမျိုးသမီးတွေက သူတို့အချင်းချင်းကသာ ပိုပြီးအနားလည်ဆုံး ဖြစ်မှာပါ။

အမျိုးသမီးတွေပါဝင်လာတဲ့ နိုင်ငံရေးဦးဆောင်မှု တစ်ခုသာ ရှိလာမယ်ဆိုရင် အမြင်တွေလည်း ပိုပြီးကျယ်လာမယ်။ လူအများကိုလည်း နားလည်မှုရှိလာနိုင် တယ်လို့ ပိုခံစားရပြီးတော့ အစိုးရကနေမှတဆင့် ပြည်သူလူထုကို အုပ်ချုပ်တဲ့နေရာ စီမံတဲ့နေရာမှာလည်း ပိုပြီးတော့ကောင်းမွန်လာမယ်လို့ ထင်တယ်။

၈။တခြားဖြည့်စွက်ပြောချင်တာရှိရင်ပြောပေးပါဦး။

တက်ကြွတဲ့အမျိုးသမီးတွေကို အမျိုးသားတွေက ထိုးနှက်ကြတယ်။ အဲ့လိုထိုးနှက်တဲ့အချိန်မှာ ကျွန်မ စိတ်မကောင်းတာတွေ ဝမ်းနည်းတာတွေရှိခဲ့တယ်။ ငါဆက်လုပ်သင့်ပါ့မလားဆိုပြီး တွေးမိတာတွေရှိတယ်။ ဒါပေမယ့် ကိုယ့်ယုံကြည်ချက်ကို မစွန့်လွှတ်ပဲနဲ့ ရှေ့ဆက်သွားတယ်ဆိုရင် တချိန်ချိန်မှာ ကိုယ်နဲ့သင့်တော်တဲ့ နေရာတစ်ခုကို ရောက်လာမှာပါ။ အားမငယ်ပါနဲ့။ ဒုက္ခတွေ အခက်အခဲတွေက အခုချိန်မှာ လူတိုင်းကြုံနေရ ပါတယ်။

အချင်းချင်းဖေးမပြီးတော့ စည်းလုံးတဲ့အင်အားနဲ့သွားတယ်ဆိုရင် ပိုပြီးတော့ မြန်မြန်ဆန်ဆန်နဲ့ ထိထိရောက်ရောက် ရောက်နိုင်မှာပါ။ ကျွန်မတို့ကလည်း အမျိုးသမီးအားလုံးကို နွေးနွေးထွေးထွေးနဲ့ အမြဲတမ်းလက်ကမ်းကြိုနေပါတယ်။ တခုခုအခက်အခဲတွေရှိတယ်ဆိုရင်လည်း ဒီလိုအဖွဲ့အစည်းနဲ့ မျှဝေပြီး တော့ ဖြေရှင်းပြီးသွားကြမယ်ဆိုရင် ပြဿနာတွေကို အများကြီး ဖြေရှင်းသွားနိုင်မှာပါ။

"အမျိုးသမီးအသံ အမျိုးသမီးအားမာန်" စာစဉ် (၁) ကို အောက်ပါ Link မှာ Download ဆွဲပြီး ဖတ်ရှုနိုင်ပြီရှင် ။
https://www.mediafire.com/file/8cr940llcjvkbcj/ခေတ်သမိုင်းကို+ပုံဖော်နေသော+အမျိုးသမီးများ+final.pdf/file

#politicsforwomenmyanmar
#whatishappeninginmyamar
#Advocacy
#politics
#media

0 Comments

5/8/2025 0 Comments

May 08th, 2025

ဒေါ်မေစပယ်ဖြူ
အမျိုးသမီးအခွင့်အရေးနဲ့ ဂျဲန်ဒါတန်းတူညီမျှရေး၊ ငြိမ်းချမ်းရေး
တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ

အမျိုးသမီးအသံ အမျိုးသမီးအသံ စာစဉ်အမှတ် (၁) မှ ကောက်နုတ်ဖော်ပြသည်။

“နွေဦးတော်လှန်ရေးပြီးတဲ့အခါမှာလည်း အမျိုးသမီးတွေရဲ့ တော်လှန်ရေးမှာ ပါဝင်ခဲ့မှုတွေ၊ စွမ်း‌ဆောင်ခဲ့မှုတွေကို လျစ်လျူရှုမထားဘဲနဲ့ ဖယ်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံတော်သစ် တည်ဆောက်ရေးလုပ်ငန်းတွေမှာ ဒီလို အမျိုးသမီးတွေရဲ့ လက်ရှိပါဝင်ဦးဆောင်မှုကို အဓိပ္ပာယ်ပြည့်ဝစွာ ဆက်လက်ပါဝင်နိုင်ဖို့ ပြည်သူတွေအနေနဲ့ ဆက်ပြီးတော့လိုလားဆန္ဒရှိဖို့၊ ထောက်ခံအားပေး အသိအမှတ်ပြုဖို့ မျှော်လင့်ပါတယ်”

၁။ လက်ရှိနွေဦးတော်လှန်ရေးအပါအဝင် မြန်မာ့နိုင်ငံရေးဖြစ်စဉ်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဆရာမအမြင်ကို ပြောပြ ပေးပါရှင့်။

လက်ရှိကျွန်မတို့အားလုံးပါဝင်ဆင်နွှဲနေတဲ့ နွေဦး‌တော်လှန်ရေးက စစ်အာဏာရှင်စနစ်နဲ့ စစ်တပ်မှာ အဓိက အုပ်ချုပ်နေတဲ့လူတွေပြောင်းသွားဖို့ပဲ ကျွန်မတို့ရည်ရွယ်ပြီးတော့ ဆင်နွှဲနေတဲ့တော်လှန်ရေး မဟုတ်ဘူးလို့ ပထမဦးဆုံးပြောချင်ပါတယ်။ နိုင်ငံကို ကာလရှည်ကြာ အဆိုးရွားဆုံး၊ အဆင်းရဲဆုံး၊ အစုတ်ပြတ်ဆုံး၊ အနေအထားတွေကိုဖြစ်စေတဲ့ တစ်ပါတီစနစ်၊ စစ်အာဏာရှင်စနစ်အပါအဝင် ဘယ်လိုအာဏာရှင်မျိုးကိုမဆို ပြောင်းလဲချင်တဲ့တော်လှန်ရေးဖြစ်တယ်။

အဆုံးသတ်မှာဒီတော်လှန်ရေးကို အောင်မြင်နိုင်တဲ့ တစ်ခုတည်း သောအင်အားကတော့ ပြည်သူပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ တော်လှန်ရေးဟာ ပြည်သူ့ကို မျက်နှာမူတဲ့တော်လှန်ရေးပဲ ဖြစ်ရမယ်။ ပြည်သူ့အသံကို နားထောင်ပြီးတော့ ပြည်သူ့ဘက်က ရပ်တည်တဲ့တော်လှန်ရေးဖြစ်မှသာ ပြည်သူ ကလည်း အဆုံးထိဒီတော်လှန်ရေးကို အောင်တဲ့အထိ၊ နိုင်တဲ့အထိ ရပ်တည်ပြီးတာ့ ကြိုးစားအားထုတ်မှသာ ကျွန်မတို့လိုချင်တဲ့ မူပြောင်း၊ စနစ်ပြောင်းဖို့ ဒီနွေဦးတော်လှန်ရေးဟာ အောင်မြင်နိုင်မယ်လို့ ကျွန်မထင်တယ်။

ဒီတော်လှန်ရေးကို ဦးဆောင်နေတဲ့ အစုအဖွဲ့တွေဟာ သူတို့ကိုယ်စားပြုနေရတဲ့ ပါတီကိုပဲဖြစ်ဖြစ်၊ နိုင်ငံရေး အစုအဖွဲ့ကိုပဲဖြစ်ဖြစ် အဲ့ဒါတွေကိုဦးစားပေးကြည့်မယ့်အစား ဒီတော်လှန်ရေးတစ်လျှောက်လုံးမှာ အနစ်နာခံ ပြီးတော့ ပါဝင်နေကြတဲ့ ပြည်သူ့မျက်နှာကိုပဲ ကြည့်ဖို့လိုတယ်။ ကိုယ့်ရဲ့တစ်သီးပုဂ္ဂလစိတ်ခံစားမှုတွေ၊ ဆန္ဒ တွေ ကိုယ်ပါဝင်ကိုယ်စားပြုနေရတဲ့နိုင်ငံရေးအစုအဖွဲ့တွေရဲ့အတ္တတွေ၊ ရယူလိုမှုတွေကိုဘေးဖယ်ပြီးတော့ ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးအဖြေရှာခြင်းနဲ့ပဲ ပြည်သူနဲ့အတူ ဒီနွေဦးတော်လှန်ရေးကိုအောင်နိုင်ဖို့ မျှော်လင့်ပါတယ်။

၂။ နိုင်ငံတစ်ခုတည်ဆောက်ရာမှာ ဘယ်အရာတွေကို စံတန်ဖိုးတွေ၊ အခြေခံမူတွေအနေနဲ့ ထားရှိ တည်ဆောက်သင့်ပါသလဲ။

လူ့အခွင့်အ‌ရေးတက်ကြွလှုပ်ရှားသူ တစ်ယောက်အနေနဲ့ နိုင်ငံတစ်ခုကိုတည်ဆောက်တဲ့နေရာမှာ လူအခွင့် အရေး၊ တန်းတူညီမျှရေး၊ ခွဲခြားဆက်ဆံမှုမပြုရေးဟာ အလေးထားရမယ့် အခြေခံမူ၊ စံတန်ဖိုးတွေဖြစ်တယ်လို့ ဒီနေရာကနေပြောချင်တယ်။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ ကျွန်မတို့ကတန်းတူညီမျှမှုလို့ပြောရင် သမားရိုးကျဖြစ်တဲ့ ဗမာတစ်ကျပ်၊ ကချင်တစ်ကျပ်၊ ဗမာတစ်ကျပ်၊ ကရင်တစ်ကျပ် အဲ့လိုတန်းတူညီမျှမှုမျိုးကို ဆိုလိုတာ မဟုတ်ပါဘူး။

Equality လို့ပြောရင် တစ်ညီမျှခြင်းတစ်လို့ သမားရိုးကျဆန်တဲ့တန်းတူညီမျှမှုထက် Equity လို့ခေါ်တဲ့ မျှတမှုရဲ့ဆိုလိုချက်က ရမှတ်တူရင် ရလာဒ်လည်း တူရမယ်ဆိုတာထက် ရှိနေတဲ့ မတူကွဲပြားတဲ့ အစုအဖွဲ့တွေ မတူကွဲပြားတဲ့နောက်ခံ background နဲ့ ခြားနားနေမှုတွေကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားပြီးတော့ ရလာဒ် ကိုတူညီအောင် စဥ်းစားပေးတဲ့ တန်းတူညီမျှမှုမျိုးကို ဆိုလိုတယ်။ Substantive equality လို့သုံးနှုန်းတယ်။

ဒီ Substantive equality လိုမျိုး လိင်၊ လူမျိုး၊ ဘာသာ၊ အသားအရောင်၊ အသက်အရွယ်၊ မသန်စွမ်းဖြစ်မှု၊ လိင်စိတ်ခံယူမှု အစရှိတဲ့ မတူကွဲပြားမှုတွေကိုအခြေခံပြီးတော့ ခွဲခြားဆက်ဆံမှုတွေမရှိအောင် အလေးထား စဥ်းစားခြင်းကို စံတန်ဖိုးအနေနဲ့ တည်ဆောက်ဖို့ လိုပါတယ်။ အခြေခံမှုအနေနဲ့ ကျွန်မတို့ပြည်သူတွေက တောင်းဆိုနေတာ၊ လိုလားတောင်းတနေကြတာက ကိုယ့်ကြမ္မာကိုယ်ဖန်တီးခွင့်နဲ့ အခွင့်အရေးတွေ၊ အခွင့်လမ်းတွေကို ဗဟိုကပဲ ချုပ်ကိုင်ထားမှုမရှိတဲ့ ဖက်ဒရယ်မူဖြစ်တယ်။ အာဏာပါ၀ါနဲ့ အရင်းအမြစ်တွေကို တန်းတူညီမျှ ခွဲဝေအသုံးချနိုင်တဲ့မူဝါဒနဲ့ ဒီမိုကရေစီစံချိန်စံနှုန်းတွေကို ဆိုလိုပါတယ်။

၃။ နိုင်ငံရေးမှာ အမြင်စုံလင်ကွဲပြားမှုက ဘယ်လောက်အထိ အရေးကြီးပါသလဲ။ လက်ရှိတော်လှန်ရေးနဲ့ နိုင်ငံတော် တည်ဆောက်ရေးမှာ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ ဘယ်လိုကဏ္ဍတွေမှာ မဖြစ်မနေပါဝင်ဖို့ လိုပါ သလဲ။

မတူကွဲပြားမှုတွေကို ညှိနှိုင်းပေါင်းစပ်အဖြေရှာမှုမှာ      အားနည်းခဲ့တဲ့အတွက်ကြောင့် ကျွန်မတို့နိုင်ငံက ဒီနေ့ ဒီအချိန်ထိ ပြည်တွင်းစစ်ပဋိပက္ခတွေ၊ မငြိမ်သက်မှုတွေနဲ့ မငြိမ်းချမ်းမှုတွေရဲ့ဆိုးကျိုးကို ခံနေရတာဖြစ်တယ်။ တန်းတူညီမျှမှုမရှိသရွေ့ လူအုပ်စုတစ်စုကပဲဖြစ်ဖြစ် လူမျိုးစုတစ်စုကပဲဖြစ်ဖြစ် ဒေသတစ်ခုမှာပဲဖြစ်ဖြစ်၊ ဘာသာတစ်ခုခုကပဲဖြစ်ဖြစ် သူတို့အပေါ်မှာ ညီမျှမှုမရှိဘူး၊ သူတို့ဟာ ခွဲခြားဆက်ဆံခံနေရတယ်၊ သူတို့ရသင့် ရထိုက်တဲ့အခွင့်အရေးတွေကို မျှတစွာမရနေဘူးလို့ မြင်နေသရွေ့ကာလပတ်လုံး၊ ခံစားနေသရွေ့ကာလ ပတ်လုံး ကျွန်မတို့နိုင်ငံဟာ မငြိမ်းချမ်းပဲနဲ့ ပဋိပက္ခတွေကြားထဲမှာ အသက်ရှင်နေရဦးမှာပဲ။

ဒါကြောင့် အမြင် စုံလင်ကွဲပြားမှုကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားမှသာ တကယ်ရေရည်တည်တံ့တဲ့ ငြိမ်းချမ်းမှု၊ တည်ငြိမ်မှု၊ အေးချမ်းမှုနဲ့ နိုင်ငံကို ပြန်လည်တည်ဆောက်နိုင်မှာ ဖြစ်တယ်။ အဲ့တော့ ဒီလိုနိုင်ငံတော်သစ်ကို တည်‌ဆောက်ရေးမှာ အမျိုးသမီးတွေရဲ့အခန်းကဏ္ဍ မဖြစ်မနေပါဝင်ဖို့ လိုတယ်ဆိုတာကို အမျိုးသမီးအဖွဲ့တွေ၊ အမျိုးသမီး အခွင့်အရေး တက်ကြွလှုပ်ရှားသူတွေက စဉ်ဆက်မပြတ် ပြောလာခဲ့တယ်။

လူ့အဖွဲအစည်းမှာ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ မှာ၊ ရပ်ရွာတစ်ခုမှာနေထိုင်တဲ့အခါမှာ အမျိုးသားရော၊ အမျိုးသမီးရော လိင်စိတ်ခံယူမှုကွဲပြားတဲ့သူရော လူတိုင်းလူတိုင်းရဲ့အခန်းကဏ္ဍက အရေးကြီးပါတယ်။ နိုင်ငံ့အရေးဖြစ်တဲ့ နိုင်ငံရေးမှာ သူတို့အားလုံးရဲ့ပါဝင်မှု၊ သူတို့ရဲ့ အမြင်သဘောထားတွေ၊ သူတို့ရဲ့အတွေ့အကြုံတွေနဲ့ အသံ၊ သူတို့ရဲ့လိုအပ်ချက်တွေကို မဖြစ်မနေ ထည့်သွင်းစဉ်းစားရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

၄။ လက်ရှိနွေဦးတော်လှန်ရေးကာလမှာ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ ပါဝင်ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့် ဘယ်လောက်အထိ ရရှိနေပြီလဲ။

ကျွန်မတို့ နိုင်ငံသမိုင်းမှာ တကယ်တော့ အမျိုးသမီးတွေဟာ နိုင်ငံရေးမှာ ခေတ်အဆက်ဆက်က ပါဝင်ခဲ့ ပါတယ်။ အခုမှ ပါလာတာတော့ မဟုတ်ပါဘူး။ ဒါပေမယ့် မြန်မာနိုင်ငံ လွတ်လပ်ရေးမရခင်ခေတ်ကစလို့ လွတ်လပ်ရေးရဖို့အတွက် ကြိုးပမ်းခဲ့ကြတဲ့ သမိုင်းကာလတလျှောက်လုံးမှာ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ပါဝင်မှုတွေ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ အခန်းကဏ္ဍတွေကို အသိအမှတ်ပြုခြင်း၊ သမိုင်းထက်အက္ခရာတင်ခြင်း မခံခဲ့ရပါဘူး။

ဒါပေမယ့် ဒီကနေ့နွေဦးတော်လှန်ရေးမှာ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ပါဝင်မှု၊ ဦးဆောင်မှုဟာ ဘယ်လိုမှဖုံးကွယ်ချန်လှပ် ထားလို့ မရလောက်အောင်ကို သိသာမြင်သာပါတယ်။ အကြမ်းဖက်စစ်ကောင်စီက မအောင်မြင်တဲ့ အာဏာသိမ်းမှုနောက်ပိုင်းမှာ စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံအလုပ်သမားတွေ၊ အလုပ်သမတွေနဲ့အတူတူ ပထမဦးဆုံးလမ်း ပေါ်ကို ဦးဆောင်ပြီးထွက်ခဲ့တာ အိသဥ္ဖာမောင်တို့ အက်စတာဇေနောတို့လို ကမ္ဘာကတောင်အသိအမှတ်ပြု ရတဲ့    အမျိုးသမီးလူငယ်ခေါင်းဆောင်တွေ ဖြစ်ပါတယ်။

အာဏာဖီဆန်တဲ့အကြမ်းမဖက်လှုပ်ရှားမှုတွေနဲ့ CDM လှုပ်ရှားမှုမှာ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ပါဝင်မှုဟာ သိသာထင်ရှားစွာပဲ ကျွန်မတို့မြင်နိုင်တွေ့နိုင်တယ်။ နွေဦး တော်လှန်ရေးမှာ ပထမဦးဆုံးသွေးမြေခပြီး အသက်ပေးခဲ့ရတာဆိုရင်လည်း အမျိုးသမီးငယ်လေး မြသွဲ့သွဲ့ခိုင် ဖြစ်တယ်။ ဒီတော်လှန်ရေးမှာ အသက်စတေးပြီးတော့ ပါဝင်ခဲ့တဲ့အမျိုးသမီးသူရဲကောင်းတွေဟာ အသက် (၇) နှစ် အရွယ်ကနေ အသက် (၇၇) နှစ်အရွယ် အဖွားအိုအထိ ပါတယ်။

ဖမ်းဆီးထိမ်းသိန်းခံရတာ၊ မတရားသဖြင့်စစ်ကြောရေးမှာ နှိပ်စက်ခံရတဲ့အတွက် သေဆုံးရတာ၊ မန္တလေးအိုးဘိုထောင်တို့ဘာတို့မှာ အစာငတ်ခံဆန္ဒပြပြီးတော့ အကျဉ်းထောင်ထဲအာဏာဖီဆန်ရေးလှုပ်ရှားမှုတွေမှာ အမျိုးသမီးတွေအများကြီးပဲ ပါဝင်တယ်ဆိုတာကို တွေ့ရမှာဖြစ်တယ်။ ဒီကနေ့ထိလည်းပဲအကျဉ်းထောင်ထဲမှာ လွတ်မြောက်ခြင်း မရှိသေး ဘဲနဲ့ အကျဥ်းကျခံနေရတဲ့ အမျိုးသမီးငါးထောင်ကျော်တောင် ရှိပါတယ်။ အဲ့တော့ ဒါတွေဟာ ဖျောက်ဖျက်လို့ မရတဲ့သမိုင်း ဖြစ်တယ်။ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ နွေဦးတော်လှန်ရေးမှာပါဝင်မှုဟာ တကယ့်ကို ထင်ထင်ရှားရှားပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

အဲ့လိုပဲတဖက်မှာ ပြည်သူ့အစိုးရ NUG မှာဆိုလဲ အမျိုးသမီးတွေဝန်ကြီး၊ ဒုဝန်ကြီးအနေနဲ့ ပါဝင် နေတာ ၁၈ ရာခိုင်နှုန်း ရှိပါတယ်။ ဒါဟာ အုပ်ချုပ်ရေးအခန်းကဏ္ဍမှာ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ပါဝင်မှု၊ ရာခိုင်နှုန်း အားဖြင့် ကြည့်မယ်ဆိုရင် ကျွန်မတို့သမိုင်းမှာ အမြင့်ဆုံးလို့ပြောလို့ရပါတယ်။ NUG ဝန်ကြီးဌာနတွေမှာ နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဌာနဟာ ဝန်ကြီးဌာနတွေထဲမှာ ပါဝါအမြင့်ဆုံးဖြစ်တယ်။

နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးအဖြစ် တာဝန်ယူထားတဲ့ သူကလည်း အမျိုးသမီးပဲဖြစ်တယ်။ ပြည်နယ်အတိုင်ပင်ခံကောင်စီတွေမှာ ကြည့်မယ်ဆိုရင် အမျိုးသမီးပါဝင်မှု ဟာ တချို့သောတိုင်းရင်းသားပြည်နယ်တွေမှာ ၃၆ ရာခိုင်နှုန်းနဲ့ တချို့နေရာတွေမှာ ၄၃ ရာခိုင်နှုန်းအထိတောင် အမျိုးသမီးတွေဟာ ဆုံးဖြတ်ချက်ချနိုင်ဖို့အရေးပါတဲ့ အခန်းကဏ္ဍတွေမှာ ပါဝင်နေတယ်ဆိုတာကို တွေ့ရတယ်။

ပြည်သူ့ရင်ခွင်အစီအစဥ်အားဖြင့် တဖက်က ပြည်သူ့စစ်သားတွေ၊ တပ်မတော်သားတွေ ပြည်သူ့ရင်ခွင် ကို ပြန်ခိုလှုံဖို့အတွက် ကိုယ့်ရဲ့ခင်ပွန်းသည်တွေ၊ ကိုယ့်ရဲ့တူ/သားတွေ၊ အစ်ကိုတွေ၊ မောင်တွေ၊ အဖေတွေကို     တိုက်တွန်းအားပေးစည်းရုံးတဲ့နေရာမှာ ပြည်သူ့စစ်သားဇနီးများရဲ့ အခန်းကဏ္ဍပေါ့။ ဒါမျိုးကျွန်မတို့သမိုင်းမှာ မရှိခဲ့ဖူးဘူး။ ဒါဟာလည်းကျွန်မတို့ရဲ့ တော်လှန်ရေးမှာ တကယ်ပဲထူးခြားတဲ့ဟာဖြစ်တယ်။

ဒီ‌‌လောက် အကြမ်းဖက်စစ်ကောင်စီက မြေပြင်မှာရက်ရက်စက်စက် အကြမ်းဖက်ဖြိုခွင်းနေတာတောင်မှ မြေပြင်သပိတ် တွေမှာ အမျိုးသမီးတွေဦးဆောင်မှုဟာ အံ့သြစရာကောင်းလောက်အောင် တွေ့ရတယ်။ မြေပြင်သပိတ်တွေ အပါအ၀င်၊ အာဏာရှင်ကိုဆန့်ကျင်တော်လှန်တဲ့လုပ်ငန်းတွေကို ဒီနေ့ဒီအချိန်အထိ သုံးနှစ်ကျော်ကြာတဲ့အထိ အသက်အန္တရာယ်ထိခိုက်နိုင်တယ်ဆိုတာကိုသိသိကြီးနဲ့ အာဏာဖီဆန်မှုတွေ၊ တော်လှန်မှုတွေကို ဖော်ဆောင် နေတုန်းပဲ။

နောက်တခုကတော့ လက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေးမှာလည်း အမျိုးသမီးစစ်မေတွေ၊ စစ်သည်တွေ ဟာ အမျိုးသားတွေနဲ့ ရင်ဘောင်တန်းပြီးတော့ လက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေးမှာလည်း ပါဝင်နေကြတယ်။ ဒီနွေဦးတော်လှန်ရေးမှာ အမျိုးသမီးတွေမပါဝင်တဲ့ အခန်းကဏ္ဍရယ်လို့ ဘာရှိသေးလဲပေါ့။ အမျိုးသမီးတွေဟာ လက်နက်ကိုင်ပြီးတော်လှန်တာကစလို့ ထဘီအလံလွှင့်ထူပြီးတော့ အာဏာရှင်ကို ဖီဆန်တာ၊ အကြမ်းမဖက် တဲ့နည်းနဲ့တော်လှန်တဲ့ နည်းလမ်းတွေကို ဦးဆောင်နေကြတာဟာလည်း အမျိုးသမီးတွေပဲ ဖြစ်တယ်။

ဒီလိုမျိုးဆုံးဖြတ်ချက်ချနိုင်တဲ့နေရာတွေနဲ့ ဒီလိုမျိုးဦးဆောင်မှုအခန်းကဏ္ဍတွေမှာ အမျိုးသမီးတွေဟာ လွယ်လွယ်ကူကူနဲ့ သူ့အလိုလိုရလာတာတော့ မဟုတ်ဘူး။ အဲ့လိုနေရာတွေမှာအမျိုးသမီးတွေ မားမား မတ်မတ်နဲ့ရပ်နိုင်ဖို့အတွက် သူတို့ရဲ့အစွမ်းသတ္တိတွေ လုပ်ကိုင်နိုင်စွမ်းတွေကို သူတို့အများကြီးဖော်ပြနိုင်ခဲ့တဲ့ အတွက် သူတို့ရဲ့ပါ၀င်မှုဟာ ဘယ်လိုမှ ဖုံးကွယ်ချိုးနှိမ်ထားဖို့မဖြစ်လို့သာ ဒီနွေဦးတော်လှန်ရေးမှာ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ အခန်းကဏ္ဍအသီးသီးမှာပါဝင်မှုဟာ ဒီလိုထင်ထင်ရှားရှားနဲ့ မြင်တွေ့လာရတာဖြစ်တယ်။

နွေဦးတော်လှန်ရေးပြီးတဲ့အခါမှာလည်း အမျိုးသမီးတွေရဲ့ တော်လှန်ရေးမှာ ပါဝင်ခဲ့မှုတွေ၊ စွမ်း‌ဆောင်ခဲ့မှု တွေကို လျစ်လျူရှုမထားဘဲနဲ့ ဖယ်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံတော်သစ် တည်ဆောက်ရေးလုပ်ငန်းတွေမှာ ဒီလို အမျိုးသမီးတွေရဲ့ လက်ရှိပါဝင်ဦးဆောင်မှုကို အဓိပ္ပာယ်ပြည့်ဝစွာ ဆက်လက်ပါဝင်နိုင်ဖို့ ပြည်သူတွေအနေနဲ့ ဆက်ပြီးတော့လိုလားဆန္ဒရှိဖို့၊ ထောက်ခံအားပေး အသိအမှတ်ပြုဖို့တော့ ကျွန်မမျှော်လင့်ပါတယ်။

၅။ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ နိုင်ငံရေးမှာ ပါဝင်နိုင်မှုနဲ့ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်ကို ဘယ်အရာတွေက အဟန့်အတား ဖြစ်စေပါသလဲ။

တကယ့်တကယ်တမ်းမှာ ဖိုဝါဒီ၊ ပတ်ထရီအာခီလို့ခေါ်တဲ့ အမျိုးသားကြီးစိုးတဲ့ဝါဒ ပေါ့နော်။ ၀မ်းနည်းစရာက အဲ့ဒါကို အခုလက်ရှိနွေဦးတော်လှန်ရေးထဲမှာပါဝင်နေတဲ့ အစုအဖွဲ့အသီးသီးမှာ တွေ့နေရတုန်းပဲ။ တစ်ခုခု လုပ်မယ်ဆို အမျိုးသမီးတွေရဲ့ပါဝင်မှု၊ ဦးဆောင်မှုအခန်းကဏ္ဍကို အလေးထားမစဉ်းစားချင်တဲ့ သဘောတရား တွေကတော့ ရှိနေတုန်းပဲ။

အရင်ခေတ်တုန်းကလောက် မဆိုးတော့ပေမယ့် အမျိုးသားကြီးစိုးတဲ့ဝါဒက လုံးဝ မရှိတော့တာ၊ ပျောက်သွားတာတော့ မဟုတ်သေးဘူး။ ပြီးတော့ ကျွန်မတို့နိုင်ငံမှာ အဆိုးဝါးဆုံးကဘာလဲ ဆိုတော့ လက်နက်ရှိတဲ့သူ၊ လက်နက်ကိုင်ထားတဲ့ရာထူးအဆင့်ရှိတဲ့သူတွေကိုမှ အာဏာနဲ့နေရာပေးချင်တဲ့ အလေ့အထကိုလည်း ဒီနွေဦးတော်လှန်ရေးမှာ အာဏာရှင်စနစ်နဲ့အတူ အပြီးတိုင်ပျောက်ပျက်အောင် ကျွန်မ တို့ အမျိုးသမီးတွေက တိုက်ဖျက်ရမှာ ဖြစ်တယ်။

လက်နက်ကိုင်တဲ့သူ အာဏာရှိတဲ့သူကပဲ အရာအားလုံးကို တစ်သွေးတစ်သံတစ်မိန့်နဲ့ ဆုံးဖြတ်စီမံချင်တဲ့ အကျင့်ဓလေ့ဆိုးဟာ ကျွန်မတို့ရဲ့လူထုထဲမှာ ကျွန်မတို့ရဲ့ တော်လှန်ရေးအင်အားစုတွေမှာပါ တကယ်တော့အမြစ်တွယ်နေတာဖြစ်တယ်။ လက်နက်ကိုင်တော်လှန်နိုင်ဖို့ အတွက် သူတို့ရဲ့အမေတွေ၊ ညီမတွေ၊ အစ်မတွေ၊ သူတို့ရဲ့ဇနီးသည်တွေက အိမ်ထောင့်တာဝန်တွေ၊ သားသမီးတာဝန်တွေ၊ စား၀တ်နေရေး တာ၀န်အားလုံးကို အမျိုးသားတွေရဲ့ကိုယ်စား ထမ်းထားရတယ် ဆိုတာကို မမေ့သင့်ပါဘူး။

အဲ့ဒီလက်နက်ကိုင်ထားတဲ့သူတွေ၊ ထိုင်ခုံမှာအာဏာရပြီးထိုင်နေတဲ့သူတွေဟာ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ပေးဆပ်မှုနဲ့ပါဝင်မှုကို အသိအမှတ်ပြုကိုပြုရမှာ ဖြစ်တယ်။ ဘယ်သူမှ မြေကြီးထဲက ပေါက်လာတာမဟုတ်သလို မိုးပေါ်ကကျလာတာလည်းမဟုတ်ဘူး။ အားလုံးဟာ အမေကမွေးပေးခဲ့လို့ လူရယ်လို့ဖြစ်လာတဲ့သူတွေကြီးပါပဲ။

ဆိုလိုတာက အမျိုးသမီးတွေရဲ့အထောက်အပံ့မပါပဲနဲ့ ဘယ်သူမှ လူမဖြစ် လာဘူးလို့ပြောချင်တာ။ အဲ့အတွက်ကြောင့် အခုတော်လှန်ရေးမှာ အမျိုးသားပဲတတ်နိုင်တယ်၊ အမျိုးသား တွေပဲ ဆုံးဖြတ်တတ်တယ်၊ အမျိုးသားတွေပဲ ဦးဆောင်နေရာယူရမယ်ဆိုတဲ့ အတွေးအခေါ်ဟောင်းတွေကို လည်း ပြောင်းလဲအောင် တော်လှန်ရမှာဖြစ်တယ်။

အမျိုးသားတွေသာ ခေါင်းဆောင်နေရာယူကြေး၊ အာဏာရ ကြေး၊ လူ့အဖွဲအစည်းတစ်ခုလုံးမှာ အမြစ်တွယ်နေတဲ့ စစ်ဝါဒစနစ်တစ်ခုလုံးကို ကျွန်မတို့က ပြောင်းလဲချင်တာ ဖြစ်တယ်။ အမျိုးသားတွအတွက် ကလေးမွေးပေးဖို့နဲ့ အိမ်မှုကိစ္စလုပ်ဖို့၊ ထမင်းဟင်းချက်လျှော်ဖွတ်ပေးဖို့ သက်သက်၊ ကန့်လန့်ကာနောက်ကွယ်ကနေပြီး သူတို့အာဏာယစ်မူးနိုင်ဖို့၊ သူတို့လက်နက်ကိုင်နိုင်ဖို့အတွက် အမျိုးသမီးတွေက ပံ့ပိုးသူနေရာကပဲနေရမယ်ဆိုတဲ့ အတွေးအခေါ်စနစ်ဟောင်းတွေဟာ အမျိုးသမီးတွေ နိုင်ငံရေးနဲ့ဆုံးဖြတ်ချက်ချနိုင်တဲ့နေရာတွေမှာ ပါ၀င်နိုင်ဖို့ အကြီးမားဆုံးရှိနေသေးတဲ့ အဟန့်အတားတွေ ဖြစ်ပါ တယ်။

အဲ့ဒီလိုအတွေးအခေါ်တွေက အကြမ်းဖက်စစ်ကောင်စီမှာပဲ ရှိနေတာမဟုတ်ဘူး။ ကျွန်မတို့ရဲ့ တော် လှန်ရေးအင်အားစုတွေမှာလည်း အဲ့လိုခံယူချက်ကရှိနေတုန်းပဲ။ ဒါကြောင့်လည်းအမျိုးသမီးအဖွဲ့တွေ အမျိုး သမီးအခွင့်အရေး၊ ဂျဲန်ဒါတန်းတူညီမျှရေးအတွက် တက်ကြွလှုပ်ရှားသူတွေက အဲ့ဒါကို စဥ်ဆက်မပြတ် ထောက်ပြဝေဖန်နေရတာ ဖြစ်တယ်။

၆။ နိုင်ငံတော်သစ် တည်ဆောက်ရေးမှာ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်ကို လျှစ်လျူရှုမှုတွေ ပပျောက်ဖို့၊ ပြည့်ပြည့်ဝဝနဲ့ ပိုမိုပါဝင်နိုင်ဖို့အတွက် ဘာတွေကို လုပ်ဆောင်သင့်ပါသလဲ။

အမျိုးသမီးတွေ ပိုမိုပါ၀င်နိုင်ဖို့အတွက် လာကြပါ၊ ပါကြပါလို့ ပါးစပ်ဖျားလေးနဲ့ပဲ ဖိတ်ခေါ်နေရုံနဲ့ မလုံလောက် ပါဘူး။ ကျွန်မတို့ အမျိုးသမီးအဖွဲ့တွေက ဂျဲန်ဒါပေါ်လစီတို့ အမျိုးသမီးတွေပိုမိုပါဝင်နိုင်ဖို့အတွက် အထောက် အကူဖြစ်စေမယ့်မူဝါဒတွေ၊ frame-work တွေ အမျိုးမျိုးကို ရေးဆွဲဖို့အတွက် အကြံပြုတိုက်တွန်းတယ် ဆိုပေမယ့်လည်း ရှိတဲ့မူ၀ါဒတွေကို ထိထိရောက်ရောက်နဲ့အလေးထား အကောင်အထည်ဖော်မှုရှိမှပဲ အမျိုး သမီးတွေ တန်းတူညီမျှပါဝင်မှုဆိုတာကလည်း ဖြစ်လာမှာ ဖြစ်တယ်။

တန်းတူညီမျှမှုလို့ပြောရင် အမျိုးသမီး တွေပါဝင်မှုအခန်းကဏ္ဍလည်းပါသလို မတူကွဲပြားတဲ့ တိုင်းရင်းသားမျိုးနွယ်စုတွေ၊ မတူတဲ့ဘာသာ၊ လူမျိုး အားလုံးအတွက် ဆိုလိုတာဖြစ်တယ်။ အဲ့အတွက်ကြောင့် က မတူကွဲပြားစုံလင်မှုတွေကို ထည့်သွင်းစဥ်းစားပြီး လူတိုင်းအလုံးစုံပါဝင်ခွင့်ရဖို့အတွက် ဆောင်ရွက်ပေးတာတွေကို ကျွန်မတို့တွေ အလေးထားပြီးလုပ်မယ်ဆိုရင် အမျိုးသမီးတွေကိုလျစ်လျူရှုတာ၊ အမျိုးသမီးတွေအဓိပါယ်ပြည့်၀စွာပါဝင်ခွင့် မရတာတွေမရှိအောင် လုပ် ဆောင်နိုင်၊ ကျော်လွှားနိုင်မှာ ဖြစ်တယ်။ အဓိကက ဥပဒေတွေ မူဝါဒတွေ၊ မူဘောင်တွေရှိဖို့ လိုပါတယ်။

တချိန် တည်းမှာ (political will) လို့ခေါ်တဲ့ နိုင်ငံရေးစိတ်ဆန္ဒလိုအပ်ပါတယ်။ အမျိုးသမီးတွေကို ပါဝင်စေချင်တယ် ဆိုရင် အမျိုးသမီးတွေတကယ်ပဲပါ၀င်လာနိုင်ဖို့အတွက် (enabling environment) လို့ခေါ်တဲ့ အမျိုးသမီးတွေ ကို ပိုမိုပါဝင်ခွင့်ရလာအောင်ပံ့ပိုးပေးတဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်၊ အစီအမံတွေကိုလည်းလုပ်ပေးဖို့လိုတယ်။ လိုအပ်မယ့် အရင်းအမြစ်တွေကိုလည်း ဖန်တီးမတည်ပေးဖို့ လိုတယ်။

အိမ်မှုကိစ္စနဲ့ သားသမီးကိစ္စတွေ၊ ရပ်ရွာအရေးကိစ္စ တွေကို အမျိုးသမီးတွေရဲ့ခေါင်းပေါ်၊ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ပုခုံးပေါ်မှာပဲ လုံးလုံးလျားလျားပုံချလွှဲထားတာမျိုး မဟုတ်ပဲ အိမ်ထောင်ဘက်နဲ့ အမျိုးသားမိသားစုဝင်တွေကလည်း   ဒီတာဝန်တွေကို မျှဝေထမ်းဆောင်ခြင်း အားဖြင့်၊ ကူညီခြင်းအားဖြင့် အမျိုးသမီးတွေပိုပြီးတော့ နိုင်ငံရေးမှာ၊ ကိုယ့်ရဲ့ပတ်ဝန်းကျင်၊ ရပ်ရွာအရေးတွေမှာ အချိန်ပေးပါဝင်လာနိုင်အောင် ပံ့ပိုးပေးရာရောက်မှာဖြစ်တယ်။

၇။အမျိုးသမီးတွေ နိုင်ငံရေးမှာ တင်းပြည့်ကျပ်ပြည့် ပါဝင်လုပ်ဆောင်လို့ ရမယ်ဆိုရင် အနာဂတ် နိုင်ငံရေးမှာ ဘယ်လိုမျိုး အပြောင်းအလဲတွေကို မြင်တွေ့ကြရမလဲ။ ဘယ်လိုမျိုး အကျိုးများစေမလဲ။

အမျိုးသမီးတွေပါပါဝင်မှ ရေရည်တည်တံ့တဲ့ငြိမ်းချမ်းရေးကိုရမယ်။ နိုင်ငံဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်နိုင်မယ်။ ဒါက အမျိုး သမီးတွေပါဝင်ခြင်းဖြင့် ချက်ချင်းလက်ငင်းခံစားရမယ့် အကျိုးကျေးဇူးတွေ ဖြစ်တယ်။ ကမ္ဘာမှာ ကြည့်မယ် ဆိုရင်လည်း ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်နေတဲ့နိုင်ငံတွေ၊ ချမ်းသာနေတဲ့နိုင်ငံတွေအားလုံးဟာ ဂျဲန်ဒါတန်းတူညီမျှမှုကို အလေးထားတဲ့နိုင်ငံတွေဖြစ်တယ်။

အမျိုးသမီးတွေရဲ့ပါဝင်မှုကို အသိအမှတ်ပြု တန်ဖိုးထားတဲ့နိုင်ငံတွေ ဖြစ်တယ်။ ဘယ်လူ့အဖွဲ့အစည်း၊ ဘယ်နိုင်ငံကိုမှ အမျိုးသားချည်းသီးသန့်၊ အမျိုးသမီးချည်းသီးသန့် တည် ဆောက်လို့မရပါဘူး။ အမျိုးသားရော၊ အမျိုးသမီးရော၊ လိင်စိတ်ခံယူမှုကွဲပြားတဲ့သူတွေရော ဒီနိုင်ငံ၊ ဒီလူ့ အဖွဲ့အစည်းအတွင်းမှာရှိနေတဲ့ လူတန်းစားအလွှာအသီးသီးက လူတွေကို အဓိပါယ်ပြည့်၀စွာ တန်းတူညီမျှ ပါဝင်ခွင့်ပေးမှသာ နိုင်ငံဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှာဖြစ်တယ်။ ရေရှည်တည်တံ့တဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးကိုရမှာဖြစ်တယ်။

ကျွန်မတို့ဟာ ဘယ်နိုင်ငံ၊ ဘယ်လူ့အဖွဲ့အစည်းမှာပဲဖြစ်ဖြစ် လူဦးရေရဲ့ထက်ဝက်ကျော်ဖြစ်တဲ့ အမျိုးသမီးတွေ ရဲ့ပါဝင်မှု၊ ဒီအမျိုးသမီးတွေရဲ့လူ့စွမ်းအားအရင်းအမြစ်တွေကို ထိရောက်စွာအသုံးမပြုပဲနဲ့ နိုင်ငံကို တည် ဆောက်နေမယ်ဆိုရင် ဘယ်လိုလုပ်ပြီးသူများတွေနဲ့ ရင်ဘောင်တန်းဖို့ဖြစ်နိုင်မှာလဲ။ သူများထက်သာလွန်ဖို့ နေနေသာသာ သူများနဲ့တန်းတူရင်ဘောင်တန်းနိုင်တဲ့ လူ့အဖွဲ့အစည်းနဲ့ နိုင်ငံတစ်ခုရယ်လို့ ဖြစ်လာမှာ မဟုတ်ဘူး။ အခုတော့ကျွန်မတို့နိုင်ငံဟာ ကမ္ဘာနဲ့ချီပြီး မပြောသေးနဲ့ဦး။

ကိုယ့်ရဲ့ အရှေ့တောင်အာရှ ဒေသတွင်းက နိုင်ငံတွေကြားမှာတောင် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု နောက်အကျဆုံးနဲ့ အဆင်းရဲဆုံးနိုင်ငံဖြစ်နေပြီ။ အဲ့လိုအခြေအနေကနေ ကိုယ့်နိုင်ငံပြန်လည်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ဖို့နဲ့ ရေရှည်တည်တန့်မယ့် ငြိမ်းချမ်းရေးကို တည်ဆောက်တဲ့နေရာမှာ အမျိုးသမီးတွေအဓိပါယ်ပြည့်၀စွာပါဝင်မှုနဲ့ အမျိုးသမီးတွေမှာရှိတဲ့စွမ်းအားတွေ၊ လူ့အရင်းအမြစ်တွေကိုအသုံးမပြုဘူးဆိုရင် နိုင်ငံက ဘယ်လိုကောင်းလာမှာလဲ၊ ပြန်လည်တည်ဆောက်ဖို့ ဖြစ်နိုင်မှာလဲ ဆိုတာကို လေးလေးနက်နက် ထည့်သွင်းစဉ်းစားစေချင်တယ်။ အမျိုးသမီးတွေ တန်းတူညီမျှ ပါဝင်ခြင်းအားဖြင့်ရမယ့် အကျိုးကျေးဇူးကတော့ နိုင်ငံဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ဖို့နဲ့ ရေရှည်တည်တံ့တဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေး ဖြစ်တယ်လို့ ကျွန်မဖြေချင်တယ်။

၈။ တခြားဖြည့်စွက်ပြောချင်တာရှိရင်ပြောပေးပါဦး။

ကျွန်မအနေနဲ့ အမျိုးသမီးတွေကို ပြောချင်တာကတော့ ကျွန်မတို့မပါပဲ လူပြောင်း၊ စနစ်ပြောင်း၊ ခေတ်ပြောင်း ဖို့ လုပ်ဆောင်နေကြတဲ့ ဒီတော်လှန်ရေးကြီး မ‌အောင်မြင်ဘူးဆိုတာပဲ။ ဒါကြောင့် တော်လှန်ရေးမှာစွမ်းစွမ်း တမံ ပါဝင်နေကြတဲ့ အမျိုးသမီးတစ်ယောက်ချင်းစီတိုင်းနဲ့ ကိုယ်ရှိနေတဲ့နေရာ၊ စွမ်းဆောင်နိုင်တဲ့အခန်းကဏ္ဍ အသီးသီးကနေ ဦးဆောင်မှုပေးနေကြတဲ့ အမျိုးသမီးတွေကို ကျေးဇူးအထူးတင်တယ်။

သူတို့တွေရဲ့ ရဲ၀ံ့ စွန့်စားမှုတွေအတွက် ကျေနပ်ဂုဏ်ယူတယ်။ ဂျဲန်ဒါတန်းတူညီမျှမှုကို အလေးထားပြီး အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ဦးဆောင်ပါ၀င်မှုကို လေးစားအသိအမှတ်ပြုမှုရှိမှသာ ဒီတော်လှန်ရေးကြီး အောင်မြင်မယ်။ ကျွန်မတို့မြင်ချင်၊ လိုချင်တဲ့ ဖယ်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံတော်သစ်ကို အမျိုးသမီးတွေက နောက်ကျန်ရစ်မနေပဲ အမျိုးသားတွေနဲ့ တန်းတူကြိုးစားတိုက်ပွဲ၀င်သွားရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

"အမျိုးသမီးအသံ အမျိုးသမီးအားမာန်" စာစဉ် (၁) ကို အောက်ပါ Link မှာ Download ဆွဲပြီး ဖတ်ရှုနိုင်ပြီရှင် ။
https://www.mediafire.com/file/8cr940llcjvkbcj/ခေတ်သမိုင်းကို+ပုံဖော်နေသော+အမျိုးသမီးများ+final.pdf/file

#politicsforwomenmyanmar
#whatishappeninginmyamar
#Advocacy
#politics
#media

0 Comments

5/8/2025 0 Comments

May 08th, 2025

မခိုင်လေး
ဘဏ္ဍာရေးတာဝန်ခံ (တမူးခရိုင်တပ်ရင်း)
တာဝန်ခံ- တမူးမြို့နယ်
အမျိုးသမီး၊ လူငယ်နဲ့ ကလေးသူငယ်ရေးရာဌာန

အမျိုးသမီးအသံ အမျိုးသမီးအသံ စာစဉ်အမှတ် (၁) မှ ကောက်နုတ်ဖော်ပြသည်။

“ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ရဲ့စတင်ဦးဆောင်တဲ့ အပြောင်းအလဲမှာပဲ အမျိုးသမီးတွေ တော်တော်များများက နိုင်ငံရေးကို စိတ်ဝင်စားလာကြတယ်။ နိုင်ငံရေးကို ပိုသဘောကျလာတယ်။ နိုင်ငံရေး မှာ ဘာတွေဖြစ်နေသလဲ ဆိုတာကို အမျိုးသမီးအချင်းချင်း ပိုဖလှယ်လာကြတယ်”

၁။ လက်ရှိနွေဦးတော်လှန်ရေးအပါအဝင် မြန်မာ့နိုင်ငံရေးဖြစ်စဉ်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဆရာမအမြင်ကို ပြောပြ ပေးပါရှင့်။

လက်ရှိနွေဦးတော်လှန်ရေးက ခါးဆစ်ချိုးတစ်ပတ်လည်ကို ရောက်လာပြီလို့ မြင်တယ်။ တချို့နေရာတွေမှာ ဆို အုပ်ချုပ်ရေတွေ စနေကြပြီ။ NUG အနေနဲ့လည်း အုပ်ချုပ်ရေးတွေ စနိုင်တဲ့ နေရာတွေ ရှိလာပြီ။ အဲဒီနေရာတွေကိုလည်း ကျွန်မတို့အနေနဲ့ အများကြီး ထောက်ပံ့ပေးဖို့ လိုပါတယ်။

တဆက်တည်းမှာလည်း အုပ်ချုပ်သူတွေအနေနဲ့ နိုင်ငံရေးနဲ့ပါတ်သက်တဲ့ အမြင်တွေကို ဆက်လက်လက်ခံဖို့ လိုပါတယ်။ တချို့သော ဘောင်တွေက အရမ်းကျဉ်းသွားတဲ့အခြေအနေတွေ ရှိသလို၊ တကယ့်မြေပြင်မှာ အလုပ်လုပ်နိုင်တဲ့ကဏ္ဍ တွေ ရှိတယ်။ နောက်ပြီး နိုင်ငံရေးကိုစိတ်ဝင်စားတဲ့လူငယ်တွေကို ဖိတ်ခေါ်ပြီးတော့မှ လုပ်ဆောင်ရမယ့် အပိုင်းတွေ ပိုရှိလာပြီလို့ မြင်ပါတယ်။

၂။ နိုင်ငံတစ်ခုတည်ဆောက်ရာမှာ ဘယ်အရာတွေကို စံတန်ဖိုးတွေ၊ အခြေခံမူတွေအနေနဲ့ ထားရှိ တည်ဆောက်သင့်ပါသလဲ။

နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံရဲ့ စံတန်ဖိုးဆိုရင် စည်းကမ်းရှိတဲ့လူမှုအဖွဲ့အစည်း ဖြစ်ဖို့ လိုပါတယ်။ စစ်တပ်ဆိုလည်း စစ်စည်းကမ်းရှိမှ၊ နိုင်ငံရေးဆိုလည်း နိုင်ငံရေးရဲ့စည်းကမ်း၊ ဦးဆောင်တဲ့သူတွေမှာဆိုရင် သူတို့ အလုပ်လုပ်နေတဲ့ ဘောင်တွေရဲ့ စည်းကမ်း အသီးသီးရှိဖို့ လိုပါတယ်။ တရားဥပဒစိုးမိုးခြင်းကို အခြေခံမူအနေနဲ့ တည်ဆောက်ဖို့ လိုပါတယ်။

၄။ နိုင်ငံရေးမှာ အမြင်စုံလင်ကွဲပြားမှုက ဘယ်လောက်အထိ အရေးကြီးပါသလဲ။ လက်ရှိ တော်လှန်ရေးနဲ့ နိုင်ငံတော် တည်ဆောက်ရေးမှာ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ ဘယ်လိုကဏ္ဍတွေမှာ မဖြစ်မနေ ပါဝင်ဖို့ လိုပါသလဲ။

နိုင်ငံသစ်ကို ဖက်ဒရယ်စနစ်နဲ့ တည်ဆောက်နိုင်ဖို့ မျှော်လင့်ပါတယ်။ ဖက်ဒရယ်ဆိုတာ အလွယ်ကူဆုံး ပြောရ ရင် အတွေးအမြင်ပေါင်းစုံ၊ နေရာဒေသပေါင်းစုံ၊ လူမျိုးပေါင်းစုံ၊ အလွှာပေါင်းစုံမှာရှိတဲ့ လူပေါင်းစုံရဲ့ အမြင်တွေ ပါဝင်ပြီး နိုင်ငံတော်တည်ဆောက်ခြင်းဖြစ်ပါတယ်။ နိုင်ငံရေးမှာ အမြင်စုံလင်ကွဲပြားမှုက ဘယ်လောက်အထိ အရေးကြီးသလဲဆိုရင် ကျွန်မရဲ့အမြင်ကတော့ နိုင်ငံရေးကို အဖွင့်သဘောဖြစ်ဖို့ လိုပါတယ်။ ဒါမှသာ နိုင်ငံရေး ကို လူတိုင်းက နားလည်မှ အခြေခံအဆင့် လူတန်းစားကအစ သူတို့ရဲ့နိုင်ငံရေးယူဆချက်တွေကို ပွင့်ပွင့် လင်းလင်း ချပြဆွေးနွေးလို့ ရမှာဖြစ်ပါတယ်။

ကျွန်မတို့ရှိမှာက နိုင်ငံရေးဆိုတာကို အမှောင်ချထားခံခဲ့ရတာ ဆိုတော့ ကျွန်မတို့ကိုယ်တိုင်တောင်မှ ဒီနွေဦးတော်လှန်ရေးကို နဖူးတွေ့ဒူးတွေ့ကြုံတွေ့လာရမှသာလျှင် နိုင်ငံရေးဆိုတာကို စိတ်ဝင်စားလာကြတာပါ။ အဲဒီတော့ နိုင်ငံရေးမှာ အရမ်းကြီးအမြင်စုံဖို့လိုတယ်၊ ဒါမှလည်း နိုင်ငံတစ်ခုတည်ဆောက်ဖို့ အုတ်မြစ်ချတဲ့အခါကြရင် အလွှာပေါင်းစုံက အမြင်တွေပါတော့ ပိုမိုထိရောက်တဲ့ နိုင်ငံရေးနဲ့ပါတ်သက်တဲ့မူဝါဒတွေ ချမှတ်နိုင်မယ်လို့ ထင်ပါတယ်။

နောက်ပြီး လက်ရှိတော်လှန်ရေးနဲ့ နိုင်ငံတော်တည်ဆောက်ရေးမှာ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ ဘယ်လိုကဏ္ဍက ပါဝင်သင့်လဲဆိုရင် ကျွန်မအမြင်ကတော့ အလွှာပေါင်းစုံ၊ ကဏ္ဍပေါင်းစုံမှာကို ပါဝင်သင့်တယ်လို့ ထင်တယ်။ တကယ်လည်း ထွန်းထွန်းပေါက်ပေါက် ပါဝင်နေတဲ့အမျိုးသမီးတွေ ရှိပါတယ်။ အမျိုးသမီးတွေ ထဲထဲဝင်ဝင် ပါဝင်ဖို့အတွက်လည်း အရမ်းအရေးကြီးပါတယ်။

အမျိုးသမီးတွေပိုများတဲ့ နေရာမှာ အမျိုးသားတွေကပဲ ဦးဆောင်နေတော့ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ အခန်းကဏ္ဍကို ဘယ်သူကဦးဆောင်မလဲပေါ့။ ဘယ်လိုပဲနေနေ ကိုယ်ကိုတိုင်ဖြစ်နေမှသာလျှင် တချို့ကိစ္စတွေက ပြောလို့ကောင်းတာပေါ့။ ကိုယ်ကိုတိုင်ခံစားကြည့်မှ ကိုယ်တိုင်သိမှ အဲဒီလိုကိစ္စတွေက ပြောလို့ကောင်းတာပေါ့။

အမျိုးသမီးတွေရဲ့ အခွင့်အရေးကို အမျိုးသား တွေက တောင်းဆိုနေတယ်၊ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ အခန်းကဏ္ဍတွေကို အမျိုးသားတွေက လုပ်ပေးနေတဲ့ အနေ အထားမှာ ကဏ္ဍပေါင်းစုံလုံး အဆင်မပြေနိုင်ပါဘူး။ ဆိုတော့ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ကိစ္စကို အမျိုးသမီး တွေကပဲ ဦးဆောင်သင့်ပါတယ်။

၅။ လက်ရှိနွေဦးတော်လှန်ရေးကာလမှာ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ ပါဝင်ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့် ဘယ်လောက်အထိ ရရှိနေပြီလဲ။ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်ကို ဘယ်လို ကဏ္ဍတွေမှာ ထင်ထင် ရှားရှား မြင်တွေ့နေရပြီလဲ။

လက်ရှိနွေဦးတော်လှန်ရေးကာလမှာတော့ မြေပြင်အခြေအနေနဲ့ပဲ ဆုံးဖြတ်မယ်ဆိုရင် မြေပြင်မှာဆို အုပ်ချုပ်ရေးပိုင်းတွေလုပ်ကြတဲ့အခါမှာအမျိုးသမီးတွေက ၃၀ရာခိုင်နှုန်း ပါဝင်ရမယ်ဆိုပေမဲ့ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်ဆိုရင် လက်ရှိကျွန်မလုပ်နေတဲ့ အမျိုးသမီးကဏ္ဍမှာဆိုရင် အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်က ၁၀၀ ရာခိုင်နှုန်းပဲ ရှိပါတယ်။ သို့ပေမဲ့ ထင်ထင်ရှားရှားပြရမယ့် ဥပမာဆိုရင်တော့ ကိုယ့်အရေးကိစ္စမှာဆိုရင် ကိုယ်ကိုတိုင် အော်ခွင့်ရှိတယ်၊ အဲဒါကတော့ အထင်ရှားဆုံးဥပမာပေါ့။

အရင်တုန်းကဆိုရင် အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ကိစ္စတော်တော်များများကို အမျိုးသားတွေကပဲ ဦးဆောင်တယ်၊ အမျိုးသားတွေကပဲ ဆုံးဖြတ်ချက် ချလိုက်ကြတယ်ပေါ့။ မင်းတို့ကတော့ ဘာလုပ်၊ အိမ်မှုကိစ္စလုပ်ဆိုပြီး အဲဒီလိုပုံစံမျိုးဆုံးဖြတ်ချက်ချကြတယ်၊ အခုကျတော့ အဲဒီလိုမဟုတ်တော့ဘဲနဲ့ ဘာလုပ်ချင်သလဲဆိုတဲ့ အပြန်အလှန်ညှိနှိုင်းမှုမျိုးတွေ ဖြစ်လာပါတယ်။

၆။ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ နိုင်ငံရေးမှာ ပါဝင်နိုင်မှုနဲ့ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်ကို ဘယ်အရာတွေက အဟန့်အတား ဖြစ်စေပါသလဲ။

နိုင်ငံရေးမှာ အမျိုးသမီးတွေအဓိကဦးဆောင်လာတာကတော့ ၂၀၁၆ ခုနှစ် လောက်က စပါတယ်။ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ရဲ့စတင်ဦးဆောင်တဲ့ အပြောင်းအလဲမှာပဲ အမျိုးသမီးတွေ တော်တော်များများက နိုင်ငံရေးကို စိတ်ဝင်စားလာကြတယ်။ နိုင်ငံရေးကို ပိုသဘောကြလာတယ်။ နိုင်ငံရေးမှာပါဝင်ရတာ၊ နိုင်ငံရေး မှာ ဘာတွေဖြစ်နေသလဲ ဆိုတာကို အမျိုးသမီးချင်း ဖလှယ်လာကြတယ်။ လူငယ်ကဏ္ဍတွေ ပိုပြီးတော့ ဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်လာကြတယ်။

နောက်တော့ ဒီနွေဦးတော်လှန်ရေးဖြစ်လာတဲ့အချိန်မှာလည်း တချို့နေရာတွေမှာ ဆိုရင် ဆရာမအိသဥ္ဇာမောင်တို့လို တခြားတခြားသောဆရာမတွေလည်း အများကြီးပါဝင်လာကြတယ်။ ဒါပေမယ့် တကယ့်ကိုအရေးပါ အရာရောက်တဲ့ဆုံးဖြတ်ချက်တွေ၊ နိုင်ငံတစ်ခုရဲ့ အပြောင်းအလဲနဲ့ပတ်သက် တဲ့ဆုံးဖြတ်ချက်တွေကို ချတဲ့နေရာမှာတော့ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ အဲဒီလောက်ကြီးထဲထဲဝင်ဝင် မဟုတ်သေးဘူး။ ဒါကတော့ လက်ရှိမှာလည်း ကြုံနေရတဲ့ကိစ္စပေါ့။

ဘယ်ကဏ္ဍမှာမဆို ကိစ္စတစ်ခုခုပြောလိုက်တယ်ဆိုရင် အမျိုးသားအင်အားက (၁၀၀) ဖြစ်နေပြီး အမျိုးသမီးအင်အားက (၁၀) ပဲ ဖြစ်နေသေးတယ်။ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ အားစိုက်ထုတ်မှုက (၁၀၀) ဖြစ်နေတယ်ဆိုရင်တောင်မှ အင်အားကတော့ (၁၀) ပဲ။ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်တွေမှာ ဆိုရင်လည်း သိပ်ပြီးတော့ အဆင်မပြေသေးဘူးပေါ့နော်။

တချို့ကိစ္စတွေမှာဆိုရင် အဟန့်အတားတွေ ရှိနေသေးတယ်။ အဓိကကတော့ ရှေးရိုးစွဲ ဓလေ့ထုံးစံတွေပါ။ အမျိုးသားဆိုလို့ရှိရင် သူတို့စိတ်ထဲမှာ၊ ကျွန်မစိတ်ထဲမှာတော့ တစ်ခုခုလုပ်လိုက်မယ်ဆိုရင် ဘုန်းကံနိမ့်မယ် ဆိုတဲ့ ဟာမျိုးတွေ ရိုက်ထည့်ထားခံရတယ်။ ဘာကြောင့် ဒီကိစ္စတွေကို ထည့်ပြောရတာလည်းဆိုတော့ ဘာမှ မဟုတ်လောက်ဘူးထင်ထားပေမယ့် ကိုယ်တွေရဲ့မသိစိတ်မှာ ရိုက်သွင်းခံထားရတာဆိုတော့ အလုပ်ကိစ္စ တစ်ခုခုလုပ်တော့မယ်ဆိုရင်၊ အိမ်တစ်အိမ်မှာသန့်ရှင်းရေးလုပ်တော့မယ်ဆိုရင်တောင်မှ အမျိုးသားတွေဆီမှာ ခွင့်တောင်းနေရတဲ့ကိစ္စမျိုး ရှိပါတယ်။

စီးပွားရေးပဲဖြစ်ဖြစ် တစ်ခုခုလုပ်တော့မယ် ဆိုရင် ဆုံးဖြတ်ချက် ချတာက အမျိုးသားတွေပဲဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကတော့ နိုင်ငံရေးကဏ္ဍ၊ စစ်ရေးကဏ္ဍ၊ အုပ်ချုပ်ရေးကဏ္ဍတွေ၊ နိုင်ငံခြားရေးကဏ္ဍတွေစသဖြင့်အားလုံးမှာလည်း ကျွန်မတို့ကြည့်လိုက်မယ်ဆိုရင် Focal Person က အမျိုးသားတွေကိုပဲ ခန့်တာများတယ်။ အမျိုးသမီးတွေက ဘယ်လောက်ပဲကောင်းကောင်း၊ အမျိုးသမီးတွေက ဘယ်လောက်ပဲတော်နေ၊ တတ်နေပါစေ မိန်းကလေးမိုလို့ထားလိုက်ပါကွာဆိုတဲ့ကိစ္စတွေက သူတို့စိတ်ထဲမှာ တော့ အလျှော့ပေးတာလို့ ဖြစ်နေမှာပဲ။

ဒါပေမယ့် တကယ့်တကယ်မှာတော့ ကဏ္ဍတွေအကုန်လုံးကို ရိုက်ချိုး ထားလိုက်ပဲ။ ကိစ္စတစ်ခုခုသွားမယ်၊ လာမယ်ဆိုရင်တောင်မှ မိန်းကလေးမို့လို့ မသွားနဲ့ဆိုတဲ့ ကိစ္စတွေပေါ့။ ဒီကိစ္စတွေက တကယ့်တော့ ဘာမှမဟုတ်ပေမယ့် ရေရှည်မှာတော့ အဲဒီမိန်းကလေးရဲ့ စိတ်ထဲမှာ ငါမရပ်တည် နိုင်တော့ဘူးဆိုတဲ့ဟာမျိုးတွေ ထင်ရင်းထင်ရင်းနဲ့ပဲ ကျွန်မတို့ရဲ့ အဲဒီစိတ်တွေကပဲ အဟန့်အတား ဖြစ်သွား တယ်လို့ ကျွန်မတစ်ကိုယ်တည်းအရ မြင်မိပါတယ်။

၇။ နိုင်ငံတော်သစ် တည်ဆောက်ရေးမှာ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်ကို လျှစ်လျူရှုမှုတွေ ပပျောက်ဖို့၊ ပြည့်ပြည့်ဝဝနဲ့ ပိုမိုပါဝင်နိုင်ဖို့အတွက် ဘာတွေကို လုပ်ဆောင်သင့်ပါသလဲ။

အမျိုးသမီးတွေရဲ့ အခန်းကဏ္ဍတွေကို လုပ်ဆောင်မယ်ဆိုရင် အမျိုးသားတွေကကော၊ အမျိုးသမီးတွေ ကိုယ်တိုင်ကပါ သိပ်လက်မခံချင်ကြတာ ရှိပါတယ်။ အမျိုးသမီးတွေအတွက်ပဲ လုပ်ပေးမှာလား၊ အမျိုးသားတွေ ကကော အရေးမပါဘူးလားဆိုပြီး ပြောကြရင်းနဲ့ ပဋိပက္ခတွေဖြစ်ပြီး စကားမပြောကြတော့ တာမျိုးတွေလည်း ရှိတယ်။

ဆိုတော့ ကျွန်မအနေနဲ့ပြောရမယ်ဆိုရင် မြေပြင်မှာ ဘာတွေလုပ်ဆောင်ပေးသင့်သလဲဆိုတော့ မြေပြင်မှာအမျိုးသမီးတွေကို ခဏခဏစကားပြောပေးတာ၊ အမျိုးသမီးတွေ ဘာလိုအပ်နေသလဲဆိုတဲ့ စာစောင်လေးတွေ ထုတ်ပြီးတော့မှ ဒီဟာကတော့ လုပ်သင့်တယ် တစ်ကိုယ်ရည်သန့်ရှင်းရေး ကိစ္စတွေမျိုးမှ အစပေါ့။ စကားပြောပေးရင်းနဲ့ ယုံကြည်မှုတည်ဆောက်၊ ပြီးတော့မှ တခြားတခြားသော လုပ်ငန်းကိစ္စရပ်တွေ ကို ဆွဲခေါ်တာမျိုးတွေ လုပ်သင့်တယ်လို့ ထင်ပါတယ်။

အစိုးရဖက်ခြမ်းအနေနဲ့ပြောရမယ်ဆိုရင် အမျိုးသမီးတွေနဲ့ပါတ်သက်ပြီး စကားပြောကြတဲ့အခါမှာ အမျိုးသမီး တွေကို ဖိတ်ခေါ်ဖို့၊ အမျိုးသမီးထုတွေကို ကိုယ်စားပြုတဲ့အမျိုးသမီးတွေနဲ့ စကားပြောပြီး ခေါင်းဆောင်ပိုင်းမှာ လည်း အမျိုးသမီးတွေကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားပေးဖို့ လိုပါတယ်။

ပုဂ္ဂိုလ်ရေးကိစ္စတွေ မပါဘဲနဲ့ တကယ်လုပ်နိုင် တဲ့အမျိုးသမီးတွေကို ရှေ့တန်းတင်ပြီးတော့မှ အလုပ်လုပ်ခွင့်ပေးတာမျိုးတွေ ပြီးတော့ အဲဒီအမျိုးသမီးတွေရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်ကို လေးစားတာမျိုးတွေလုပ်သင့်တယ်။ နိုင်ငံတော်သစ် တည်ဆောက်တဲ့နေရာမှာ အမျိုးသမီး အခွင့်အရေးတွေ၊ အမျိုးသားတွေနဲ့ တန်းတူအခွင့်အရေးတွေ ဆိုတဲ့ကိစ္စရပ်မျိုးတွေ ထည့်သွင်းစဉ်းစား ပေးစေချင်ပါတယ်။

၈။ အမျိုးသမီးတွေ နိုင်ငံရေးမှာ တင်းပြည့်ကျပ်ပြည့် ပါဝင်လုပ်ဆောင်လို့ ရမယ်ဆိုရင် အနာဂတ်နိုင်ငံရေးမှာ ဘယ်လိုမျိုး အပြောင်းအလဲတွေကို မြင်တွေ့ကြရမလဲ။ ဘယ်လိုမျိုး အကျိုးများစေမလဲ။

အမျိုးသမီးတွေ နိုင်ငံရေးမှာ တင်းပြည့်ကျပ်ပြည့် ပါဝင်လုပ်ဆောင်လို့ ရမယ်ဆိုရင် အနာဂတ် နိုင်ငံရေးမှာ လူငယ်တွေတိုးတက်လာမှာပေါ့။ နိုင်ငံရေးမှာလည်း အဲဒီလိုပဲ၊ ကျွန်မတို့မြင်ကြည့်လိုက်မယ်ဆိုရင် နိုင်ငံ တစ်နိုင်ငံရဲ့လိုအပ်တဲ့ အစိတ်အပိုင်းတွေရဲ့ စီမံခန့်ခွဲရမယ့်အပိုင်းတွေမှာ အမျိုးသမီးတွေက ဦးဆောင်မယ် ဆိုရင် သေချာတယ် ဟာကွက်ဆိုတာ အရမ်းနည်းသွားလိမ့်မယ်။

အိမ်ထဲမှာပဲနေပြီး အိမ်ထောင်မှုကိုပဲ ထိန်းသိမ်းရတဲ့ အမျိုးသမီးတွေတောင်မှ ဒီလောက်ဒေါင့်စေ့နေတယ်ဆိုလို့ရှိရင် နိုင်ငံရေးမှာ တင်းပြည့် ကျပ်ပြည့် ပါဝင်လုပ်ဆောင်မယ့်အမျိုးသမီးတွေဆိုရင် ဒီထက်ပိုပြီးဉာဏ်ကောင်းမယ်။ နောက်ပြီး ဉာဏ်ကောင်းတဲ့အမျိုးသမီးတွေကနေ ဆင်းသက်လာမယ့် မျိုးဆက်သစ်တွေကလည်း သေချာပေါက် ကောင်းကောင်းမွန်မွန်လုပ်နိုင်တဲ့ စည်းကမ်းရှိတဲ့သူတွေ ဖြစ်လာမှာပေါ့နော်။

ဒါကြောင့် နိုင်ငံတော်အသစ်ပြန်လည်တည်ဆောက်ကြတော့မယ်ဆိုရင် အမျိုးသမီးအခန်းကဏ္ဍတွေကို အရင် တုန်းကအတိုင်းပဲ ထပ်ပြီးတော့ချိုးနှိမ်ထားအုံးမယ်ဆိုရင် အမျိုးသမီးအခွင့်အရေးတွေကို အရင်တုန်းက လိုပဲ မပေးဘူးဆိုရင် ဘာမှထူးမှာမဟုတ်တဲ့ နိုင်ငံ၊ ဘာမှပြောင်းလဲလာမှာမဟုတ်တဲ့နိုင်ငံကိုပဲ ရမှာပါ။ အဲဒီနေရာ မှာသာ အမျိုးသမီးတွေကို ထည့်သွင်းပေးခဲ့မယ်ဆိုရင်တော့ ကျွန်မတို့မျှော်လင့်ထားတာထက် ပိုကောင်းမွန်တဲ့ မူဝါဒတွေ၊ ဆုံးဖြတ်ချက်တွေချနိုင်လိမ့်မယ်လို့ ကျွန်မယုံကြည်ပါတယ်။

၉။ ဖြည့်စွက်ချက်။

အဓိကပြောချင်တာကတော့ ကျွန်မတို့အမျိုးသမီးအချင်းချင်းကိုယ်တိုင်လည်း တစ်နေရာရာမှာ ရှေ့ထွက်ပြီး အလုပ်လုပ်ရတော့မယ်ဆိုရင် ယောင်္ကျားလေးတွေကိုပဲ တွန်းတင်ပေးတာမျိုးတွေ၊ အမျိုးသမီးတွေ ဦးဆောင် တာထက် အမျိုးသားတွေဦးဆောင်တာက ပိုကောင်းတယ်လို့ လုံးဝကိုလက်ခံထားကြတဲ့ ရှေးရိုးစွဲအမြင်တွေ ကလည်း ဒီဖက်ခေတ်မှာကျန်နေသေးတယ်။

ဒါကြောင့် အမျိုးသမီးအချင်းချင်းပဲအားပေးရမယ်ဆိုရင်တော့ သွားပါ၊ လုပ်ကိုင်ကြပါ၊ ရဲတင်းတဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်မျိုးတွေကို ကိုယ်တိုင်ချကြပါ။ နိုင်ငံရေးလမ်းကြောင်း မှာပဲဖြစ်ဖြစ်၊ တော်လှန်ရေးလမ်းကြောင်းမှာပဲ ဖြစ်ဖြစ် ပါဝင်နေတဲ့အမျိုးသမီးတစ်ဦးရဲ့နောက်မှာ အမျိုးသမီး ထုတရပ်လုံး ရပ်တည်နေတယ်ပေါ့နော်။

ဆိုတော့ လုပ်ရမယ့်အလုပ်တွေ၊ လုပ်ဆောင်ချက်တွေကို ပြည့်ပြည့် ဝဝ လုပ်ဆောင်ကြပါ။ စိတ်အားငယ်တာ၊ စိတ်ဓာတ်ကျတာတွေကို အမျိုးသမီးတွေအချင်းချင်း အများကြီး ဆွေးနွေးလို့ ရတယ်၊ ဖလှယ်လို့ရတယ်။ လုံးဝကိုစိတ်ဓါတ်ကျနေတဲ့အချိန်တွေမှာဆိုရင် အမျိုးသမီး အချင်းချင်း က ပေးတဲ့အကြံဉာဏ်တွေက ပိုပြီးတော့ အထောက်အကူဖြစ်တယ်။ အဲဒါလေးကို အမျိုးသမီးတွေရဲ့ စိတ်ထဲမှာ ထည့်ထားပေးကြဖို့ပဲ ပြောချင်ပါတယ်။

"အမျိုးသမီးအသံ အမျိုးသမီးအားမာန်" စာစဉ် (၁) ကို အောက်ပါ Link မှာ Download ဆွဲပြီး ဖတ်ရှုနိုင်ပြီရှင် ။
https://www.mediafire.com/file/8cr940llcjvkbcj/ခေတ်သမိုင်းကို+ပုံဖော်နေသော+အမျိုးသမီးများ+final.pdf/file

#politicsforwomenmyanmar
#whatishappeninginmyamar
#Advocacy
#politics
#media

0 Comments

5/8/2025 0 Comments

May 08th, 2025

Ja Seng Ing
လူ့အခွင့်အရေးတက်ကြွလှုပ်ရှားသူ

အမျိုးသမီးအသံ အမျိုးသမီးအသံ စာစဉ်အမှတ် (၁) မှ ကောက်နုတ်ဖော်ပြသည်။

“အာဏာရှင်မရှိဖို့ဆို တရားမျှတရေး၊ တရားဥပဒေစိုးမိုးရေး အပါအဝင် ပြစ်ဒဏ်ကင်းလွတ်ခွင့် ဖြစ်နေတဲ့အနေအထားတွေ ထပ်မရှိဖို့ လိုပါတယ်”

၁။ လက်ရှိနွေဦးတော်လှန်ရေးအပါအဝင် မြန်မာ့နိုင်ငံရေးဖြစ်စဉ်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဆရာမအမြင်ကို ပြောပြ ပေးပါရှင့်။

နွေဦးတော်လှန်ရေးအရွေ့ကတော့ နေရာစုံ၊ လူစုံကနေရွေ့တဲ့ နိုင်ငံရေးအရွေ့တစ်ခုလို့ မြင်ပါတယ်။ သို့ပေမဲ့ ပါဝင်နေကြတဲ့အဖွဲ့အစည်းတွေအနေနဲ့ တစုတစည်းတည်း ရွေ့နေကြတာလား။ ကိုယ့်ရဲ့ဦးတည်ရာနဲ့ ကိုယ့် ဟာကိုယ်ရွေ့သွားမှာလားဆိုတဲ့ လားရာကတော့ သဲသဲကွဲကွဲမမြင်ရဘူးဆိုတာ တွေ့ရတယ်။

တော်လှန် ရေးပန်းတိုင်နဲ့ နိုင်ငံရေးအောင်မြင်မှုကို အခုလက်ရှိကာလမှာ စဉ်းစားကြည့်မယ်ဆိုရင် အာဏာရှင်ပြုတ် ကျရေးကိုပဲ သွားနေတာလား။ အာဏာရှင်ပြုတ်ကျရေးအလွန်မှာ ဘာဆက်ဖြစ်မှာလဲဆိုတာကို ကျွန်မတို့က သဲသဲကွဲကွဲမမြင်ရေသေးဘူးလို့တော့ မြင်ပါတယ်။

၂။ နိုင်ငံတစ်ခုတည်ဆောက်ရာမှာ ဘယ်အရာတွေကို စံတန်ဖိုးတွေ၊ အခြေခံမူတွေအနေနဲ့ ထားရှိ တည်ဆောက်သင့်ပါသလဲ။

နိုင်ငံတစ်ခု တည်ဆောက်မယ်လို့ ပြောတဲ့အခါမှာ နိုင်ငံဆိုတာဘာလဲ ကစပြီး စဉ်းစားမိပါတယ်။ နိုင်ငံတစ်ခု ဖြစ်လာတယ်ဆိုတာက သဘောတရားချင်း၊ လိုချင်တဲ့ပန်းတိုင်ချင်း၊ ရည်ရွယ်ချက်ချင်း၊ စိတ်ဆန္ဒချင်း တူညီတဲ့ လူတွေ စုထားတဲ့ အစုအဝေးတစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီအစုအဝေးထဲမှာ များသောအားဖြင့် ဖြစ်တည်မှု ဝိသေသ လက္ခဏာတွေ တူကြပါတယ်။

အားလုံးမတူရင်တောင်မှ အနည်းဆုံးအခြေခံတူညီချက်က နိုင်ငံသားဖြစ်ခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။ လက်ရှိ Nation Building ဆိုတဲ့အခါမှာ rebuild ပြန်လုပ်ရတဲ့အနေအထား ဖြစ်နေပါတယ်။ ပြသနာပေါင်းမျိုးစုံရှိနေတဲ့ကြားထဲက အဲ့ဒီပြသနာတွေကို ကျော်လွန်ပြီးတော့မှ အာဏာရှင်ပြုတ်ကျရေး အတွက် လုပ်နေကြတယ်။

ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီအတွက်ကို သွားနေကြတယ်လို့ သတ်မှတ်ထားတယ်ဆိုတော့ အရင်ဆုံးတော့ အာဏာရှင်မရှိဖို့ဆို တရားမျှတရေး၊ တရားဥပဒေစိုးမိုးရေး အပါအဝင် ပြစ်ဒဏ်ကင်းလွတ်ခွင့် ဖြစ်နေတဲ့အနေအထားတွေ ထပ်မရှိဖို့ လိုပါတယ်။ တစ်ယောက်နဲ့တစ်ယောက်ရဲ့စံတန်ဖိုးက သူလည်းလူပဲ ကိုယ်လည်းလူပဲဆိုတဲ့ လူဖြစ်ခြင်းဆိုတဲ့ အပေါ်မှာပဲ အခြေခံပြီးမှ အခွင့်အရေးတန်းတူညီမျှမှုရှိဖို့ လိုပါတယ်။

ကျွန်မတို့မြန်မာနိုင်ငံလိုမျိုးအခြေအနေက တကယ့်ကိုစုံလင်ကွဲပြားတဲ့လူမျိုးစုတွေ၊ မတူညီတဲ့သမိုင်းကြောင်း က လာတဲ့အတွေးအခေါ်တွေက စုပေါင်းထားတာဖြစ်တဲ့အတွက် မှန်ကန်တဲ့သမိုင်းကြောင်းကို ပြန်ပြီးတော့ ချည်းကပ်ဖို့လိုပါတယ်။ ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီလို့ ပြောတဲ့အတွက်ကြောင့် ဒီမိုကရေစီစံတန်ဖိုးတွေကိုလည်း အလေးထားဖို့ လိုပါတယ်။

လက်ရှိအချိန်အထိ နိုင်ငံရေးပဋိပက္ခကြီးတဲ့နိုင်ငံဖြစ်တဲ့အတွက်     တစ်ယာက်နဲ့ တစ်ယောက် ဘယ်လိုဆက်ဆံမလဲ။ ဘယ်လိုမျိုး ယုံကြည်မှုတည်ဆောက်မလဲ။ ပြီးတော့ တကယ့်ကို တန်ဖိုးရှိတဲ့ မိတ်ဆွေရင်းချာ၊ partnership လို့ မပြောရင်တောင် မဟာမိတ်တည်ဆောက်မှုကို ဘယ်လို သွားမလဲဆိုတာကို အများကြီးစဉ်းစားဖို့ လိုပါတယ်။

နှစ် ၇၀ လောက် တင်ခဲ့တဲ့ တယောက်နဲ့တယောက်ရဲ့ နားမလည်မှုကို ချက်ချင်းလက်ငင်း သုံးရက်နဲ့ တစ်နှစ် ထဲနဲ့ ဖြေရှင်းလို့ရတဲ့ကိစ္စ မဟုတ်ဘူး။ ဘယ်လိုသွားနေတာလဲဆိုတာကို တစ်ထပ်တည်းမြင်နိုင်အောင် ပြနိုင်ဖို့ ဆိုတာ ကျွန်မတို့ကသေးငယ်တဲ့ ပြဿနာလေးကနေ စပြီးဖြေရှင်းပေးလို့ ရပါတယ်။

အာဏာရှင်ပြုတ်ကြပြီး တဲ့အခါမှာ တည်ငြိမ်အေးချမ်းတဲ့ အခြေအနေတစ်ခုကို ဘယ်လိုတည်ဆောက်မလဲ။ အဲ့ဒါကို ဘယ်လို အဓွန့်ရှည်အောင် လုပ်မလဲဆိုတဲ့ ဆိုတာကို ရေရှည်အစီအမံတွေအပြင် ရေတိုမှာ ရလဒ်ထွက်မဲ့အစီအမံတွေကို ချပြနိုင်မှသာ အချင်းချင်းကြား၊ ပြည်သူနဲ့ အစိုးရကြား ဆက်ဆံရေးကောင်းမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

အကောင်အဖော် တဲ့အခါမှာ စံတန်ဖိုးထားမှုတွေအကြောင်း ပြောနေရုံနဲ့မပြီးဘူး။ လူတိုင်းသည် ပါဝင်ခွင့်ရှိတယ် ဆိုတာကို ပြသ နိုင်ရမယ်။ ဒါက အရေးအကြီးဆုံး အပိုင်းဖြစ်ပါတယ်။

၃။ နိုင်ငံရေးမှာ အမြင်စုံလင်ကွဲပြားမှုက ဘယ်လောက်အထိ အရေးကြီးပါသလဲ။ လက်ရှိတော်လှန်ရေးနဲ့ နိုင်ငံတော် တည်ဆောက်ရေးမှာ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ ဘယ်လိုကဏ္ဍတွေမှာ မဖြစ်မနေပါဝင်ဖို့ လိုပါသလဲ။

မြန်မာနိုင်ငံဟာ အရမ်းကို စုံလင်ကွဲပြားတဲ့ နိုင်ငံ ဖြစ်တယ်။ စုံလင်ကွဲပြားတဲ့အပေါ်မှာ ခေတ်အဆက်ဆက်မှာ Divide and rule လို့ခေါ်တဲ့ ခွဲခြားပြီးအုပ်ချုပ်ခဲ့တယ်။ ကျွန်မတို့ရဲ့ဖြစ်တည်မှုတွေ ဝိသေသလက္ခဏာတွေ ဖြစ်တဲ့ လူမျိုး၊ အသားအရောင်၊ ဘာသာ ဆိုတဲ့ သုံးခုနဲ့ပဲ သူတို့ကအမြဲတမ်းနိုင်ငံရေးမှာ မရိုးနိုင်တဲ့လှည့်ကွက် အနေနဲ့သုံးပြီး အမြဲတမ်း အုပ်ချုပ်ခဲ့တာ။

နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံမှာ တူနေတဲ့သဘောဆန္ဒရှိတဲ့ လူအုပ်စုအစုအဝေး တစ်ခုကို နိုင်ငံလို့ သတ်မှတ်လိုက်မယ်ဆိုရင် သူတို့ရဲ့ဖြစ်တည်မှုကို နိုင်ငံနဲ့ဘယ်လိုချိတ်ဆက်မလဲလို့ စဉ်းစားတဲ့အခါမှာ ခုနကပြောတဲ့ diversity က အရမ်းအရေးကြီးပါတယ်။ ငါတို့နဲ့တူတဲ့သူပဲ ငါ့နိုင်ငံမှာလာနေ။      ငါနဲ့မတူတဲ့သူတွေက တခြားနိုင်ငံထောင်နေဆိုတဲ့ပြီးတော့မှနေဆိုတဲ့ဟာက ဒါကလက်တွေ့မကြဘူး။

ဘာဖြစ် လို့လဲဆိုတော့ တောက်လျှောက်ကျွန်မတို့ကမ္ဘာမှာ ဖြစ်လာတဲ့ပုံစံအဆင့်ဆင့်အရဆို လူတွေကရွေ့ပြောင်းသွား လာတဲ့ သတ္တဝါတွေဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် အမြဲတမ်း၊ တသမတ်တည်း တူညီနေတဲ့လူစုတွေဖြစ်နေမှာ မဟုတ်ဘူး။ နိုင်ငံသားဖြစ်ခြင်းကို လူမျိုး၊ ဘာသာ၊ အသားအရောင် နဲ့လုပ်တယ်ဆိုရင် အရင်တုန်းက အဲ့ဂျင်းကတော့ တော်တော်လေးတော့ ထိဦးမှာပဲ။

လက်ရှိကျွန်မတို့နိုင်ငံမှာ ethnic nationalism ကြီးက အရမ်းကို အင်အားကောင်းလာတယ်။ ethnic nationalism ကို တအားအခြေပြုမယ်ဆိုရင်တော့ ပြဿနာတွေ အများကြီးပေါ်လာနိုင်မယ်လို့ ကြိုတင်မှန်းဆပြီး‌တော့ တွေးမြင်နိုင်တဲ့ ကောင်းမွန်တဲ့ ဦးဆောင်မှု၊ အစိုးရပုံစံကို စဉ်းစားဖို့လိုပါတယ်။ နောက်တခုကတော့ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ကဏ္ဍပေါ့။ အမျိုးသမီးတွေ မရှိမဖြစ်ကိုလိုတဲ့ ကဏ္ဍလို့ပြောမယ်ဆို ပထမဆုံးစတွေးရမှာက အမျိုးသမီးသည် လူဖြစ်တယ်။

လူတိုင်းရဲ့ အခွင့်အ‌ရေးသည် တန်းတူညီတူရှိတယ်လို့ ကျွန်မတို့စဉ်းစားလိုက်မယ်ဆိုရင် အဲ့လူတစ်ယောက်နဲ့သက်ဆိုင် လာတဲ့ကိစ္စရပ်တိုင်း မှန်သမျှသည် အမျိုးသမီးဆိုတဲ့ လူတစ်ယောက်သည်လည်း ပါဝင်ခွင့်ရှိတယ်။ ပါလဲပါဝင် သင့်တယ်လို့ ကျွန်မတို့က တွေးမြင်တယ်။ နောက်တပိုင်းအနေနဲ့ပြောရမယ်ဆို ဘယ်လိုနေရာတွေမှာ ပိုပြီး‌တော့မှ မပါမဖြစ်လဲလို့ ပြောရမယ်ဆိုရင် အခုလက်ရှိအခင်းအကျင်းမှာဆိုရင် လူမျိုးစုလက်နက်ကိုင်တွေရဲ့ နေရာ ဒေသအသီးသီးနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ political representation လို့ ပြောလိုက်ပြီဆို NUG ၊ NUCC ၊ CRPH အမျိုးသမီးတွေ seat နေရာရခြင်းကတော့ ကောင်းလာတယ်။

ဒါပေမယ့် တချိန်ထဲမှာ တကယ့်တကယ် ဆုံးဖြတ်ချက်ချတဲ့နေရာလို့ ပြောလိုက်မယ်ဆိုရင် အမျိုးသမီးပါဝင်မှုက တအားနည်းတယ်။      နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်နဲ့ ပတ်သက်တဲ့ကိစ္စ ပြီးသွားတဲ့အခါမှာ PDF မှာ army system group တွေမှာ ကြည့်လိုက်မယ် ဆိုရင် အရင်ကလည်းပြောတယ်။ လက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေးမှာ အမျိုးသမီးတွေ role က     ဘဏ္ဍာထိန်းတို့၊ operation နဲ့ဆက်စပ်တဲ့အပိုင်းတွေ admin တို့ အဲ့လိုမျိုးအပိုင်းတွေမှာ ပိုပြီးထားတယ်။

ရည်ရွယ်ချက်က အစဉ်အဆက်ကဖြစ်လာတဲ့ အမျိုးသမီးဆိုက ကာကွယ်ပေးရမယ်။ ကာကွယ်ဖို့ လိုအပ်တဲ့သတ္တဝါတွေ ဖြစ်တယ်။ လက်ရှိအချိန်အထိ တကယ့်စစ်ရေးဘက်မှာ ပါဝင်နိုင်မှုကလည်း အတိုင်းအတာတစ်ခုထိ အကန့် အသတ်တွေ ရှိနေတယ်။ ကျန်တဲ့ဟာတွေက အရေးမကြီးတာတော့ မဟုတ်ဘူး။ ကျွန်မပြောသလို အကုန်လုံး နေရာတိုင်းမှာ အမျိုးသမီးပါဝင်ဖို့အရေးကြီးပေမယ့် ဒီနေရာတွေကကြတော့ Nation building ဖြစ်ဖို့ဆို အခုထဲကစပြီးတော့မှ နေရာယူထားဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။

၄။ လက်ရှိနွေဦးတော်လှန်ရေးကာလမှာ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ ပါဝင်ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့် ဘယ်လောက်အထိ ရရှိနေပြီလဲ။

ကျွန်မတစ်ဦးထဲအမြင်နဲ့ စဉ်းစားကြည့်မယ်ဆို အမျိုးသမီးတွေရဲ့အခန်းကဏ္ဍပါဝင်မှုက တကယ့်ကို ထိရောက် တဲ့ပါဝင်မှုတစ်ခုအနေနဲ့ အများကြီးတော့ မမြင်ရသေးပါဘူး။ NUG မှာ ပြန်ကြည့်မယ်ဆိုရင်တောင် အမျိုးသမီးနဲ့ကလေးသူငယ်ဆိုတာကို တခါထဲတွဲထားတယ်။ အမျိုးသမီးနဲ့ကလေးသူငယ်လို့ စပြီးစဉ်းစားလိုက် ကတည်းက အမျိုးသမီးတွေသည် အမေပေါ့။

အမျိုးသမီးတွေကို တသတ်မှတ်တည်း stereotypes ထည့်ခြင်း အားဖြင့် အမျိုးသမီးထဲမှာ ဖြစ်နိုင်တဲ့     လုပ်နိုင်တဲ့ သူတို့ရဲ့စွမ်းအားနဲ့ potential agency ဖြစ်မှုကို အတိုင်း အတာတခုထိ limit လုပ်လိုက်သလို မြင်ရပါတယ်။ အမျိုးသမီးပါဝင်မှုက နံပါတ်အားဖြင့်ကောင်းလာတယ် ဆိုတာကလွဲရင်ကျန်တာတွေ အရမ်းကြီးတော့ မတွေ့နေရဘူး။

နောက်ဆုံးထွက်လာတဲ့ transitional justice ပေါ်လစီတို့ဘာတို့မှာဆိုရင်လည်း ဂျဲန်ဒါနဲ့ပတ်သက်တဲ့ issue တွေမှာ အထူးသဖြင့် tranditional culture value နဲ့ပတ်သက်တဲ့ transitional Justice system တွေက အဲ့မှာအမျိုးသမီးတွေ ပါဝင်ဖို့လိုတဲ့ဟာ အဲ့နေရာ မှာရှိတဲ့ gap တွေကို fill up လုပ်တာတွေ မပါလာတာတွေ တွေ့ရတယ်။ ထပ်ပြီး တော့မှ အများကြီးလုပ်ဖို့ လိုဦးမယ်။ ဒါပေမယ့် အရွေ့တစ်ခုကတော့ ကောင်းတဲ့ဘက်ကို သွားတယ်လို့ မြင်ပါတယ်။

၅။ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ နိုင်ငံရေးမှာ ပါဝင်နိုင်မှုနဲ့ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်ကို ဘယ်အရာတွေက အဟန့်အတား ဖြစ်စေပါသလဲ။

ဘယ်ဟာတွေက အဟန့်အတားဖြစ်စေတာလဲဆိုတော့ အရိုးအရှင်းဆုံးကတော့ လူမျိုးစုဖြစ်ခြင်းဆိုတဲ့ identity တွေ၊ ဝိသေသလက္ခဏာတွေက စပြောရတော့မှာပဲ။ ဒီအစုအဖွဲ့တွေရဲ့ နှစ်ရှည်လများ ကျင့်သုံးလာတဲ့စနစ် တွေ အလေ့အကျင့်တွေက ကျွန်မတို့ရဲ့ ယဉ်ကျေးမှုတွေ၊ ရိုးရာဓလေ့ထုံးတမ်းတွေ ဖြစ်သွားပါတယ်။ အဲ့ဒီကျင့်သုံးမှုစနစ်တွေတော်တော်များများကကျတော့ အမျိုးသားတွေကဦးဆောင်လာတဲ့အမြင်တစ်ခု နောက်မှာ အမျိုးသမီးဆိုတာ ကာကွယ်ပေးရမယ့် သတ္တဝါဆိုတဲ့ စဉ်းစားလာတဲ့ stereotypes တွေအများကြီး ရှိခဲ့ပြီးသား ဖြစ်ပါတယ်။ဒါကတော့ မပြောမဖြစ် စဥ်းစားထားရတဲ့ အရာတွေ ဖြစ်ပါတယ်။

နောက်ဆုံး အမျိုးသားတစ်ယောက်နဲ့ ယှဥ်ပြီးစကားပြောရတယ်ဆိုရင် ဘယ်သူ့အသံကို ပိုပြီး နားထောင်မလဲ။ ဘယ်သူ့ ဆုံးဖြတ်ချက်ကို လိုက်လုပ်ကြမလဲဆိုတာနဲ့ ပတ်သက်ပြီး အများကြီး ကွာခြားချက် ရှိပါတယ်။ အစွမ်းအစရှိရင် ပါလို့ရတာပဲလို့ပြောတဲ့အခါမှာ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ နိုင်ငံရေးမှာ ပါဝင်ပိုင်ခွင့်ကို ဘယ်အချိန်အထိ ပိတ်ပင် ထားပြီးတော့ ဘယ်လောက်ကြာမှ ပါဝင်ခဲ့ရသလဲ။ အမျိုးသမီးတွေအတွက် နိုင်ငံရေး ပလက်ဖောင်းက အရမ်းကိုအကန့်အသတ်တွေ များနေတုန်းပါဘဲ။

အထူးသဖြင့် မတူညီသော background၊   စုံလင်ကွဲပြားတဲ့ background ကလာတဲ့ သရုပ်သကန်ကလာတဲ့ အမျိုးသမီးတွေအတွက်ဆို ပိုတောင်ခက်ပါတယ်။ ဒီ အမျိုးသမီးက သူ့ရဲ့နေ့စဉ်ဘဝမှာ ဘယ်လိုမျိုး သူ့ရဲ့အသံနဲ့ ထုတ်ခွင့်မရှိမလဲဆိုတဲ့ ကျွန်မတို့က ပိုပြီးပြုစု ပျိုးထောင်ခြင်းအားဖြင့် အမျိုးသမီးခေါင်းဆောင်တွေကို ပိုပြီးစွမ်းရည်မြှင့်တင်ပေးရင်းနဲ့ political life မှာ ပိုပြီးတော့မှ ပါလာနိုင်ဖို့လုပ်နိုင်ရင်တော့ အကောင်းဆုံး ဖြစ်လိမ့်မယ်။

၆။ နိုင်ငံတော်သစ် တည်ဆောက်ရေးမှာ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်ကို လျှစ်လျူရှုမှုတွေ ပပျောက်ဖို့၊ ပြည့်ပြည့်ဝဝနဲ့ ပိုမိုပါဝင်နိုင်ဖို့အတွက် ဘာတွေကို လုပ်ဆောင်သင့်ပါသလဲ။

ဂျဲန်ဒါ inclusive ဖြစ်ဖို့ လိုပါတယ်။ Inclusion လို့ပြောလိုက်ပြီဆို နံပါတ်လေးပဲ ထည့်လိုက်ရုံနဲ့ ပြီးသွားတဲ့ ကိစ္စမဟုတ်ဘူး။ တကယ့်ကို ပေါ်လစီတွေချမှတ်တဲ့နေရာမျိုးတို့ ဥပဒေရေးဆွဲရေးတွေမှာ ကိုယ်စားပြုခြင်း အပြင် နေ့စဉ်ဘဝတွေမှာပါ ဘယ်လောက်အထိ gender inclusion ကိုလုပ်ပေးနိုင်မလဲ ဆိုတဲ့ကိစ္စပါ။ ပတ်ဝန်းကျင်မှာလည်း စုံလင်ကွဲပြားတဲ့အမျိုးသမီးတွေ အသံပါလာဖို့လိုပါတယ်။

ဆိုလိုချင်တာ လက်တစ်ဆုပ် စာ ခွင့်ထူးခံ လူအုပ်စုတစ်ခုကိုပဲ ပေးထားလို့လည်းမရဘူး။ ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီကိုသွားမယ်ဆို ပဋိပက္ခ အလွန်ကာလကို တွေးကြည့်ရတော့မှာပေါ့။ transitional justice ကနေ transformative Justice တစ်ခုကို သွားတဲ့အခါမှာ အမျိုးသမီးအခန်းကဏ္ဍကို ဘယ်ထဲမှာထည့်သွင်းမှာလဲ ဘယ်လောက်ထိသွားမှာလဲကလည်း   အများကြီး အရေးကြီးပါတယ်။ နောက်တခုအရေးကြီးဆုံးက နိုင်ငံရေးဦးဆောင်မှုပေါ့။

တကယ့်ဆုံးဖြတ်ခွင့် အတွက် အစိုးရအဖွဲ့တွေမှာ နံပါတ်အားဖြင့်ပါဝင်တာမဟုတ်ပဲနဲ့ တကယ်ပါဝင်နိုင်တဲ့ အနေအထားတခုကို ရောက်လာအောင် ကျွန်မတို့ ဘယ်လိုလုပ်မလဲလို့ စဉ်းစားတဲ့အခါမှာ ဥပဒေနဲ့ပတ်သက်တဲ့အရာတွေရှိတယ်ဆို ကျွန်မတို့တွေ ဖြုတ်ချဖို့လိုတယ်။ အရင်ကဖြစ်ခဲ့တဲ့ tranditioanl value တွေနဲ့ conservative ဖြစ်နေတဲ့ လူထုတစ်ခုကို အခုခေတ်စနစ်နဲ့ ချိတ်ဆက်ပေးရမယ်။

တံတားကူးပေးရတယ်ဆိုတာ လွယ်တဲ့ကိစ္စတော့ မဟုတ်ဘူး။ အဲ့တံတားကူးတဲ့အခါမှာ လိုချင်တဲ့ ကမ်းဘက်ကိုကူးလာနိုင်အောင် တံတား အနှိမ့်တွေအမြင့်တွေ အပေါက်ဖာစရာရှိတဲ့ နေရာတွေ အများကြီးရှိတယ်။ အဲ့တံတားကို လုပ်ချင်တဲ့လူတစ်စုကပဲ လုပ်ပေး နေတယ်လို့ ပြောနေလို့ အော်နေလို့ မရဘူး။ လူတိုင်းပါဝင်ပြီးတော့ ဆောက်တော့မှာပဲရမယ်။

အမျိုးသမီးအခွင့်အရေးသည် လူ့အခွင့်အရေးဖြစ်သည်လို့ ပြောတဲ့အခါမှာ လူ့အခွင့်အရေးသည် လူလို့သတ် မှတ်ထားတဲ့သတ္တဝါအားလုံးနဲ့ သက်ဆိုင်တဲ့အခွင့်အရေး ဖြစ်တယ်။ ဒီအမျိုးသမီးတစ်ယောက်ရဲ့ အခွင့်အရေး ဆုံးရှုံးမှုသည် လူတွေရဲ့ အခွင့်အရေးဆုံးရှုံးမှု ဖြစ်တယ်ဆိုတာကို နားလည်လက်ခံလာဖို့ လိုတယ်လို့ စပြီး ပြောချင်ပါတယ်။

အမျိုးသမီးအခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှု ဆိုတဲ့နေရာမှာ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာချိုးဖောက်မှုတခုထဲပဲ အမျိုးသမီးအခွင့်အရေး ချိုးဖောက်တာမဟုတ်ဘူး။ ဂျဲန်ဒါသည် women issue တစ်ခုထဲကို ပြောတာမဟုတ်ဘူး။ gender သည် beyond women issues ကိုပြောတာဖြစ်ပါတယ်။ အမျိုးသမီးအခွင့်အရေးဆုံးရှုံးမှုက ထင်သာမြင်သာရှိတဲ့အခွင့်အရေးတွေပဲ ဆုံးရှုံးတာမဟုတ်ပဲနဲ့ မမြင်သာတဲ့ အလွှာတွေ အများကြီးရှိတယ်။ အဲ့ အလွှာတွေ အကုန်လုံးကိုလည်း မြင်တက်ဖို့လိုတယ်။

တချို့ကိစ္စတွေမှာ ထောက်ပြပြောဆိုတာတွေ လိုတယ်။ ဒါပေမယ့် တချိန်ထဲမှာ ကျွန်မတို့ရဲ့ ချည်းကပ်တဲ့ လမ်းတွေက ထိခိုက်မှုဘက်ကို မသွားဖို့လိုတယ်။အပြောင်းအလဲက လူ့အဖွဲ့အစည်းကို ထိခိုက်တဲ့အမြင်တွေမဖြစ်သွားဖို့ ကျွန်မတို့ကပြန်ပြီးတော့ မျှခြေ ဖြစ်အောင် လုပ်ဖို့လိုတယ်။

၇။ အမျိုးသမီးတွေ နိုင်ငံရေးမှာ တင်းပြည့်ကျပ်ပြည့် ပါဝင်လုပ်ဆောင်လို့ ရမယ်ဆိုရင် အနာဂတ်နိုင်ငံရေးမှာ ဘယ်လိုမျိုး အပြောင်းအလဲတွေကို မြင်တွေ့ကြရမလဲ။ ဘယ်လိုမျိုး အကျိုးများစေမလဲ။

အမျိုးသမီးတွေ ပါလာခြင်းအားဖြင့်က များသောအားဖြင့် အမျိုးသမီးတွေသည် sexualize objective အနေနဲ့မြင်ခံရတဲ့အခါမှာ conflict ဖြစ်လာပြီဆိုရင် အမျိုးသမီးတွေ အမြဲ target လုပ်ခံရတယ်။ ဒါကြောင့် အမျိုးသမီးတွေကိုယ်တိုင် ပါဝင်ခြင်းအားဖြင့် သူတို့ကိုယ်တိုင် ဒီအရာကို မလုပ်နိုင်အောင် မဖြစ်အောင် ဆိုတဲ့အမြင်တွေနဲ့ သူတို့က ဝင်ပြောပါလိမ့်မယ်။

အဲ့အခါမှာ violence ဖြစ်လာနိုင်တဲ့ human security ပတ်သက်တဲ့အပိုင်းတွေ၊ အ‌ရေးကြီးတဲ့ Justice ထဲမှာလည်း ပါလာခြင်းအားဖြင့် အမျိုးသမီးတွေ တကယ် လိုအပ်တဲ့ Justice ကို ရဖို့အတွက် ဘယ်လိုလမ်းကြောင်းနဲ့သွားသင့်တယ်။ ဘယ်လိုမျိုး အခက်အခဲတွေ သူတို့မှာကြုံတွေ့နေရတယ်ဆိုတာကို သူတို့လောက်ပြောပြနိုင်မှာ သူတို့ပဲရှိလိမ့်မယ်။

နောက်ထပ်ကဏ္ဍ တစ်ခုကတော့ စီးပွားရေးပါ။ အမျိုးသမီးတွေကိုယ်တိုင် အခြားသော နိုင်ငံတည်‌ပြန်လည်‌ဆောက်တဲ့အခါမှာ စီးပွားရေးနဲပတ်သက်တဲ့ ပေါ်လစီ၊ အမြင်တွေ ပါလာခြင်း အားဖြင့်လည်း ပိုပြီးတော့ ကောင်းမွန်တဲ့စီးပွားရေး အခွင့်အလမ်းနဲ့ စီးပွားရေးဆက်စပ်မှုတွေ ပိုစဉ်းစားနိုင်မယ်လို့ ထင်ပါတယ်။ ကမ္ဘာမှာဆိုရင်လည်း women partication ecomonic တို့ကို တအားပြောလာကြပါပြီ ဖြစ်ပါတယ်။

မတူညီတဲ့ကဏ္ဍတွေမှာ အမျိုးသမီးတွေရဲ့အသံတွေကို ယူဆောင်လာနိုင်ခြင်းအားဖြင့် ကျွန်မတို့ကပိုပြီးတော့မှ တည်ငြိမ်အေးချမ်းမယ်၊ စီးပွားရေးအားဖြင့်လည်း ပိုပြီးကောင်းလာမှာ ဖြစ်သလို၊ အနာဂတ်မှာဆိုရင် အမျိုးသမီးတွေကို sexualize objective လုပ်တာတွေ ၊ violence ဖြစ်စေတဲ့ natureတစ်ခုကို အတက်နိုင်ဆုံး လျော့နိုင်လိမ့်မယ်လို့ မြင်ပါတယ်။

၈။ ဖြည့်စွက်ချက်။

အမျိုးသမီးတွေကလည်း လူထဲကလူတစ်ယောက် ဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် ကျွန်မတို့က လူသားတစ်ယောက်မှာ ရှိသင့်ရှိထိုက်တဲ့ လူ့အခွင့်အရေးဆိုတာ ကျွန်မတို့မှာ အကုန်ရှိတယ်။ အဲ့ရှိတဲ့ဟာကို ဘယ်လိုရအောင်ယူမလဲ ဘယ်လိုနည်းလမ်းနဲ့ ပိုတိုးချဲ့ပြီးတော့ ယူမလဲဆိုတာ ကျွန်မတို့ကိုယ်တိုင် အမျိုးသမီးဖြစ်ခြင်းသည် ဘာလဲဆိုတဲ့ဟာမျိုး ကိုယ့်ကိုကိုယ် define လုပ်ဖို့ အမြဲစဉ်းစားနေဖို့လိုပါတယ်။

အဲ့ဟာတစ်ခုကိုအားလုံးကို message ပေးရင်းနဲ့ အမျိုးသမီးတွေအတွက် အမျိုးသမီးတွေလည်း ရှိတယ်။ အမျိုးသမီးတွေက ပိုပြီးတော့မှ လူတစ်ယောက်အနေနဲ့ နိုင်ငံတည်ဆောက်တဲ့နေရာမှာ ဘယ်လိုအခန်းကဏ္ဍကပါဝင်သွားနိုင်မလဲဆိုတာ ဒီထက်ပိုပြီးတော့မှ စဉ်းစားနိုင်ဖို့အတွက်လည်း ဆုတောင်းမေတ္တာပို့သပါတယ်။

"အမျိုးသမီးအသံ အမျိုးသမီးအားမာန်" စာစဉ် (၁) ကို အောက်ပါ Link မှာ Download ဆွဲပြီး ဖတ်ရှုနိုင်ပြီရှင် ။
https://www.mediafire.com/file/8cr940llcjvkbcj/ခေတ်သမိုင်းကို+ပုံဖော်နေသော+အမျိုးသမီးများ+final.pdf/file

#politicsforwomenmyanmar
#whatishappeninginmyamar
#Advocacy
#politics
#media

0 Comments

5/8/2025 0 Comments

May 08th, 2025

0 Comments

5/8/2025 0 Comments

May 08th, 2025

မိဒေဝီချမ်း
(Mon State Development Center)

အမျိုးသမီးအသံ အမျိုးသမီးအသံ စာစဉ်အမှတ် (၁) မှ ကောက်နုတ်ဖော်ပြသည်။

“စုံလင်ကွဲပြားမှုကို အပြန်အလှန် ရိုသေလက်ခံလေးစားတဲ့ စံတန်ဖိုးကို သတ်မှတ်သင့်ပါတယ်။ လူနည်းစုအခွင့်အရေးကို ချိုးဖောက်ရင်လည်း နိုင်ငံက ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံ မဖြစ်နိုင်ပါဘူး”

၁။ လက်ရှိနွေဦးတော်လှန်ရေးအပါအဝင် မြန်မာ့နိုင်ငံရေးဖြစ်စဉ်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဆရာမအမြင်ကို ပြောပြ ပေးပါရှင့်။

နွေဦးတော်လှန်ရေးက မြန်မာ့နိုင်ငံရေးဖြစ်စဉ်မှာ စစ်ရေးအရ၊ နိုင်ငံရေးအရ အများကြီးကို အရာရောက် စေခဲ့ပါတယ်။ စစ်ကောင်စီက အဘက်ဘက်ကနေကျဆုံးနေတယ်လို့ သုံးသပ်မိတယ်။ ၁၀၂၇၊ ၁၁၁၁ စစ်ဆင်ရေးရဲ့ ထိုးစစ်ကို ကြည့်ခြင်းအားဖြင့် မြင်နိုင်ပါတယ်။ နောက်ပြီးတော့ နွေဦးတော်လှန်ရေးမှာဆိုရင် တိုင်းရင်းသားသာမက ဗမာလူမျိုးတွေကလည်း အဓိကပါဝင်လာတယ်။

ဟိုးအရင်တုန်းကဆို တော်လှန်ရေးမှာ ဗမာလူမျိုးတွေက မပါဝင်လာကြဘူး။ တိုင်းရင်းသားလူမျိုး အနည်းစုကပဲ တော်လှန်ရေးကို စတင်ကြတယ်။ အခုကတော့တိုင်းရင်းသားပေါင်းစုံ၊ ဗမာလူမျိုးအကုန်လုံး အင်အားပေါင်းစုံနဲ့ တိုက်ခိုက်တဲ့အတွက်ကြောင့် နွေဦးတော်လှန်ရေးက ဟိုးအရင်လက်ထက်ထဲက စတင်ခဲ့တဲ့တော်လှန်ရေးထက်ကို အများကြီးကောင်းတယ် လို့ သုံးသပ်မိတယ်။

၂။ နိုင်ငံတစ်ခုတည်ဆောက်ရာမှာ ဘယ်အရာတွေကို စံတန်ဖိုးတွေ၊ အခြေခံမူတွေအနေနဲ့ ထားရှိ တည်ဆောက်သင့်ပါသလဲ။

ပထမဦးဆုံးအချက်အနေနဲ့ဆိုရင် လူ့အခွင့်အ‌ရေးကို စံတန်ဖိုးအဖြစ် သတ်မှတ်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ နောက်တခု အနေနဲ့က ပြည်နယ်အလိုက် ကိုယ်ပိုင်ပြဌာန်းခွင့်ပေးတဲ့ဥပဒေကိုလည်း သတ်မှတ်ရမယ်။ ဘာဖြစ်လို့လဲ ဆိုတော့ မြန်မာနိုင်ငံမှာဆိုရင် ပြည်နယ်ဥပဒေက မရှိဘူး။ မြန်မာနိုင်ငံက တိုင်းရင်းသားတွေရဲ့နိုင်ငံ ဖြစ်တယ်။

တိုင်းရင်းသားတွေနဲ့ပေါင်းဖွဲ့ထားတဲ့ နိုင်ငံဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် တိုင်းရင်းသားတွေ အခွင့်အရေးမရရင် မြန်မာနိုင်ငံက မငြိမ်းချမ်းနိုင်ဘူး။ အဲ့အတွက်ကြောင့် သူ့ရဲ့ပြည်နယ်အလိုက် ကိုယ်ပိုင်ပြဌာန်းခွင့်ပေးမှ မြန်မာ နိုင်ငံက သာယာအေးချမ်းတဲ့ နိုင်ငံကိုတည်ထောင်နိုင်မယ်။ နောက်တခုက လူနည်းစုကို အပြည့်အဝ အကာအကွယ်ပေးနိုင်တဲ့ အခွင့်အရေး ဖြစ်ရမယ်။

စုံလင်ကွဲပြားမှုကိုလည်း အပြန်အလှန် လက်ခံလေးစားရမယ်။ စစ်ကောင်စီလိုမျိုး ဗုဒ္ဓဘာသာမှ ဗုဒ္ဓဘာသာ နိုင်ငံမဟုတ်ပဲ ခရစ်ယာန်တို့၊ အစ္စလာမ်တို့လို တခြားသော မတူညီ ကွဲပြားမှုကို လက်ခံပြီးတော့ အပြန်အလှန် ရိုသေလက်ခံလေးစားတဲ့ စံတန်ဖိုးကို သတ်မှတ်သင့်ပါတယ်။ လူနည်းစုအခွင့်အရေးကို ချိုးဖောက်ရင်လည်း နိုင်ငံက ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံ မဖြစ်နိုင်ပါဘူး။

၃။ နိုင်ငံရေးမှာ အမြင်စုံလင်ကွဲပြားမှုက ဘယ်လောက်အထိ အရေးကြီးပါသလဲ။ လက်ရှိတော်လှန်ရေးနဲ့ နိုင်ငံတော်တည်ဆောက်ရေးမှာ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ ဘယ်လိုကဏ္ဍတွေမှာ မဖြစ်မနေပါဝင်ဖို့ လိုပါသလဲ။

မြန်မာနိုင်ငံပဲဖြစ်ဖြစ် တခြားနိုင်ငံပဲဖြစ်ဖြစ် နိုင်ငံတိုင်းက လူတစ်မျိုးတစ်ခုတည်းနဲ့ ဖွဲ့စည်းထားကြတာ မဟုတ်ဘူး။ လူပေါင်းစုံနဲ့ ဖွဲ့စည်းထားတဲ့နိုင်ငံ ဖြစ်တယ်။ ဒါကြောင့် လူတစ်စုကပဲ အာဏာကို ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့် မရှိဘူး။ လူတစ်မျိုးတည်းကဘဲ နေရာတိုင်းမှာ စီမံပိုင်ခွင့် မရှိဘူး။ လူအားလုံးမှာ စီမံပိုင်ခွင့် ရှိပါတယ်။

အကယ်၍လူတစ်ဦးတစ်ယောက်ထဲကပဲ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်ရှိတယ်ဆိုရင် အဲ့ဒီနိုင်ငံက ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံမဟုတ်ပဲနဲ့ အာဏာရှင်စနစ်ကို ဦးတည်နေတဲ့နိုင်ငံအဖြစ် သုံးသပ်လို့ရတယ်။ အခုမြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အခြေအနေလိုမျိုးပေါ့။ နောက်ပြီးတော့ လူတစ်ဦးတစ်ယောက်၊ လူတစ်စုကပဲ နိုင်ငံတခုလုံးရဲ့ အခြေအနေကို မခြုံပြီးတော့ မမြင်နိုင်ဘူး။ တခြားသောလူတွေရဲ့အမြင်ကိုနားထောင်ပြီးမှသာလျှင် အဲ့ဒီပြသနာရဲ့ အကြောင်းအရင်းအမှန် ကို ဆန်းစစ်နိုင်တယ်။ ဝေဖန်နိုင်တယ်။

အဲ့ဒါကြောင့်မို့ စုံလင်ကွဲပြားမှုက အရေးကြီးပါတယ်။ အမျိုးသမီးတွေ က ဦးဆောင်မှုနေရာမှာ ဆုံးဖြတ်ချက်ချတဲ့နေရာမှာ ဥပဒေရေးဆွဲတဲ့နေရာမှာ ပါဝင်ဖို့ လိုပါတယ်။ အမျိုးသမီးတွေကပဲ အမျိုးသမီးတွေရဲ့အခွင့်အရေးကို အပြည့်အဝကာကွယ်ပေးနိုင်ပါတယ်။ အမျိုးသားတွေက အမျိုးသမီးတွေရဲ့ခံစားချက်ကို အပေါ်ယံလောက်ပဲမြင်နိုင်ပါတယ်။

အခုလက်ရှိအခြေအနေလိုမျိုး အမျိုးသမီး တွေရဲ့အသံက မ‌ပေါ်ထွက်လာဘူး။ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ခေါင်းဆောင်မှုတွေက ပျောက်ဆုံးနေတယ်။ အဲ့ဒီအခြေ အနေနဲ့ ကြုံတွေ့ရတယ်။ အဲ့ဒီအတွက်ကြောင့် လက်ရှိအမျိုးသမီးတွေ ခေါင်းဆောင်တွေအနေနဲ့ ဥပဒေပြုရေး၊ အုပ်ချုပ်ရေး၊ တရားစီရင်ရေး ထဲထဲဝင်ဝင်နဲ့ပါဝင်ဖို့ လိုပါတယ်။

၄။ လက်ရှိနွေဦးတော်လှန်ရေးကာလမှာ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ ပါဝင်ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့် ဘယ်လောက်အထိ ရရှိနေပြီလဲ။

နွေဦးတော်လှန်ရေးမှာဆိုရင် အမျိုးသမီးပါဝင်မှုက များတယ်လို့ သုံးသပ်လို့ ရပါတယ်။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ အမျိုးသားနဲ့အမျိုးသမီး ပါဝင်မှုရာခိုင်နှုန်းမတူရင်တောင်မှ အင်တာဗျူးတခုထဲမှာဆိုရင် အမျိုးသား (၃) ယောက်လောက်ပါရင် အမျိုးသမီး (၂) ယောက်လောက်ပါလာခဲ့တယ်လို့ မြင်တွေ့နိုင်တယ်။နောက်တခု အနေနဲ့က ကျွန်မရဲ့အတွေ့အကြုံအရဆိုရင် သင်တန်းတက်ခဲ့တဲ့ နိုင်ငံရေးနဲ့ပတ်သက်တဲ့ဆွေးနွေးပွဲမှာဆိုရင် သင်တန်းနည်းပြအများစုက အမျိုးသမီးဖြစ်တာကို တွေ့ရတယ်။

နောက်ထပ် ဥပမာတစ်ခုအနေနဲ့ NUG ရဲ့ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးက အမျိုးသမီးဖြစ်တယ်။ ဟိုးအရင်တုန်း ဦးသိန်းစိန်ကာလမှာ အမျိုးသမီးခေါင်းဆောင်တို့ မရှိသလောက်ရှားခဲ့တယ်။ ဒါပေမယ့် အခုဆိုရင် နိုင်ငံရေးမှာပဲပြောပြော၊ ဆွေးနွေးပွဲမှာဘဲပြောပြော၊ အင်တာဗျူးတို့၊ သုံးသပ်ချက်တို့၊ သင်တန်းနည်းပြတို့မှာပဲ ပြောပြော အမျိုးသမီးပါဝင်လာနှုန်းက များလာတာ တွေ့ရပါတယ်။

၅။ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ နိုင်ငံရေးမှာ ပါဝင်နိုင်မှုနဲ့ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်ကို ဘယ်အရာတွေက အဟန့်အတား ဖြစ်စေပါသလဲ။

မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ယဥ်ကျေးမှုတစ်ခုဖြစ်တဲ့ ဖိုဝါဒီလွှမ်းခြုံမှုက အဟန့်အတား ဖြစ်စေတယ်။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ မြန်မာနိုင်ငံမှာဆိုရင် အမျိုးသားတွေကပဲ အရာရာမှာ ဦးဆောင်နိုင်တယ်။ အမျိုးသားတွေက ဘုန်းတန်းခိုး ရှိတယ်။ အမျိုးသားတွေက ဗဟုသုတတွေနဲ့ ပြည့်စုံတယ်။ နောက်ပြီးတော့ အမျိုးသမီးတွေ ကိုယ်တိုင်ကိုက ကိုယ့်ကိုကိုယ် အထင်သေးကြတယ်။ တချို့အမျိုးသမီးတွေအများစုက ကျွန်မတို့ကအမျိုးသားတွေလောက်ကို ဗဟုသုတတွေ မစုံကြဘူး။ လူအရှေ့မှာထွက်မပြောနိုင်ကြဘူး။ ကိုယ့်ကိုကိုယ် သိမ်ငယ်စိတ်တွေ ထားကြ တယ်။ အဲ့ဒါကနိုင်ငံရေးမှာ အဟန့်အတားဖြစ်စေတယ်။

နောက်ထပ်တခုကလည်း အမျိုးသမီးတောင်မှ ရပ်ရွာထဲမှာဆိုရင် အမျိုးသမီးကြီးတွေက အမျိုးသမီးငယ်လေးတွေကို မထောက်ခံကြဘူး။ ဘယ်လိုဖြစ်လဲဆို သူတို့ပြောတာက အမျိုးသမီးတွေက နိုင်ငံရေးနဲ့ မသက်ဆိုင်ဘူး။ ခေါင်းဆောင်လုပ်လို့ မရဘူး။ အမျိုးသားတွေ ကပဲ ခေါင်းဆောင်လုပ်လို့ရတယ်။ စသဖြင့် အမျိုးသမီးတောင်မှ အမျိုးသမီးအချင်းချင်းကို မထောက်ခံတဲ့အခါ ကျတော့ အမျိုးသားတွေကလည်း အမျိုးသမီးကိုထောက်ခံဖို့ဆိုတာ အဝေးကြီးလိုသေးတယ်။ အဲ့ဒါကလည်း အဟန့်အတားဖြစ်စေတယ်။

နောက်တစ်ခုက ပတ်ဝန်းကျင်ကလည်း အဟန့်အတားဖြစ်စေတယ်။ အကယ်၍ ကိုယ့်ရဲ့ပတ်ဝန်းကျင်က မြေတောင်မမြောက်ပေးဘူး။ ကိုယ်ကဘယ်လောက်ပဲ ခေါင်းဆောင်လုပ်ချင်ချင် ကိုယ့်ရဲ့ပတ်ဝန်းကျင်က ကိုယ့်ကို တိုက်ဖျက်လိုက်တယ်။ နင်ကရနိုင်မှာ မဟုတ်ဘူး။ နင်ကလုပ်နိုင်မှာ မဟုတ်ဘူးဆိုတဲ့ အားမပေးတဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်မှာရှိတဲ့အခါကျရင် ပတ်ဝန်းကျင်ရဲ့သတင်းစကားတွေကလည်း ကိုယ့်အတွက် ခေါင်းဆောင်တစ်ယောက်ဖြစ်ဖို့ နိုင်ငံရေးထဲပါဝင်ဖို့က အဟန့်အတားဖြစ်စေပါတယ်။

၆။ နိုင်ငံတော်သစ် တည်ဆောက်ရေးမှာ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်ကို လျှစ်လျူရှုမှုတွေ ပပျောက်ဖို့၊ ပြည့်ပြည့်ဝဝနဲ့ ပိုမိုပါဝင်နိုင်ဖို့အတွက် ဘာတွေကို လုပ်ဆောင်သင့်ပါသလဲ။

ပထမဦးဆုံးအနေနဲ့က အဖွဲ့အစည်းအနေနဲ့ ကြည့်မယ်ဆိုရင် အမျိုးသမီး၊ အမျိုးသား၊ လူကြီးပိုင်းတွေကို လူငယ်တွေကိုလည်း advocacy လုပ်ရမယ်။ အမျိုးသမီးတွေကိုပဲ သင်တန်းပေးတာမျိုး မဟုတ်ပဲနဲ့ အမျိုးသမီးနဲ့ အမျိုးသားပါ ရောနှောပြီးတော့ advocacy ပေးရမယ်။ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ အမျိုးသားနဲ့ တန်းတူဦးဆောင်နိုင်တယ် သိလာမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

နောက်တခုအနေနဲ့က ‌နောက်လာမယ့်နိုင်ငံအတွက် အမျိုးသမီးတစ်ယောက်အနေနဲ့ နိုင်ငံရေးနဲ့ပတ်သက်တဲ့ စာတွေများများဖတ်ထားဖို့ အရေးကြီးတယ်။ လူကြီးတွေစကားဝိုင်းမှာ ပါဝင်နိုင်အောင် လုပ်ရမယ်။ အဲ့ဒါမှ အမျိုးသမီးတွေဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်က အရာရောက်မယ်။ အဲ့လိုမျိုး အမျိုးသမီးတစ်ယောက်အနေနဲ့ကိုယ်က လူကြီးဝိုင်းမှာ မသွားထားဘူး။ စာတွေမဖတ်ထားဘူး ဆိုရင် အမျိုးသမီးတစ်ယောက်ရဲ့ အရည်အချင်းမရှိနိုင်ဘူး။

အကျိုးဆက်အနေနဲ့ တော်လှန်ရေးပြီးသွားတောင် မှ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ပါဝင်မှုရာခိုင်နှုန်းက မများလာဘူး။အမျိုးသမီး၊ အမျိုးသား ရာခိုင်နှုန်းကွာဟမှုကိုမဖြစ်စေ ပဲနဲ့ ကိုယ်ကအမျိုးသားတွေနဲ့တန်းတူ ယှဉ်ပြိုင်နိုင်အောင် ဗဟုသုတတွေကြွယ်ဝအောင် လုပ်သင့်ပါတယ်။ နောက်တခုက public speaking ကောင်းအောင် လေ့ကျင့်ရမယ်။ နိုင်ငံရေးမှာဆိုရင် public speaking ကအများကြီးအထောက်အကူပြုတယ်။

အဲ့ဒါကသူများတွေကို အများကြီး motivate ရအောင် လုပ်နိုင်တယ်။ public speaking ကြောင့်ပဲ နိုင်ငံရဲ့ပြည်သူလူထုတွေရဲ့ အာရုံစူးစိုက်မှု၊ ပြည်သူလူထုတွေရဲ့ ချစ်ခင်မှုမြတ်နိုးမှု ရရှိတယ်။ အဲ့ဒါကြောင့် အမျိုးသမီးတွေက သတ္တိရှိရှိနဲ့လူအရှေ့မှာ ယောကျာ်းလေးခေါင်းဆောင်လိုမျိုး သူများရဲ့စိတ်ဝင်စားမှုခံရအောင် အများရဲ့ရိုသေမှုခံရအောင် လုပ်ဆောင်သင့်ပါတယ်။

၇။ အမျိုးသမီးတွေ နိုင်ငံရေးမှာ တင်းပြည့်ကျပ်ပြည့် ပါဝင်လုပ်ဆောင်လို့ ရမယ်ဆိုရင် အနာဂတ် နိုင်ငံရေးမှာ ဘယ်လိုမျိုး အပြောင်းအလဲတွေကို မြင်တွေ့ကြရမလဲ။ ဘယ်လိုမျိုး အကျိုးများစေမလဲ။

အမျိုးသမီးလူငယ်တွေက နိုင်ငံရေးလို့ပြောလိုက်ရင် စိတ်မဝင်စားကြဘူး။ အမျိုးသမီးခေါင်းဆောင်တွေက အရှေ့ကနေ ဦးဆောင်လုပ်ပြတဲ့အတွက်ကြောင့် အပြောင်းအလဲနိုင်ငံရေးကလည်း သူတို့နဲ့သက်ဆိုင်တယ်။ အမျိုးသားနဲ့တန်းတူပဲဆိုတာကို အများက လက်ခံလာနိုင်ကြတယ်။

နောက်တခုက လွန်ခဲ့တဲ့ ၂၀၂၀ လွှတ်တော်မှာဆိုရင် အမျိုးသမီးပါဝင်မှုက အမျိုးသမီးခုံမှာဆိုရင် ရာခိုင်နှုန်းနည်းတယ်။ ဒါကို ပြောင်းလဲ နိုင်မယ်ဆိုရင် အမျိုးသမီးနဲ့ အမျိုးသား ခုံဦးရေ တန်းတူရလာမယ်လို့ ထင်ပါတယ်။

၈။ တခြားဖြည့်စွက်ချက်ချင်တာရှိရင်ပြောပေးပါဦး။

ကျွန်မအနေနဲ့ပြောချင်တာကတော့ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ကိုယ့်ကိုကိုယ်ယုံကြည်မှ အခြားသူတွေပါ ယုံကြည် မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ကိုယ့်ခြေထောက်ပေါ်ကို ကိုယ်ရပ်တည်နိုင်တဲ့အမျိုးသမီးဖြစ်အောင် လုပ်ရမယ်။ အမျိုးသား တစ်ဦးတစ်ယောက်ရဲ့ အားကိုးမှုကိုမယူပဲနဲ့ ကိုယ့်ကိုကိုယ်ရပ်တည်နိုင်အောင် ကြိုးစားရမယ်လို့ ပြောချင်ပါ တယ်။

"အမျိုးသမီးအသံ အမျိုးသမီးအားမာန်" စာစဉ် (၁) ကို အောက်ပါ Link မှာ Download ဆွဲပြီး ဖတ်ရှုနိုင်ပြီရှင် ။
https://www.mediafire.com/file/8cr940llcjvkbcj/ခေတ်သမိုင်းကို+ပုံဖော်နေသော+အမျိုးသမီးများ+final.pdf/file

#politicsforwomenmyanmar
#whatishappeninginmyamar
#Advocacy
#politics
#media

0 Comments

5/8/2025 0 Comments

May 08th, 2025

ဆရာ‌လေး ဒေါ်ကေတုမာလာ
ဥပ္ပလဝဏ်အင်စတီကျူ့

အမျိုးသမီးအသံ အမျိုးသမီးအသံ စာစဉ်အမှတ် (၁) မှ ကောက်နုတ်ဖော်ပြသည်။

“ဘာသာရေးနယ်ပယ်ကထွက်လာတဲ့ အမျိုးသမီးမဝင်ရ ဆိုင်းဘုတ်တွေ ဒီလိုကန့်သတ်ချက် တွေက အမျိုးသမီးတွေကို တဆင့်နိမ့်တဲ့သူအဖြစ်ထားတဲ့ ယဉ်ကျေးမှုဓလေ့ထုံးတမ်းတွေကို ပိုပြီးအားကောင်းစေတယ်။ တကယ်တော့ ဒီကန့်သတ်ချက်တွေက ဗုဒ္ဓရဲ့ တရားတော်နဲ့လည်း ဆန့်ကျင်တယ်။ ဘာသာရေးနယ်ပယ်ကထွက်လာတဲ့ အစဉ်အလာဓလေ့ထုံးစံတွေကို ပြောင်းလဲဖို့ လိုအပ်တယ်”

၁။ လက်ရှိနွေဦးတော်လှန်ရေးအပါအဝင် မြန်မာ့နိုင်ငံရေးဖြစ်စဉ်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဆရာမအမြင်ကို ပြောပြ ပေးပါရှင့်။

ဒီနွေဦးတော်လှန်ရေးကို နိုင်ငံရေးစနစ်တစ်ခုကို ပြောင်းလဲဖို့ တွန်းလှန်နေတဲ့ တော်လှန်ရေးထက်ကို နိုင်ငံရဲ့ အခြေခံအကျဆုံးဖြစ်တဲ့ အတွေးအခေါ်တွေကိုပါ ပြောင်းလဲမယ့်တော်လှန်ရေးတစ်ခုလို့ မြင်ပါတယ်။ ဒီနွေဦးတော်လှန်ရေးက ကာလလည်း ရှည်လာတယ်။ ပေးဆပ်ရတာကလည်း ကြီးတယ်။ အဲ့အတွက်ကြောင့် ပြောင်းလဲမှုကလည်း ပိုကြီးရပါမယ်။

နိုင်ငံရေးစနစ်တစ်ခုတင် ပြောင်းလဲသွားမှာ မဟုတ်ပါဘူး။ လူတွေရဲ့ အတွေးအ‌ခေါ်ပုံစံတွေပါ ပြောင်းလဲသွားပါလိမ့်မယ်။ ဒါကြောင့်မို့ နွေဦးတော်လှန်ရေးကို နိုင်ငံအုပ်ချုပ်ရေးစနစ် တစ်ခုကို တွန်းလှန်တဲ့တော်လှန်ရေးသာမကပဲ အတွေးအခေါ်တော်လှန်ရေးလို့ပါ သတ်မှတ်ပါတယ်။

၂။ နိုင်ငံတစ်ခုတည်ဆောက်ရာမှာ ဘယ်အရာတွေကို စံတန်ဖိုးတွေ၊ အခြေခံမူတွေအနေနဲ့ ထားရှိ တည်ဆောက်သင့်ပါသလဲ။

လူလူချင်း တန်ဖိုးထားတဲ့ဝန်းကျင်တစ်ခု၊ သာတူညီမျှမှု ရှိတဲ့လူ့အဖွဲ့အစည်းတစ်ခု၊ တရားဥပဒေစိုးမိုးတဲ့ တိုင်းပြည် ဖြစ်စေချင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် သာတူညီမျှရှိမှု၊ လူလူချင်းတန်ဖိုးထားမှုတွေကို အခြေခံအချက်တွေ အနေနဲ့ အုတ်မြစ်ချထားသင့်တယ်လို့ ယူဆတယ်။ ပြီးတော့ နှစ်ပေါင်းများစွာ လွတ်လပ်ခွင့်တွေ မရခဲ့ဘူး။

လွတ်လပ်စွာပြောဆိုခွင့်၊ လွတ်လပ်စွာရေးသားခွင့်တွေ မရှိခဲ့တဲ့နှစ်တွေ အကြာကြီးဖြတ်သန်းခဲ့ရတဲ့အခါကျ တော့ လွတ်လပ်ခွင့် အရသာတွေ အပြည့်အဝရတဲ့ လူအခွင့်အရေး အပြည့်အဝရရှိတဲ့ တိုင်းပြည်တစ်ခုအဖြစ် ပြန်မြင်ချင်ပါတယ်။ အဲ့လိုမျိုး နိုင်ငံသစ်တစ်ခု တည်ဆောက်နိုင်ဖို့လည်း မျှော်လင့်ပါတယ်။

၃။ နိုင်ငံရေးမှာ အမြင်စုံလင်ကွဲပြားမှုက ဘယ်လောက်အထိ အရေးကြီးပါသလဲ။ လက်ရှိတော်လှန်ရေးနဲ့ နိုင်ငံတော်တည်ဆောက်ရေးမှာ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ ဘယ်လိုကဏ္ဍတွေမှာ မဖြစ်မနေပါဝင်ဖို့ လိုပါ သလဲ။

နိုင်ငံရေးမှာ အမြင်စုံလင်ကွဲပြားမှုက အင်မတန်အ‌ရေးကြီးပါတယ်။ ဘက်တစ်ဖက်ထဲက မြင်တာမဟုတ်ပဲနဲ့ ဘက်ပေါင်းစုံမြင်မှုက ပြည့်စုံမှုကို ဖြစ်စေတယ်။ ပြီးပြည့်စုံခြင်းကို ဖြစ်စေတယ်။ တော်‌တော်များများပေးလေ့ရှိတဲ့ ဥပမာလိုဘဲ မျက်မမြင်ပုဏ္ဏားခြောက်ယောက်နဲ့ ဆင်တစ်‌ကောင် ဥပမာအတိုင်း ဆင်တစ်ကောင်လုံးကို ပေါ်ဖို့အတွက် မျက်မမြင်ပုဏ္ဏားခြောက်ယောက်လုံးရဲ့အမြင် ပေါင်းစပ်လိုက်မှသာ ဒီဆင်တစ်ကောင်ဆိုတဲ့ အမြင်ကို ပေါ်နိုင်တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီလိုပဲ ဘက်ပေါင်းစုံက နေရာမတူတဲ့ထောင့်ပေါင်းစုံကရှုမြင်မှုက ပြီးပြည့်စုံမှုကို ဖြစ်စေပါတယ်။ လက်ရှိတော်လှန်ရေးနဲ့ နိုင်ငံတော်တည်ဆောက်ရေးမှာ ဆုံးဖြတ်ချက် ချရမယ့်အခန်း ကဏ္ဍတွေမှာ အမျိုးသမီးတွေ ဘာကြောင့်ပါဝင်ဖို့ အရေးကြီးသလဲဆိုတော့ နိုင်ငံလူဦးရေရဲ့ တစ်ဝက်ကျော်က အမျိုးသမီးတွေ ဖြစ်နေတယ်။

အဲ့တော့ အမျိုးသမီးတွေရဲ့အသံကို ပိုကြားနိုင်ဖို့၊ အမျိုးသမီး တွေ ခံစားတွေ့ကြုံနေရတာတွေကို ပိုပြီးသိနိုင်မြင်နိုင်ဖို့ အမျိုးသမီးတွေ ဒီနိုင်ငံရေးထဲမှာ ပါဝင်မှသာ အမျိုး သမီးတွေကိုကိုယ်စားပြုနိုင်တဲ့၊ အမျိုးသမီးတွေအတွက် တကယ်ထိရောက်တဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်တွေ ချနိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

၄။ လက်ရှိနွေဦးတော်လှန်ရေးကာလမှာ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ ပါဝင်ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့် ဘယ်လောက်အထိ ရရှိနေပြီလဲ။

အမျိုးသမီးတွေဟာ နွေဦးတော်လှန်ရေးကာလအစ ဆန္ဒဖော်ထုတ်ပွဲအချိန်ကတည်းက အမျိုးသမီးတွေက ဆန္ဒပြပွဲတွေမှာ ဦးဆောင်ပါဝင်ခဲ့တယ်။ CDM လှုပ်ရှားမှုတွေမှာဆိုရင်လည်း ဦးဆောင်ပါဝင်ခဲ့တာ တွေ့ရ တယ်။ အဲ့လိုကနေစပြီး အမျိုးသမီးတွေရဲ့ဦးဆောင်မှု ကဏ္ဍတွေကို တွေ့ရတယ်။

ခုခံတော်လှန်တဲ့ နေရာမှာ အမျိုးသမီးတွေက အမျိုးသားတွေလောက် ပါဝင်တာမျိုးမရှိပေမယ့် အခန်းကဏ္ဍတစ်ခုအနေနဲ့ပါဝင်တာလည်း အတိုင်းအတာတခုအထိ တွေ့ရပါတယ်။ ဆုံးဖြတ်ချက်ချပိုင်ခွင့် ကဏ္ဍတွေမှာတော့ အခုလက်ရှိအနေနဲ့ နိုင်ငံတကာဆက်ဆံ‌ရေးပိုင်းမှာ အမျိုးသမီးတွေ ထဲထဲဝင်ဝင်လှုပ်ရှားနေတယ်။

နွေဦးတော်လှန်ရေးနဲ့ပတ်သက် ပြီး ပြည်သူလူထုရဲ့ တော်လှန်ရေးလှုပ်ရှားမှုအကြောင်းတွေကို နိုင်ငံတကာက ပိုသိအောင်လုပ်ဆောင်တဲ့ နေရာမှာဆို ဒေါ်ဇင်မာအောင်တို့လို ဦးဆောင်တဲ့အမျိုးသမီးတွေ ဦးဆောင်နေတာတွေ့ရတယ်။ တော်လှန်ရေး အတွက် အဓိကအထောက်အပံ့ပေးတဲ့ ရန်ပုံငွေရှာဖွေရေးမှာဆိုလည်း အဓိက fundraising လုပ်တဲ့ထဲမှာဆို အမျိုးသမီးတွေပါဝင်တာ တွေ့ရပါတယ်။

၅။ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ နိုင်ငံရေးမှာ ပါဝင်နိုင်မှုနဲ့ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်ကို ဘယ်အရာတွေက အဟန့်အတား ဖြစ်စေပါသလဲ။

အမျိုးသမီးတွေကို အကြီးအကဲအဖြစ်၊ ခေါင်းဆောင်အဖြစ်ဦးထိပ်ထားလေ့မရှိတဲ့ အစဉ်အလာဓလေ့ထုံးစံတွေ မဟာဖိုဝါဒအားကောင်းတဲ့လူမှုအဖွဲ့အစည်းတွေ အမျိုးသမီးတွေကိုယ်တိုင် မဟာဖိုဝါဒီဖြစ်နေတဲ့ လူမှုအသိုင်း အဝိုင်းကြောင့်ပါ။ ဒီလိုမျိုးအရာတွေက အမျိုးသမီးတွေရဲ့နိုင်ငံရေးမှာပါဝင်မှုနဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်ချပိုင်ခွင့်ကို အဟန့်အတား ဖြစ်စေပါတယ်။

၆။ နိုင်ငံတော်သစ် တည်ဆောက်ရေးမှာ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်ကို လျှစ်လျူရှုမှုတွေ ပပျောက်ဖို့၊ ပြည့်ပြည့်ဝဝနဲ့ ပိုမိုပါဝင်နိုင်ဖို့အတွက် ဘာတွေကို လုပ်ဆောင်သင့်ပါသလဲ။

နိုင်ငံရေးကဏ္ဍ၊ စီးပွားရေးကဏ္ဍ၊ လူမှုရေးကဏ္ဍ စတဲ့ကဏ္ဍအသီးသီးမှာ အမျိုးသမီးတွေ ပိုမိုပါဝင်လာဖို့ ဆုံးဖြတ်ချက်ချပိုင်ခွင့်ရှိတဲ့နေရာတွေမှာ အမျိုးသမီးတွေပိုမို‌ရောက်ရှိလာဖို့ အမျိုးသမီးတွေတန်ဖိုးထားတဲ့ ဝန်းကျင်ဖြစ်ဖို့အတွက် အဓိကအရင်းအမြစ်မူလအကျဆုံးအရာက ဘာသာ‌ရေးနယ်ပယ်ကပေးနေတဲ့ အယူအဆ အတွေးအခေါ်တွေပါပဲ။

အဲ့ဒီဘာသာရေးနယ်ပယ်ကပေးနေတဲ့ အယူအဆအတွေးအခေါ်တွေ ပြောင်းလဲ ဖို့ကလည်းပဲ အဓိကလုပ်ဆောင်သင့်တဲ့ အချက်ထဲမှာ ပါပါတယ်။ ဒီအတွက် ဘာသာရေးနယ်ပယ်မှာ ဘာသာရေးနယ်ပယ်ကနေ ပေးနေတဲ့ မှားယွင်းတဲ့အယူအဆတွေ၊ အမျိုးသမီးကိုဖိနှိပ်ထားမှုတွေ အမျိုးသမီး ကိုခွဲခြားဆက်ဆံမှုတွေ၊ အမျိုးသမီးတွေကို ဘုန်းနိမ့်တဲ့သူအဖြစ်သတ်မှတ်တာတွေ အမျိုးသမီးတွေကို နှိမ့်ကျ တဲ့သူအဖြစ် သတ်မှတ်တယ်။ ဘာသာရေးနယ်ပယ်ကထွက်လာတဲ့ အမျိုးသမီးမဝင်ရ ဆိုင်းဘုတ်တွေ ဒီလို ကန့်သတ်ချက်တွေက အမျိုးသမီးတွေကို တဆင့်နိမ့်တဲ့သူအဖြစ်ထားတဲ့ ယဉ်ကျေးမှုဓလေ့ထုံးတမ်းတွေ ကို ပိုပြီးအားကောင်းစေတယ်။

တကယ်တော့ ဒီကန့်သတ်ချက်တွေက ဗုဒ္ဓရဲ့တရားတော်မှာလည်း မပါဘူး။ ဗုဒ္ဓရဲ့ တရားတော်နဲ့လည်း ဆန့်ကျင်တယ်။ ဒီလိုမျိုးအရာတွေကို လူတွေပိုပြီးသိလာအောင် ဘာသာရေး နယ်ပယ်က ထွက်လာတဲ့ အစဉ်အလာဓလေ့ထုံးစံတွေကို ပြောင်းလဲဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ပြုပြင်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ တကယ်စစ်မှန်တဲ့တရားတော်တွေကို ပိုမိုလေ့လာပြီးတော့ critical thinking လုပ်ပါ။

တခုခုပြောလိုက်တိုင်း မှာ ဘာသာရေးဆိုတာနဲ့ အကုန်လုံးကိုမျက်စိမှိတ်ပြီး ယုံတာမျိုးမဟုတ်ပဲနဲ့ ဘာသာရေးဆိုတဲ့စကားလုံး အောက်ကနေ ပြောလာပြီဆိုရင် အားလုံးမှန်တယ်ဆိုပြီးတော့ လိုက်နာနေတာမျိုး မဟုတ်ပဲနဲ့ တကယ် ဘုရားရှင်ရဲ့ တရားတော် အစစ်အမှန်ဟုတ်မဟုတ် တကယ်လိုက်နာ လုပ်သင့်လား မလုပ်သင့်လား ဆိုတာ ခွဲခြမ်းပိုင်းခြားစိစစ်ဖို့လည်း အများကြီးလိုအပ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဒီနေရာမှာ critical thinking ထွန်းကားဖို့ ပိုပြီးတော့ လိုအပ်ပါတယ်။

၇။ အမျိုးသမီးတွေ နိုင်ငံရေးမှာ တင်းပြည့်ကျပ်ပြည့် ပါဝင်လုပ်ဆောင်လို့ ရမယ်ဆိုရင် အနာဂတ် နိုင်ငံရေးမှာ ဘယ်လိုမျိုး အပြောင်းအလဲတွေကို မြင်တွေ့ကြရမလဲ။ ဘယ်လိုမျိုး အကျိုးများစေမလဲ။

အမျိုးသမီးတွေ နိုင်ငံရေးမှာ တင်းပြည့်ကြပ်ပြည့်ပါဝင်ခွင့်ရမယ်ဆိုရင် အမျိုးသမီးတွေရဲ့အရည်အချင်းတွေ အမျိုးသမီးတွေရဲ့အားသာချက်တွေ အသုံးပြုခွင့်ရတဲ့အတွက်ကြောင့်မို့ ဒီနိုင်ငံရေးအင်အားစုတွေ ပိုပြီး အားကောင်းလာမယ်။ အဲ့ဒါဆိုရင် အနာဂတ်နိုင်ငံရေးက ပိုပြီးအားကောင်းတဲ့ အနာဂတ်နိုင်ငံရေးလမ်းကြောင်း ပေါ်ကို သွားရတာဖြစ်လို့ အမျိုးသားတွေရဲ့ အင်အား၊ အမျိုးသမီးတွေရဲ့အင်အား နှစ်ခုလုံးကို အပြည့်အဝ အသုံးပြုလို့ ရသွားပါတယ်။

နိုင်ငံတည်ဆောက်ရေးမှာ အမျိုးသားတွေရဲ့စွမ်းဆောင်ရည်တွေ၊ ဉာဏ်ရည်တွေ၊ ခွန်အားတွေကို အသုံးချနေတာတင်မကပဲနဲ့ အမျိုးသမီးတွေရဲ့စွမ်းဆောင်ရည်တွေ၊ အိုင်ဒီယာတွေ၊ လုပ်ရည် ကိုင်ရည်တွေကို ပေါင်းစပ်မယ်ဆို ပိုပြီးတော့ အင်အားကောင်းတဲ့နိုင်ငံကို တည်ဆောက်နိုင်လိမ့်မယ်။ အဲ့ဒါဆို အနာဂတ်နိုင်ငံကြီးက ပိုပြီးအားကောင်းတဲ့ အပြောင်းအလဲတွေကို မြင်တွေ့ရမယ်လို့ မျှော်လင့်ပါတယ်။

နွေဦးတော်လှန်ရေးကာလအတွင်း အမျိုးသမီးကျဆုံးမှုစာရင်း
(၂၀၂၁ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ မှ ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလအထိ)

သေဆုံးသူ

၈၀၆ ဦး

ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခံရသူ

၃,၃၃၂ ဦး

မြန်မာ့အမျိုးသမီးသမဂ္ဂ၏ ထုတ်ပြန်ချက်အား ကူးယူဖော်ပြသည်။

ပြစ်ဒဏ်ချမှတ်ခံထားရသူ

၇၈၁ ဦး

"အမျိုးသမီးအသံ အမျိုးသမီးအားမာန်" စာစဉ် (၁) ကို အောက်ပါ Link မှာ Download ဆွဲပြီး ဖတ်ရှုနိုင်ပြီရှင် ။
https://www.mediafire.com/file/8cr940llcjvkbcj/ခေတ်သမိုင်းကို+ပုံဖော်နေသော+အမျိုးသမီးများ+final.pdf/file

#politicsforwomenmyanmar
#whatishappeninginmyamar
#Advocacy
#politics
#media

0 Comments

5/7/2025 0 Comments

May 07th, 2025

ဒေါ်တင်တင်ညို
Policy Board Member - မြန်မာ့အမျိုးသမီးသမဂ္ဂ (BWU)
အကြံပေး - အမျိုးသမီးများအဖွဲ့ချုပ်မြန်မာနိုင်ငံ (WLB)

အမျိုးသမီးအသံ အမျိုးသမီးအသံ စာစဉ်အမှတ် (၁) မှ ကောက်နုတ်ဖော်ပြသည်။

“မြန်မာပြည်ရဲ့မြေပုံက အစိတ်စိတ်အမွှာမွှာ မဖြစ်စေချင်ဘူးဆိုရင် အားလုံးအတွက် အကိုက်ညီဆုံး ဖြစ်နိုင်မယ့် ဖက်ဒရယ်ပုံစံမျိုးကိုတော့ ပိုစဉ်းစားရမယ်။ ဒါကြောင့် အရေးကြီးတာက လေးစားမှု၊ အသိအမှတ်ပြုမှု၊ သာတူညီမျှမှု ရှိဖို့ လိုပါတယ်”

၁။ လက်ရှိနွေဦးတော်လှန်ရေးအပါအဝင် မြန်မာ့နိုင်ငံရေးဖြစ်စဉ်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဆရာမအမြင်ကို ပြောပြ ပေးပါရှင့်။

လက်ရှိ အနေအထားအရတော့ ကျွန်မတို့နိုင်ငံမှာက နိုင်ငံရေးအရာထက် စစ်ရေးအရာမှာ တစုံတရာ တိုးတက် မှုရှိနေတာကို တွေ့နေရပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ နှစ် ၁၀၂၇ operation ကနေ စတယ်လို့ ပြောလို့ရပါတယ်။ ကရင်နီမှာ စတင်ခဲ့တဲ့ ၁၁၁၁ စစ်ဆင်ရေးကြောင့် စစ်ရေးအရှိန်အဟုန်ဟာ ထပ်ပြီး မြင့်တက်လာပါတယ်။

လွိုင်ကော်လို မြို့တော်ကိုတောင်မှ အတိုင်းအတာတစ်ခုထိ ထိန်းသိမ်းထားနိုင်တဲ့ အနေအထားဖြစ်တယ် ဆိုတော့ ကရင်နီ အနေနဲ့ နိုင်ငံရေးအရလည်း တိုးတက်မှုတွေရှိသလို တဖက်ကလည်း စစ်ရေးအရလည်း တိုးတက်လာတဲ့ အနေအထား တွေ့ရတဲ့အတွက် အပြောင်းအလဲတစ်ခုကို ဦးတည်နေတယ်လို့ ပြောလို့ရနိုင်ပါတယ်။

ရခိုင်မှာဆိုရင်လည်း အကြမ်းဖျင်း ပြောမယ်ဆို ပြည်နယ်တစ်ခုလုံးရဲ့ ငါးဆယ်ရာခိုင်နှုန်းက ရခိုင့်တပ်တော်က ထိန်းချုပ်ထားတဲ့ အနေအထားဖြစ်တယ်။ ထပ်ပြီးတော့မှလည်း သိမ်းပိုက်နေတယ်။ တဖက်ကလည်း ကချင်၊ စစ်ကိုင်း၊ မကွေးဘက်အပါအဝင်ကတော့ တဖြေးဖြေးနဲ့ PDF တွေ၊ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အင်အားစုတွေ အားလုံးပူးပေါင်းပြီးတော့မှ စစ်ရေးအရ အရှိန်မြင့်နေတာတွေ ရှိတယ်။

တဖက်ကလည်း နိုင်ငံရေးအရ တိုးတက်မှုလို့ ပြောမယ်ဆိုရင်တော့ ပြည်နယ်အလိုက် အုပ်ချုပ်ရေးတွေ ရှိလာဖို့ ကြိုးစားနေပါတယ်။ အတိုင်း အတာတစ်ခုအထိ နိုင်ငံရဲ့နိုင်ငံရေး အခြေအနေအရက ပိုမိုပြီးတော့မှ ကောင်းမွန်တဲ့ လမ်းကြောင်းတစ်ခုကို သွားနေတယ်လို့ မြင်ရပါတယ်။ ဒါပေမယ့် တစ်စုံလုံးကို ခြုံငုံသုံးသပ် ကြည့်မယ်ဆိုရင် တိုက်ပွဲတွေက နေ့စဉ် ရက်ဆက်ဖြစ်သလို စစ်ကောင်စီကလည်း လေယာဉ်နဲ့ ဗုံးကြဲတာတွေ လက်နက်ကြီးနဲ့ ပစ်တာတွေကလည်း နေ့စဉ်ရက်ဆက် လုပ်နေတဲ့အခါကျတော့ လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုတွေ၊ ပြည်သူတွေ ထိခိုက်နစ်နာဆုံးရှုံးမှု တွေကတော့ တော်တော်လေး ကြီးကြီးမားမားနဲ့ ဖြစ်နေပါတယ်။

နေအိမ်တွေ ပျက်စီးတာတွေ စားဝတ် နေရေးကအစ အရမ်းကိုခက်ခဲလာတဲ့ အနေအထားတွေနဲ့ IDP‌ တွေကလည်း သန်းနဲ့ချီရှိနေပေမဲ့ နိုင်ငံတကာရဲ့ အကူအညီတွေကလည်း မရတဲ့အနေအထား ဖြစ်ပါတယ်။ ဆင်းရဲမွဲတေမှုအနေနဲ့ နိုင်ငံက ပြည်သူထက်ဝက် ကျော်က ဆင်းရဲမွဲတေမှုနဲ့ ခံနေရတယ်။ ဒီတိုင်း ဆက်သွားမယ်ဆို ဒီနိုင်ငံရဲ့အနေအထားက failed state ကို ပိုမိုပြီးတော့ ဦးတည်သွားနိုင်ပါတယ်။ ကျရှုံးနိုင်ငံလို့ ပြောလို့မရသေးဘူးဆိုပေမဲ့ အဲ့ဘက်ကို တဖြေးဖြေးနဲ့ ဦးတည်နေတယ်။

အဲ့ဒါကို နိုင်ငံရေးအရ ဗျူဟာကျကျ ဟန်ချက်ညီတဲ့ တိုက်ခိုက်မှုတွေနဲ့သွားမှ အမြန်ဆုံး အောင်မြင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ တဖက်မှာ စစ်မှုမထမ်းမနေရဆိုတဲ့ ဥပဒေကို ပြန်ပြီး အသက်သွင်းတဲ့ဟာ အခုဆိုရင်ပဲ ‌ပေါ်တာတွေ ဆွဲတဲ့ဟာ တချို့နေရာတွေမှာ ရှိလာပြီဆိုတော့ အမျိုးသမီးရော အမျိုးသားရော စစ်မှုထမ်းရမယ့်ပုံစံမျိုးတွေဖြစ်တော့ အထူးသဖြင့် အမျိုးသမီးတွေအတွက်က လူကုန်ကူးခံရမှု ပိုများလာ နိုင်ပါတယ်။

၂။ နိုင်ငံတစ်ခုတည်ဆောက်ရာမှာ ဘယ်အရာတွေကို စံတန်ဖိုးတွေ၊ အခြေခံမူတွေအနေနဲ့ ထားရှိ တည်ဆောက်သင့်ပါသလဲ။

စစ်အာဏာရှင်စနစ်တစ်ခုကို ချုပ်ငြိမ်းလိုက်တာနဲ့ တခြားသော အာဏာရှင်တွေကလည်း မထွက်လာဘူးလို့ ပြောလို့ မရဘူး။ ဘယ်အာဏာရှင်မှ ကျွန်မတို့ မြေပေါ်မှာ မရှိရေးကို စနစ်တကျနဲ့ ဘယ်လိုပုံစံမျိုး နှိမ်နှင်းမလဲ ဖြုတ်ပစ်မလဲဆိုတာက အများကြီး စဥ်းစားရပါမယ်။ အားလုံးက စုပေါင်းဦးဆောင်မှုတွေနဲ့ ပိုမိုပြီးတော့မှ ချိတ်ဆက်မှုရှိရှိနဲ့ တွန်းလှန်မှလည်း ဒီအရာတွေက ဖြစ်မှာပါ။

နောက်ပြီးတော့ ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စုဆိုတဲ့ အိပ်မက်ကလည်း တော်တော်လေးတော့ စဉ်းစားရဦးမယ်။ ပြောချင်တာကတော့ တစ်ဖွဲ့နဲ့ တစ်ဖွဲ့ လူမျိုး တစ်မျိုးနဲ့ တစ်မျိုးထားတဲ့ စံတန်ဖိုးတွေက မတူဘူးပေါ့လေ။ ကျွန်မတို့ အခု ပြောနေကြတာ ဖက်ဒရယ်လို့ ပြောရင် သုံးမျိုးသုံးစားနဲ့ ပြောနေကြတာရှိတယ်။

တဖက်ကလည်း ဒီ confederation ဆိုပြီးသွားနေဖို့အတွက် ကိုယ့်ပြည်၊ ကိုယ့်ချင်း၊ ကိုယ့်မင်းနဲ့ သွားနိုင်ဖို့အတွက်ကို လုပ်နေကြတဲ့ အနေအထားတွေရှိတယ်။ တဖက် ကလည်းပဲ ပိုမိုပြီးတော့မှ centralize ဖြစ်တဲ့ ဖက်ဒရယ်တည်ဆောက်မှုပုံစံကို သွားဖို့အတွက် ကြိုးစားနေတဲ့ စစ်အာဏာရှင်အုပ်စုတွေ ရှိနေတယ်။ တစ်ဖက်ကလည်း တိုင်းရင်းသားတွေရဲ့တန်းတူရေးကို ရှေးရှုတဲ့ ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီ ဖော်ဆောင်မှုတစ်ခုကိုလည်း သွားဖို့အတွက် ကြိုးစားနေကြတာ ရှိတယ်။

ဒါပေမယ့် အားလုံးက အလျော့အတင်းတွေနဲ့ ညှိနှိုင်းလုပ်‌ဆောင်သွားမှု မရှိရင် ခုနက ထားနေတဲ့ စံတန်ဖိုးတစ်ခုချင်းစီက ဖြစ်လာမှာ မဟုတ်ပါဘူး။ ကျွန်မတို့ နိုင်ငံကို ပြည်‌ထောင်စုတစ်ခုအနေနဲ့ ဆက်ပြီးတော့မှ မြင်ချင်တယ်။ မြန်မာပြည် ရဲ့မြေပုံကလည်း အစိတ်စိတ်အမွှာမွှာဖြစ်သွားတာမျိုး မလိုချင်ဘူးဆိုရင်တော့ မြန်မာပြည်တစ်ခု လုံးအတွက် အကိုက်ညီဆုံးဖြစ်နိုင်မယ့် ဖက်ဒရယ်ပုံစံမျိုးကိုတော့ ပိုစဉ်းစားရမယ်။

ဒါကြောင့် အရေးကြီးတာ က လေးစားမှု၊ အသိအမှတ်ပြုမှု၊ နောက်တဦးတစ်ဖွဲ့ တစ်စုတစ်ဖွဲ့အပေါ်မှာ အခြေမခံဘဲနဲ့ အားလုံးတစ်ဦး တစ်ယောက်ချင်းစီအတွက် သာတူညီမျှရှိနိုင်မယ့် အခွင့်အရေးတွေကို ဖန်တီးပေးနိုင်မယ့် ဖက်ဒရယ်စနစ်က သာ ကျွန်မတို့ နိုင်ငံအတွက် အဆင်ပြေမယ်လို့ မြင်တယ်။

၃။ နိုင်ငံရေးမှာ အမြင်စုံလင်ကွဲပြားမှုက ဘယ်လောက်အထိ အရေးကြီးပါသလဲ။ လက်ရှိတော်လှန်ရေးနဲ့ နိုင်ငံတော် တည်ဆောက်ရေးမှာ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ ဘယ်လိုကဏ္ဍတွေမှာ မဖြစ်မနေပါဝင်ဖို့ လိုပါသလဲ။

နိုင်ငံရေး၊ လူမှုရေး၊ စီးပွားရေးစတဲ့ တည်ဆောက်ရေး ကဏ္ဍအသီးသီးမှာ အားလုံးက တန်းတူရည်တူပါဝင်ခွင့် ရှိရမယ်ဆိုတဲ့ အခြေအနေတစ်ခုဖြစ်ဖို့တော့ လိုပါတယ်။ စိတ်အားထက်သန်ရာ၊ ကျွမ်းကျင်ရာ၊ စွမ်းဆောင်ရည် အပေါ်မှာ မူတည်ပြီးတော့မှ မတူညီတဲ့ အခန်းကဏ္ဍ၊ မတူညီတဲ့ အခြေအနေမှာ တာဝန်ယူသွားရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

အားလုံးကို လွတ်လပ်စွာဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်၊ စိတ်ဝင်စားရာကိုရွေးချယ်ခွင့် အခွင့်အလမ်းကိုတော့ ပေးဖို့ လိုအပ်တယ်။ ဒီနေရာမှာ အရေးကြီးတာက ကန့်သတ်မှုတွေ၊ ခွဲခြားမှုတွေကို သိသာစေတဲ့ လုပ်ဆောင်မှုမျိုး တွေကတော့ မရှိဖို့ လိုတယ်။ မတူညီတဲ့အနေအထားတစ်ခုကိုတော့ သိ‌အောင်လုပ်ရမယ်။ မတူညီတဲ့အနေ အထားတစ်ခုကို တူညီတဲ့အခြေအနေတစ်ခုဖြစ်အောင် ဖန်တီးရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

လက်ရှိ အနေအထားအရ အမျိုးသားတွေရဲ့အမြင်တွေ၊ အမျိုးသားတွေရဲ့အတွေးအခေါ်နဲ့ပဲ ဆက်ပြီး ပုံဖော်ထုဆစ်နေတာကို တွေ့နေရ သေးတယ်။ နေရာတော်တော်များများမှာ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ပြောဆိုခွင့်တွေကို ပိတ်ပင် ကန့်သတ်ထားတာကို တွေ့ရတယ်။

အမျိုးသမီးရဲ့ အတွေးအမြင်တွေ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ခံယူချက်တွေနဲ့ ပတ်သက်ရင် အမျိုးသမီးတွေ နဲ့ သက်ဆိုင်တဲ့ကဏ္ဍတွေ၊ ကလေးတွေနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ အကြောင်းအရာပိုင်းတွေ၊ IDP ကိစ္စတွေမှာပဲ အမျိုးသမီးတွေနဲ့ ပိုသက်ဆိုင်တယ်လို့ သတ်မှတ်ထားပြီးတော့ နိုင်ငံတစ်ခုကို ဘယ်လို ပုံစံမျိုးနဲ့ ပုံဖော်ထုဆစ်ကြမလဲဆိုတဲ့ ကဏ္ဍမှာတော့ အမျိုးသမီးတွေကို လုံးဝ မအပ်စပ်ဘူး၊ မသက်ဆိုင်ဘူးဆိုတဲ့ ပုံစံမျိုးနဲ့ သက်မှတ်တာကို လက်ရှိ နယ်ပယ်တိုင်းမှာ မြင်နေရတုန်းပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

တချို့ နေရာတွေမှာဆိုရင် အမျိုးသမီးတွေက တစ်ခုခုပြောတော့မယ်ဆိုရင် “အမျိုးသမီးနိုင်ငံရေးပါဝင်မှုတွေ လာမပြောနဲ့။ အဲ့ဒါတွေက တနေ့တချိန်မှာ နိုင်ငံအေးချမ်းသွားရင် ဒီအရေးကိစ္စတွေ လာမယ်” ဆိုတဲ့ စဉ်းစားချက်မျိုးတွေ ကျွန်မတို့ လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းနဲ့ နိုင်ငံရေးဦးဆောင်တဲ့သူတွေ ကြားထဲမှာ ရှိနေတုန်းပဲ။ ဥပမာဆိုရင် တော်လှန်ရေး အင်အားစုများလို့ နိုင်ငံရေးဘုံသဘောထားတစ်ခုကို ထုတ်မယ်ဆိုရင်တောင် ဒီနေရာမှာ အမျိုးသမီးတွေက မပါသေးဘူးဆိုတဲ့ စဉ်းစားချက်မျိုးတွေ မမြင်ရသေးပါဘူး။

၄။ လက်ရှိနွေဦးတော်လှန်ရေးကာလမှာ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ ပါဝင်ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့် ဘယ်လောက်အထိ ရရှိနေပြီလဲ။

တချို့ အခြေအနေတစ်ခုချင်းစီလိုက်မှာတော့ အမျိုးသမီးတွေ ပါဝင်ဆုံးဖြတ်ချက်ချခွင့် တစ်စုံတစ်ရာရှိနေတဲ့ အနေအထား ရှိပါတယ်။ ဥပမာ ကရင်နီပြည် IEC မှာ အမျိုးသမီးတွေကို အတွင်းရေးမှူး နေရာအထိတော့ ပေးတာ‌တော့ ရှိတယ်။ ဒါပေမဲ့ သေချာတာတစ်ခုက ဥက္ကဌလို၊ ဒုဥက္ကဌလို၊ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးလို နေရာမျိုးမှာတော့ အမျိုးသားတွေ ဖြစ်နေဆဲ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီလိုမျိုး အစုအဖွဲ့မှာ ပြောရေးဆိုခွင့်လို့ ပြောလိုက် ရင် ထိပ်ပိုင်းခေါင်းဆောင်တွေကပဲ ပိုပြောခွင့်ရှိတယ်။ ဒါက ကရင်နီပြည်ဆိုတာ အတိုးတက်ဆုံးနဲ့ အမျိုးသမီးတွေကို ဦးဆောင်မှုကဏ္ဍမှာ အပေးဆုံးဖြစ်ပါတယ်။ လက်ရှိ အနေအထားအရ ကျွန်မတို့ မြင်နိုင်တဲ့ နေရာ၊ နောက်တစ်ခုက NUG မှာဆိုရင် ဝန်ကြီး (၁၈) ဦးနဲ့ ဒုဝန်ကြီး (၁၇)ဦး ရှိတယ်။ အမျိုးသမီး ဝန်ကြီး (၃) ဦးနဲ့ ဒုဝန်ကြီး (၃)ဦးပဲ ပါတယ်။

အခြေအနေတစ်စုံလုံးကို ဆွေးနွေးကြလို့ ဆွေးနွေးဆုံးဖြတ်ပြီဆိုရင် အများစုရဲ့ မဲဆန္ဒနဲ့ပဲ သွားမယ်ဆို ဒီအမျိုးသမီးတွေက ရှုံးတယ်ပေါ့။ သူ့ရဲ့ ဌာနတစ်ခုချင်းစီမှာတော့ ဆုံးဖြတ်ခွင့် အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိတော့ ရပေမဲ့။ ပြည်ထောင်စုအဆင့် အုပ်ချုပ်မှုမှာ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့် အားနည်းနေတာ တွေ့ရပါတယ်။

အားလုံးကို ခြုံကြည့်လိုက်မယ်ဆိုရင် ဦးဆောင်ဆုံးဖြတ်ချက်ချတဲ့ ထိပ်ပိုင်းတွေမှာ အမျိုးသမီးတွေ မရှိပေမယ့် လက်တွေ့အကောင်အထည်ဖော်တဲ့ နေရာမှာတော့ ဦးဆောင် ဦးရွက်လုပ်ကိုင်တဲ့ နေရာတွေမှာ အမျိုးသမီးအများစုကိုတော့ တွေ့နေရပါတယ်။

၅ ။အမျိုးသမီးတွေရဲ့ နိုင်ငံရေးမှာ ပါဝင်နိုင်မှုနဲ့ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်ကို ဘယ်အရာတွေက အဟန့်အတား ဖြစ်စေပါသလဲ။

အဓိကကတော့ အတွေးအခေါ်ပိုင်းနဲ့ ပိုဆိုင်မယ်လို့ ထင်ပါတယ်။ ကျွန်မတို့ နိုင်ငံတစ်ခုလုံး၊ လူမှုအသိုင်းအဝိုင်း တစ်ခုလုံးက ဖိုဝါဒကြီးစိုးမှုနဲ့ အသားကျနေတဲ့ လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းတစ်ခု ဖြစ်တယ်။ အမျိုးသားတွေရဲ့ ဦးဆောင် မှုနောက်ကို အမျိုးသမီးတွေက ရိုရိုကျိုးကျိုးနဲ့ လိုက်ရမယ်ဆိုတဲ့ အတွေးအခေါ်နဲ့ အင်မတန်မှ အသားကျနေတဲ့ လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းဖြစ်နေတာက အဓိကလို့ ပြောလို့ရပါတယ်။

ဒီအတွေးအခေါ်တွေကို ပြောင်းပြန်လှန်လို့ ရနိုင်တဲ့ အနေအထားတစ်ခု ဖြစ်မှ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ နိုင်ငံရေးပါဝင်မှု၊ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ဦးဆောင်မှုတွေက ပိုပြီးတော့ တပြေးညီ တက်နိုင်မယ်။ ဒါအတွက် ကျွန်မတို့ လူထုတွေကို အများကြီး ပညာပေးတွေ လုပ်ရမယ်။ နောက်ပြီးတော့လည်း လူထုကို ပညာပေးတာနဲ့ တစ်ပြိုင်နက်တည်း ပေါ်လစီအရ ပြောင်းလဲနိုင်ရမယ်။ ဥပဒေ အရလည်း ပြောင်းလဲနိုင်ရမယ်။ ဒါမှ အပြောင်းအလဲတစ်ခု ဖြစ်နိုင်မှာပါ။

အဲ့လိုမှ မဟုတ်ရင်တော့ ဒီအကန့် အသတ် အခက်အခဲတွေ ဆက်ဖြစ်နေမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ နောက်တစ်ခုက အရေးကြီးတာကတော့ အမျိုးသမီး တွေ ကိုယ်တိုင် လုပ်နိုင်တယ်။ ကိုယ်လုပ်လို့ ရတယ်။ ဒါအခွင့်အလမ်းနဲ့ အခြေအနေပေါ်ပဲ မူတည်တယ် ဆိုတာမျိုး အသိအမှတ်ပြုထားပြီးတော့ ကိုယ်ကိုယ်တိုင်က အသားကျနေတဲ့ စနစ်တခု အောက်ကနေ ရုန်းထွက်နိုင်တဲ့ အနေအထားတစ်ခုဖြစ်ဖို့ လိုတယ်။

ကိုယ်ကိုယ်တိုင်က ဖိုဝါဒကြီးစိုးမှုနဲ့ အသားကျနေတဲ့ စနစ်တစ်ခုကို ပိုပြီးတော့ အားကောင်းအောင် လိုက်လုပ်ပေးနေတဲ့ အနေအထားမျိုးဖြစ်နေရင် ဘယ်လိုမှ အဆင်မပြေနိုင်ဘူး။ အမျိုးသမီးကိုယ်တိုင်က အတွေးအခေါ်ကအစ ပြောင်းရမယ်။ ကိုယ်တိုင် အတွေးအခေါ်ကို မပြောင်းနိုင်ဘူးဆို သူများကိုလည်း ပြောင်းဖို့ ကြိုးစားလို့ မရဘူး။

၆။ နိုင်ငံတော်သစ် တည်ဆောက်ရေးမှာ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်ကို လျှစ်လျူရှုမှုတွေ ပပျောက်ဖို့၊ ပြည့်ပြည့်ဝဝနဲ့ ပိုမိုပါဝင်နိုင်ဖို့အတွက် ဘာတွေကို လုပ်ဆောင်သင့်ပါသလဲ။ ဘယ်လိုအရင်းအမြစ်တွေ ဖြည့်ဆည်းပေးသင့်ပါလဲ။ ဘယ်လိုအစီအမံတွေ လုပ်ဆောင်ပေးသင့်ပါသလဲ။

ကျွန်မတို့တွေက တစ်ဖက်က စွမ်းရည်မြင့်တင်ရေးတွေ အသိပညာပေးတွေက အများကြီးလုပ်ရမယ်။ ဒီအမျိုးသားတွေနဲ့ ပိုမို engagement တွေလုပ်ရမယ်။ ကိုယ်ရဲ့ စွမ်းဆောင်ရည်တွေ ပြနိုင်ဖို့ လိုအပ်တဲ့ အရည်အချင်းတွေ အသိပညာတွေ ဖြည့်ဖို့လည်း လိုတယ်။ တခုခုကို လုပ်မယ်ဆို risk ယူရဲရမယ်။ ရှက်တယ်၊ ကြောက်တယ်၊ မပြောရဲဘူးဆိုတဲ့ အနေအထားကနေ ရုန်းထွက်ဖို့ လိုတယ်။

အမျိုးသမီးချင်း တစ်ယောက်နဲ့ တစ်ယောက်ကလည်း ကျွမ်းကျင်မှုချင်း တူချင်မှတူမယ်။ အကုန်လုံး တော်နေဖို့လည်း မလိုဘူး။ ကဏ္ဍအသီးသီးမှာ သေချာသုံးသပ်ပြောနိုင်တယ်ဆိုရင် နိုင်ငံရေးအရ အားကောင်းတယ်ဆိုတာ မြင်သွားပြီဆိုရင် ကိုယ့်မှာ နေရာတစ်ခုရသွားပြီ။ ဒီအမျိုးသမီးတစ်ယောက်ချင်းစီက တည်ဆောက်လာရင် အချိန်တခုရောက်ရင် အမျိုးသမီးအသိုင်းအဝိုင်းတစ်ခုလုံးကို လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းတစ်ခုလုံးက လက်ခံလာတဲ့ အနေအထားရှိလာမှာပဲ အဲ့လိုမျိုး လုပ်နိုင်ရမယ်။ ပါနိုင်မယ့်လမ်းကြောင်း ရှာရမယ်။ ပလက်ဖောင်းတွေ ရှိအောင် ဖန်တီးရမယ်။

တစ်‌ဦး တစ်ယောက်ချင်းစီက ပိုပြီးတော့မှ စိတ်အားကိုယ်အား ထည့်ဖို့ လိုတယ်။ ပိုပြီးတော့မှ စွန့်စားလိုတဲ့ စိတ်ရှိလာဖို့ လိုတယ်။ ပိုမို ကြိုးစားအားထုတ်ရမယ်။ လွယ်လွယ်လေးနဲ့ စိတ်ဓာတ်ကျပြီး အရှုံးပေးသွားတာမျိုးတွေ မဖြစ်ရဘူး။ ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ် ဆက်လက် မွေးထုတ်ရမယ်။ ဆက်ပြီး တွဲခေါ်ရမယ်။

အမျိုးသမီးပါဝင်လာနိုင်မဲ့ အခင်းအကျင်းတွေကိုလည်း ပိုပြီးရှိလာအောင် ဖန်တီးပေးဖို့ လိုတယ်။ တဖက်ကလည်း ကာကွယ်ပေးနိုင်တဲ့ အနေအထားမျိုးလေးတွေရှိနေဖို့ လိုပါတယ်။ ဒါမှလည်း တော်လှန်ရေးကာလအလွန်မှာ အမျိုးသမီးတွေက ကဏ္ဍပေါင်းစုံမှာ ပိုမိုပါဝင်ဦးဆောင်မဲ့နေရာတွေကို ရောက်ရှိလာမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
‌

၇။ အမျိုးသမီးတွေ နိုင်ငံရေးမှာ တင်းပြည့်ကျပ်ပြည့် ပါဝင်လုပ်ဆောင်လို့ ရမယ်ဆိုရင် အနာဂတ် နိုင်ငံရေးမှာ ဘယ်လိုမျိုး အပြောင်းအလဲတွေကို မြင်တွေ့ကြရမလဲ။ ဘယ်လိုမျိုး အကျိုးများစေမလဲ။

အဓိကကတော့ အမျိုးသမီးတွေက အရမ်းကြီး super women တွေ ဖြစ်နေလို့ သူတို့ ပါလိုက်တာနဲ့ ဒီ အခြေအနေလေးတစ်ခုက လုံးဝပြောင်းသွားမယ် ဆိုတာမျိုးထက် ကိုယ့်နိုင်ငံမှာ လူတစ်ရာရှိနေတဲ့အချိန်မှာ လူငါးဆယ်ရဲ့ အင်အားနဲ့ အစွမ်းအစနဲ့ စဉ်းစားချက်တွေကိုပဲ သုံးတာထက် လူတစ်ရာလုံးရဲ့ အားတွေကို သုံးကြမယ်ဆိုရင် ပိုမိုပြီးတော့မှ အားကောင်းသွားမယ်။

အပြောင်းအလဲတစ်ခုကို ကြီးကြီးမားမား လုပ်ဆောင် နိုင်မယ်ဆိုတဲ့ ပုံစံမျိုးလို့ ကျွန်မက ပိုပြောချင်ပါတယ်။ တစ်ယောက်လုပ်တာထက် နှစ်ယောက်လုပ်တာ ပိုပြီး ရလဒ်ထွက်တယ်။ နှစ်ယောက်လုပ်တာထက် (၁၀) ယောက် လုပ်တာက ပိုမိုပြီးကောင်းမွန်တဲ့ ရလဒ်ထွက်တယ်။ အဲ့ဒီ သဘောတရားအတိုင်းပဲ ကျွန်မတို့ နိုင်ငံမှာ သန်းပေါင်းငါးဆယ် ရှိတယ်။

ဒါကြောင့် အမျိုးသမီးတွေ ကိုယ်တိုင်က နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေး၊ ဖွံ့ဖြိုးရေးဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်တွေမှာ သူတို့ရဲ့ ကာယ၊ ဉာဏစွမ်းအားတွေကို စွမ်းစွမ်းတမံ အသုံးပြုပြီး ပါဝင်လိုက်ခြင်းအားဖြင့် ကျွန်မတို့ နိုင်ငံက ပိုမိုပြီးတော့မှ ဘက်ပေါင်းစုံ ဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်မှု၊ ဘက်ပေါင်းစုံ ငြိမ်းချမ်းရေးတည်ဆောက်မှု၊ ပြဿနာတွေ ဖြေရှင်းနိုင်မှုတွေ ပိုပြီးလုပ်နိုင်မယ်။

ဒါကြောင့် ကျွန်မတို့ ပြောတာက အမျိုးသား၊ အမျိုးသမီး လက်တွဲပြီးတော့မှ ဟန်ချက်ညီညီနဲ့ ပြန်လည် တည်‌ဆောက်ရေးတွေကို လုပ်ဆောင်သွားဖို့ လိုတယ်။ မတူညီတဲ့ အားတွေ မတူညီတဲ့ အင်အားတွေ၊ မတူညီတဲ့ စွမ်းဆောင်ရည်တွေကို အသိအမှတ် ပြုပြီး‌တော့မှ အပြန်အလှန် complement ဖြည့်ဆည်းသွားမှုတွေနဲ့ သွားဖို့ လိုတယ်လို့ တိုက်တွန်းချင်ပါတယ်။

၈။ တခြားဖြည့်စွက်ပြောချင်တာရှိရင်ပြောပေးပါဦး။

တချို့ကိစ္စရပ်တွေမှာတော့ ပြောရတာ လွယ်ပေမယ့် လုပ်ရတာ ခက်ပါတယ်။ အမျိုးသမီးတွေက တစ်ယောက် နဲ့ တစ်ယောက် အခြေအနေချင်း မတူကြဘူး။ ဖြတ်သန်းလာတဲ့ အနေအထားတွေ အခွင့်အလမ်းတွေ မတူ ကြတဲ့အပေါ်မှာ တစ်ဦးချင်းစီရဲ့ အကန့်အသတ်တွေက မတူညီကြဘူး။ တချို့က ပိုမိုပြီး အခွင့်အလမ်းရတယ်။ ပိုလုပ်နိုင်တယ်။

တချို့ကတော့ ပိုပြီးတော့မှ ခက်ခဲကြမ်းတမ်းဖြတ်သန်းရတဲ့ ဘဝအခြေအနေတွေ ဖြတ်သန်း ရတာ ရှိတယ်။ ဘယ်လို အနေအထားပဲဖြစ်ဖြစ် ရထားတဲ့ လူ့ဘဝမှာ ကိုယ်တစ်ဦးတစ်ယောက်အတွက် သော်လည်း‌‌ကောင်း၊ ကိုယ့်မိသားစုအတွက် သော်လည်းကောင်း၊ ကိုယ့်လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းအတွက် သော်လည်း ကောင်း ကိုယ်နိုင်တဲ့ဘက်ကနေပြီး‌တော့မှ ရအောင်လုပ်မယ်။

တခုခုတော့ ကိုယ့်ရဲ့ လူမှုအသိုင်းအဝိုင်း အတွက် တစ်စုံတစ်ရာ အကျိုးပြုနိုင်တဲ့ လူတစ်ယောက်ဖြစ်အောင် လုပ်မယ်ဆိုတဲ့ စဉ်းစားချက်လေးတွေ ကိုတော့ လူတိုင်းမှာ ဖြစ်လာစေချင်တယ်။ ဘာပဲဖြစ်ဖြစ် ကိုယ်ကျိုးအတ္တဆိုတာ လူတိုင်းမှာရှိတယ်။ အဲ့ဒီ ကိုယ်ကျိုး အတ္တတွေက အများပြည်သူတွေအတွက်လည်း အကျိုးရှိစေမယ်ဆိုတဲ့ စဉ်းစားချက်လေးတစ်ခုသာ ထပ်ဖြည့် လိုက်မယ်ဆိုရင်တော့ ကျွန်မတို့ နိုင်ငံက ပိုမိုပြီးတော့မှ အပြုသ‌ဘောဆောင်တဲ့ ပြောင်းလဲမှုတွေ အနှေးအမြန် ဖြစ်လာမယ်ဆိုတာ ယုံကြည်ပါတယ်။

"အမျိုးသမီးအသံ အမျိုးသမီးအားမာန်" စာစဉ် (၁) ကို အောက်ပါ Link မှာ Download ဆွဲပြီး ဖတ်ရှုနိုင်ပြီရှင် ။
https://www.mediafire.com/file/8cr940llcjvkbcj/ခေတ်သမိုင်းကို+ပုံဖော်နေသော+အမျိုးသမီးများ+final.pdf/file

#politicsforwomenmyanmar
#whatishappeninginmyamar
#Advocacy
#politics
#media

0 Comments